كۆمپانیای كوردستان بۆ غازی سروشتی... دكتۆر بێوار خنسی

كۆمپانیای كوردستان  بۆ غازی سروشتی...  دكتۆر بێوار خنسی
یەدەگی نەوت و غازی سروشتی لە كوردستان:
بەپێی ئەنجامەكانی كنەو پشكنین كە لە لایەن كۆمپانیا بیانییەكانەوە لە ماوەی حەوت ساڵی رابردوودا كە لە كوردستان ئەنجامدرا، دەركەوت كە قەبارەی مسۆگەری یەدەگی نەوتی بە 45 ملیار بەرمیل نەوتی خاو لە 57 بلۆكدا كە سنوووری چالاكیی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكانە خەمڵێنراوە، ئەمە جگە لە یەدەگی نەوت لە كەركووك و ناوچەی خانەقین و رۆژئاوای رووباری دیجلە، ئەم یەدەگە مسۆگەرە 4.5%ی قەبارەی یەدەگی جیهانیی نەوتە كە بە نزیكەی 1138 ملیار بەرمیل خەمڵێنراوە.
لە هەرێمی كوردستاندا نزیكەی 5.7 ترلیۆن مەتر سێجا غازی سروشتی لە سنووری 57 بلۆكدا كە سنوووری چالاكیی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكانە هەیە، ئەمەش3%ی قەبارەی یەدەگی غازە لە جیهان كە بە نزیكەی 169 ترلیۆن مەتر سێجای غازە لە ساڵی 2005، بەڵام لە ساڵی 2103 بۆ 187 ترلیۆن مەتر سێجا بەرزبۆوە. زانیارییەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە یەدەگی نەوت لە جیهاندا بەشی 40-45 ساڵی داهاتوو دەكات واتا( 2056-2061)، لەكاتێكدا یەدەگی غازی سرووشتی بەشی 60-65 ساڵ دەكات واتا(2076-2081)، كەواتە تەمەنی بەرهەمی نەوت و غاز لە كوردستان( لە تەمەنی جیهانی)ی چاوەڕوانكراو درێژترە. بۆیە ئەگەر یەك ملیۆن بەرمیل لە رۆژێكدا بەرهەم بهێنرێت، ئەوا یەدەگی نەوتی هەرێم بەشی 135 ساڵ دەكات واتا هەتا ساڵی 2041. لەكاتێكدا ئەگەر 20 ملیار مەتر سێجا ی قەبارەی غاز بەرهەم بهێنرێت ئەوا بەشی 265 ساڵ دەكات واتا هەتا ساڵی 2281.
داهاتی چاوەڕوانكراوی دارایی لە فرۆشی نەوت و غازی كوردستان
ئەگەر وای دابنێین كە قەبارەی یەدەگی نەوت كە 45 ملیار بەرمیلە بە تێكڕایی 50 دۆلار بۆ هەر بەرمیلێك بفرۆشرێت، ئەوا داهاتەكەی دەگاتە 2250 ملیار دۆلار، هەروەها ئەگەر هەرێم پشت ببەستێت بە تێكڕایی 20 ملیار دۆلار لە ساڵێكدا، ئەوا ئەو داهاتە نەوتییە بەش زیاتر لە 112 ساڵی داهاتوو دەكات، واتا تا ساڵی 2138 لەجیاتی ( 2056-2061).
لەلایەكی دیكەوە ئەگەر وای دابنێین قەبارەی یەدەگی غازی سرووشتی كە 5.7 ترلیۆن مەتر سێجایە، بە تێكڕایی 2 دۆلار بۆ هەر مەتر سێجایەك بفرۆشرێت، ئەوا داهاتەكەی دەگاتە 11400 ملیار دۆلار، ئەگەر هەرێم ساڵانە لە بودجەكەی پشت بە غاز ببەستێت داهاتەكەی دەگاتە 20 ملیار دۆلار، ئەم داهاتە بەشی 570 ساڵی داهاتوو دەكات، واتا تا ساڵی 2586 لەجیاتی ساڵی 2281، ئەمەش مانای وایە كە تەمەنی بەرهەمی نەوت و غاز لە كوردستان زۆر لە تەمەنی بەرهەمی چاوەڕوانكراوی نەوت و غاز لە جیهاندا درێژترە.
