لە بامەڕنێ..زۆربەی قوتابخانەی گوندەكان لە بینایەی خراپ و بچووك و بە كرێدان
November 1, 2011
راپۆرتەکان
• بێكاری كاریگەرییەكی سلبی لەسەر گەنجەكانی ناحیەو سنوورەكە هەیە.
• گوندێكی مەسیحیی گوندێكی ئیسلامیان لەبێ ئاوی ڕزگاركرد.
• هەندێكجار نەخۆشەكانمان ڕەوانەی نەخۆشخانەی سەرسەنگ دەكەین.
بامەڕنێ سەر بە قەزای ئامێدیەو 23 گوند لە خۆدەگرێت و 5 گوند لەمانە برایانی مەسیحی تێدا نیشتەجێن، بامەڕنێ لەساڵی دوو هەزار بووە بە ناحیە، ژمارەی دانیشتووانی ناحیەكە زیاتر 6500 كەسە، سنووری بامەڕنێ جگە لەوەی زەوییەكی بەپیتی بۆ كاری كشتوكاڵی و باخ و بێستان هەیە، ناوچەیەكی شاخاوی جوان و دڵڕفێنی گەشتوگوزارییشە.
بامەڕنێ لە سەردەمی حكومەتی عێراقدا بەتایبەتی لەسەردەمی ڕژێمی بەعسیدا وەكو هەموو ناوچەكانی تری كوردستان كراوەتە ناوچەیەكی موحەڕەمەو خاپوور كراوەو خەڵكەكەشی ڕاگوازراونەتەوەو ژێرخانی خزمەتگوزارییەكانیشی بەگشتی تێكدراوە، لەدوای ئەوەی بامەڕنێ كرا بەناحیە لە لایەن حكومەت و دەمودەزگاكانی هەرێمی كوردستان گرنگی پێدراوەو كارو پڕۆژەی خزمەتگوزاری بۆ ئەنجامدراوە، بەڵام ئەم كارو پڕۆژانەش بەپێی پێویستی و لە ئاست قەبارەی كاولكاریی پێشووی سنوورەكەدا نییە، بۆیە لێرەو لەوێ خەڵكی سەنتەری ناحیەیەكەو سنوورەكە گلەیی و ڕەخنەیان لە بوارەكانی خزمەتگوزاری هەیە.
تیمی (گۆڤاری گوڵان) سەنتەری ناحیەی بامەڕنێ و سنوورەكەی بەسەر كردەوە، دواتر چەند هاووڵاتییەكمان دواند، یەكێك لە هاووڵاتییەكان گلەیی لە كەمی دەرمان و نەبوونی پزیشكی پسپۆڕ و پزیشكی ئافرەتان هەبوو لەناو بنكەی تەندروستییەكەیان، هاووڵاتییەكی تر باسی لەخراپی هاتوچۆكردن كرد، هاووڵاتییەكی تری سەر بە گوندەكانی بامەڕنێ باسی لە كەموكوڕی بینایەی قوتابخانەی گوندەكان دەكرد، هەروەها ژمارەیەك گەنج باسیان لە بێكاری دەكردو گەنجی وایان هەیە ماوەی زیاتر لە چوار ساڵە كۆلێژ و پەیمانگاو ئامادەییان تەواو كردووەو تا ئێستا بێكارن و دانەمەزراون، ئەم گلەیی و ڕەخنانەو چەند پرسیارێكی تریشمان لە(ئەیسەرجەرجیس)بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ كرد،ئەویش بەمجۆرە وەڵامەكانی خستەڕوو.
