هونه‌رمه‌ند عه‌دنان كه‌ریم بۆ گوڵان:تا له‌ ناوهونه‌ردا قوڵ ‌بینه‌وه‌ ئه‌وكات ده‌زانین کە دەبێ زیاتر فێربین

هونه‌رمه‌ند عه‌دنان كه‌ریم بۆ گوڵان:تا له‌ ناوهونه‌ردا قوڵ ‌بینه‌وه‌ ئه‌وكات ده‌زانین کە دەبێ زیاتر فێربین
دیمانە:خەلیل بلەیی

كاتێك هونەرمەندێكی گۆرانیبێژ سەدای دەنگی بە میلۆدییەكی نوێ تاقیدەكاتەوە، وەك ئەو شاعیرەیە كە میتافۆرێكی بناغەیی دادەهێنێت و شێوە كۆنەكان لە گەوهەری نوێدا بەرجەستە دەكات، داهێنانی هونەری لای عەدنان كەریم لێرەدایە، دوای ئە‌وەی هونەردۆستانی بۆ زیاتر لە چل ساڵی پڕ لە هەست و سۆزی رۆمانسیانەی پێش ئێستا گەڕاندۆتەوەو بە تەكنیكی تازەكارەوە مەزنێتی هونە‌ری كوردی نیشانداون، هەر لە پە‌یامە‌كە‌ی نالی بۆ شارە‌زوور و وەڵامە‌كە‌ی سالم تا دە‌گاتە ماملێ و خاڵە تایە‌ر و عە‌لی مە‌ردان و پاراستنی رە‌سە‌نایە‌تی هونە‌ری لە باكوورەوە تا لای كامكاران، بە خواستنی بناغەییەوە لە تەلی ئاوازەكانی دەدانەوە..
ئە‌مجارە‌یان بە شێوەیەكی پەرەسەندووتر لە باخی ڕازاوەی شاعیرە كلاسیكییە‌كانە‌وەو بە ڕەوانـــــبێژییەكی مەییوو، پەڕیوەتەوە لای هۆنراوەكانی عە‌بدوڵڵا پە‌شێو كە لە ناوەڕۆك و شێوازدا سەنگین و جددیین،بۆ ئەمیشیان بە دە‌نگی زوڵاڵی خۆیەوە، هاوشان لەگە‌ڵ خاتوو سە‌بای كامكار تاموچێژێكی تـــــایبەت دە‌بـــــەخشنەوەو گوێچكە‌ی خە‌ڵك بەگۆرانی و موزیكی ڕە‌سە‌ن تێروپاراو دە‌كە‌ن..
لە دیمانەیەكی تایبەت بە گۆڤاری گوڵان عەدنان كەریمی هونەرمەند تیشكی خستە سەر چەند لایەنێكی ئەو بەرهەمە تازەیەو هەروەها باسی لە چە‌ند پرسێكی تایبەت بە هونە‌ر و میدیای كوردی كرد.
سێ كوچكەی (پەشێو، كامكاران، عەدنان)
* با له‌ (خاتون)ه‌وه‌ ده‌ستپێبكه‌ین، به‌رهه‌می عه‌دنان كه‌ریمه‌ یان كامكاران؟
- (خاتون) زیاتر به‌رهه‌می كامكارانه‌، ئاوازه‌كان مامۆستا هوشەنگ کامکار دایناون. كاتێك منیان ئاگادار كرده‌وه‌ كاری مۆسیقایان كردبوو‌، به‌ڵام وابزانم چه‌ند ساڵێكه‌ چاوه‌ڕێی گۆرانیبێژێكی گونجاو بوون بۆ ئه‌وه‌ی بتوانێت ئه‌و ئاوازانه‌ بخوێنێت، كه‌ پێوه‌ندییان به‌ منه‌وه‌ كرد بۆئەوەی من ئه‌و گۆرانیانه‌ بڵێم، دیارە کامکاران دەزانن کە من تا ڕادەیەک کەمە ئەزموونێكم هەیە لەگەڵ هۆنراوەی کلاسیک و شیعری نوێ بەتایبەتی ئەو شیعرە نوێ و هاوچه‌رخانەی مامۆستا عه‌بدوڵڵا په‌شێو، ئاسان نییە و میلۆدیەکانی دەبێ دووبارە نەبێتەوە و لەگەڵ وێنە شیعریەکاندا بە وردی مامەڵە بکرێ.
