سینان چەلەبی وەزیری بازرگانی و پیشەسازی بۆ (گوڵان): پەیامی چاكسازی سەرۆك بنەماكانی پەرەپێدان دەچەسپێنێت

سینان چەلەبی وەزیری بازرگانی و پیشەسازی بۆ (گوڵان): پەیامی چاكسازی سەرۆك بنەماكانی پەرەپێدان دەچەسپێنێت
لەچاوپێكەوتنێكی گوڵاندا سینان چەلەپی وەزیری بازرگانی و پیشەسازی باس لەپەیامەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەكات، پێیوایە ئەم بەرنامەیەی سەرۆك بنەماكانی چاكسازی لەكوردستاندا دەچەسپێنێت، وەك وەزارەتیش لەڕێگای لیژنەكانیانەوە چاودێری وردی ئەو گۆڕانكاری و چاكسازییانە دەكەن. هاوكات بەڕێزیان جەخت لەوە دەكەنەوە كە لێپێچینەوە لەهەموو پرۆژەو كارێكدا دەكات كە گومانی گەندەڵی و كەموكوڕی تێدا بێت. لەم هەرێمەدا زۆر باسی كەموكورتی پیشەسازی و نەبوونی پرۆژەی گەورە و ستراتیژی كراوە، وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی پێشتریش كە دوو وەزارەت بوون نەیانتوانیوە كەرتی تایبەت لەم ڕووەوە بەرەوپێش بەرن و لە ئاست خواست ئومێدەكاندا بن، هەڵبەتە لەماوەی تەمەنی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی حكومەتی هەرێمی كوردستان چەند كاروپرۆژەیەك ئەنجامدراوە، بەڵام لەدوای پەیامەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كەبەمەبەستی ئەنجامدانی چاكسازی فراوان ئاڕاستەی چین وتوێژەكانی كۆمەڵگەی كوردستانی كرد، ئەركێكی قورس كەوتە سەر شانی حكومەت و وەزارەتە پێوەندارەكانیان، وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی جێبەجێكردنی لایەنێكی گرنگی ئەو پەیامەی سەرۆكی هەرێمی لە سەرشانە. سەبارەت بەو هەواڵانەی باس لەگەندەڵی و دزینی گەنم لە سایلۆی مەخموورو ئەگەری پڕكردنەوەی ئەمبارەكان بەگەنمی ژەهراوی دەكرێت و كەموكوڕی لەهەردوو پرۆژەی سایلۆی هەولێرو سلێمانی هەبێ، وەزیری بازرگانی و پیشەسازی چەندین نهێنی دەخاتەڕوو، ئەوەش ناشارێتەوە لەبەرامبەر ئەو كەموكوڕییانە بەڕێوەبەری سایلۆی مەخموور دوور دەخرێتەوەو لیژنەی یاسایی بۆ بەدواداچوونی ئەم مەسەلەیە دانراوە، پێشی وایە ئەو هەواڵانەی لەچەند ڕۆژنامەیەكەوە بڵاوكراونەتەوە گوایە»گەنمی سایلۆ مەخمور ژەهراوی كرابێت»دوورن لەڕاستییەوەو بە وتەی بەڕێزیان گەرئەو ڕۆژنامانە هەواڵەكان پشتڕاست نەكەنەوە، ڕێگای یاسایی لە دژیان دەگیرێتە بەر.
چاودێری كۆمپانیاكان دەكەین و لێپرسینەوەشیان لەگەڵ دەكرێت
* یەكێك لەو لایەنانەی كە جەنابی سەرۆك بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەپەیامەكەی نەورۆزدا ئاماژەی پێكرد، مەسەلەی چاكسازی بوو كە بەشێكی تایبەتە بە بواری كۆمپانیا و قۆرخكاری و تەندەرات، ئەمانەش هەمووی پێوەندی بە وەزارەتەكانی حكومەتەوە هەیە، پێش ئەوەی باسی ئەو لایەنە بكەیت، چۆن تەماشای پەیامەكەی جەنابی سەرۆكی كوردستان دەكەیت؟
- پەیامەكەی جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان گرنگترین هەنگاوە كە بنەما سەرەكیەكانی پەرەپێدانی كۆمەڵگایەكی مەدەنی لە هەرێمی كوردستان دەچەسپێنێت و گەشەكردنی ئابووری دەخاتە چوارچێوەی جێبەجێكردنەوە. سیاسەتی چاكسازی كە بەڕێزیان فەرمانیان پێ دەركردووە، پێویستە ببێتە رەوشێكی بەرز لە كاركردن و لە ئەنجامدانی پرۆژە و پلانەكان بە ئاستێكی باشەوە.