ئەیسەر جەرجیس بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ بۆ(گوڵان): خانووەكان تاپۆیان نییەو زەوییەكانیش كوژاندنەوەیان بۆ نەكراوە
بامەڕنێ ماستەرپلانی بۆ دروست دەكرێت
وەكو دەزانین ماستەرپلان هۆكارێكی سەرەكیی و گرنگە بۆ گەورەبوونی هەموو شارو شارۆچكەیەك و نەخشەڕێگایە بۆ دیاریكردنی شوێنی خزمەتگوزاری، لەمبارەوە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ناحیەی بامەڕنێ ماستەرپلانی نییە، بەڵام ماوەیەكە كۆمپانیایەكی ئەڵمانی بەناوی فۆیسینگ بەهاوكاری بەڕێوەبەرایەتی شارەوانییەكانی دهۆك خەریكی پڕۆژەی ماستەرپلانی سەنتەری ناحیەی بامەڕنێن، بەپێی ئەم ماستەرپلانە دەتوانین سەنتەری شارۆچكەكە بەرفراوان بكەین، ئێمە لە سەنتەری ناحیەكە كێشەی ئەوەمان هەیە كە خانووەكان تاپۆیان نییەو زەوییەكانیش كووژاندنەوەیان بۆ نەكراوە، ئەمەش پێویستی بەچارەسەركردنی بەپەلە هەیە، چونكە چارەسەركردنی ئەم كێشەیە بە گشتی كاریگەری باش و ڕاستەوخۆی لەسەر گەورەبوون و گەشەكردنی ناحیەكە هەیە.
ڕێگای گوندەكان پێویستی بە پرۆژە هەیە
سەبارەت بەخراپی تۆڕی ڕێگاوبانی گوندەكان و قیڕتاوو كۆنكریت نەكردنی كۆڵان و شەقامەكانی هەندێ گەڕەك، بەتایبەتی گەڕەكە تازەكان و دروستكردنی تۆنێل لە چیای مەتین كە دەڤەری كانی ماسی و بامەڕنێ بەیەكەوە دەبەستێتەوە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ئەو كۆڵان و گەڕەكانەی كە تازە دروستكراون كۆنكرێت و قیرتاو نەكراون و بۆ ئەمانەش پلانمان هەیە، گەڕەكی بەفری یەكێكە لەو گەڕەكانەی ئێستا 400مەتر لە كۆڵانەكانی پڕۆژەی قیڕتاوكردنی بۆ دەرچووە و پاش یەك مانگی تر هەمان گەڕەك 400مەتری تریشی قیرتاو دەكرێت، هەروەها پڕۆژەی 120مەتر ئاوەڕۆ بۆ هەمان گەڕەك دەرچووە، لەلایەكی تر پڕۆژەی شەقامی كەمەری بۆ سەنتەری ناحیەكە لە پلاندایە كە پڕۆژەیەكی گرنگ و گەورەیە، ئەم پڕۆژەیە هەموو ئامەدەكارییەكی بۆكراوە، تەنیا پەسند كردنی ماوە، لەبەر ئەوەی بودجەیەكی زۆری پێویستە، سەبارەت بە گوندەكانیش ئەوە ڕاستە كە پێویستیان بە پڕۆژەی ڕێگاوبان هەیە، بەڵام لەدوای ئەوەی پڕۆژەی ڕێگا سەرەكیەكە تەواو دەبێت كە ئێستاكە لە ژێر جێبەجێكردندایە لە زاوێتەوە دێتە سەرسەنگ و ئامێدی و پاش ئەم قۆناغەش لە ئامێدیەوە دێت بۆ ناحیەی بامەڕنێ كە پڕۆژەكە تەواو دەبێت، هەموو گوندەكانی سنوورەكەی بامەڕنێ لەم پڕۆژەیە سوودمەند دەبن و ئەم پڕۆژەیەش چوار ملیارو سەد و بیست و حەفت ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە، سەبارەت بە كۆڵان و شەقامی ناو گوندەكانیش هەر وەكو هەموو گوندەكانی تری هەرێمی كوردستانەو لە ئایندەدا گوندەكانیش پێویست بەوە دەكات كۆڵان و شەقامەكانیان بۆ قیرتاوو كۆنكریت بكرێت، بەم پڕۆژانەش گوندەكان شێوەیەكی هاوچەرخ وەردەگرن و ئاسانكاری لە هاتوچۆكردن بۆ هاووڵاتیان و خەڵكی گوندەكان باشتر دەستەبەر دەبێت و لەو كاتەدا گوندەكان زیاتر ئاوەدان دەبنەوە.
