ناسر حه‌سه‌ن : سینه‌مای كوردی هه‌نگاوی زۆری ناوه
ئێستا به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی سینه‌مایه له وه‌زاره‌تی رۆشنبیری و لاوانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، له‌م دیمانه‌یه‌دا، ناصر حەسەن هەندێك پرس وڕای هونەری دەخاتەڕوو
* ئەگەر هەندێك بۆ رابردوو بگەرێینەوە، بۆچی تا ئێستا بەرهەمێكی بە پێز كە كاریگەری لەسەر كۆمەڵگا هەبووبێت بۆ نموونە وەكو «هەبوو نەبوو» یان ژاڵە بەرهەم نەهاتووە.
-ئەگەر بڵێین ئیش نەكراوە، لەراستیدا ئیشكراوە رەنگە كوالێتی ئیشەكەش بەرزبێت، بەڵام بەرهەمەكانی جاران لای خەڵك زیاتر كاریگەری و رەنگدانەوەی هەبووە، زیاتر بیری لێ دەكرێتەوە، ئەوبیركردنەوەش وای كردووە بینەر زیاتر خەڵك لە ژێر كاریگەری بەرهەمێكی وەكو (هەبوونەبوو) (لاس و خەزاڵ) كۆمەڵێك ئیشی جواندا بمێنێتەوە، لە حەفتاكان و هەشتاكان، بینەر تینووبوو بۆ وشەیەك كاریگەری لەناخی بكات، ئەو ئازادییە لەلایەن راگەیاندنەوە نەبوو، تەنانەت تەلەڤزیۆنیش ئازادی نەبوو، هونەرمەند زۆر بەدڵسۆزی كاری دەكرد ئێمە كە كارمان كرد هیج باسی پارەو گرێبەست و ئەو شتانەمان نەبووە، لەكاتی دەرهێنانی دراماكان تەنانەت خواردنیش هەر رۆژەو خێزانێك دەیگرتە ئەستۆی خۆی، هەموو ئەندامەكان رۆژانە بە نۆرە دەچوون بۆ بازاڕو خواردنیان دەهێناو دەهاتنەوە بۆ دەشتەكە.
• باست لەبیركردنەوە كرد لای بینەر، ئەوكات بیركردنەوە دەكرا بۆئەوەی ئەو ئازادییەی ئێستا هەبێ، بۆچی ئێستا هونەرمەندان بیركردنەوەیەك لای بینەر دروست ناكەن بۆ داهاتوویەكی گەش و رووناكتر؟
- هونەرمەند ئێستا هیچ كێشەیەكی نییە، ئەو كات دەگەڕا بۆ ئازادی یان بۆ حوكم كردنی خۆی، ئێستاكە ئەوە دابین كراوە، بۆیە ئێستا هونەرمەند دەڵێ ئەگەر كەسایەتییەكی باش و پارەیەكی باشی تێدابێ ئەوا تەمسیلی دەكەم، خۆی وەزعی باشە لایەنی ماددیش نەبێ، دەروونی باشە لەوانەیە فەرمانبەر بێ یان ئیشێك بكات، جاران دەمانوت، ئەگەر دەورەكەش بچووك بێت تەمسیلی دەكەین، تاكو بڵێ من هونەرمەندم ومن هەم، وەك هەموو هونەرمەندی وڵاتانی تر دەتوانم دەربچم لەسەر شاشە، بەداخەوە ئێستا پێش هەموو شتێك حیساباتی ماددیە، بینەریش هەیە وەك جاران ماوەو زۆر یارمەتیشمان دەدەین، بەشێك لە كاری دەرهێنان و وێنەگرتن لە ماڵەكەیان دەكرێت، كەچی هیچ پاداشتیش وەرناگرن، ئێمە خۆمان دیارییەك یان هەرشتێك بێت بۆیان قەرەبوودەكەینەوە، لەگەڵ ئەوەی ئێستا كوالیتی زۆر بەرزەو هەموو شتێك دابین كراوە، دەبینین گەڕاوینەتەوە دواوە،بەشێوەی گشتی خەڵك رازی نییە، پێویستە بچینە ناو خەڵك ئەگەر بینەر لێی رازی نەبێ پێویستە لەسەدا حەفتا خەڵكەكە رازی بكەی ئەگەرنا واتە تۆ فەشەلت هێناوە.
