نوسينی: یاسین قادر بەرزنجی
تایبەت بە گوڵان و كوردستانی نوێ


خوویەكی تازەت نییە، بەڵكو دەیان ساڵە بەدەم گەورەو بچووكەوە، بەدەم ناسیاو و نەناسیاوەوە، گوڵی زەردەخەنە دابەشدەكەیت و عەتری خۆشەویستیی دەبەشیتەوە.. تەنانەت ئەو زەمانەش كە لەسەر پەرۆشیت بۆ زمانی دایكت و بۆ مێژووەكەی باوكت و بۆ خوێنی بەناهەق رژاوی هاوڕێكانت و لەبەر داكۆكیت بۆ مانەوەی خۆت و نیشتمانەكەت، لە كار دوورخرایتەوەو نانبڕاوكرایت و بەسكێ تێرو بە دە برسی بوویت، ئەوساش رووە جوانەكەت نەشێواو پێدەچوو هەر لەساواییەوە، مانگی ئاسمانەكەی (سابڵاخ) لە تریفەی خۆی بەش دابیت و لەگەڵ راژەنینی لانكەكەتدا دەنـــــگی (ماملێ) بووبێتە قەتارو لایلایەت..
ئێستاش ناوبەناو، لەگەڵ خانمی سەلاردا، لەساختمانی یەكجار بەرزەوە، كاتێ باڵەكۆن بەسەر نیوە شەوی تارانی هێمنتر لە ساتەكانی دی دەڕوانێ، دەرگا لەرووی رازونیازتاندا واڵا دەبێ...
-خانم گیان.. بۆ خۆت هاوڕێی رێگام بوویت. كەهاتینە ئێرە، باری گرانی ژیان جەستەمی وەك درەختی بەردەم رەشەبا لێكردبوو، هەر ئەوە بوو نەدەمردم.. نان لەقوڕگی شێردا بوو.. ئەی تۆ، تۆی نازداری ماڵە باوان.. لەبیرتە لە ئازاری پێیەكانت خەو نەدەچووە چاوانت..
-ئەدی.. بەیانیان لە قوتابخانە بە پێوەو پاش نیوەڕوانیش تا درەنگان لە كڵاس و وتنەوەی زمانی شیرین بۆ زارۆكی كوردزمانان..
-ئەی بەخێوكردن و گەورەكردنی سیان.. بەخودای ئەمانە هەر بەدەم خۆشن و هێنانەوە بەرچاویان ئەستەمە.. لێگەڕێ خانم لێگەڕێ، تا درێژەی بدەینێ وانیكی تەواو نابێ..
دەیان شەو، خەو، قسەو رازەكانتانی دادەپۆشی.. رۆژانی داهاتووش گەلێ جار كلیلی باس و خواسی ترتان دەدایە دەستی یەكتر..
ساڵانێكە تەمەن زۆربەی كاتەكانی لێ سەندوون و كردوونیە میوانی ماڵەوە. مەگەر بۆ كارێ یەكجار پێویست لە ئەسانسۆرەوە سەر بكەن بە دەردا.. یان بۆ بەشداریی خۆشی و ناخۆشیی ئازیران..
لەماڵێ، لەسەر بەڕەی خۆماڵی و بە بەرگی كوردییەوە، جوانترین ساتەكانتان لەگەڵ دیتنی كەناڵە ئاسمانییە كوردییەكاندا دەبەنە سەر.. بەتایبەت ئەتۆی سیاسیی دێرین و قەڵەم بەبڕشت و بیرتیژ..
ئەو كاتانەی (خالقی) دەردەكەوێ و دەچریكێنێ، بەدەستی خۆت نییەو هەردووچاوت پڕاوپڕ دەبن لە فرمێسك.. یان كاتێ گوێت لە شیعرێكی (هێمن) دەبێ، وەختە لەگەڵیا بتوێیتەوە.. هەموو خەیاڵاتت دەچێتەوە بۆ ئەو رۆژگارانەی خەونی كۆمارەكەی كوردیان تیادا جوانەمەرگ كرد..
هەر كە(دۆست)ە دڵ لەلاكەیشت لە تەلەفۆنەوە پێت دەگات.. یادەوەرییەكی ئەم ساڵانەی دواییت دەبێتە دیمەنی بەرچاوت و لەگەڵ ئەودا دەدوێیت و خەریكە ئاگات لێی نەمێنێ و بچیتەوە لای گفتوگۆی چەندین شەو و رۆژەتان..
لەسلێمانی بوو، كەمێ پەردەدەت لەسەر عەشقی جگەر گۆشەیەكت لادا.. ئەویش هەموو گیانی ببوونە گوێ..
-وەك سێ باڵندە بوون، هەر خۆم دەزانم چۆن هێلانەم بۆ درووستكردن و پاراستمن.. خۆیشیان ئاگادارن، هەرچەندە شۆخی لەگەڵ دایكیاندا دەكەن پێی دەڵێن «لەوە زیاتر چت دەوێ. بۆ خەنی نابی، چەندە ماندووبوون وا بەتریقەی منداڵی ئێمە حەواونەتەوە.. ئیدی لەوە زیاتر چیتان لێمان دەوێ.. منداڵ دیاری خودایە و چاوانتان رۆشن»..
-خوا نەیانبڕێت. دە بۆمی باسكە. دیارە (هونەر) گیانیش لەسەر شایلۆغان و زەماوەندە.. دێم، دڵنیابە دێمە ئاهەنگی..
-ئاهەنگی چی.. من بۆ خۆیشم ناچم..!