سەبارەت بەچاكسازی كەتایبەت بێت بە بواری كۆمپانیاكان و تەندەرات، ئێمە وەك وەزارەت چەندین لیژنەی بەدواداچوونمان هەیە كە چاودێری دامەزراندنی كۆمپانیا دەكەن بەپێ ئەو یاسا و ڕێنماییانەی كە بۆیان دیاریكراوە، سەرەڕای ئەوەی لێكۆڵینەوە لەسەر هەر گۆڕانكارییەك دەكرێت لە بواری كارو زیادەی موساهەمەو ساڵانە لێپرسینەوە لەگەڵ كۆمپانیاكان دەكرێت لەسەر پێشكەشكردنی حساباتی مالی، سەبارەت بەبواری تەندەراتیش وەزارەتەكەمان بە هەماهەنگی لایەنی پێوەندار بەشێوەیەكی شەفاف و مامەڵە دەكەین و ئێمە سوورین لەپێشكەشكردنی بەرزترین ئاستی كار لە چوارچێوەی یاسای وەزارەت و ڕێنماییەكاندا. گەشەكردنی كەرتی بازرگانیش لەهەرێمەكەدا بە رادەیەكە بۆتە سەنتەرێكی بازرگانی، لەناوچەكەدا شایەتی ئەوە دەدەن كە هەرێمەكە لەڕووی كەرتی بازرگانی و بووژانەوەی ژێرخانەوە هەنگاوی گەورەو باشی ناوە و سەرەكیترین هۆكاری پتەوبوونی پێوەندییەكانی نێوان هەرێم و وڵاتانی ناوچەكەو جیهان و رێكخراوە نێودەوڵەتییەكانیش بۆ ئەو پێشكەوتن و بووژانەوەیە دەگەڕێتەوە. لەبواری پیشەسازیشدا خۆشبەختانە توانیومانە 4 ناوچەی پیشەسازی لە هەولێرو سلێمانی و دهۆك و گەرمیان دروست بكەین و لەدوای تەواوبوونیان كەرتی پیشەسازی بۆ پێشەوە دەچێت، نابێت ئەوەش باس نەكەین كە ژمارەی كارگەكان لەهەرسێ پارێزگاكە ڕووی لە زیادبوون كردووەو رۆژانە كارگەی بچووك و مامناوەندی دەكرێتەوەو پرۆژەی گەورەش لەمبوارەدا لەبەردەستدایە.

بۆ نەهێشتنی گەندەڵی دارایی و كارگێڕی لێپرسینەوە لەهەموو پرۆژەیەك دەكەین
* ئەو لایەنانەی كە وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی دەگرێتەوە هەندێ لایەنی گرنگە، یەكێك لەوانە مەسەلەی قۆرخكاری كۆمپانیاكان و تەندەرات و خۆراكی بەسەرچووە، كە دیارە جەنابی سەرۆك هەستی كردووە كە لەو بوارەدا كەموكوڕیی زۆر هەیە، ئێوە چ میكانیزمێكتان بۆ دۆزینەوەی كەموكوڕییەكان و چارەسەركردنیان داناوە؟
- بۆ ئەم لایەنە گرنگانە وەكو لەسەرەتادا ئاماژەم پێ كرد لیژنەی بەدواداچوون لە وەزارەت هەیە، لێپێچینەوە لە هەموو پرۆژەیەك دەكرێت، ئەمەش بۆ نەهێشتنی گەندەڵی دارایی و ئیدارییە لە وەزارەت و هەموو بەش و لقەكانی، ئەم بەرنامەیەش لە جێبەجێكردندایە وەكو نموونە ئەوەی كە لە سایلۆی مەخمور باس كرا كە لەماوەیەكی زۆر كورتدا توانیمان بە ئاڕاستەیەكی راست و دروست و یاساییەوە لێپێچینەوەی لەسەر بكەین و بگەینە خاڵی چارەسەركردن. زۆر جار باس لەكەموكوڕی بەشەخۆراكی هاووڵاتیان دەكرێت، ئێمەش پێمان وایە كەموكوڕی هەیە، بەڵام ئەم مەسەلەیە لەدەست حكومەتی عێراقی فیدراڵدایەو لیژنەكانی وەزارەتی بازرگانی عێراق و لیژنەی ئابووری ئەنجومەنی وەزیران لەم مەسەلەیە بەرپرسن، بڕیاریشە بەرنامەی بەشە خۆراكی هاووڵاتییان بە مەركەزی نەبێت و هەر پارێزگایەك خۆی سەرپەرشتی ئەم كارە بكات، ئەو كات خۆمان بەرپرسیارێتی ئەم كارە لە ئەستۆ دەگرین و هەر كەموكوڕییەكیش هەبێت ئامادەی هەموو رەخنەو بەدواداچوونێكین و خزمەتی میللەتەكەی خۆمان دەكەین.
