ئا:سانە

ئافرەتانی كورد هەر لە كوردستانەوە كۆمەڵێك كێشەو گرفتیان هەیە، كاتێك كوردستان جێدەهێڵن واهەست دەكەن لەدەست كێشەكان ڕزگاریان دەبێت، بەڵام كاتێك دووردەكەونەوەو لە وڵاتانی بیانی ژیان بەسەردەبەن لەوێش كێشەكان بەجۆرێكی تر ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.
سەبارەت بەم باسە بەپێویستمان زانی لە ڕێی تەلەفۆن و ئێمێڵەوە ڕاو بۆچوونی چەند ئافرەتێك لەدەرەوەی كوردستان وەربگرین بۆئەوەی بزانین ژیانی ڕۆژانەیان چۆن بەسەردەبەن .

كێشە كۆمەڵایەتیەكان دەهێننە ئەوروپا
دڵگەش عومەر ئافرەتێكی تەمەن 43 ساڵە خەڵكی كەركووكە ماوەی 21 ساڵە لە نەرویج دەژیت و خاوەن 3 منداڵە لە هاوسەرەكەی جیابۆتەوە، ئەو ئافرتە دەڵێت» ئێمەی كوردەكان كە دێینە ئەوروپا كێشە كۆمەڵایەتیەكانیش لەگەڵ خۆمان دەهێنین، لێرە كێشەكان قورسترە بۆ ئافرەت، چونكە پیاوی كورد لە دەرەوەش ناتوانێ ئەوە قبوڵ بكات كە ئافرەتەكەشی هەمان ئەو مافەی هەیە كە ئەو هەیەتی، زۆری پیاوانی كورد ئەو داب و نەریتەی لە كوردستان هەیە،كە دێنە ئەوروپا لەبەرامبەر ژنەكانیان توندتر وەریدەگرن، لەگەڵ ئەوەشدا ئێمە دەبێت ئەوە جیابكەینەوە كە هەندێك ژن و پیاوی كورد هەیە لە ئەوروپا ژیان بەسەردەبن و كەسانی زۆر بەختەوەرو هۆشیارن، ئافرەتەكان بەهیچ جۆریك كێشەیان بۆ دروست نابێت لەلایان پیاوەكانیانەوە» ئەو ئافرەتە دەڵێت»لێرە هەركەسێك گەیشتە تەمەنی 18 ساڵی ئیتر كومەڵێك ئەرك و مافی هەیە.

بەداخەوە ئافرەتی كورد هەوڵ نادات هەموو مافەكانی بەدەست بێنێت و بەردەوام هەوڵدەدات لە ژێر دەستی پیاو بمێنێتەوە، ئەوەش بەكەمتەرەخەمی لە لایەن ئافرەتەكانەوە دادەنرێت كە خاوەنی هەڵویست نین و متمانەیان بەخودی خۆیان نییە»
دڵگەش ئەوەش دەخاتەڕوو كە ئافرەتی كورد لە ئەوروپا تووشی كێشە دەبێت بەتایبەتی ئەو ئافرەتانەی كە لە كوردستان زۆر ئازاد نەبوونەو بۆ ئازادی شوو دەكەن كە دەگەنە ئەوروپا ئەو ئازادییەی لەوێ دەستیان دەكەوێ تووشی هەڵەیان دەكات، یاخود ئافرەتەكان تووشی هەڵەی دەروونی دەبن، ئەمەش بەهۆی ئەوەی كاتێك پیاوەكانیان بە ئاسانی قبوڵی كۆمەڵگای ئەوروپی دەكات ئەوكات ئەو ئافرەتە وای لێدێت بیربكاتەوە لەوەی كە ئەو پیاوە ئایا خیانەتی لێدەكات یان نا».