بەراوردكردنی قەبارەی داهاتی نەوت و غاز كە لەسەرەو ئاماژەی پێكراوە، دەیسەلمێنێت كە قەبارەی داهاتی هەرێم لە نەوت 16.7%یە، لەكاتێكدا قەبارەی داهاتی غازی سرووشتی83.3%ی كۆی داهاتی چاوەڕوانكراوی نەوت و غازە بەپێی قەبارەی یەدەگی نەوت و غازی كوردستان، هەموو ئەو ژمارانە دووپاتی دەكەنەوە كە هەرێمی كوردستان پێگەیەكی گرنگی هەیە لەسەر نەخشەی وزەو پیشەسازیی نەوت و غاز لە جیهاندا. لە داهاتوودا قەبارەی یەدەگی نەوت و غازی سرووشتی بەرزدەبێتەوە، دوای ئەوەی كێڵگەكانی نەوت و غازی ناوچە دابڕێنراوەكان دێنەوە سەر هەرێمی كوردستان وەكو( خانەقین و كەركووك و ناوچەی رۆژئاوای رووباری دیجلە، واتا قەبارەی داهاتی نەوت و غاز بۆ نزیكەی دوو ئەوەندەی یەدەگی ئێستای نەوت و غاز لە كوردستان بەرزدەبێتەوە، هەروەها تەمەنی كۆتایی بەرهەمی نەوت و غازیش لەو ژمارانەی كە لەسەرەوە باسكراون درێژتر دەبێتەوە.
ئەو كێشانەی رووبەڕووی كەرتی نەوت و غازی سرووشتی دەبنەوە لە كوردستان
ئەو كێشانەش بریتین لە كێشەكانی یاساو دامەزراوە نەوتییەكان و جیۆلۆجی و تەكنەلۆجی و پەیوەندیی هەرێم بە عێراقەوەو پشكی هەرێم لە بوودجەی عێراق و..تاد، لەبەر ئەوەی ئەو نووسینە پەیوەندیی بە غازی سرووشتییەوە هەیە، بۆیە زیاتر جەخت لەو كێشانە دەكەینەوە كە ئاستەنگن لەبەردەم پەرەپێدانی غاز لە كوردستان.
أ- كێشەی یاسایی:
1- یاسای ژمارە 22ی ساڵی 2007، ماددەی 38ی كە لە 3 بڕگە پێكهاتووە، ئاماژەدەكەن بۆ( لە گرێبەستی نەوتدا ئەو مەرجانە دیاریدەكرێن كە پەیوەستن بە غازی سرووشتی و غازی سەربەخۆی بیرە قووڵەكان بەشێوەیەك كە پەرەپێدانی پیشەسازیی غازی سرووشتی لە هەرێم ئاسان دەكات، بەڵام بەكردەنی ناتوانرێت غاز بەپێی گرێبەستی نەوتی هەڵسەنگاندنی بۆ بكرێت، مەگەر دوای پرۆسەی كنەو پشكنین و دیاریكردنی قەبارەو جۆری غازەكە لە هەموو گرێبەستێكی نەوتی(بلۆكی نەوت).
2- لە یاسای 22ی ساڵی 2007دا ماددەیەكی تایبەتی نییە دەربارەی( دامەزراوەی تایبەت بە غازی سرووشتی) لەشێوەی دامەزراندنی 5 دامەزراوەی دەستووری كە بۆ بەڕێوەبردنی كەرتی نەوت لە هەرێم راسپێردراون، وەك (كیبكۆ، كۆمۆ، كۆدۆ، كۆتۆ، كەی ئێن ئۆ سی) ئەمە لەلایەك لە لایەكی دیكەوەماددە دەستوورییەكان پەیوەست بە دامەزراندنی ئەو پێنج دامەزراوەیە ئاماژه بە ئەركەكانیان لە بواری نەوت دەكەن، بێ ئەوەی ئاماژە بە غازی سرووشتی بكەن، وەكو كۆمپانیای كیبكۆ بۆ پشكنین و بەرهەمهێنانی نەوت، كۆمپانیای كۆمۆ بۆ هەناردەكردنی نەوت، كۆمپانیای كۆتۆ بۆ سندووقی داهاتی نەوتی كوردستان، كۆمپانیای كۆدۆ تایبەت بە پرۆسەی پاڵاوتنی نەوت.
