هونەرمەندێك:
گوناحە هونەرمەندێكی وەك زەكەریا بەراورد بكرێت لەگەڵ هونەرمەندێكی تازە پێگەیشتوو
هەر هونەرمەندێك ستایل و شێوازی خۆی هەیە لە گۆرانی گوتندا كە پێی ناسراوە، ئەگەرچی هەندێك لەوانەی لە سەرەتای دەستپێكی كاری هونەریدان تەقلیدی هونەرمەندانی دیكە دەكەنەوە، لەهەمان كاتدا جەماوەر و هەواداری خۆیشی هەیە و شێواز و ستایلی هونەرمەندەكەیان پێ باش و پەسەندە، بەڵام ئەوەی جێی سەرنجە هەندێك كەس هەڵدەستن بە بەراورد كردنی نێوان دوو هونەرمەند كە لەهەموو لایەكەوە جیاوازیی نێوانیان ئاسمان و رێسمانە، بۆیە بەپێویستمان زانی راو سەرنجی چەند كەسێكی شارەزا لەم بوارە وەربگرین دەربارەی پێوەرە زانستییەكانی نێوان هونەرمەندان.
هونەرمەندێك تەنیا یەك كاری هونەری كردبێت نابێت بەهیچ شێوەیەك بخرێتە بەر بەراورد كردن
مامۆستا شێرزاد سەرسپی كە شارەزای بواری گۆرانی و موزیكە دەربارەی ئەم دیاردەیە دەڵێ: هەر رۆژنامەنووسێك یان رەخنەگرێك ئەگەر بیەوێ بەراوردی نێوان دوو هونەرمەند بكات، پێویستە سەرەتا شارەزاییەكی تەواوی هەبێت، رۆژنامەنووس دەبێ رای كەسانی تر بگەیەنێت، هەروەها دەبێ پێوەندی بەو كەسانەوە بكات كە شارەزاییەكی تەواویان هەیە لە هونەری خۆیان كە دەتوانن ڕای خۆیان دەرببڕن، لەلایەكی دیكەوە پێویستە هونەرمەند لەسەر بنەمای كارە هونەرییەكانی بەراورد بكرێت نەك یەكێك تەنیا كارێكی هونەری كردبێت ئەمەیان نابێ بە هیچ شێوەیەك بخرێتە بەر بەراورد كردن، چونكە هەندێك جار رێكەوت رۆڵی هەیە لە دەركەوتنی هونەرمەند، بەڵام دوای ساڵێك ئەو سەنگ و بەها هونەرییەی نامینێت، لە هەمووی گرنگتر نابێ رۆژنامەنووس یان ئەو كەسەی بەراورد دەكات نابێ ئینتیمای سیاسی یان برادەرایەتی و ناسین لەبەرچاو بگرێت.
زۆربەی هونەرمەندەكان لەكاتی گۆرانی وتندا تەنیا هاوار دەكەن
هونەرمەند ئیسماعیل سابوری سەبارەت بەم بابەتە دەڵێت: ئەوەی كە دادەنیشێت جیاوازی نێوان دوو هونەرمەند دەكات من پرسیارێكی لێرە لێدەكەم ئایا خۆی تاچەند شارەزایی لەبواری مۆسیقادا هەیە، تاكو ڕێگە بەخۆی بدا جیاوازی نێوان دوو هونەرمەند بكات. یەكەم جار بابچێت ئاستی ڕۆشنبیری مۆسیقایی خۆی بەرز بكاتەوە ئینجا بێت جیاوای نێوان دوو هونەرمەند بكات .بەڕای من ئەوانەی ئەم كارانە دەكەن دەیانەوێت لەڕێگای ئەم شتانە ناوبانگی خۆیان دەربكەن .بۆیە هیوادارم هەوڵدەن توانایی خۆیان بەرزبكەنەوە بۆئەوەی خۆیان بەكاری بەم جۆرە خەریك نەكەن. گوناحە زەكەریا لەگەڵ هونەرمەندێكی تر بەراوردی پێبكرێت، زۆر بەداخەوە بۆكوردستانی ئێمە شتەكان زۆر ناشیرین دەكەن هونەرمەندێك ئەوەندەی لەژیانی هونەری بۆ ماوەی كاتژمێرێك دانەنیشتووە زانیاری خۆی زیادبكات، هەتا تەنانەت ئەدەبی دانیشتنیشیان نییە لە شاشەكاندا. ڕێزم بۆ هونەرمەندەكان هەیە، بەڵام ئەوەی ڕاستی بێت ئێستا تەنیا سێ چوار هونەرمەند لە گۆڕەپانەكەدان ئەوانیش (مەریوان سەفادین و زەكەریا وزیاد)ە .بەداخەوە ئێمە دەنگ خۆشمان نییە لەكوردستان زۆربەیان بەس هاوار دەكەن تەنانەت خەڵكی ئێمەنازانێت دەنگی خۆش و ناخۆش لێك جیابكاتەوە .
