بە دەستپێشخەری و لەسەر داوای بارزانی نەمر، بەر لە 48 ساڵ لەمەوبەر (ئیزگەی دەنگی كوردستانی عێراق) یەكەمین دەنگی پڕ شكۆو هەیبەتی شۆڕشگێڕانەی بۆ نەتەوەیەكی زوڵملێكراو پەخش كرد، هەر لە سەرەتای پەخشییەوە دلێرانە دەنگی حەقخوازانەی میللەتی كوردی بە جیهان گەیاندو توانی بۆ بەڕەڤانی لە بوونی سیاسی و كۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری ببێتە پێشەنگ، هەر لەوساتەوەختە ناسك و هەستیارەدا ئەم ئێزگەیە بەسەر گشت كۆسپ و تەگەرەكانی سانسۆر و داپڵۆسین و ڕژێمی ستەمكاری ئەوسادا زاڵ بوو، لە ناو چیا سەركەشەكانەوە وەك كەرەسەیەكی ڕۆشنایی بیرو بڕوا گوزارشتی لە مێژووی پڕ سەروەری و خەباتی گەلی كورد دەكردو هاندەری نەبەردییەكانی پێشمەرگەی كوردستان بوو، لە ڕێبازێكی پیرۆزیشەوە بە ڕابەرایەتی مستەفا بارزانی نەمر ئیلهام بەخش بوو، ئەوەش لە پێناوی وەدیهێنانی مافە ڕەواكانی گەلی كوردستان.
ئەم ئێزگەیە هەر لە دەسپێكی دامەزرانییەوە بەرنامەو ڕێ و شوێنی دیاریكراوی هەبووەو ڕابووە بۆ ئەوەی بتوانێت دەنگی كۆمەڵگەی دابڕاوی كوردی بە دنیای دەوروبەری خۆی بگەیەنێت، لەگەڵ زەمەنی دروست بوونیدا گیانی مقاوەمەت و بەرخودانی پێوە دیار بووە، هۆكاری ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە نەتەوەی كورد بەدرێژایی دەیان ساڵ هەردەم چەوساوەو ژێردەستەی داگیركارانی بووە، بۆیە دروست كردنی ئەم ئێزگەیە لەسەر دەستی چەند لاوێكی خوێنگەرمی پێشمەرگە و لەسەروبەندی سەرەتاكانی شۆڕشی مەزنی ئەیلوولەوە گیانی مقاوەمەتی نەتەوەیەكی لە خۆیدا بەرجەستە كردەوە، بەو شێوەیە دەنگەكەی ماڵەو ماڵی ناو شارو دێهاتەكانی كوردستانی دەكردو پەیام و ئەدەبیاتی خۆڕاگری و باری سیاسی و نیشتمان پەروەری دەگەیاندە هەموو زەین و هۆشێك و خەڵكی كوردستان بە عیشقەوە ڕۆژانە چاوەڕوانی كردنەوەی پەخشەكەی دەبوون، چونكە ئەو ئێستگەیە تاقانەگوڵێك بوو كەلەو سەردەمەدا لە خاكی پڕ بە پیتی شۆڕشگێڕییەوە چەكەرەی ئومێدی بە بیسەرانی دەبەخشی...
ئێستایش لەم ڕۆژگارەدا ئەم ئێزگەیە دەنگ و سەداكەی بە پێی زەرورەتی سەردەمەكە هەر بڵندە، بۆ كردنەوەی هەموو سندوقە داخراوەكانیش كلیلی خۆی هەیە.