بەدانانی میكانیزمی گونجاو بۆ ریفۆرم پرۆسەكە خێراتر و زانستی تر دەبێت
* ئەو كەموكوڕییانە چین كە جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان داوا دەكات كە سەر لەنوێ پێداچوونەوەی لەبارەیەوە بكرێت، هەڵبەتە دیارە پێشتر كەموكوڕی هەبووە ؟
- پێویستە ئەو ڕاستییە بزانرێت مرۆڤ هەر كارێك ئەنجام دەدا بەو پێوەرە گەورەیە بێت كە بووژاندنەوەی ئابووری كە لە هەرێمی كوردستان هەیەتی، بێ كەموكوڕی و گرفت نییە، ئەوەش پێویستی بەچارەسەر هەیە، بەڵام پەیامی سەرۆك بارزانی جگە لەوەی تەئكید لە چارەسەر و دانانی میكانیزمی گونجاو دەكاتەوە پرۆسەكەش خێراتر دەكات.
بەبێ كۆمپانیاكان پەرەپێدانی ئابووری ڕوونادات
* لێرەو لەوێ باس لەوە دەكرێت تەنیا وەبەرهێنان لەبواری نیشتەجێبوونە، ئایا ئێوە جگە لە بواری نیشتەجێبوون لە كوردستان هیچ پێناسەیەكی ترتان بۆ وەبەرهێنان هەیە؟
- لە وەزارەتی ئێمە مۆڵەت بەو كۆمپانیانە دەدرێت كە كارگە دادەمەزرێنن، واتە مۆڵەتی پیشەسازی بۆ كارگەكان، ئەمەش بواری پەرەپێدانی ئابوورییە كە پێویستە گرنگی پێ بدرێت، بەڵام وەبەرهێنەرانی ئێمە زۆربەی هەرە زۆری ڕوویان لەكەرتی نیشتەجێبوون كردووەو ڕوویان نەكردۆتە بواری پیشەسازی، وەكو پێشتر پێم راگەیاندن خۆشبەختانە ئێستاكە رۆژانە مۆڵەتی دامەزراندنی كارگەی كەرەستەی بیناسازی و پلاستیك و ئاسنگەری و دارتاشی و خۆراكی و ئەلەمنیۆم و. تاد. دەدرێت بەپیشەسازیكاران ئەمەش نیشانەیەكی باشەو دەكرێت كاری زانستیانەو وردتریان لەسەر بكرێت.
بەهەمواركردنی یاسای وەبەرهێنان كارو پرۆژەكانی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی پێش دەكەوێت
* سەرۆك بارزانی ڕاشكاوانە ئاماژە بەوەدەكات؛ كە پێویستە پەرلەمان پێداچوونەوە بە یاساكانیدا بكات تاوەكو لە بەرژەوەندی گەلی كوردستان بێت، ئایا پێداچوونەوە بە بارودۆخ و یاساكانی كەرتی تایبەت و بازرگانی و پیشەسازی دەكرێـت؟
- پێویستە یاساكانی هەرێم دووبارە چاوخشاندنەوەو پێداچوونەوەی وردو زانستی بۆ بكرێت، بۆ ئەوەی لەگەڵ بووژانەوەو پێشكەوتنی ئابووری لەسەر ئاستی جیهان بگونجێت، بۆ نموونە بە یاسای پەرەپێدانی پیشەسازی كە لە كاتی رژێمی بەعس دانراوە، لەگەڵ یاسای وەبەرهێنان كە ئێستا لە هەرێمی كوردستان دانراوە ناگونجێت، بەهەمواركردنی ئەم یاسایە كار و پرۆژەكانی وەزارەتی پیشەسازی تەكانێكی باش و گەورە و سەركەوتوو بەخۆیەوە دەدات.