* تۆ (په‌شێو) ت هه‌ڵبژارد یان كامكاران؟
- كاك هۆشه‌نگ كامكارلە پێوەندییەکدا ئاگاداری کردم کە ئەو بەرهەمەی ئامادە کراوە تایبەتە بە هۆنراوەکانی مامۆستا عەبدوڵڵا پەشێو وەک ڕێزلێنانێک بۆ ئەو شاعیرە بەرزەی کورد، لە ڕاستیدا چوار هۆنراوەی هەڵبژاردبوو بۆ ئاوازەکانی، ئەوەی ماوە سێ مه‌قام بوو هەر لەو بەرهەمەدا پێشه‌کی هەڵبژاردنی هۆنراوەکانی بۆ من بەجێهێشتبوو، واتە هەڵبژاردنی هۆنراوەکان بە ئارەزووی هەردولامان بوو. بەداخەوە کە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و کتێبخانەیەک لە سوید دیوانەکەی مامۆستا عەبدوڵڵایان چاپکردبوو بە بێ پرسی خۆی کە زۆر هەڵەی تیادابوو، ئەو چاپە پڕ لە هەڵانە کەوتبووە دەست کامکاران، هەر بۆیە هەوڵێکی زۆرمدا بۆ ڕاستکردنەوەیان لەکاتی تۆمارکردن لە سەردانەکەمدا بۆ تاران. ئەو ستایلەی کە داواکرابوو لێم بۆچڕینی مه‌قامه‌كان سه‌ربه‌ستانە بوو، من زیاتر هەوڵم داوە لە گەڵ هەلچوون و داچوونی مۆسیقاکە مه‌قامەکان بڵێم، هەوڵم داوە شیوازە ڕەسەنەکانی وەک هونەرمەندان تاهیر تۆفیق و عەلی مەردان و قادر دیلان حەمە سالح دیلان بەرگوێی خەڵکی بدەمەوە، بەڵام بە دەنگی خۆم، خۆتان دەزانن کە ئەو هونەرمەندانە لای من ڕوونترین و بێگەردترین سەرچاوەی لەبن نەهاتووی مۆسیقای کوردین، کە هەر دەنگی ئەو هونەرمەندانەیه‌ لە شوناسی مۆسیقای بێگەردی کوردیمان نزیک دەخەنەوە.
له‌ هه‌ردوو به‌رهه‌می (ئه‌م شه‌و)و (وه‌فایی) ڕای مامۆستا یاسین قادر به‌رزنجیم وه‌رگرتووه‌ له‌ هه‌ڵبژاردنی ناوی به‌رهه‌مه‌كان‌، به‌ڵام به‌رهه‌می (خاتون) كامكاران خۆیان ناوه‌كه‌یان داناوه‌.
لێكنزیك بوونەوەی زاراوەكان بە گۆرانی
* تۆ وه‌ك عه‌دنان كه‌ریم به‌پێی توانا و زیاتریش له‌ رێگای هونه‌ره‌كه‌ته‌وه‌ هه‌وڵتداوه‌ زاراوه‌ كوردیه‌كان لێك نزیك بكه‌یته‌وه‌، هه‌وڵی ترت به‌دی كردووه‌ له‌م بواره‌وه‌؟
- به‌ڵێ ئه‌وه‌ی ده‌یبینم به‌ زاراوه‌ی كرمانجی و زاراوه‌ی تر گۆرانی ده‌وترێ، به‌ڵام به‌ ڕای من به‌ ڕاده‌ی پێویست نییه‌، كلتوری ناوچه‌ی هه‌ورامان كه‌ كلتوورێكی زۆر ره‌سه‌نی كوردییه‌، پێویسته‌ میدیا كوردییه‌كان كلتوری ئه‌و ناوچه‌یه‌ زیندوو بكه‌نه‌وه‌ و پشتگیری لێبكه‌ن، یارمه‌تی ئه‌و گۆرانیبێژانه‌ بده‌ن كه‌ له‌وێ گۆرانییان گوتووه‌ و زیاتر به‌ خه‌ڵكییان ئاشنا بكه‌ن.