هەروەها پرۆژەیەكی ستراتیژی بۆ سنوورەكەی دەرچووە، ئەویش پرۆژەی تونێلی مەتینە كە دەڤەری كانی ماسی بە بامەڕنێ دەبەستێتەوەو ئەم پڕۆژەیە كۆمپانیایەكی توركی ئەنجامی دەدات، ئێستاكە لە قۆناغی یەكەمدایەو خەریكی ڕاپۆرت و دیزاینەكەن و درێژی تونێلەكە 3500مەترە و ماوەی تەواوكردنی ئەم پڕۆژەیە دووساڵە.
هەسن پیركا ئاوی خواردنەوەی بۆ دابینكرا
سەبارەت بەكێشەو گرفتی ئاوی خواردنەوە لە ناحیەی بامەڕنێ بە تایبەتی لە گوندەكانی ئەو سنوورە كە كێشەو گرفتی كەمئاوییان زۆر بوو، بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ئاوخواردنەوە لەسەنتەری ناحیەو سنوورەكە لە ڕێگای بیرەوە دابینكراوە، لەناو سەنتەری ناحیەكەش بەپێی پێویستی خەڵكەكە ئاویخواردنەوە دابینكراوەو هیچ كێشەو گرفتێكمان نییە، بەڵام لە گوندەكاندا بەگشتی گرفتی بێئاوی و كەمئاوی هەبوو و ئێستاكە هەندێك لەم گوندانە وەكو گوندی شێخ مەما و بانگاش و گرێگۆش بیری ئاومان بۆ لێداون و لەم قۆناغەی ئێستاكەدا گرفتەكەیان چارەسەر بووە، بەڵام گوندی هەسن پیركا تا ئێستا چوار بیریان بۆ لێدراوەو تێیدا سەركەوتوو نەبووین، بۆیە بڕیارە لە گوندێكی نزیك خۆیان كە گوندی (دهییە)یە بیرێكی ئاویان بۆ لێ بدەین و خەڵكی ئەم گوندەش كە لەبرایانی مەسیحی پێكهاتوون هەر هەموویان ڕەزامەندییان داوە بۆ ئەوەی بیرێكی ئاو لە گوندەكەی ئەوانەوە بۆ چارەسەركردن و دابینكردنی ئاوی خواردنەوەی گوندی هەسن پیركا كە موسڵمانن لێ بدرێت و ئەم بیرەش بڕی 140ملیۆن دیناری بۆ تەرخانكراوە، بەڵام بۆ ئایندە لە كاتێكدا كە ناحیەكە زیاتر فرەوان دەبێت و گەشە دەكات، ئەوە پێویستیمان بە پڕۆژەیەكی ستراتیژی ئاوی خواردنەوە دەبێت.
گوندەكانی (مەسیحی و ئیسلام)
لە بۆنە ئایینی و كۆمەڵایەتییەكان هاوبەشی یەكتریی دەكەن
سەبارەت بە پێكەوەژیانی برایانی مەسیحی و ئیسلام لە سنووری بامەڕنێ بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: بەشێوەیەكی گشتی مەسیحی و ئیسلام لە كوردستان لە دێر زەمانەوە بەئاسوودەی وەكو برا بەیەكەوە دەژین، بەڵام لە سنووری بامەڕنێ پێوەندییەكان زۆر لەمە قوڵترو بەهێزترە و لە خۆشی و ناخۆشی یەكتریدا بەشدارن و هەست ناكرێت ئەمە ئیسلامە و ئەوەشیان مەسیحیە، هەر بۆ نموونە گوندی هەسن پیركا كە گوندێكی سنوورەكەمانەو دانیشتووانەكەی ئیسلامە كێشەی كەمی و نەبوونی ئاویخواردنەوەیان هەیەو 4 بیرمان بۆیان لێداوەو سەركەوتوو نەبووین، بۆیە لەگوندی دهی كەبرایانی مەسیحین، هەموو خەڵكی گوندەكە هاتنە ناحیەكەو پشتگیری و ڕەزامەندی خۆیان بۆ بیرلێدانەكەو چارەسەركردنی گرفتی كەمئاوی گوندی هەسن پیركا دەربڕی، بەهەمان شێوە دانیشتووانی گوندەكانی تری سنوورەكە(مەسیحی و ئیسلام) وەكو برا لە بۆنە ئایینی و كۆمەڵایەتییەكان سەردان و هابەشی یەكتری دەكەن. هەموو ئەمانەش وایكردووە كەمترین ناخۆشی و گرفتیان لەگەڵ یەكتری نەبێت.