* لە ساڵی 1991ەوە هەتا ئێستا بەرهەمێكی گرنگی سینەمایی كراوە؟
- بەڵێ لە 91 تا ئێستا كارمان لەسینەمادا كردووە، بەرهەمی سینەمایی بە كورتە فیلم و دیكۆمێنت لەدەرەوە دەستیپێكرد، بە(تونێل و گەڵەگورگ) و پاشان كە هاتینە ناوكوردستان چەندین فیلم كرا، وەك ئاراس رەشید بەهاری سووتاو و كاك مەهدی ئومێد (ئەسپ) جانۆ رۆژبەیانی ( ژیان )هونەر سەلیم و دەرهێنەری بەتوانا بەهمەن قوبادی چەندین فیلمی بەرهەمهێنا، هەروەها ئەنوەر سندی و لەدوای دووهەزاریش شەوكەت ئەمین و حەسەن عەلی، كارەكانیان جێگای شانازییە، ئەم فیلمانە وەكو سینەمای جیهانی جێی خۆی گرتووە، ئێمە گەیشتوینەتە فیستیڤاڵەكان ئەوەش كەم نییە، فیلمی حەسەن عەلی (پەڕینەوە لە رووبار) (دەهۆڵەكان)گەیشتە مهرەجانی قاهیرەو كۆریای باشوور و ئەوروپا. سینەمای كوردی لە 2000ەوە تا ئێستا نزیكەی 300 خەڵاتی وەرگرتوە كەواتە جێی خۆی كردۆتەوە، بەڵام هێشتا پێویستمان بەپشتگیرییە لەلایەن وەزارەتی رۆشنبیری و دەزگا هونەرییەكان تاكو بتوانین زیاتر بڕۆینە پێشەوە.
* ئێستا دەنگۆی ئەوە هەیە كەوا ئەو بەرێوەبەرایەتییە نەمێنێ، ئەگەر ئەم دەنگۆیە راست بێت نەمانی بەڕێوەبەرایەتییەكە لەبەر چ هۆكارێكە؟
- كابینەی شەشەم پێیوایە دەبێت هەندێك لە وەزارەتەكان یان دەزگاكان كەم بكرێنەوە، ئەوە شتێكی ئاساییە، پلانی خۆیانە رەنگە لەلایەنێك باش بێ و لەلایەنەك خراپ، بەڵام بەداخەوە دەبینم هەر جارێك تەقڵیشێك ببێ لەكەمكردنەوەی دەزگا یان بوودجە، یەكەمجار وەزارەتی رۆشنبیری و رۆشنبیران دەگرێتەوە، ئێمەی هونەرمەندان و راگەیاندن شتێك دەكەین بۆ پشتگیری حكومەت. شتێك ناكەین دژی حكومەت و نیشتمانەكەمان بێت، مۆسیقا، شانۆ بە گشتی هونەرەكەمان دەناسرێت، بە بەشداریكردنی لە فیستیڤاڵەكان، ئەم بەشداری كردنەش وایكردووە كە حكومەتی هەرێمی كوردستانیش باشتر بناسرێ، ناردنی هونەرمەندان بۆ دەرەوە بۆ ئەوەی چەندین فیستیڤاڵ ئەنجام بدەن، بەرهەمی سینەمایی بخوڵقێنن، شانۆنامە پێشكەش بكەن، دەبێ ئەو كەمكردنەوەیە دوایی هەموویان، هونەرو رۆشنبیری بگرێتەوە، لە هەر كەمكردنەوەیەك یان دەستكاری كردنێكی بودجە یەكەمجار وەزارەتی رۆشنبیری بەر دەكەوێت،دەنگۆ هەیە سینەماو شانۆ و وەرزش و هەموو بوارەكان لەیەك بەڕێوەبەرایەتییدا یەكبگرنەوە، بەرای من ئەوە دەسەڵاتی سینەما كەم دەكاتەوە، ئەو بەڕێوەبەرەی كە دادەنرێ ئەگەر خۆی حەزی لە چ لایەنێك بێت، لەوانەیە بەشی زۆری بودجەكەی یەكەمجار بۆ ئەو لایەنە تەرخان بكا،هەروەها بەڕێوەبەرایەتییەكە ئاڵۆز دەبێت و ناتوانرێ هەموو ئەو بوارانە بەیەكەوە كۆ بكاتەوە، لە كابینەكانی پێشوو تارادەیەكی زۆر گرنگی بە سینەمای كوردی دراوە. هەر سینەمای كوردیش بوو بەهۆی ئەوەی بەو هونەرەوە ببێتە پێناسەیەكی سینەمایی بۆ گەلەكەمان.