كه‌واته‌ هه‌وڵه‌كان هه‌ن، چه‌ندین گه‌نج هه‌ن گۆرانی به‌ كرمانجی ده‌ڵێنه‌وه‌، ئه‌مه‌ش مایه‌ی دڵخۆشییه‌ بۆ من،هه‌وڵ بدرێت زیاتر زاراوە كوردیەکان لێك نزیك بكرێنە‌وه‌، چونكه‌ هه‌ندێك ناوچەی کوردنشین هه‌ن كه‌ زاراوه‌ی سۆرانی شاره‌زا نین، دەکرێ له‌ ڕێگای گۆرانییه‌وه‌ شاره‌زایی و نزیكبوونه‌وه‌ و تێگه‌یشتنێك هه‌بێت بۆ زاراوه‌كانی دیكه‌ش.
جیاوازی لە ستایلەكانی گۆرانیدا
* چ جیاوازییه‌ك به‌دی ده‌كرێت له‌نێوان (خاتون) و به‌رهه‌مه‌كانی ترت؟
- گرنگی هونه‌رمه‌ند له‌وه‌دایه‌ كه‌ بتوانێت دووباره‌ نه‌بێته‌وه‌، هه‌وڵ بدات هه‌میشه‌ شتی نوێ بخولقێنێ، ئه‌گه‌ر له‌ (شه‌وی یه‌ڵدا) و دوای ئه‌وه‌ (ئه‌ڕۆی ئۆغر) دوای ئه‌ویش (شنه‌ی با) و (تاڤگه‌یه‌ك له‌ عیشق) و (ئه‌مشه‌و) و (وه‌فایی) و (خاتون) كه‌ به‌ڕێوه‌یه‌، وردبیته‌وه‌ هه‌ست به‌ گۆڕانه‌كان ده‌كه‌ی،هه‌ر له‌گه‌ڵ كامكاراندا (ئه‌مشه‌و) ستایلێكی تایبه‌تی هه‌بوو كه‌ زیاتر نزیك بوو له‌ سوننه‌تی و مامەڵە کردن لەگەڵ ئامێره‌ کوردیەکان، دواتر (وه‌فایی) كه‌ شێوازه‌كه‌ی ئۆركیسترالی بوو و زیاتر ئامێری كلاسیكی تێدا به‌كارهێنرا ته‌نانه‌ت جۆری گۆرانییه‌كانیش گۆڕانكاری به‌سه‌ردا هاتووه‌، جیاوازی (خاتون) له‌وه‌دایه‌ كه‌ من هه‌ر گۆرانییه‌كی وه‌ك ئۆپێرایه‌ك ده‌بینم و ده‌توانم بڵێم سه‌ره‌تایه‌كه‌ بۆ درووستبوونی ئۆپێرای كوردی، چونكه‌ شاعیر ده‌وری رۆڵی خۆی هه‌یه‌ و به‌ده‌نگی مامۆستا عه‌بدوڵڵا په‌شێو شیعره‌كان ده‌خوێندرێته‌وه‌ له‌ هه‌مان كاتدا مۆسیقایه‌ك هه‌یه‌ كه‌ دابه‌شكردنێكی سیمفۆنی بۆ كراوه‌، له‌ پڕ گۆرانی بە دەنگی من و ده‌نگی خانمێك دێته‌ پێشه‌وه‌ كه‌ سه‌بای كامكاره‌، ئینجا گروپی كۆڕ و مۆسیقا، ئه‌م هه‌ڵچوون و داچوونه‌ له‌م ئاوازانه‌ی كه‌ له‌م سیدییه‌ نوێیه‌دا هه‌یه‌ جیاوازتره‌ له‌ ئاوازه‌كانی خۆم، له‌وانه‌یه‌ خه‌ڵك زیاتر ئاشنا بن به‌و ئاوازانه‌ی من دامناوه‌، به‌ڵام ئه‌مانه‌ ئاوازی هونەرمەندێکی تره‌، لای خۆم لە ئاوازەکانی خۆم جوانترن هیوام وایە کە خه‌ڵك بەم ئاوازە نوێیانەش ئاشنا بن.