نەبوونی فەرمانگەی كارەباو سەلەی كارەبا
سەبارەت بە بواری كارەباو كێشەو كەموكوڕییەكانی لە ناحیەی بامەڕنێ بەتایبەتی لە گوندەكانی سنوورەكە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: لە ناو سەنتەری ناحیە كێشەی كارەبامان زۆر كەمەو ئەو كێشەیەی كە هەشە نەبوونی فەرمانگەی كارەباو سەلەی كارەباییە و لەكاتی پێویست بە سەلەی كارەبا داوا لە قەزای ئامێدی و پارێزگاری دهۆك دەكەین. هەروەها گوندەكانی سنوورەكە تەنیا یەك گوند كارەبای بۆ نەچووەو ئەو گوندەش تەنیا سێ ماڵن و بەتەواویی ئاوەدان نەكراوەتەوە، لە سەردانێكی پارێزگاری دهۆك بۆ دەڤەرەكە بڕیاردرا تۆڕی كارەبا بگەێنرێتە ئەم گوندە، داواشمان بەرزكردۆتەوە كە پڕۆژەی ڕووناككردنەوە بۆ ڕێگا سەرەكیەكانی گوندەكانیش ئەنجام بدرێت.
گوندەكان قوتابخانەی دواناوەندی و ئامادەیان نییە
سەبارەت بە كەرتی پەروەردەو كەموكوڕییەكانی لە سەنتەری ناحیەكەو سنوورەكەی بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ڕەوشی پەروەردە لە ڕووی بینایە و میلاكات لە ناو سەنتەری شارۆچكەكە زۆر باشە و قوتابخانەیەكی 18 پۆلیشمان بۆ دروستكراوە، بەڵام كێشەی ئێمە لە بواری پەروەردەیە لە گوندەكانە، بۆ نموونە لە گوندەكان قوتابخانەی دواناوەندی و ئامادەیان نییە، بۆیە بە ناچاری قووتابییەكان دێنە بامەڕنێ یا دەچنە گوندێكی سنووری كانی ماسی، بەمەشەوە تووشی ماندوو بوون دەبن و ئیمكانیاتیشی دەوێت بەتایبەتی بۆ هاتوچۆكردن، هەروەها كێشەیەكی تر ئەوەیە كە زۆربەی قوتابخانەی گوندەكان لە بینایەی خراپ و بچووك و كرێدان.
تۆپبارانەكان باری دەروونی خەڵكەكەی تێكداوە
سەبارەت بەو تۆپبارانەی ئەو دواییەی كە توركیا لەسەر ناوچە سنوورییەكانی كوردستان ئەنجامیداوە و تا چ ڕادەیەك سنووری بامەڕنێ گرتۆتەوەو تاچەند خەڵكەكە زەرەرمەند بووە، بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: تۆپبارانەكە سنووری ناحیەی ئێمەی نەگرتۆتەوە، بەڵام گوند هەیە لە تۆپبارانەكان نزیك بوون و كەوتوونەتە باری دەروونیەكی ناخۆش و خراپ و بێگومان خەڵكەكەش ئەوانەی كانی ماسی و بامەڕنێ و شوێنەكانی تریش هەر هەمووی كەسوكارو دۆستی یەكترن، بۆیە هەموو خەڵكەكە كاریگەری ئەو تۆپبارانانەیان لەسەرەو لە دڵەڕاوكێدان.