-بڕوا ناكەم.. تۆ رۆحی خۆیشت داوە بەوان، مانای چی؟
-براكەم بەگوێمی نەكرد.. عەشقی عەجەم داویە لەكەللەی.. هەرچی دەڵێم ئاسنی سارد دەكوتم، هەرچەند دەكەم پێم قایل نابێ.. دەڵێ خودا یەكەو نابێتە دوو، منیش یان ئەو دولبەرەم دەخوازم، یان تاكو دنیا دنیایە وەكو خۆم بەتاك و تەنیا دەمێنم..
لەهەموو كەس باشتریش دەزانی هونەرەكەی تۆ، بۆخۆی دەریایەكە لە هونەر، ئاڵتوونە ئاڵتوون.. دەتزانی خۆشەویستی مرۆڤێك مێشكی داگیركردوەو وەكو سیامەند پەیمانی بە خەجەكەی داوە بۆ یەكتر بن، یان بۆ گڵ، بەڵام باوەڕی تۆ چون كێوێك بوو، چون بێستون بوو، زەحمەت بوو بەهیچ خوسرەوێك كون بكرێت.. مەگەر خودا بیڕەخساندایە..
دەموچاوە نورانی و بەخەندەكەت كەمێ شپرزە بوو.. لەولاشەوە قسەی خانم و هونەرەكەت و خوشك و برای، گوێی خانەخوێی خۆشەویستتانی پڕ كرد بوو..
ئەوان زۆریان دەوت و تۆیش كەمت دەبیست.. كە گرژ دەبوویت دەتووت «ماقووڵە من لەسەر خاك و زمانەكەم دەربەدەربووم و ئێستا ببمە خزمی نەیاران. چیم پێ دەڵێن، خەڵكی چیم پێم دەڵێن؟»..
ساڵ تێپەڕی و ئەو دیوارە لەنێوان میهری تۆو جەرگەكەتدا دروستبووبوو.. نهێنی ئەم باسە لەگەڵ سروەی بەیاندا بەنێو كەسە نزیكەكاندا بڵاوبووەوە.. دۆستەكەی (سلێمانی)شت، كە هەمیشە سوێندت بە (پیرەمێرد و گۆران)ەكەی دەخوارد، لەولاوە بوەستێ..
چەند ساڵێ لەمەوبەر، دۆست هاتەوە لاتان.. هەر لە رێوە قەسەمی بە (پێشەوا)ی مانگی كوردان خوارد، گەر ئەمجارە دڵشكاوی بكەیت ئەوا ئیدی تاسەر لە زەردەخەنەكانت دەتۆرێ و نایبینیەوە.. قسەتان دامەزراند.. تكا لەو و لە خانمەكەی خۆت و لە چاوەگەشەكانی هونەر و بێ دەنگی و بێ رەنگی لە تۆش.. لەبیرتە دواجار ئاوا دوان..
- باشە پێمی بڵێ، ئا ئەوە كتێبەكەی (قاسملو) نییە هەمیشە لە ژوور سەرتە، ئەی خانمە دڵخوازەكەی ئەویش بییانی نەبوو، كەچی بووە چرای رێگای و ئێستاش بۆ یادەكانی ئەو دەژی.. دەپێمی بڵێ، تۆ پێنج فەرزە دەپاڕێیتەوە جگەر گۆشەكانت بپارێزرێن، بەڵام خۆت ئەمیان دڵشكاو دەكەیت..
لەقسەی چەند شەوو رۆژەتاندا، تروسكەیەك لە چاوانتەوە دەركەوت.. تروسكە بووە ئاسۆیەكی گەش. دواجار حەقایەتێكت بۆ میوانەكەت گێڕایەوە..
-دەگێڕنەوە، پیاوێكی بە دین و ئیمان لەسەر سەفەری حەج دەبێ، داوا لە دراوسێكەی دەكات ئاگاداری تاقە كوڕە هەرزەكارەكەی بێ. نەكا تا دێتەوە فێرە رەوشتی ناشرین بێ، ئەو سەفەر دەكا و حەجی جارانیش گەلێ درێژەی كێشاوە.. كە دەگەڕێتەوەو دیاریی دەستی پێشكەش بە دراوسێ دەكات، دەڵێ «مەمنونی تۆم، دڵنیام كوڕە گەورەكەم بەقسەو فەرمایشتی كردوویت»، ئەویش دەڵێ «حاجی گیان. نەوەڵڵا وا دەرنەچوو، ئەو بەم ئەخیری عومرەوە فێرە شەراب خواردنەوەی كردم»!
لەبیرتە ئەویش وتی «فێری هەرچییەكت بكەم لەپێناوی بەرزڕاگرتنی ئەم ماڵە و درێژەدانە بە هەموو شتە جوانەكان، كە زۆربەیان هەرخۆت خاوەنیانیت».
بەهارێكی جوانی چەند ساڵێ لەمەوبەر، لەگەڵ شین بوونی سروشتدا و دەركەوتنی گوڵ و گوڵاڵەكان، بەدیتنی زەماوەندی هەردوو دڵدار، زەردەخەنەی جاری جاران بووەوە میوانی سەر لێوەكانت..
زەردەخەنە بووە پێكەنین و بووە قاقا.. لەناخەوە دەتویست ئاوێزانی ئەو بەهارە بیت كە تیایدا ئازیزانت سەرمەست و شادبوون.. وات هەست دەكرد گوڵەكانی ئەو ناوە هەموویان لە ئێخەی تۆ دەدرێن..