3- لیژنەی هەڵسەنگاندنی گرێبەستەكان بە پێی ماددە(25)ی یاسای نەوت ژمارە 22ی ساڵی 2007 پێكنەهات تاكو بەدواداچوون بكات بۆ ئەنجامی پرۆسەكانی كۆمپانیا نەوتییەكان و ئەوەی كە لە هەر بلۆكێكدا بە تەنیا دۆزراوەتەوە، یان هەڵسەنگاندنی قەبارەی یەدەگی نەوت و غاز و بڕ و جۆری بەرهەم و تێكڕایی تەمەنی بەرهەمی سرووشتیی ئامێرەكانی نەوت و غاز، ئەمانە هەموویان ئاماژەن كە دەكرێ پشتیان پێ ببەسترێت لە گرتنەبەری رێوشوێنی هەمواركردنەوە لە گرێبەستەكانی نەوت، كە لەگەڵ كۆمپانیا نەوتییەكانی بیانیدا كە لە هەرێم كاردەكەن، واژۆكران.
ب- دامەزراوە نەوتییەكان:
1- ئەو پێنج دامەزراوە نەوتییانەی لە سەرەوە ئاماژەمان پێكردن و لە ماددەكانی(10، 11، 12، 13، 14، 15) ی یاسای ژمارە 22ی ساڵی 2007 دا هاتوون، تا ئێستا دانەمەزراون، سەرەڕای ئەوەی كە یاسای سەندووقی كوردستان بۆ داهاتەكانی نەوت لەلایەن پەرلەمانەوە رەزامەندیی لەسەر دراوە، سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش لە ئابی 2015 پەسندی كردووە.
2- كەمیی پسپۆڕو كادیرانی هونەری لە بواری نەوت و غاز لە هەرێمی كوردستان لە بواری بەڕێوەبردنی كەرتی نەوت و غاز و جێبەجێ نەكردنی ماددەی 47ی پەیوەست بە ئامادەكردنی بەرنامەی روونی راهێنانی كادیرەكانی ناوخۆو جێبەجێ كردنی لە هەرێم و ناوچەكانی دیكە لە عێراق یان لە دەرەوە، ئەمەش بووبوە هۆی تەگەرەنانەوە لەبەردەم پرۆسەكانی پەرەپێدانی كەرتی نەوت و چاودێریكردنی لە هەرێمی كوردستاندا.
ج- كێشە جیۆلۆجی و تەكنەلۆژییەكان
1- غازی سرووشتی لە رووی پێكهاتە فیزیایی و كیمیاییەكانەوە دوو جۆرن، یەكەمیان غازی شیرین كە كەمتر لە 0.5-1.5%كبریتی تێدایە، دوومیان غازی مور( ترش) كە زیاتر لە 1.5%ی كبریتی تێدایە، پرۆسەی جیاكردنەوەو پاككردنەوەو پیشەسازیی پترۆكیمیاویی غازی شیرین چاكترو ئاسانتر و هەزانترە لە غازی مور، زۆربەی كێڵگەكانی غاز لە ناوەڕاست و باشووری عێراق لە جۆری غازی شیرینن، وەكو غازی عەكاز و مەنسووریە، بەڵام كێڵگەكانی غاز لە كوردستان لە جۆری غازی مورە، وەكو خۆرمورو چەمچەماڵ.
2- سێ جۆری غازی سرووشتی لە كانەكانی نەوت و غازدا هەن، 1- كێڵگەكانی غازی سرووشتیی ئازاد، وەكو كێڵگەی عەكازو خۆرمور.2- ئەوغازەی یاوەری نەوتە كە لەشێوەی گومەتەغاز لەسەر چینێك یان چینەگەلی نەوتی خاو بەدەردەكەوێت، وەكو كێڵگەی لەحفاویە لە باشووری عێراق و خەبباز لە كەركووك. 3- غازی تواوە لەنێو نەوتی خاودا لە كانە نەوتییەكان. وەكو كێڵگەی كەركووك و بای حەسەن و شێخان لە كوردستان و كێڵگەی رومێلە لە بەسڕە.