سەردەمانێك بیرمەندو زانایەكی وەك باسكاڵ وتوویەتی ((مرۆڤ ناتوانێت بە بێ دەنگی لە ژوورەكەی خۆیدا دابنیشێت)) گەر لەم بارەیەوە وتەكەی باسكاڵ بە هەوڵەكانی ئێزگەكە بەراورد بكەین، دەتوانین بڵێین هەر كاتێك بەرنامەكانی دەنگی كوردستان بتوانێت هۆشمەندی كۆمەڵایەتی بجووڵێنێت ئەو كاتە ئێزگە دەبێتە ئەو دەقەی كە بێ دەنگی مرۆڤ دەشكێنێت، بۆ نموونە سازدانی ئەو گفتوگۆو هەڤپەیڤینە ڕاستەوخۆیانەی لەم ئێزگەیەوە پەخش دەكرێن، جگە لەوەی هەندێك لە چێژی خوێندنەوەی ڕۆژنامەو بلاڤۆكان وەردەگرێتەوە جاریش هەبووە بەو وتووێژانەوە جێگرەوە بۆ بیسەرانی دروست بوون، بە واتای لەبری نووسینەوەی هەر ئاوات و خەون و ئازارو خەیاڵ و بیرو ڕایەكی پەی پێ نەبراوی مرۆڤی كوردستانی، ئەوا ئێزگەی دەنگی كوردستان بە سەمتێكی شاقووڵییەوە لە بەرنامەكانیەوە كێشەو ڕووداوەكانی ڕۆژانەی خستووەتە بەو تەقەی ئاخافتن و بە هێڵی ئاسۆییش پەیڤ و دەستەواژەكانی بەڕێوەبردون و بە پرسیارو وەڵامەكانی مانای نوێی بە بیسەرانی بەخشیوە...
لەم یادەدا ئێزگەی دەنگی كوردستانمان بەسەر كردەوە، بۆ ئەوەی لە نزیكەوە ئاگاداری نوێترین بەرنامەكانی ئەم ئێزگەیەو گۆڕانكارییەكانی داهاتوویشی بین.
ئێزگە خێراترین ئامڕازی راگەیاندنە
سالار عوسمان وەك بەڕێوەبەری گشتی ئێزگەی دەنگی كوردستان، لە ساڵیادی دامەزراندنی ئێزگەكەدا وێڕای پیرۆزبایی باس لە هۆكاری پێشەنگ بوونی ڕۆڵی ئێزگە دەكات و دەڵێت: لەیادی 48مین ساڵیادی دامەزراندنی ئێزگەی دەنگی كوردستان، پێمخۆشە بەحورمەتەوە بگەڕێینەوە بۆ ئەو مێژووە پرشنگدارو درەوشاوەیەی كە ستافی شاخ و تێكۆشەرانی خەباتی شاخ تۆماریان كردو،ماندووبوون و شەونخوونی زۆریان كێشاوە تا دەنگی كوردستانیان بەم ڕۆژە گەیاندووە، سڵاوو دروود بۆ گیانی پاكی ئەو شەهیدانەی كە لە ڕۆژانی خەباتی دەنگی كوردستان گیانیان بەخشیوە. دیارە ئاسانی و خێرایی ئێزگەیە كە وای لێدەكات هەمیشە چانسی ئەوەی هەبێت لە پێشەوەی ئامڕازو هۆكارەكانی ڕاگەیاندن بێت، بەواتایەكی تر ئەوە خێراییەیە كە وامان لێ دەكات بەردەوام رادیۆ لە پێشەنگدا ببینین، چونكە ئاسانترین و خێراترین ئامێری وەرگرتن و گەیاندنی هەواڵ بریتییە لە ئێزگە.
ئێزگەكە ساڵانە لە خۆ نوێكردنەوەدایە
بەڕێوەبەری گشتی ئێزگەی دەنگی كوردستان دەربارەی بەرنامە نوێیەكانی ئێزگەكەو ئەو شێوەزارو زمانانەی پەخشی پێ دەكەن دەڵێت: ئێزگەی دەنگی كوردستان ساڵانە لەخۆ نوێكردنەوەو تازەگەریدایەو سەرەڕای ئەو كێبڕكێیەی لەئارادایە، توانیویەتی كێبڕكێی وێنە بكات و لەگەڵ خێرایی ڕۆژنامەگەری ئەلیكترۆنی هەنگاو بنێت، بۆ ئەم ساڵیش كۆمەڵێك بەرنامەی نوێمان لەبەر دەستە كە لێرەدا بە كورتی بیسەرانی پێ ئاشنا دەكەینەوە..