هونەرمەند سەید ئەحمەد ڕواندزی هەمان ڕای هونەرمەند سابوری هەیە و دەڵێت: ئەم بەروارد كردنە كارێكی ناڕەوایە، چونكە هەر هونەرمەندە بەپێی توانایی خۆی كاردەكات لەڕاگەیاندنەكانی ئێمە تەڕو وشك بەردەكەوێت هیچ فلتەرێك نییە لەڕاگەیاندنەكان دەنا ئەمە نابێتە بەراورد تۆ بێنی، زەكەریا لەگەڵ هەر هونەرمەندێك بەراورد بكەی، چونكە ئەمانە هەریەكە بەپێی توانای خۆی كاردەكات بۆنموونە زەكەریا كاتێك بەرهەمێك دەكات دەگەڕێت لەچەند شوێنێك بۆ پەیدا كردنی میوزیكژەنی باش بۆ ئەوەی بەرهەمێكی جوان پێشكەش بكات كەواتە ماندووبونێكی زۆر دەچێژێت، تۆ بیهێنی لەگەڵ هونەرمەندێكی تر بەراوردی بكەی كەئەو هونەرمەندە بەرهەمێك یان دووانی هەیە. دیسان دەیڵێمەوە ئەم بەراوردانە بەكارێكی سەقەت دەزانم .
هونەری ئەمڕۆ شێواوە
خانمە هونەرمەند نازێ عەزیزی وت: دنیایی هونەری ئەمڕۆمان دونیایەكە دەتوانین بڵێین شێواوە، چونكە هەركەسە بەڕێگای خۆیدا دەڕوات. كەس ناتوانێت بەڕێگای كەسێكی تر دا بڕوات لەبواری هونەری ئەمە ڕاست ناكات چونكە هەر گوڵەو بۆنی خۆیی لێدێت. من پێم وایە ئەوانەی ئەم كارانەدەكەن ئەوا پارە وەردەگرن بەم كارانە بۆئەوەی كەسێكی تر گەورەتر بكەن لەكەسیكی تر. ئەمەكارێكی نادروستە، چونكە هیچ كەسێك ناتوانێت كەسێكی تر بەراورد بكات لەگەڵ كەسێكی تر، چونكە هەركەس بەپێی خۆی دەتوانێت كاری هونەری بكات كۆمەڵێك خەڵك لەخۆی كۆبكاتەوە ئێمە ناتوانین بڵێن یەكێك كاری وەك و كاری ئەوی ترە، چونكە هیچ كەسێك كاری وەكو ئەوەی تر نییە، بیرو بۆچوونەكان وەكو یەك نین. بەداخەوە ئێستا كۆمەڵێك ڕۆژنامەنووس هەن كار دەكەن هیچیان ئەكادیمی نین لەبوارەكەی خۆیان، بەڕای من دەبێت ڕای چەند كەسێك كۆبكەنەوە بۆئەوەی بەراوردی هونەرمەندێك لەگەڵ هونەرمەندێكی تر بكەین.
تەنیا پسپۆڕێكی شارەزا دەتوانێت بەراوردی لەنێوان هونەرمەندان بكات
هونەرمەند تارا ڕەسول وتی: من وەك ئەوەی كە شارەزاییەكی تەواوم هەیە و لەبوارەكە خوێندومە، هەروەها گوێگرێكی باشم لە هونەری بیانی، دیسان ناتوانم هونەرمەندێك بخەمە بەراوردەوە، چونكە بەڕاستی هەر كەسەو بەپێی خۆی كار دەكات، بۆ نموونە ئالان جەمال بەراوردی بكەی لەگەڵ زەكەریا كە چەند ساڵە لەبواری هونەری كوردیدا كار دەكات، ڕاستە رەنگە لەچەند شوێنێكەوە لەیەكەوە بچن لەڕووی دەنگەوە، بەڵام ئەمە ناكاتە ئەوەی كە بەراوردی بكەی لەگەڵ هونەرمەندێكی تر. تەنیا پسپۆڕێكی گەورە لە بواری هونەری كوردیدا دەتوانێت ئەو بەراوردە بكات نەك ڕۆژنامەنووسێك كە هەر لەخۆیەوە بێت بەراوردی هونەرمەندان بكات. بەداخەوە ئەوانە تەنانەت لەبوارەكەی خۆشییانەوە سەركەوتوو نین ئینجا بكەونە بەراوردی كاری گۆرانیبێژەكانەوە.