* بۆ تۆ ئه‌م كاره‌ ئاسانتر بوو یان كاره‌كانی پێشتر؟
- بێگومان كاری خۆت ئاسانتره‌، چونكه‌ كه‌ ئاوازێك داده‌نێیت له‌ هه‌موو دووری و نزیكی و ورده‌كارییه‌كانی ئاوازه‌كه‌ی خۆت شاره‌زای، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئاوازی كه‌سێكی تر بێ، ده‌بێ ئاشنای بی و له‌گه‌ڵ ئاوازدانه‌ره‌كه‌ دابنیشی و بزانی مه‌به‌ستی ئاوازدانه‌ر له‌ هه‌ڵچوون و داچوونی ئاوازه‌كه‌ چییه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بتوانی به‌ جوانی بیچڕی.
هونەر بەردەوام فێربوونە
*هونه‌رمه‌ند كه‌ی ده‌گاته‌ لوتكه‌ و لوتكه‌ی هونه‌ری لای عه‌دنان كه‌ریم چی ده‌گه‌یه‌نێت؟
- ئەوە خه‌ڵكەو هەندێک لە ڕۆژنامەنوسەکانن وشەی لوتكه‌ دەخەنە پاڵ ئەوهونەرمەنانەی کە خۆشیاندەوێن، به‌ڵام من پێموایە له‌ هونه‌ردا گەیشتن بە لوتكه‌ نییه‌، تا له‌ ناوهونه‌ردا قوڵ ‌بینه‌وه‌ ئه‌وكات ده‌زانین کە دەبێ زیاتر فێربین بۆ ئەوەی وشەی هونەرمەندمان پێببەخشرێ.
*تۆ زۆر گوێ له‌ خاڵه‌ تایه‌ر و عه‌لی مه‌ردان ده‌گری، تا ئێستا شت هه‌یه‌ كه‌ پێویسته‌ لێیانه‌وه‌ فێربی؟
- من هه‌میشه‌ له‌وان فێر ده‌بم، ئه‌وان گه‌وره‌ترین سه‌رچاوه‌ن بۆ من به‌تایبه‌ت عه‌لی مه‌ردان هه‌رجارێك گوێی لێده‌گرم شتێكی تازه‌ی لێ فێرده‌بم و ئه‌و کات هەست دەکەم کە زۆر شت هەیە نایزانم و دەبێ زیاترفێربم.
*ده‌كرێ پێناسه‌یه‌كی ره‌سه‌نایه‌تی هونه‌رمان بۆ بكه‌یت؟
- هیچ میللەتێک نییە لەسەر ئەم ڕووی زەمینە ناسنامەیەکی تایبەتی خۆی نەبێ، هەموو ئەو دابونەریت و کولتورە، پۆشاک،زمانی ئاخافتن، مێژوو،خاک وسنوری جوگرافی،جۆری دەربڕینی گۆرانی و مۆسیقا، هەموو ئەمانە ناسنامەی میللەتێکن، زمانی دەڕبڕینی کارێکی هونەری بە هەموو بەشەکانییەوە کە تایبەتە تەنها بەو میللەتە لە ناو ناسنامەکەیدا دەتوانین ناوی بنێین ڕەسەنایەتی. هونەر زادەی سروشتێکە مرۆڤ دەیخوڵقێنێ و دەیگونجێنێ لە ناو فەرهەنگ و نەریتێکی رۆژانەی لە