3- تێكڕایی غازی تواوەی ناو نەوتی خاو لە كێڵگەیەكەوە بۆ كێڵگەیەكی دیكە جیاوازە، تێكڕایی غازی یاوەر لە كێڵگەكانی كەركووك بە نزیكەی 230 پێ لە هەر بەرمیلێك نەوتی خاو واتا بە نزیكەی 150 پێ بۆ هەر بەرمیلێك لە كێڵگەی بەتمە و بە 50 پێ لە كێڵگەی گەیارە و 1400 پێ سێجا لە كێڵگەی خەبباز مەزەندەدەكرێت، بۆیە تێكڕایی دەرهێنانی غازی سرووشتی لە كێڵگەكانی نەوتدا كە غازی تواوەیان تێدایە پشت بە بڕی دەرهێنانی نەوتی خاو دەبەستێت، وێڕای جۆری غازەكەو ئەو گەردانەی تێیدایە كە تێچووی پاڵاوتنی نەوتی خاو و غازی سرووشتی دەست نیشان دەكات، لە سۆنگەی چەمكی كێشە جیۆلۆجی و تەكنیكییەكانەوە بەڕێوەبردنی كەرتی غازی سرووشتی و پیشەسازیی غاز و نەوتی كوردستان قورسترە لە ناوەڕاست و باشووری عێراق.
4- بەهۆی تایبەتمەندیی غازی سرووشتی و كەمتەرخەمیی حكومەتی فیدڕاڵ لە وەبەرهێنانی غاز بڕێكی زۆری غازەكە لە كێڵگەكانی عێراق سووتاون لەوانەش كێڵگەی كەركووك، بڕی ئەو غازەی رۆژانە دەسووتێت بە نزیكەی 10 ملیۆن دۆلار مەزەندەدەكرێت، شایانی باسە زۆر جار ئاماژەمان بە گرنگیی غازی سرووشتی كردووە، هاوكات داوا لە لایەنی پەیوەندیدار كراوە بۆ گرتنەبەری هەموو رێوشوێنیك بۆ راگرتنی سووتانی غازەكە، تاكو بە شێوەیەك بێت خزمەتی دەوڵەتی عێراق بكات، هەروەها تا ئێستا غازی سرووشتی لە كێڵگەكانی كەركووك دەسووتێت، بڕی ئەو غازە سووتاوە بە نزیكەی 6 ملیۆن دۆلار لە رۆژێكدا مەزەندەدەكرێت، لە كاتێكدا كە پارێزگای كەركووك زۆر پێویستی بە هەمەجۆركردنی داهات هەیە لەوانە داهاتی نەوت و غاز لە پشكی پترۆدۆلاری فرۆشی نەوت و غاز.
د- پشكی هەرێم لە بوودجەی عێراق
1- عێراقی فیدڕاڵ و هەرێمی كوردستانیش پشت بە زیاتر لە 93% ی نەوت و غاز دەبەستێت.
2- پابەندنەبوونی حكومەتی فیدڕاڵ بە ناردنی پشكی مانگانەی هەرێم لەوەتەی ساڵی 2014وە، بەتایبەتیش دوای دابەزینی نرخی نەوت لە جیهان و رەنگدانەوەی لەسەر بوودجەی عێراق و هەرێم بە نزیكەی 70%ی بوودجە بەر لە ساڵی 2014، هەروەها فراوانبوونی چوارچێوەی شەڕی تیرۆریستانی داعش لە عێراق و هەرێمی كوردستان و زیادبوونی گوشاری ئاوارەكان لەسەر حكومەتی هەرێم، هەموو ئەمانە هۆكاربوون بۆ پەلەكردنی حكومەتی هەرێم لە پێداچوونەوەو هەڵسەنگاندنی داهاتە دارایی و ئابوورییەكان لە هەرێم بە مەبەستی رزگاركردنی هەرێم لەو قەیرانە داراییە و كاریگەرییەكانی رووداوو قەیرانی دارایی بۆ سەر هەرێمی كوردستان و عێراق.
3- ناكۆكییە دارایی و نەوتییەكان و نەبوونی متمانە لەنێوان بەغداو هەولێر هۆكارێك بوو بۆ لەدەستدان و لاوازبوونی شەفافییەت و زانیاریی نەوت لە هەرێمی كوردستان، ئەمەش بە نێگەتیڤ بەسەر شەقامی كوردستانی شكایەوە، بە تایبەتی لە سایەی نەبوونی رێكەوتن و قەناعەت لەنێوان هێزە سیاسییە سەرەكییەكان دەربارەی بەڕێوەبردنی كەرتی نەوت لە هەرێم.