بامەڕنێ
نەخۆشخانەی قەرەوێڵەیی پێویستە
سەبارەت بەبواری تەندروستی و نەبوونی پزیشكی ئافرەت و پسپۆڕو نەشتەرگەری لە بنكەی تەندروستی ناحیەكەو سنوورەكەو كەمی داوودەرمان بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: لە سەنتەری ناحیەی بامەڕنێ و گوندی هەسەن پیركا و وەڕمئلی كە چەند گوندێكی لێ نزیكە بنكەی تەندروستی هەیە، بەڵام كێشەو كەموكوڕی لە بنكەكانی تەندروستی سنوورەكە هەیە بەتایبەتی لە كەمی داودەرمان و نەبوونی پزیشكی ئافرەت و نەخۆشی ئافرەتان و پسپۆڕو نەشتەرگەری و لەكاتی پێویستی و هەندێ جۆری نەخۆشی ئەوە نەخۆشەكان ڕەوانەی نەخۆشخانەی سەرسەنگ دەكەین كە نەخۆشخانەیەكی قەرەوێڵەی لێیە.
بەروبوومی ناوچەكە بێ قازانجن
سەبارەت بەوەی كە بامەڕنێ ناوچەیەكی كشتوكاڵییەو تا چەند وەزارەتی كشتوكاڵ كارو پڕۆژەی بۆ ئەم ناوچەیە ئەنجامداوە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: لە سنووری ناحیەی بامەڕنێ دوو كۆگای ساردكەرەوە دروستكراوەو جووتیارانیش سوود لەم دوو ساردكەرەوەیە وەردەگرن، هەروەها ئێمە داوامانكردووە كارگەیەكی قوتووبەند لە ناحیەكە دابمەزرێت، چونكە لەم سنوورە ژمارەیەكی زۆر باخ و بێستانی میوە هەیەو دەتوانرێت بەهۆی ئەم كارگەیەوە برەو بە چاندن و بەخێوكردنی میوە بدرێت، ئەمەش پشتگیرییەكی باشە بۆ جووتیارانی دەڤەرەكە، هەروەها خەڵك و جووتیارانی ناحیەی بامەڕنێ سوودیان لە وەرگرتنی پێشینەو قەرزی كشتوكاڵی وەرگرتووەو ئێستاكە چەندین كەس هەیە دەیەوێت پڕۆژەی بەخێوكردنی ئاژەڵداری بكات، لە لایەكی ترەوە حكومەت لە گواستنەوەی بەروبوومی جووتیاران بۆ عەلوەكانی شاری دهۆك هەقی گواستنەوە بە جووتیاران دەدات، سەرەڕای ئەمەش لەبەر بەروبووم و میوەی بیانی لە وڵاتەكەمان ئەوە جووتیاران قازانج ناكەن، ئەگەر قازانجیش بكەن قازانجیان زۆر كەمە، بۆیە پێویستە لە وەرزی پێگەیشتنی بەروبوومی خۆماڵی ڕێگا لە بەروبوومی بیانی بگیرێت یا ئاستێكی بۆ دابنرێت، ئەمەش هاوكاری و هاندانێكی باشی جووتیارانە. لە لایەكی ترەوە تا ئێستاكە لە لایەن وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاو تاكە یەك جۆگەلەی ئاودێری بۆ سنووری بامەڕنێ نەكراوە، بەڵام چەند بەنداوێكی خۆڵی(تورابی)لەناوچەكە دروستكراوەو بڕیارە بەنداوێكی گەورە لەسەر ڕووباری سیپنەو چەند بەنداوێكی تری تورابیش لە سنوورەكە دروست بكرێت.
دەسەڵاتی ئیداری تەنیا بڕیارە
سەبارەت بە دابەزاندنی دەسەڵاتی ئیداری و هەبوونی بودجەیەك لەبەردەست بۆ ڕاپەڕاندنی كارو پڕۆژەكان بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: دابەزاندنی دەسەڵات وەكو بڕیار لە سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران دەرچووەو هەیە، بەڵام وەكو كاركردن بەم دەسەڵاتە تا ئێستاكە هیچ شتێك نەكراوەو بودجەش لەبەر دەستی ئێمە نییە تا كارو پڕۆژەی پێ بكەین، بەڵكو تەنیا ئەو بودجەیەمان لەبەردەستە كە دوو ملیۆن دینارە بۆ خەرجی ناو یەكە ئیداریەكەیەو لە هەر داواكارییەكی ناوچەكە یا هەر ڕووداوێكی لەناكاو یا هەر كارو پڕۆژەیەكی بچووكیش بێت، ئەوە ئێمە لەبەر نەبوونی بودجە ناتوانین ئەنجامی بدەین یا بە هانای داواكارییەكان بێین، بۆیە لێرەدا دەڵێم پێویستە لە كوردستانیش وەكو هەموو وڵاتانی پێشكەوتوو دەسەڵاتی ئیداری و دارایی دابەزێتە خوارەوەو یەكەی ژمێریاریش لە ناو یەكە ئیداریەكانی خوارەوە هەبێت، ئینجا دەتوانین بەسەر هەموو كێشەو كەموكوڕییەكان زاڵبین و لەماوەیەكی دیاریكراودا هەرێمی كوردستان زۆر زیاتر گەشە دەكات و پێش دەكەوێت.