ناو سنورێکی دیاریکراودا کە خۆی لە کۆمەڵە مرۆڤەکانی تر جیادەکاتەوە. هەربۆیە زۆربەی زۆری نەتەوەکان هونەرەکەیان بە ناسنامەی نەتەوەکەیان دەناسرێن، دەڵێن هونەری مۆسیقای هیندی، یابانی، ئسپانی، عەرەبی، تورکی، فارسی و کوردی تاد. هەمیشە مۆسیقا‌ زاده‌ی سروشته‌، ئاوازێك كه‌ له‌ناو شاخ و كێوی كوردستان دایده‌نێیت زۆر جیاوازی هەیە لەگەڵ ئەو ئاوازه‌ی کە بەر گوێت دەکەوێ لە بیابانه‌كانی سعودی عەرەبی. كێ ده‌توانێت بڵێت ئه‌م به‌راوردانه‌ له‌یه‌كتر نزیك و وه‌كو یه‌كن، ئه‌مه‌ مه‌حاڵه‌، ژینگه‌ و سروشت رۆڵ ده‌بینن.تەنانەت ناوچە جیاجیاکانی کوردستان لە گەرمێنێ بۆ کوێستان جۆری چڕینی ئاوازەکان گۆڕانی بەسەردادێ، بۆ نموونه‌ له‌ هه‌ورامان ئه‌وه‌ی تۆ له‌ هۆره‌ی جاف و سیاوچەمانە ده‌یبیستی له‌ قاسپه‌ی كه‌و ده‌چێت. ئه‌گه‌ر لەسەر ئاستی نەتەوە جیاکانیش وردی بکەینەوە بۆ نمونە کە مامۆستا عه‌لی مه‌ردان مەقامی(خورشیدی) دەچڕێ كه‌ عه‌ره‌ب پێی ده‌ڵێن (حیجازكار) و فارس پێی ده‌ڵێن (چار گاه)، ئه‌م (خورشیدی)یه‌ی كه‌ له‌ كوردستان و له‌ ناوچه‌ی گه‌رمیان ده‌وترێت زۆر جیاوازه‌ له‌گه‌ڵ (چارگاه)ی فارس ئه‌مه‌ش به‌و ده‌نگه‌ی كه‌ جیابووه‌ته‌وه‌ بۆ نموونه‌ ئه‌وه‌ی كه‌ عه‌لی مه‌ردان ده‌یڵێ، ئه‌گه‌رموسیکزانێک به‌ نۆته‌ بۆ خه‌ڵكی ڕون بكاتەوه‌ و بینووسێته‌وه‌ به‌شێوه‌ تیۆرییەکەی کەس تێیناگاو بۆی جیا نابێتەوە، به‌ڵام مرۆڤ به‌ گوێچكه‌ جیای ده‌كاته‌وه‌ و ده‌زانی ئه‌مه‌ كوردییه‌ یان نا، (خورشیدی) له‌ناو جه‌رگه‌ی مۆسیقا و ره‌گوڕیشه‌ و مێژووی كورده‌وه‌ سه‌ریهه‌ڵداوه‌، ئه‌مه‌یه‌ ده‌توانین بڵێین مۆسیقای ره‌سه‌نی كوردی، هه‌ر هه‌مان (حیجاز كار) بیبه‌ له‌ توركیا به‌ جۆرێكی تر ده‌یڵێن، ئه‌مه‌ رۆحه‌ جا كه‌سێك بۆ نموونه‌ گاڵته‌ی به‌ ره‌سه‌نایه‌تی مۆسیقای كوردی دێت، ئه‌وه‌ له‌ به‌تاڵی و ناشاره‌زایی خۆیەتی كه‌ ئه‌سڵه‌ن ناسنامه‌ و بوونی نەتەوەی كوردی به‌لاوه‌ گرنگ نییه‌.