پارساڵ بەرنامەی زمانی فارسیمان زیاد كرد، واتە ئێستا دەنگی كوردستان بە پێنج زمان پەخشی خۆی دەكات كە بریتین لە (كوردی، عەرەبی، ئینگلیزی، فارسی، توركی) هەر لەبواری زمان و شێوەزاریشدا دوو بەرنامە لە ئارادیە، یەكێكیان لە بەرنامەدایە كارێك بكەین لەسەر زمانی ئاشوورییەكان (سریان و كلدان وئاشوور) ئینجا لەبواری شێوەزاری كوردیشدا نیازین ئەم ساڵ پەنجەرەیەك بۆ زاری هەورامی بكەینەوە، كە ئەویش زارێكی گرنگە و بەشێكە لەكەلتوری نەتەوەیی كوردستان، لە هەوڵداین بەرنامەش لە ڕێگەی ئەم زارەوەیە پێشكەش بكەین، هەروەها ماڵپەڕی دەنگی كوردستان بەسێ زمانی(كوردی،عەرەبی،ئینگلیزی)یە، ئەمساڵیش لەبەرنامەماندایە كۆمەڵێك گۆڕانكاری و تازەكاری تێدا بكەین.
خۆ ئامادەكردن بۆ یۆبیلی زێڕین
هەر سەبارەت بەم یادە سالار عوسمان هەندێك باس لە خۆئامادەكارییەكان دەكات بۆ یادی یۆبیلی زێڕینی دەنگی كوردستان و ئەو بەرنامەو كارانە دەخاتە ڕوو كە بە نیازن بۆ یادەكە ئەنجامیان بدەن و لەو بارەیەشەوە دەڵێت: ئەم ساڵ و ساڵی داهاتوویش خۆمان ئامادە دەكەین بۆ یۆبیلی زێڕینی دەنگی كوردستان، ئەمەش لەبەردەم بەرپرسیاریەتییەكی گەورەمان دادەنێت، ئەویش لەوەدایە چۆن بتوانین مێژووی دەنگی كوردستان بە رێك وپێكی و بە جوانی بنووسینەوە، لەیۆبیلی زێڕیندا بە نیازی ئەنجامدانی چەند كارێكین لەوانە(كتێبێك بەناوی دەنگی كوردستان بەپێی پرەنسیپی ئەكادیمی مێژوویی بنووسرێتەوە، هەروەها ئەلبومێكی وێنەیی بەشێوەیەكی هاوچەرخانە ئامادە بكەین كە تێكڕای وێنەی ئەو كەسانەی تێدابێت كە بەدرێژایی تەمەنی ئەم رادیۆیە كاریان تێدا كردووە، بەنیازین هەردوو كتێبەكە بەدیزاین و كوالێتی بەرزەوە لە دەرەوەی وڵات چاپ بكەین، هەروەها خەڵات كردنی هەموو ئەوانەی لەدەنگی كوردستان كاریان كردووە.
دیارە لەماوەی ئەم 50 ساڵەدا ئەم ئێزگەیە وەك قوتابخانەیەك بۆ پێگەیاندنی كادری ڕاگەیاندن وا بووە، دەمانەوێت ڕێزلێنانەكە دابەشی سەر سێ قۆناغی جیاواز بكەین (یەكەمیان لەسەردەمی دەستپێكەوە تا شۆڕشی گوڵان، قۆناغی دووەم لە شۆڕشی گوڵانەوە تا ڕاپەرین، قۆناغی سێیەم لە ڕاپەرینەوە تا ئێستا) هەروەها دەمانەوێت فیلمێك دەربارەی دەنگی كوردستان بەچەندین زمان ئامادە بكەین، بۆ ئەوەی خەڵكی بیانی و سیاسەتمەدار و رۆژنامەنووسان كە سەردانی كوردستان دەكەن لەڕێگەی زمانی خۆیانەوە سیدیەكی مێژوویی دەنگی كوردستانیان پێشكەش بكرێت، لەلایەكی دیكەوە دەمانەوێت ئەو شوێنانەی كە لەكۆنەوە دەنگی كوردستانی لێ بووە هەر لەشاخەوە تا شار نۆژەنی بكەینەوەو بیكەینە چەند مۆزەخانەیەك، هەروەها ئەو تیپە مۆسیقیانەی كە كاریان لێكردووە لەیۆبیلی زێڕیندا هەموویان كۆ بكەینەوە، تاكو ئەوانیش بەو بۆنەیەوە بیرەوەری خۆیان زیندوو بكەنەوە.