لە هەرسێ سایلۆی هەولێر و سلێمانی و مەخمور گرفت و كێشە هەیە

*لە سایلۆكانی هەولێر و سلێمانی و مەخمور گرفت و كێشە هەیە، ئەم گرفتانە بەچی گەیشتون، ئایا چارەسەركراون؟
- هەر سێ سایلۆی هەولێر و سلێمانی و مەخمور هەندێ كێشەو گرفتیان هەیە كە لێرەدا بە پێویستی دەزانم گرفتی هەر یەكە لەسایلۆكان بخەمەڕوو.
سایلۆی هەولێر كە ئیحالە و گرێبەست كراوە لە كاتی من نەبووە، ئەو گرێبەستە بە چ شێوە و میكانیزمێك بووە من هیچ ئاگادار نیم و ناتوانم قسەشی لەسەر بكەم، بەڵام ئەو گرێبەستەی كەكرا بەداخەوە گیروگرفتێكی زۆری تێدایە، كێشەكەش ئەوەیە كە پرۆژەكە ئیحالەی كۆمپانیای مۆلۆمێكس كرا ئەو كۆمپانیایەش ئیتاڵییە تەنیا سایلۆ مەعدەنیەكە دروست دەكات وەكو سایلۆی كۆنكرێتی نییە، چونكە سایلۆی كۆنكرێتی بناغەكەیی و هەر هەمووی بەكۆنكرێتەو دەتوانرێت یەك كۆمپانیا ئەنجامی بدات و كارەكەش بە یەكجار دەكرێت، لەبەر ئەوەی قاڵبەكە لە بناغەوە دەست پێدەكات تا دەگاتە كۆتایی، چونكە قاڵبەكە لەجووڵەدایەو لە ژێرەوە تا دەگاتە سەرەوە، بەڵام كە تەكنەلۆژیا پێشكەوت بڕیار درا سایلۆ سەرەكییەكە بەكۆنكرێت بێت و ئەوی تر لە سایلۆكە مەعدەنی بێت، ئەمەش كۆمپانیای تایبەتمەندی پێویستە، تێچووی ئەمجۆرە سایلۆیانە دەگۆڕێت، چونكە لە (30%) تا لە(40%) ی بۆ سایلۆ مەعدەنییەكەیەو (50%) تا لە(60%)ی بۆ ئەساسەكەیە، بۆیە دەبێ كۆمپانیایەكی باشی خاوەن ئەزموون و ڕاست هەبێت كە ئەساسی سایلۆكەت بۆ بكات، دەنا كۆمپانیاكەی سایلۆ مەعدەنیەكە دروست دەكات ناتوانێ كاری خۆی بە تەواوی بكات، هەروەكو ئێستا كە لە سایلۆی هەولێر روویداوە، چونكە كۆمپانیاكەی خۆمان ئەساسەكەی تەواونەكردووە، ئەوە كۆمپانیای مۆلۆمێكس كە ئیحالەشی بۆ كراوە ناتوانێ كار بكات و لە شوێنی خۆی ڕاوەستاوە، لێرەدا هۆكاری كارنەكردن و دواكەوتنی كارەكانی كۆمپانیای مۆلۆمێكس دەگەڕێتەوە بۆ كۆمپانیا خۆماڵییەكەی خۆمان، بێگومان تا ئەو كەموكوڕییە هەبێت ئەوە كێشەو گرفتی ئێمە لەمبارەوە تەواو نابێت، ماوەیەكە كۆمپانیاكەمان بە فەرمی ئاگادار كردۆتەوەو لیژنەیەكمان پێكهێناوە لەپاشان لەگەڵیان دانیشتین بۆ ئەوەی گرفتەكان چارەسەربكرێت و كارەكە ئەنجام بدرێت، چونكە ئەم پرۆژەیە لە بەرژەوەندی گشتیدایە و چەند ماددەیەكمان بۆیان دانا كە دەبێ ئەوانە جێبەجێ بكەن.