شارەوانی كەموكوڕی لە ئامێر هەیە
سەبارەت بەكەمی ئامێرەكان كە زۆر پێویستە بۆ ناوچەیەكی وەكو بامەڕنێ كە شاخاوییە، بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: لەمبارەوە بەتایبەتی شارەوانی كەموكوڕی زۆری لە ئامێر و ئۆتۆمبێل هەیە، تا ئێستاكە هیچ جۆرە ئامێرێك وەكو شۆفڵ و گرێدەر و تانكەر و . . . تاد بۆ ناحیەكەمان دابین نەكراوە تەنیا تراكتورێك و ئۆتۆمبێلێكی كەپسی زبڵو خاشاك فڕێدانمان هەیە، زۆرجار داوای چەندین ئامێرمان كردووە، بەڵام بۆیان دابین نەكردوین، هەر بۆ نموونە پێویستمان بە تانكەرێكی ئاوی قورس هەبوو بۆ ناو سەنتەری ناحیەكە پاش هەوڵ وماندووبوونێكی زۆر، ئینجا ڕەزامەندییان دەربڕی كە تانكەرێكی لە كاركەوتوو لە بەڕێوەبەرایەتی شارەوانی دهۆك هەبوو، بدرێت بە ناحیەی بامەڕنێ، ئەمەش پارەو خەرجییەكی زۆری بۆ چاككردنەوەی دەوێت. لێرەدا پێویستە ئاماژەوە بەوەش بكەین كە ناحیەی بامەڕنێ بچووكەو ماوەیەكی زۆریش نییە دامەزراوە، بەڵام سنوورەكەی بەرفرەوانەو شاخاوی و سەختە بۆ زیاتر خزمەتكردنی پێویستمان بە چەند جۆرە ئامێرێك هەیە بەتایبەتی لە وەرزی زستان و بەفرو باراندا و بۆیە دەبێت حكومەت و لایەنی پێوەندار ئەو پێداویستی و ئامێرانە بۆ ناحیەو سنوورەكەمان دابین بكەن.
سەبارەت بەكۆكردنەوەو خۆرزگاركردن لە زبڵوخاشاك كە لە هەموو شارو شارۆچكەكانی كوردستان گرفتی سەرەكین و پاش 20ساڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان نەیتوانیوە بە شێوەیەكی سەردەمیانە چارەسەری بكات بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: شارەوانی بەپێی سیستەمە كۆنەكەی كە لە هەموو شارو شارۆچكەكانی هەرێمی كوردستان هەیە، لە ڕێگای یەك ئامێری كەپس و تیمەكانی هەڵدەستێت بە كۆكردنەوەی زبڵوخاشاك لە ناو كۆڵان و گەڕەكەكانی ناحیەكەو هەر بەم ئامێرەش زبڵوخاشاكەكە دەگوازنەوە دەرەوەی شارۆچكەكە، لەوێش زبڵوخاشاكەكە دەخەنە ژێر خۆڵ یا دەیسووتێنن، ئەم سووتاندنە ئێستاكە زەرەری ژینگەی بۆ سنوورەكەمان نییە، چونكە دوورە، بەڵام بەگشتی بۆ ژینگەی كوردستان و بۆ بڵاوبوونەوەی نەخۆشی زۆر مەترسیدارە، بۆیە پێویستە كۆكردنەو خۆرزگاركردنی زبڵوخاشاك بدرێت بە كۆمپانیای تایبەتمەند لەمبوارەداو كارگەی ڕیسایكلینیش دابمەزرێنن و ئێستاكە كارگەیەكی ڕیسایكلین بۆ دهۆك دانراوەو بڕیارە وایە بۆ سنووری قەزای ئامێدی و ناحیەكانیشی كارگەیەكی ڕیسایكلین دابنرێت.