دەنگی هەموو خەڵك
لە درێژەی قسەكانیدا بەڕێوەبەری ئێزگەكە لە شەفافیەت و دانەنانی هیچ بەربەست و كۆسپێك بۆ هەموو بیرو ڕا جیاوازەكان دەدوێت ئەوەش بە بەڵگەوە پشت ڕاست دەكاتەوەو لەم لایەنەوەش وتی: لای ئێمە دەنگی كوردستان تەنیا دەنگی پارتی دیموكراتی كوردستان نییە، بەڵكو هەوڵمان داوە دەنگی هەموو خەڵك بێ، لەزۆربەی بەرنامەكانیش بۆ نموونە هەوڵمان داوە لەتەك پارتییەكدا، گۆڕانێك دابنیشێت، بەردەوام لەگەڵ ئەوەداین لەتەك ڕاستڕەوێك، چەپێك دابنیشێت، ئەوەش بەبەڵگەوە دەسەلمێنین كە بۆماوەی هەشت ساڵ دەبێت، ئەوەتا كتێب چاپ دەكەین و هەموو ڕاستی ودروستی قسەكانمان دەخاتەڕوو، چونكە ئەم وڵاتە وڵاتی هەموومانە، بۆیە دەبێ میدیاش میدیای هەموومان بێت، ئەگەر سەیری لاپەڕەكانی مێژوو بكەینەوە ئەوا ئەم ئێزگەیە سەرچاوەی گەیاندنی كێشەی كورد بووە بە دەرەوە، لەدوای راپەرینیشەوە بەردەوام لەگەڵ خەڵكدا ژیاوەو ئێستاش بەهەمان شێوەیە، بەو شێوەیە دەنگی كوردستان توانیویەتی خزمەتی خەڵكی كوردستان بكات، هەرچەندە ئێستا پەخشی ئێزگەكە تەنیا بۆ كوردستانی باشوورە، بەڵام دەمانەوێ لەهەموو پارچەكانی تری كوردستان ئۆفیسمان هەبێت..
چەندین بەرنامەی نوێ لە ئارادایە
نەرمین سندی بەڕێوەبەری بەرنامەكانی ئێزگەكەیەو باسی ئەو بەرنامانەی بۆ كردین كە بۆ داهاتوویەكی نزیك ئامادەكراون و لە چاوەڕوانی پەخشدان و لەو بارەیەوە دەڵێت: ئێمە لەم بەشەدا 5 بەرنامەی نوێمان زیاد دەبێت، تاكو ئەو بۆشاییانەی كە ساڵی پار هەبووە بەو بەرنامانە قەرەبووی بكەینەوەو بەشێوازێكی تر بێینەوە خزمەت بیسەرانمان، بەرنامەیەكمان دەبێ بەناوی (توێژینەوە) بۆ شرۆڤە كردنی توێژینەوەی زانكۆیە بەشێوەیەكی زانستی تاكو بیسەرانمان سوودی لێوەربگرن، بەرنامەیەكی ترمان بە ناوی (لەسلێمانییەوە) دەبێت، كە بەرنامەیەكی ڕۆشنبیری گشتگیر دەبێت، بۆئەوەی لەنزیكەوە پێوەندیمان لەگەڵ بیسەرانمان هەبێت و بە میوانداری دوو رۆشنبیری ئەو شارەوە گفتوگۆ لەسەر پرسێكی دیاریكراو دەكەین، هەرچەندە پێشتر بەرنامەی هونەریمان هەبووە، بەڵام بۆ برەودانی زیاتر بەلایەنی هونەری بەرنامەیەكی تری هونەریمان دەبێت بۆ ئەوەی زیاتر گرنگی بەهەموو لایەنەكانی هونەری ڕەسەن بدات وهیوامان وایە بتوانین ناوێكی پڕ بە واتای خۆی بۆدابنێین كەبە تەواوی گوزارشتی لێ بكات، هەروەها بەرنامەیەكی ترمان دەبێت(تایبەت بە ناوچە دابڕێنراوەكان) كە تێیدا هەوڵ دەدەین زیاتر خزمەت بەو ناوچانە بكەین و ڕەوش و