واقیعی بەرهەمهێنانی غازی سرووشتی لە كوردستان
تایبەتمەندییە فیزیایی و كیمیاییەكان و ئەو كانەنەوتییانەی غازی سرووشتی بە هەر سێ جۆرییەوە لەخۆدەگرن، هاوكاربوون بۆ ئەوەی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان لەرێگەی كۆمپانیا بیانییەكان بتوانێت لەئێستادا ئەو غازە سرووشتییەی خوارەوە بەرهەم بهێنێت:
1- دەرهێنانی غازی سرووشتی لە كێڵگەی خۆرمور بە بڕی 335 ملیۆن پێ سێجا بۆ بەرهەمهێنانی 70%ی وزەی كارەبای هەرێم، ئەم بڕە غازەش بەرامبەر بە نزیكەی 9.8 ملیۆن مەتر سێجایە لە رۆژێكدا، ئەگەر نرخی هەر مەترێك سێجای غاز بە 2 دۆلار بخەمڵێنین، ئەوا رۆژانە نرخەكەی دەگاتە 18 ملیۆن دۆلار، واتا 558 ملیۆن دۆلار لە مانگێك و نزیكەی 6.7 ملیار دۆلار لە ساڵێكدا.
2- رۆژانە نزیكەی 1500 تەن لە غازی شلی كۆمپانیای غازی باكوور لە كەركووك بە بازاڕەكانی كوردستان دەدرێت و هەندێكیشیان لە كێڵگەكانی غازی كوردستانەوە دابین دەكرێت، جا لەبەر ئەم هۆیانە دەبینین ناوبەناو نرخی بوتڵی غاز لە كوردستان بەرزی و نزمیی بەخۆوەدەبینێت:1- دابین نەكردنی غازی شل( پێداویستی نیشتەجێبوون و پڕۆژەكانی دیكە)،2- خراپیی بەڕێوەبردن و دابەشكردن و گوشاری زۆری سەر غاز،3- ئاوارەكان،4- بەرەكانی شەڕی پێشمەرگە لەگەڵ داعش بە درێژایی زیاتر لە 1050كیلۆمەتر.
3- بەم دواییە قسە هەبوو دەربارەی هەناردەكردنی غازی سرووشتی و نەوت بۆ ئێران لە رێی تۆڕی هێڵی هەناردەكردنەوە، سەرباری بەرنامەی حكومەت دەربارەی ناردنی غاز بۆ توركیا لە ماوەی 2018-2012، لەوێشەوە بۆ ئەوروپا. وروژاندنی ئەو بابەتە هاوكات بوو لەگەڵ قووڵبوونەوەی ناكۆكییەكانی نێوان رووسیا و توركیا و هەڕەشەكانی بەبڕینی غاز لەو وڵاتە كە 58%ی پشت بە غازی رووسیا دەبەستێت. یان بڕین و وەستانی ناوبەناوەی هەناردەكردنی غازی ئێران و ئازربایجان بۆ توركیا، ئەمانە ئاماژەن بۆ ئەوەی كە غازی كوردستان بەشێك لەو بۆشاییە پڕبكاتەوە كە لە ئەنجامی ئەو بڕینە هاتۆتەدی، یاخود كەمكردنەوەی بڕی غاز كە لەلایەن هەر سێ دەوڵەتەوە( رووسیا و ئێران و ئازربایجان) بە توركیا دەفرۆشرێت.