سەبارەت بەوەی كە بامەڕنێ و سنوورەكەی هەڵكەوتەو ئاو و هەواو بنەماكانی گەشتیاری زۆر دیارو بەهێزە، سەرەڕای ئەمەش هیچ كارو پڕۆژەیەكی گەشتوگوزاری بۆ نەكراوە، هاوكات چەندین شوێنەواری لێیە كە تا ئێستا كنە و پشكنینیان بۆ نەكراوە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ئەگەر بێت و بامەڕنێ لەڕووی گەشتوگوزاری بەراورد بە سەرسەنگی بكەین، ئەوە بامەڕنێ زۆر لە سەرسەنگیش خۆشترە، بەڵام تا ئێستا پڕۆژەی گەشتیاری لە سنووری بامەڕنێ نەكراوە، گەرچی بەتەواوبوونی تونێلی مەتین و تەواو بوونی ڕێگای سەرەكی كە لە زاوێتەوە دێت بۆ سەرسەنگ و بۆ ئامێدی لە پاشان بۆ بامەڕنێ ئەوە پڕۆژەی گەشتیاری ئەنجام دەدرێت، چونكە تونێڵ و ڕێگاكان واقیعی سنوورەكە بە گشتی دەگۆڕن بە تایبەتی هاتوچۆكردن لە نێوان كانی ماسی و بامەڕنێ، لەبەر ئەوەی ئێستاكە ڕێگاكە سەخت و ناخۆشەو هاتوچۆكردنیش زەحمەتە.
هەروەها زۆر كەس و سەرمایەدار دەیانەوێت پڕۆژەی گەشتیاری لەم سنوورە بكەن، بەڵام بارودۆخەكە لەبارنەبووە، بەڵام لەمەودوا هەر كەسێك و بەرهەمهێنێك بیەوێت پڕۆژەی گەشتوگوزاری لە ناوچەكە ئەنجام بدات ئەوە هاوكاری و پاڵپشتی تەواوی دەكەین، هەروەها چەند شوێنەوارێكیش لە دەڤەرەكە هەیە كە هیچ پڕۆژەیەكیان بۆ ئەنجام نەدراوە، لەمبارەیەشەوە لایەنی پێوەندار كەمتەرخەمەو پێویستە بە بەرنامەو پلانێكی زانستی و ورد كار لەسەر ئەم شوێنەوارانە بكات كە مێژووی دەڤەرەكەیە.
سەبارەت بەو پڕۆژەو كارانەی كە خاتوو نەسرین بەرواری كاتێك كە وەزیری ئاوەدانكردنەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە سنووری بامەڕنێ ئەنجامیداوەو هابیتاتیش بەهەمان شێوەو زیاتر كاری بۆ ئەم سنوورە كردووە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: ماوەی ساڵێك دەبوو كە بامەڕنێ كرابووە ناحیە لە لایەن خاتوونەسرین بەرواری وەزیری ئاوەدانكردنەوەی ئەو كات،چەندین پڕۆژەی بۆ دەڤەری بامەڕنێ و كانی ماسی ئەنجامدا كە ئەو پڕۆژانە كاریگەرییەكی باشیان لەسەر خزمەتكردنی ناوچەكە هەیەو ئەو پڕۆژانە زیاتر خۆی لە خانووی نیشتەجێبوون دەبینێتەوە، هاوكات رێكخراوی هابیتاتیش ژمارەیەكی زۆر كارو پڕۆژەی لەم سنوورانە بۆ ئاوەدانكردنەوەی هەرێمی كوردستان ئەنجامدا، بەڵام پڕۆژەكان زیاتر لە كانی ماسی بووە كە زیاتر لە 600 خانوی نیشتەجێبوونی لێ دروستكردووە.