گوزەرانیان باس بكەین، ئەویش لەهەموو ڕوویەكەوە بەرنامەیەكی گشتگیر دەبێت، چونكە كێشەی ئەم ناوچانە ڕەهەندێكی نەتەوەیی هەیە، دواتر بەرنامەیەكمان دەبێت، كە تێیدا ئێواران كۆنتاكت لەگەڵ بیسەرانمان دەكەین، بەتایبەتی شۆفێرەكان، چونكە بیسەران زیاتر ئەو كاتانە لەناو ئۆتۆمبێلدان، لەكۆتاییدا منیش وەك كارمەندێك یادی 48 ساڵەی دەنگی كوردستان پیرۆز دەكەم لە سەرۆك بارزانی و تەواوی كادر و هەڤاڵ و پێشمەرگەكانی دەنگی كوردستان، هەر لە سەرەتای دامەزراندنییەوە تا بەئەمڕۆ دەگات ئەم ئێستگەیە بەبێ جیاوازی كاری بۆ هەموو بیرو ڕایە جیاوازەكان كردووە، پیرۆز بێت لەوستافەی ئێستاش كە دەتوانن بەڕێكوپێكی كارەكانی خۆیان جێبەجێ بكەن.
پەیامی نەتەوەیی و نیشتمانی
فاتیح كەریم بەرێوەبەری نووسینی ئێزگەكە دەربارەی پەیامی ڕاستەقینەی ئێزگەو چۆنیەتی بەڕێوەبردنی كارو چالاكییەكان، دەڵێت: لە یادی 48 ساڵەی تەمەنی دەنگی كوردستان ڕێزو سڵاودەنێرین بۆ دامەزرێنەری ئەو رادیۆیە (بارزانی نەمر)وهەموو ئەو كارمەندانەی كە بەدرێژایی تەمەنی ئەم رادیۆیە كاریان تێدا كردووە، ئێمەش بەهەمان ئەو پەیامەی كە دەنگی كوردستان خۆی پێ ناساندووە بەگوێگرانی و بە تەواوی چین و توێژەكانی كوردستان كە پەیامێكی نەتەوەیی و نیشتیمانییە و لەهەمان كاتیشدا وردبینی و پیشەیی لەكارەكانمان و گەیاندنی زانیاری ڕاست و دروستەوە فەرامۆش نەكراوە، گوێكرانمان دڵنیا دەكەینەوە كە لەسەر ئەو پرەنسیپانە جارێكی تر كار دەكەینەوە، ئێستا بەڕێوەبەرایەتی نووسین لە دەنگی كوردستان زۆر گۆڕانكاری بەسەرداهاتووە، چ (لەڕووی چەندو لە ڕووی چۆنایەتیشەوە) ڕۆژانە 17 كورتەی هەواڵەكان و درێژەی هەواڵمان هەیە، لەناوچە جیاجیاكانی كوردستانەوە نزیكەی 15تا 20 پەیامنێرمان هەیە كە ڕۆژانە هەواڵ و ڕاپۆرتە هەواڵ و زانیاریمان بۆ دەنێرن، لەڕووی زمانیشەوە پێشتر تەنیا كوردی و عەرەبی بووە، ئێستاش بە زمانەكانی توركی،عەرەبی، فارسی، ئینگلیزی هەواڵمان هەیەو بڵاوی دەكەینەوە، زیاتر دەمانەوێت هەواڵەكان كورت و پوخت بن و بە زمانێكی وابن لەگەڵ ڕاگەیاندنی رادیۆییدا بگونجێت و سەرچاوەی هەواڵەكانیش لەپەیامنێرانی خۆمانەوە وەردەگرین و بڵاوی دەكەینەوە، بە دوو شەفت لێرە كار دەكەین (بەیانیان و ئێواران) هەمیشە هەوڵ دەدەین كە بەرنامەكانی ئەمڕۆمان جیاوازی هەبێ لەگەڵ بەرنامەكانی دوێنێماندا، بۆیە هەمیشە دەبێ لە چەق بەستوویی بەدووربین و شەفافانە هەواڵەكان بەگوێگرانی خۆمان بگەیەنین.