سەبارەت بەگرفتی سایلۆی سلێمانیش كەلەبنەڕەتدا سێ پرۆژەیە یەكێكیان سایلۆ كۆنەكەیە كە تازە و نۆژەن بكرێتەوەو دووەم سایلۆیەكی (40) هەزار تەنی ستیل دروست بكرێت، پرۆژەی سێیەمیش ئەمبارێك دروست بكرێت، ئێمە وەكو ئەندازیارو چەند كەسێكی تر سەردانی سایلۆی كۆنی سلێمانیمان كرد كە لە ساڵانی(1970) دروستكراوە ئەوكات لە دەرەوەی شار بووە، بەڵام ئێستا كەوتۆتە ناو شارەوە، ئەمەش وەكو سایلۆی هەولێر لە كاتی وەرگرتنی گەنم و جۆ قەرەباڵغی و گرفت دروست دەكات، بەپێی ماستەرپلانیش نابێ سایلۆ لەناو شار بێت، گرێبەستی سایلۆی سلێمانی تەنیا گرێبەستەكە(150)لاپەڕە دەبوو، لەگەڵ وەرگیران و مەرجەكانی بەڵێندەر نزیكەی(450)لاپەڕە دەبوو ئەوپرۆژەیەمان راگەیاندو بانگەوازی بۆ كرا،(29) كۆمپانیا هاتن لە پاشان(9) كۆمپانیا هەڵبژێردرا، لەم(9) كۆمپانیایەش لەپاشان(6) كۆمپانیا مایەوە، لەمەش لەلایەن لیژنەی تایبەتمەندەوە (3) كۆمپانیا مانەوەو چوونە قۆناغی دووەمەوە، لەم كاتەشدا كێ كەمترین نرخ و ماوەبێت ئەو وەردەگیرێت، لەبەر ئەوەی لەبەرژەوەندی گشتیدایە، یەكێك لە كۆمپانیاكان كە ماوەی (315) رۆژی دانابوو ماوەكەی لە هەردووەكەی تر كەمتر بوو درا بەو، ئەو كۆمپانیایەش(نۆرۆل)ە، كۆمپانیای نۆرۆل كۆمپانیایەكی زۆر گەورەو بەئەزموونە و ئیمكانیاتی بەرز و زۆریان هەیە وئەوان نۆرۆل لەگەڵ كۆمپانیای مۆلۆمێكس رێكەوتون كە ئەوان تەجهیزی كەرەستەیان بۆ بكەن. سەبارەت بەسایلۆی مەخموریش كاتێك زانیاریمان بۆ هات كە كێشە و گرفت هەیە، لیژنەیەكی بەدواداچوون دانرابوو، چووبوونە مەخموور و بڕیاری خۆیان دابوو، بەڵام من یەكسەر بڕیاری لیژنەیەكی لێپێچینەوەمدا، ئەوەی لەم كێشە و گرفتەدابوون لێپێچینەوەیان لەگەڵ كراو لە سایلۆكە دوورخرانەوە.

پاشان لەسەر داوای پارێزگاری هەولێر كە سەرۆكی یەكەی ئیدارییە بەڕێوەبەرێكی تر بۆ سایلۆی مەخمور دانرا، باس و خواسی وابڵاوبووەوە گوایە(800) تەن گەنم لە سایلۆی مەخموور دزراوە(12/4/2011) ئەو لیژنەیەی لە وەزارەت پێكهێنرابوو سەردانی سایلۆی مەخمورمان كرد بەدواداچوونی ورد و تێرو تەسەلمان كردو گەیشتینە ئەو ئەنجامەی كە دزی نەكراوە، بەڵكو كەمتەرخەمیی لەجێبەجێكردنی ڕێنماییە ناوەندییەكانی كە لە بەغداوە دەرچووە هەبووە، هەر بۆیە بەدواداچوونمان كرد كە ئایا چەند گەنم لەسایلۆكە هەبووە، لە 29/3/2011 كۆی گشتی گەنم لەناو سایلۆكە (900) تەن بووە، 30/3/2011 بڕی(360) تەن گەنم بە ئاشەكان دراوەو ئەوەی لە ناو سایلۆ ماوەتەوە(540) تەنە، ئەدی چۆن(800) تەن دزراوە، ئەو زانیاریانەی لەڕۆژنامەكان بڵاوكرانەوە دوورن لە ڕاستی یان