چارەسەر و پێشنیار
بەڕێوەبردن و پەرەپێدانی دەرهێنان و پیشەسازیی غاز پێویستی بە سیستەم و بەرنامەگەل و تەكنەلۆجیای پیشەسازیی غازی سرووشتی- پیشەسازیی پترۆكیمیاویات هەیە، هەروەها سوودوەرگرتن لە شارەزای جیهانی لە هەموو بوارەكانی پەیوەست بە غاز و پیشەسازیەكانی لەجیاتی هەناردەكردنی غاز، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی كە: 1- كوردستان ببێتە ناوچەیەك و بازاڕێكی پیشەسازییە نەوتی و غازییەكان،2- دەیان بگرە سەدان كەرەستەی سەرەتایی پیشەسازیی غاز دەستەبەردەكات، 3- دابینكردنی هەزاران هەلی كار بۆ هاونیشتمانیان لە كوردستان،4- فرەداهاتی دارایی و ئابووری لە كوردستان فەراهەم دەكات،5- پەرەپێدان و پێشخستنی كەرتەكانی دیكە لە هەرێم(كشتوكاڵ و پیشەسازی و خزمەتگوزاری و وزەی مرۆیی) لەمیانی تەرخانكردنی بەشێك لە داهاتی نەوت و غاز بۆ پاڵپشتیكردنی كەرتەكانی دیكە،6- هەروەها كوردستان دەبێتە هۆكارێك بۆ پەرەپێدان و پێشخستنی بنەماكانی بنیاتنانی دەوڵەتی كوردستان و بەهێزكردنی هاوكاریی و پەیوەندییەكانیكوردستان لەگەڵ دەوڵەتانی ئیقلیمی و جیهانیدا.
جا لەبەر ئەوە داوا لە حكومەتی هەرێم و لایەنی پێوەندیدار بە گەل و حكومەتەوە دەكەین زیاتر كار لە بواری كەرتی پیشەسازیی نەوت و غازدا بكات و هەموو ئامانج و مەبەستی لە پێناو (دەوڵەتی كوردستان)دا بێت، ئەمەش لە میانی:
1- پێكهێنانی پرۆسەی پەلەكردن لە دامەزراندنی دامەزراوە دەستوورییەكان لە بەڕێوەبردنی نەوت لە كوردستان تا بتوانن ئەم كەرتە بەڕێوەببەن بە شێوەیەك كە لە رووی دارایی و دابەشكردنی دادپەروەرانە و دەستەبەركردنی بوودجەی پێویست زیاتر سەركەوتووبن و هاریكاری حكومەتی هەرێم بن لە بەرەنگاربوونەوەی ئاڵۆزی و ئاستەنگ و مەترسی و قەیرانەكان كە بەرەوڕووی هەرێم دەبنەوە، لە پێناو زامنكردنی بەردەوامیی كاروانی پێشكەوتن و بنیاتنان و بەدیهێنانی ئامانجەكان بە كەمترین زیان.
2- دامەزراندنی كۆمپانیای كوردستان بۆ غازی سرووشتی لەبەر ئەوەی كە هەرێمی كوردستان بە یەدەگی غاز زۆر دەوڵەمەندە، هەروەها رۆڵی غاز لەسەر ئاستی ناوخۆیی و ئیقلیمی و نێودەوڵەتی زیادیكردووە وەك چاكترین سەرچاوەی وزەی پاك و ژینگەدۆست، هاوكات رۆڵی لە بوارە جیاجیاكانی پیشەسازییدا كە دەبێتە سەرچاوەگەلی دارایی و ئابووریی و بنەماكانی بنیاتنانی دەوڵەتی كوردستان.
3- دامەزراندنی كۆمپانیای كوردستان بۆ غازی سرووشتیی( بەر لە واژۆكردنی هەر رێكەوتننامە یان گرێبەستێك) لەگەڵ هەر لایەنێك كە بەرپرس بێت لە بەڕێوەبردنی كەرتی غازی سرووشتی لە هەرێم كە بتوانێت هەموو كەموكوڕیی و هەڵەو نەرێنییەكان بەلاوەبنێت كە لە ئاكامی واژۆكردنی گرێبەستەكانی نەوت لەگەڵ كۆمپانیاكان بەر لە دامەزراندنی دامەزراوە پێوەندیدارەكان لە بەڕێوەبردنی كەرتی نەوت لە كوردستان هاتۆتەدی.
4- گرنگیدان بە پیشەسازیی نەوت و غاز داهاتی هەرێم لەو دوو سامانە بەرزدەكاتەوە بە نزیكەی 3-8 ئەوەندەی داهاتی نەوتی خاوو غازی سرووشتی، بەمەش هاووڵاتیانی كوردستان سوود لەو گۆڕانكارییە وەردەگرن لە حاڵەتی دەستەبەركردنی دابەشكردنی دادپەروەرانە لە پەرەپێدانی جوگرافیی هەموو شارو شارۆچكەو گوندەكانی كوردستان.

* راوێژكاری وزە لە ئاژانسی پاراستنی كوردستان
Top