عه‌ره‌ب و فارس و تورك و هیندیه‌كان باس له‌ مۆسیقای ره‌سه‌نی خۆیان ده‌كه‌ن، كوردیش به‌ هه‌مان شێوه‌ مۆسیقای ره‌سه‌نی خۆی هه‌یه‌، به‌ڵام بۆچی كورد به‌لایه‌وه‌ شه‌رمه‌زاری بێت باس له‌ مۆسیقای ره‌سه‌نی وڵات و نه‌ته‌وه‌ی خۆی بكات، له‌كاتێكدا تاكو ئێستا پێمان ره‌وا نابینرێ ببین به‌ وڵاتێكیش و هه‌میشه‌ ده‌ڵێین ئێمه‌ پارچه‌یه‌كین له‌ عێراق و ده‌ترسین خۆمان جیابكه‌ینه‌وه‌، جا كه‌ ده‌ترسین ده‌مانه‌وێ كلتوور و هونه‌ره‌كه‌شمان ببه‌خشین به‌ نه‌ته‌وه‌كانی دراوسێمان، من له‌ روانگه‌یه‌كی مرۆڤایه‌تی به‌ڕێزه‌وه‌ سه‌یری نه‌ته‌وه‌كان ده‌كه‌م، به‌ڵام كوردیش مافی خۆیه‌تی بڵێ مۆسیقای نه‌ته‌وه‌یی خۆم هه‌یه‌، جا چه‌ند هونه‌رمه‌ند و شاعیر و نووسه‌ر و ئه‌دیبه‌كان هه‌وڵ بده‌ن مۆسیقای ره‌سه‌نی كوردی به‌ دونیا بناسێنن و شانازی پێوه‌ بكه‌ن ئه‌وه‌نده‌ش كاری میدیاكانه و حكومه‌تی كوردستانه‌ كه‌ بیر بكه‌نه‌وه‌ له‌ پایته‌ختێكی وه‌كو هه‌ولێر هۆڵێکی گەورەی كۆنسێرت دروست بکەن دەمەوێ ئەوەش بۆ دەسەڵاتی کورد ڕوون بکەمەوە کە هۆڵێک بۆ موئتەمەرات و کۆبوونەوەی حیزبی بەکار دێت جیاوازە لەگەڵ هۆڵی کۆنسێرتی مۆسیقا، چونکە ئاکوستیکی دەنگی ئەم دوو جۆرە هۆڵانە جیاوازن. لەبەر ئەوە شاری هەولێر دەبێ هۆڵێکی گەورەی نمایشی مۆسیقای تیا بێت بۆ ئەوەی لە پاشە ڕۆژدا بتوانین چەندین گروپی نەتەوە جیا جیاکانی دنیا بانگهێش بکرێت بۆ کوردستان ئێمەش هونەری نەتەوەی کوردیان پێ بناسێنین.‌
زۆری سەتەلایت فاكتەر نییە بۆ دەوڵەمەندكردنی كەلتوور
* توركه‌كان كاتی خۆی ئه‌ده‌بیاتی میلله‌تانی تریان برد و ئاوازی توركییان له سه‌ر دانا، ئێمه‌ی كورد چیبكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ر هیچ نه‌بێ كلتووری خۆمان له‌ فه‌وتان بپارێزین؟
- به‌ بۆچوونی من ئه‌گه‌ر كورد ئێستا په‌نجا سه‌ته‌لایتی هه‌بێ حه‌ق وایه‌ بكرێ به‌ ده‌ سه‌ته‌لایت، واته‌ پاره‌ی چل سه‌ته‌لایته‌كه‌ی تر بخه‌نه‌ خزمه‌تی فه‌رهه‌نگی وڵاته‌كه‌وه‌ و كه‌سێكی شاره‌زا هه‌وڵ بدات به‌ڕێوه‌یان به‌رێت،‌ ئه‌گه‌ر ئاوا به‌رده‌وام بێت به‌ره‌و خراپی ده‌ڕوات، چونكه‌ ته‌له‌فزیۆنێك له‌پێناو‌ پاره‌ی په‌خشه‌كه‌ی هه‌رچی له‌ ده‌ستی بێت ده‌یخاته‌ سه‌ر شاشه‌.