بەو جۆرە نییە كە ئاماژەی پێكراوە، بەڵكو كەمتەخەرمییەكە لەوەدایە لەكاتی گواستنەوەی گەنمەكە بۆ ناو سایلۆ موستەنەدیان پێی نەكردووە، هەروەها كارمەندان و فەرمانبەرانی سایلۆ گەنمەكەیان نەكێشاوە، لەكاتێكدا هەر جووڵەیەك بە گەنمەكە بكرێت دەبێ بكێشرێت و موستەنەدی پێ بكرێتەوە، ئەوەی لە هەندێك ڕۆژنامە بڵاوكراوەتەوە ئەگەر بابەتە بڵاوكراوەكەیان پشت ڕاست نەكەنەوە ئەوە ئێمە رێگای یاسایی بەرامبەریان دەگرینە بەر، چونكە كە دەڵێن كۆمەڵكوژ، ئەوە ماوەی چوار مانگە لەوەتەی هەواڵەكەیان بڵاوكردۆتەوە نەمان بیستووە یەكێك بەو گەنمەی سایلۆی مەخمور بمرێت، ئەمە جگە لەوەی لەكاتی هێنانەدەرەوەی گەنمەكە بۆ ئاشەكان پشكنینی بۆ دەكرێتەوە، كەواتە ئەم هەواڵە دوورە لە ڕاستییەوە كە گەنمی سایلۆ مەخمور ژەهراوی كرابێت.

* زۆر لە قەزاكانی كوردستان كێشەی نەبوونی سایلۆیان لەسنوورەكانیان هەیە ئایا لەمبارەیەوە چی كراوە؟
- بۆ سایلۆ ئێمە لەمبارەوە پێوەندیمان لەگەڵ وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاو هەیە ئەوان دەستنیشانی ئەوەی دەكەن كە سایلۆ پێویستە یان نا، ئەوەی لەلایەن وەزارەتی كشتوكاڵ داواكراوە ئێمە وەكو وەزارەتی پیشەسازی و بازرگانی لەبەرنامەوپلانی خۆمان دامانناوەو، چاوەڕوانی ئەوە دەكەین بودجەیان بۆ تەرخان بكرێت، ئێمە وەكو وەزارەت هەندێ پارچەزەوی و شوێنمان لەناو شارەكان هەیەو ئێستاكە كەوتونەتە ناو ماستەرپلانەوە،بۆیە ناتوانین كارگەی لەسەر دابنێین، بەڵام وتومانە ئەم زەوییانە دەدرێت بەكێ و بۆچی بەمەرجێك قبوڵمانە لەبری هەر پارچە زەوییەكی لەمانە كە دەدرێ بە وەبەرهێنێك ئەوە ئەو كەسە سایلۆیەكی لە(20 هەزار تا 40 هەزار) تەنی دروست بكاتەوە لەو شوێنەی كەپێویستە، ئەم قسەیەش لەلایەن دەستەی وەبەرهێنانەوە باش بوو، بەڵام تا ئێستا تەنیا قسەیەو نەبۆتە بڕیار، ئەگەر بێتوو ئەم سایلۆیانە دروست بكرێت ئەوە ئاسایشی خۆراكی كوردستان (50%) تأمین دەبێـت، چونكە كوردستان بە بڕی یەك ملیۆن تەن گەنم تأمین دەبێت، ئێستاكە زیاتر لە (250)هەزار تەنی مسۆگەر هەیە، بەتەواوبوونی سایلۆی هەولێر و سلێمانی ڕێژەكە دەگاتە(300) هەزارتەن و بەپێی ئەو بەرنامەیەی دامانناوە كاروپرۆژە بكرێت ئەوە ئاسایشی خۆراكی كوردستان دەگاتە (400 تا 450) هەزارتەن، لەدنیای هاوچەرخدا یەك تا دوو سایلۆی گەورە هەیەو چەندین سایلۆی بچووكیش هەن بە قەبارەی (10- 20) هەزار تەنی، پێویستە ئەم شێوازو سیستەمە لە كوردستانیش ئەنجام بدرێت كە هاوكارییەكی باشە بۆ جووتیار و بۆ پاراستنی گەنجینەكەش،بۆیە ئەمساڵ داوای(5) سایلۆكراوە تا دروست بكرێت.
Top