مامۆستا چەتۆ نەورۆزیش دەربارەی گۆرانیبێژی سەركەوتوو پێویستە چەند خاڵێكی گرنگی تێدا هەبێت لەوانە: میلۆدییەكانی ئەو هونەرمەندە هەڵقوڵاوی فۆلكلۆری میللەتی كورد بن، هەروەها دیاریكردنی هۆنراوەش زۆر گرنگە، یەكێكی دیكەش لە پێوەرەكان بریتییە لە دیاریكردنی جۆری مەقام و ئایا چ مەقامێك لەگەڵ دەنگی ئەو هونەرمەندە گونجاوە، هونەرمەند هەیە ساڵانە سیدی دەردەكات كە لە 13 تراك پێكدێت و ماوەیەكی زوو لەناو دەچێت، كەچی هونەرمەند هەیە ساڵانە یەك گۆرانی هەیە، بەڵام بە نەمری دەمێنێتەوە، یەكێك لە پێوەرەكانی دیكە كە چەندین جاری دیكەش دووبارەم كردۆتەوە، ئەوەیە كە هونەرمەند هەیە دەتوانێت لە بەرامبەر جەماوەر لەسەر شانۆ گۆرانی بڵێ، هونەرمەندیش هەیە كە زۆر بەناوبانگە، بەڵام ناتوانێ لە بەرامبەر جەماوەر بەشێوەیەكی زیندوو گۆران بڵێ، هەروەها هەندێك هونەرمەند هەن ئەكادیمین دەزانێت لە چ شوێنێك گۆرانی دەڵێت و لەرینەوە دەكات، لە بەرامبەردا هەندێك هەن بەشێوەیەكی ڕەمەكی گۆرانی دەڵێن و ناتوانن وەكو پێویست مامەڵە لەگەلأ مۆسیقا دەكات، بۆیە بە ڕای تایبەتی خۆم ئەو كەسەی ئەو پێوەرانەی تێدا بەدی نەكرێت ناكرێ بە هونەرمەندێكی سەركەوتووی دابنێین.
رزگار كێستەیی شاعیریش دەربارەی ئەم بابەتە دەڵێ: هونەری سەركەوتوو ئەو هونەرەیە كە سەرچاوەكەی فۆلكلۆری رەسەنی كوردییە كە هونەری وڵات و گەلانی دیكە كاریگەرییان لەسەری نەبووبێت، خاڵی دووەمیش بریتییە لە دەنگ واتە چۆن دەتوانێت دەنگی خۆی بەكاردەهێنێت، زۆر هونەرمەندمان هەیە خاوەن دەنگێكی زۆر خۆشە، بەڵام دەچی تەقلیدی هونەرمەندێكی بیانی دەكات ناتوانێت تەقلید بكات و دەنگی خۆیشی تێكدەدات، هەروەها هەڵبژاردنی ئاواز و پەیڤەكان زۆر گرنگە، واتە دەبێ هونەرمەند بزانێت چ ئاوازێك بۆ چ پەیڤێك هەڵبژێریت، زۆر جار گۆرانی هەیە ئاواز و تێكستەكەی زۆر بەهێزن، بەڵام لەبەر ئەوەی بۆ یەك گونجاو نین، ئەمەش نیشانەی ئەوەیە كە هونەرمەندانی ئێمە تا چەند ئەكادیمین، لێرەدا پێویستە هونەرمەند بنەما هونەرییەكانی بنەمای رەسەن بن، هەروەها ئایا دەنگی خۆشە و بزانێت چۆن دەنگی خۆی بەكاربهێنێت، جگە لەمە ئەگەر هونەرمەندەكە ئەكادیمیش نەبێت پێویستە هەندێك شارەزایی هەبێت بۆ ئەوەی هەڵبژاردنەكانی راست و دروست بن.
پێویستە ئەوەش بڵێین كە كەسایەتی هونەرمەند زۆر گرنگە بەتایبەتی بۆ ئێمەی رۆژهەڵاتی رەنگە لە ئەوروپا كەسایەتی بەو شێوەیە گرنگ نەبێت، واتە ئەو هونەرمەندە تا چەند خاوەن هەڵوێستە و تا چەند لەنێو كۆمەڵگا رێزی لێدەگیرێت.