بەڕێوەبەری فەرمانگەكانی دهۆكیش سەردانی ناحیە ناكەن
سەبارەت بەوەی كە چ وەزیرێك سەردانی ناحیەكەو و سنووری بامەڕنێی كردووە بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: هیچ وەزیرێك سەردانی نەكردووین بۆ ئەوەی لە ڕەوشی كارو خزمەتگوزارییەكانی ئەو ناوچەیە ئاگاداربن، بەڵام ماوەیەك پێش ئێستا وەزیری پەروەردە سەردانی قەزای ئامێدی كردبوو و هەوڵیدا بێتە ناحیەی بامەڕنێش، بەڵام وتی كاتەكە درەنگە دەبێت بگەڕێمەوەو ڕایگەیاند جارێكی تر دێت بۆ سنوورەكەمان، كێشەی ئێمە لەمبارەیەوە ئەوەیە نەك وەزیرەكان، بەڵكو بەڕێوەبەری وەزارەت و فەرمانگەكانی دهۆكیش سەردانی ناحیەو سنوورەكە ناكەن، تاوەكو بزانن بارودۆخی ناوچەكە چۆنەو كەموكوڕی و كێشەو گرفتەكانی خزمەتگوزاری چییە و چی بكرێت باشەو هەر لەم ڕووەوە گلەیی وگازاندەی خۆمان ئاڕاستەی هەموو لایەنە پێوەندارەكان دەكەین بەتایبەتی لەبارەی ئەوەی بەدواداچوون لەسەر دەڤەرەكە زۆر كەم ئەنجام دەدەن.
بێكاری لە ناوچەكە پێویستی بەچارەسەركردن هەیە
سەبارەت بە بێكاری لە سنوورەكەدا بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: بێكاری یەكێكە لەو كێشانەی كە لەم سنوورە هەیە بەتایبەتی گەنجی وا هەیە چوار ساڵە كۆلێژ یا پەیمانگا یا ئامادەیی تەواو كردووەو دانەمەزراوەو بێكاریشەو گوندەكانیش بەپێی پێویست لە دوای ڕاپەڕینەوە كە ماوەی بیست ساڵە كار لەسەر زەوی و موڵك و باخ و بێستانەكانیان ناكەن و نەبووینەتە هۆكارێك بۆ دۆزینەوەی هەلی كار و دەستەی وەبەرهێنان و سەرمایەگوزارانیش هیچ جۆرە كارگەو پڕۆژەیەكیان لە ناوچەكە ئەنجام نەداوە كە ببێتە فاكتەرێك بۆ هەلی كار و بەروبوومی جووتیارانیش بە هەڕمێن نییە زۆر كەم قازانج دەكەن، بۆ ئەوەی پشتی پێ ببەسترێت و خەڵك كاری تێدا بكات، بۆیە دەبینین كە بێكاری لە ناوچەكە كاریگەرییەكی سلبی لەسەر خەڵك بەتایبەتی لەسەر گەنجەكانی سەنتەری ناحیەو سنوورەكە هەیە.
باخچەی ساوایان پێویستە
لە كۆتاییدا بەڕێوەبەری ناحیەی بامەڕنێ وتی: داواكارم لە لایەنی پێوەندار لە سەنتەری ناحیە باخچەی ساوایان بكەنەوە، لەبەر ئەوەی لە لایەنی پەروەردەییەوە زۆر گرنگە، لە لایەكی ترەوە زۆر خێزان هەیە لە سەنتەری ناحیەكە پیاوو هاوسەرەكەی فەرمانبەرن و كەسیان نییە منداڵەكەی لەلا بەجێبهێڵن، بەڵام لەكاتێكدا باخچەی ساوایان هەبێت ئەوە خەڵكەكە بۆ خۆی دەتوانێ منداڵەكەی لەوێ دابنێت و بەدڵنیاییەوە دەوامی خۆی بكات. هەروەها پێویستە لە بواری وەرزش و لاوان زیاتر گرنگی بەم سنوورە بدرێت و لە سەنتەری ناحیەو چەند گوندێك یاریگای بچووك بكرێتەوەو تاتان دروست بكەن، چونكە ئێستا سەنتەری ناحیە تەنیا یەك یاریگای هەیە، هەروەها پێویستمان بە فەرمانگەی ئاو و كارەبا و . . . تاد هەیە.