پەنابردنە بەر مۆسیقای بێگانە
*كه‌ كلیپێك ده‌بینی یان گوێت لێده‌بێت ته‌نیا ده‌نگه‌كه‌ی كوردییه‌، هه‌ست به‌چی ده‌كه‌ی؟
- پێم وابێ دەنگەکە کوردی نییە تەنها گوێم لە وشەی ناڕیک و بێتامی کوردییە، کە حەز ناکەم گوێیان لێبگرم. ئەمەش ئەوە ناگەیەنێ کە من گوێ لە گۆرانی عەرەبی و تورکی و فارسی ناگرم، نەخیر گوێیان لێدەگرم لە هەموو لەرە جیاوازەکانیشیان شارەزاییم هەیە، حەز دەکەم بە زمانەکانی خۆیان گوێم لێیان بێ. زۆر گۆرانیبێژ هەن ئەوەندە شارەزای هونەری نەتەوەکانی دراوسیمانن هیچ ئامادە نین ئاوێتەی هونەری میللەتەکەی خۆیان بن. من پێم حەیفە کە بە زمانی بێگانە گۆرانی ناڵێن، چونکە لەوانەیە لەوێ ناودارو دیارتر بن. بەڕای من ئەم جۆرە کارانە دووفاقی کەسایەتی دیاری دەکات کاتێک کەسێک فەرهەنگ و هونەری نەتەوەکەی خۆی پێ شەرمە دەیەوێ لە سایەی نەتەوەیەکی تر کەموو کورتیە دەرونییەکانی خۆی پەردەپۆش بکات. و دەبێ میدیای کوردی لەم کێشە دەرونیانە بگات نەک شەو و ڕۆژ بە هونەرێکی ڕاقی بفرۆشیتەوە بە میللەتی کورد لە ڕووی شاشەکانیانەوە. کارەساتەکە لێرەدایە کە دەسەڵاتی کوردی ئەم دیاردەیە بە سادەیی وەردەگرێ وهیچ بە پەرۆش نییە لە تێکچونی فەرهەنگی میللەتەکەی ڕۆژ بە ڕۆژ هەر کەناڵی بێتامی کوردییەو دەکرێتەوە،وەک پەتایەک ئەم دیاردەیە بڵاو بۆتەوە دیاردەی چاولێکەری کەناڵی ئاسمانی کردنەوە ئێستا باوێتی، بێ ئەوەی کەسێک لایەنێک دەست بخاتە سەربرینی ڕاستەقیەی هونەر و کلتوری کوردی و تیمار بکات. زۆر ڕەشبینم بەم داهاتووەی هونەر و فەرهەنگی کوردیە وا هەست دەکەم ڕۆژ بە ڕۆژ خراپتر دەبێ.
* كه‌ی كۆنسێرتێك له‌ كوردستان ساز ده‌كه‌ی؟
- من كه‌ سیدی (وه‌فایی)م له‌ هه‌ولێر له‌ هۆڵی كۆنگره‌كان و له‌ هۆڵی ته‌لاری هونه‌ر له‌ سلێمانی پێشكه‌ش كرد له‌سه‌ر شانۆ، به‌ سپۆنسه‌ری ئاسیا سێڵ بوو، بۆیه‌ پێویسته‌ له‌گه‌ڵ كۆمپانیایه‌ك كه‌ ئه‌م كارانه‌ ده‌كات رێك بكه‌وم، من ناتوانم بێم بڵێم سبه‌ینێ كۆنسێرتێك ده‌كه‌م، چونكه‌ ئه‌و كۆنسێرته‌ ده‌بێ كه‌سێك ڕایپه‌ڕێنێت، من ده‌بێ خۆم ته‌رخان بكه‌م ته‌نیا بۆ گۆرانی وتن و نابێ بیر له‌وه‌ بكه‌مه‌وه‌ چ هۆڵێكه‌ و كه‌ی پڕ ده‌بێت و كه‌ی چۆڵ ده‌بێت، به‌ ڕای من سیدی (خاتون) ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر شانۆ پێشكه‌ش بكرێت زۆر به‌ تامتر و زیندووتر ده‌بێت، جا له‌كاتی بڵاوكردنه‌وه‌ یان له‌ دوای بڵاوكردنه‌وه‌ بێت، ئه‌مه‌ش پێویستی به‌ خه‌رجییه‌كی زۆر هه‌یه‌، گروپی ئۆركێسترا و كۆڕی ده‌وێ، به‌لایه‌نی كه‌مه‌وه‌ له‌سه‌ر شانۆ پێویسته‌ 60-70 موزیكزانت هه‌بێ، جا كه‌ی كوردستان خۆی ته‌رخان ده‌كا بۆ ئه‌م جۆره‌ كاره‌ كلتوریانه‌ ئه‌وا پرسیاره‌كه‌‌ ئاراسته‌ی میدیا كوردییه‌كان و كار به‌ده‌ستانی ئه‌م وڵاته‌ ده‌كرێت، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ نه‌بێت ئه‌وا نه‌كرێت باشتره‌.