لە دەرەوە پیاو بەكەمی ناپاكی دەكات چونكە كچ پێوەندی لەگەڵ پیاوی بەخێزان دانانێت
جوان ناسیح لەدایك بووی 1975 ئەكادیمیای بەغدای خوێندووەو لە ئیسپانیا دەژیت، خێزاندارەو خاوەنی دوو منداڵە لەوڵاتی هۆڵەندا نیشتەجێیەو دەڵێت» لێرە ئافرەت ئازاروكێشەی هەیە. وەكو ئەوە نییە كە لەكوردستان هەیە چونكە یاسا زۆر زاڵەو كەس ناناسێت و بەردەوام پشتگیری ئافرەت دەكات چەند جارێكیش ئافرەتی لێ كوژراوە، گیروگرفتی سەرەكی مەسەلەی باری ئابووری و سەربەخۆیی ئافرەتانە، هەروەها كە ئافرەت دەگەنە ئەوروپا دەست بەرداری یەكتر دەبن لەگەڵ هاوسەرەكانیان هەروەها لێرە پیاو زۆر بەكەمی ناپاكی دەكات چونكە كچ لێرە واتە ئەو كەسەی بەرامبەر پیاوەكە ڕازی نابێت پێوەندی لەگەڵ پیاوێك هەبێت كە خێزانداربێت، هەروەها كاتیش زۆر گرینگە، كاتی ئەوەی نییە ناپاكی بكات. لێرەكوشتنی كچی كورد زیاتر لەسەر ئەوەیە كە پێوەندی خۆشەویستی لەگەڵ ئەوروپییەك هەبێت و دەربچێت لەگەڵی و دووگیان بێت یان پێوەندی لەگەڵ رەش پێستەكان هەبێت لەلایان ئیسپانیەكانیش توندوتیژی بەكاردێنن و ئافرەت دەكوژرێت، بەڵام لەسەر ناپاكی نەوەك لەسەر شەرەف ئەوان ناوی ناپاكی لێدەنێن نەوەك شەرەف. لەلایانی یاساوە خەڵك هەمووی زۆر بەجوانی یاسا پەیڕەودەكەن و لێرە یاسا دەڵێت 1منداڵ 2 ئافرەت 3 ئاژەڵ 4 پیاو بەڵام هەندێ لە خێزانەكان بە هەمان ئەو جۆرەی لەكوردستان مامەڵە لەگەڵ خێزانەكانیان دەكەن، بە هەمان جۆرەوە بەتوندڕەوەی مامەڵە دەكەن، بۆ نموونە» ئێستا من 3 خێزانی هەولێری دەناسم باوكیان زۆر توندڕەون و وای كردوە كچ و كوڕەكانی بەنهێنی زۆر هەڵسوكەوتی سەیر بكەن، چونكە باوكیان بەردەوام بەخراپی مامەڵە دەكات و دەڵێت ژن نزمترە لەپیاو، لە ئەوروپا پیاوەكان هیچ قبوڵیان نییە كچەكانیان بچێتە ئاهەنگ یان جگەرە بكێشێت یان خۆشەویستی بكات لەسەر شێوازی ئەوروپی یان لەجلوبەرگ یا بچێتە مەلەوانی و هاوڕێی كوڕی هەبێت یا دەرەنگ بێتەوە ماڵەوە، ئەمانە هەمووی دەبێتە كێشە لە پەروەردەكردنی منداڵ».

ئەو ئافرەتە باس لەوەدەكات كە كێشەیەكی گرینگ هەیە لە كاتێكدا پیاوەكان دەگەڕێنەوە كوردستان لە تەمەنێكی گەورەن، كچێكی تەمەن بچووك دەخوازن، دوای ئەوەی كە دەیهێنێتە دەرەوە ئەو كچە دەبینێت ئەو پیاوە حەزوئارەزوەكانی ناهێنێتەدی، ئیتر تووشی خیانەت یان جیابوونەوە دەبێت ئەویش بەهۆی ئەو ئازادییەی لێرە بۆ ئافرەتان هەیە.

وەكو ئافرەتێكی كورد كەلتوری كوردەواریم بیرنەچووەتەوە
سۆزان عبداللە ئەو ئافرەتەی 14 ساڵە لە سوید دەژیت و خاوەنی 3 منداڵە خۆی و هاوسەرەكەی لە سوپرماركێتێك كاردەكەن و دەڵێت» وەكو ئافرەتێكی كورد لێرە تووشی ئازاری زۆربووم وەكو ئەوەی سەرەتا لێرە دەژیام نەمدەتوانی وەكو ئەو خەڵكەی ئێرە بیربكەمەوە و هەڵسوكەوت بكەم و بۆخۆم و بخۆمەوە دوای ئەوە من لەگەڵ ئەو خەڵكەی ئیرە ڕاهاتم و توانیم ئاشنا بم بە كەلتوور و داب و نەریتی ئێرە. بەڵام لەبەرئەوەی من هەر لەكوردستانەوە گەورە بووم، بۆیە زۆر داب و نەریتی كوردی هەیە لە دەستم نەداوەو بیرم نەچووەتەوە، كێشەی من بەردەوام لەگەڵ مێردەكەم و منداڵەكانمە، چونكە ئەوان لە سوید گەورەبوون، هەموویان هەڵسوكەوتیان وەكو منداڵی ئەو وڵاتەیە، مێردەكەشم بەردەوام شەڕێتی لەگەڵیان و قبوڵی نییە وەكو ئەوان هەڵسوكەوت بكەن و جلوبەرگ بپۆشن.