ڕێكخستنی بەرنامەكان و پیشەگەری لە كاركردندا
رازاو سەعید عەبدوڵڵای نووسەرو بێژەری ئێزگەكە لە بارەی چۆنیەتی و شێوازی ڕاپەڕاندنی كارەكانی خۆیانەوە لە ناو ئێزگەدا، دەڵێت :كارەكانمان بەهاوبەشی ڕادەپەرێنین، بەشی نووسین لەچەند زمانێك پێك دێت، لەو بەشەدا بە زووترین كات و لە ئان وساتتدا هەواڵەكان ئامادە دەكەین و ڕاستەوخۆ دەیگوازینەوە.
ئەمین حەیدەری جێگری بەرێوەبەری هونەری سەبارەت بە گۆڕانكارییە هونەرییە بەردەوامەكانی بەشی هونەری ئێزگەكەو ئەركی بەشەكانی، وتی: ساڵانە لەیادی رادیۆكەدا چەندین گۆڕانكاری دەكەین، بۆ نموونە مۆسیقای هەواڵ و تایتڵەكان هەمووی دەگۆڕین و بۆ(تایتڵە سەرەكیەكانی دەنگی كوردستان) ڕۆژانە هەوڵ دەدەین تا بیگۆڕین بۆ ئەوەی گوێگر ڕازی بكەین، چونكە ئەمە لەهەموو ڕووییەكەوە ئەركی ئێمەیە، بەڕێوەبەرایەتی هونەری سێ بەشە (تەنسیق و پەخش و دەرهێنان)نزیكەی 16 كارمەندین،بەرنامەكانمان زیاتر راستەوخۆن و بەرنامەی تۆماركراومان زۆر كەمە، ئەگەر بەرنامەیەكی تایبەت هەبێت و یان پێشوەختە بڕیاری لەسەر درابێت، هەر شتێك لەو بارەیەشەوە هەبێت مۆنتاژی دەكەین و دەینێرینە پەخش، بەم بۆنەیەشەوە پیرۆزبایی لەسەرجەم گوێگران دەكەین و گوڵێكی ڕەنگاو ڕەنگیان پێشكەش دەكەین..
سروود تەحسین ئیبراهیم وێڕای پیرۆزبایی سەبارەت بە كاتەكانی پەخشی ئێزگەكەو پێداویستی وەرزانەو ساڵانەی بەرنامەكان، دەڵێت: سەرەتا پیرۆزبایی لەسەرجەم خەڵكی كوردستان و كارمەندانی پێشترو ڕێزی بێ پایان بۆ ئەوانەشی لەژیان نەماون و بەڵام جێ پەنجەیان هەر دیارەو هەروەها پیرۆزبایی لە كارمەندانی ئێستاش دەكەین»ڕۆژانە بەرنامەو كارەكانمان لە كاتژمێر 8ی بەیانی تا 3ی پاش نیوەڕۆ پەخش دەكرێن و لە 3ی پاش نیوەڕۆ تا 8 ی شەو بەردەوامن، ئەوانی تریش لە 8ی شەو تا 1ی شەو بەردەوامن، ئێمە ساڵانە گۆڕانكاری لە بەرنامەكاندا دەكەین، لەوانەیە هەندێك بەرنامە هەبێت لەو ساڵەدا پێویست بێت، ساڵی تر ڕەنگە بە جۆرێكی تر بێت، بۆیە ئەوانەی پێشوو دەگۆڕین و بەردەوام بەدوای بەرنامەو شتی نوێدا دەگەڕێین.