*كه‌واته‌ ده‌توانین بڵێین یه‌كێك له‌ تایبه‌تمه‌ندییه‌كانی به‌رهه‌می (خاتون) ئه‌وه‌یه‌ كه‌ راسته‌وخۆ پێشكه‌ش بكرێت؟
- نه‌خێر ناتوانین وا بڵێین، چونكه‌ هه‌ریه‌كه‌و تامی خۆی هه‌یه‌، هه‌موو به‌رهه‌مه‌كان به‌و شێوه‌یه‌ن بۆ نموونه‌ (وه‌فایی) كه‌ گوێی لێده‌گری جۆرێكه‌ و كه‌ موزیكزانه‌كان و هونه‌رمه‌ند ده‌بینی راسته‌وخۆ گۆرانی ده‌ڵێ جۆرێكی تر و تاموچێژێكی تری هه‌یه‌.
* ماوه‌یه‌كه‌ له‌ كوردستانی، به‌ڵام بۆچی ده‌ركه‌وتنت كه‌مه‌ له‌ میدیاكان ئایا گله‌ییت هه‌یه‌؟
- ته‌له‌فزیۆنه‌ كوردییه‌كان ده‌بێ ئه‌وه‌ تێبگه‌ن كه‌ هونه‌رمه‌ندێك بگاته‌ ئاستی شوهره‌تی خۆی پێویستی به‌ ده‌ركه‌وتن نییه‌ و كاتێكیش ده‌یانه‌وێ پڕۆگرامێكی له‌گه‌ڵدا ساز كه‌ن پێویسته‌ بێن گرێبه‌ستی له‌گه‌ڵدا بكه‌ن، پێویست نییه‌ هونه‌رمه‌ند چاوپێكه‌وتنێك به خۆڕایی له‌گه‌ڵ كه‌ناڵێك بكات ئەگەر ئەو کەناڵە توانای بەسەر پارەی کرێنشنی ئاسمانی هەیەو بودجەی ساڵانەی بۆ بڕاوەتەوە لە حکومەتەوە، دەبێ کەناڵی پرۆفشنال بن مافی تەواوی هونەرمەند بدەن نەک هونەرمەندەکە بەوە قەرزاربار بکەن کە بەخەڵکی دەناسێنن ئەمەیە وای لە کەناڵە کوردیەکان کردوە هەموو بەرهەمێکی خۆڕایی وەربگرن ئەوکات ئەو هونەرە دەبینی کە ئێستا پەخش دەکرێ، چونکە ئەوەی کە نایزانن پۆلێنکردنی هونەر و هونەرمەندانە. هەر بۆیە تەمەننا دەکەم نمونەیان کەم بێتەوە. وا هەست ئەکەم ئەوەندە زۆر بوون ئەو نەتەوانەی زۆردەمێکە وڵاتن بە رێژە ی پارچە بەناوفیدڕالی بە عێراق لکێنراوەکەی ئێمەی نیە.
* له‌ (خاتون) چ په‌یامێكت هه‌یه‌؟
- خاتون حه‌وت تراكه‌ و هه‌ر حه‌وتیان به‌ ده‌نگی من و سه‌بای كامكار تۆمار کراوە‌، هیوام وایه‌ كه‌ كۆمپانیایه‌ك به‌ رێكوپێكی و راستگۆییانه‌ كاره‌كه‌ وه‌رگرێت و به‌شێوازێكی باش له‌ناو كوردستاندا بڵاو بكرێته‌وه‌.
Top