Mehmûd reş endamî pêşuwî pekeke bo gullan: kêşe û grfte nêwxoyiyekan berokî pekekeyi grtuwe pekeke çawyan be qewareyi herêm hellinayet û rastewxo dujminayetîyan rageyanduwe

 

pekeke wêrrayi eweyi grft û kêşeyi gewreyan bo xellkî kurdistan û gundinşînekan û şngal nawetewe, dijayetîyi qewareyi herêmî kurdistanîşiyan neşarduwetewe, dwayi zncîre şkstekaniyan lem dwayiyeda rûyan le karî tîrorîstîş krduwe le herêmî kurdistan û kar bo têkdanî aramî û asayşî hawullatiyanî kurdistan deken, bo em prse û çend tewerêkî dîkeyi peywendîdar, govarî gullan dîdarêkî legell meḧmûd reş endamî pêşuwî pekeke sazda .

 

* wêrrayi eweyi rewşî çekdaranî pekeke ruwî le xirapî krduwe, keçî dijayetîyi herêmî kurdistaniyan neşarduwetewe û bigire ziyatiryan krduwe û, aşub û ajawe le şaruşaroçkekanî kurdistanda denênewe, aya pekeke boçî dijî hêllî neteweyî û nîşitmanî rawestawetewe?

- maweyi çend mangêke, betaybetî le êstada barudoxî çekdaranî pekeke û serkrdayetî û berprsî grûpe çekdarekan behoyi hêrş û bordumanî frroke cengî û dronekanî turkiyawe zor xirape, çendîn kesiyan kujrawn, emeş karîgerîyi leser barudoxî nawxoyan drust krduwe û lêre û lewêş le katî derfet wergirtin çendîn çekdariyan hellatûn û xoyan geyanduwete şwênî aram. lem barudoxe xirapeda çekdaranî pekeke be pîlanî hendê le serkrdekaniyan xoyan geyanduwete çend nawçeyekî herêmî kurdistan, ke bêguman destî layen û kesanî başûrî kurdistanîş yarmetîder û hemahengiyan buwe, bellam ew nawçe û şwênaneyi çekdaranî pekeke boyi çûn, rûberruwî hêrşî dron bûnetewe, bo nmûne le qezayi mawet û naḧyeyi tekiye û le germiyan û çendîn şwênî dîke, her bem hoyeşewe xellkî svîlî nawçekanîş têyda ziyanmend bûn, niyaz û pîlaniyan heye, ew şwên û baregayaneyi ḧzbe kurdîyekanî rojhellat ke le başûrî kurdistanin, betaybetî le sinûrî êranewe çollî biken û çekdaranî pekeke dagîrî biken û ew şwênaneş bikene şwênî aşûb û krdeweyi narrewa û tîrorîstîyi xoyan, hemû ew kar û pîlan û krdewaneyi pekeke le dijî qeware û ew seqamgîrîyeyi herêmî kurdistane be meramî dujminanî gelî kurd û kurdistane.

* em dujmindarî û ziyangeyandine be herêmî kurdistan lelayen pekekewe boçî degerrênîtewe? eyi boçî naçn le gorrepanî rasteqîneyi xoyan xebat biken û rêgrî neken le awedanikrdineweyi ew hemû gunde û hêrşî dron û mûşek û bombaranikrdinî nawçe sinûrîyekan û encamdanî karî tîrorîstî le şarekanî kurdistan?

- başûrî kurdistan nzîkeyi 100 salle şorrş û xebat dekat û hezaran şehîdî lem pênaweda bexşiywe, dwayi eweyi le sallî 1992ـewe le prroseyekî dîmukratîda be fermanî serok barizanî bo yekemcar hellbijardin berrêwe çû, ḧkumet û perlemanî kurdistanî lê hate berhem û xewnî hemû kurdêk bo azadî û dîmukrasî û bergrîkrdin le maf û şayste darayiyekanî herêmî kurdistan hatedî, keçî pekeke dijayetîyi xwênî şehîdan û gelî kurdistan dekat û ziyan bem hemû destkewt û umêde le başûrî kurdistan degeyenêt, grfteke lewedaye çekdaranî pekeke her le seretawe bawerriyan be azadî û serbexoyî kurdistan nebuwe, boye çawyan bew kiyane hellinayet û le derfet degerran kêşe û grft bo qewareyi herêmî kurdistan drust biken, zor hewlliyan da û pîlaniyan darrşit, paş eweyi neyantwanî yek bst le xakî bakûrî kurdistan nek rizgar biken, bellku komellêk kêşe û natebayî û barudoxî xirapiyan bo drust krd, betaybet le şerrî xendeqda, giring lelayi ewan ewe bû derfetiyan wergrt û hatin çiya û nawçeyi qendîliyan le başûrî kurdistan dagîr krd, pekeke le brî eweyi parêzgarî lê biken ta awedanîyi ziyatir rû le herêmî kurdistan bikat, destî serbazanî turkiyayan bo naw herêmî kurdistan rakêşa, ke bem hoyewe ta êsta le nêwan (500 ta 600) gund betaybetî le sinûrekanî nêwan herêm û turkiya awedan nekrawnetewe, çekdaranî pekeke bûnete hokarî kêşe û naaramî û naseqamgîrî, betaybet lew şwênaneyi têda cûlle deken, eweyi çekdaranî pekeke deyken, hîç peywendîyi be kurdayetî û nîşitmanperwerî û xwastî neteweyiyewe nîye, bellku kurdayetî eweye ke hemû ḧzb û layen û kurdperwerêk em beşe azadeyi kurdistan wek glêneyi çawî xoyan bparêzn, eger bacîşî le pênawda biden, herçende qewareyi herêmî kurdistan ḧzbêkî pêşewa û qareman û neteweyî ke partî dîmukratî kurdistane raberayetî û serkrdayetîyi dekat, bellam xo nakrêt layenêkî wek çekdaranî pekeke le damezirandinyanewe dujminayetî kurd û partî deken û ew qeware û herême azad û dîmukratîye le dest kurd derbênin û bo 100 sall bîgêrrine dwawe, bellku pêwîste hemû ḧzb û layene kurdistanîyekanî her çwar parçeyi kurdistan be hestkrdin be berprsiyarêtîyewe parêzgarî lew beşe azadeyi kurdistan biken, ke çetirêke bo parêzgarî û maneweyi hemûman.

* katîk ḧkumetî herêmî kurdistan deyewît be rêgeyi aşitî kêşeyi çekdaranî pekeke çareser bikat, keçî çekdaranî pekeke bose û kemîn bo hêzî pîşmerge dadenên û pîşmerge şehîd deken, aya debêt çon mamelle legell pekeke bikrêt ke le zimanî aşitî û diyalog tênagen?

- dijayetîkrdinî qewareyi herêmî kurdistan û ew şerrangêzîyeyi pekeke beranber ḧzb û layene siyasîyekanî kurdistan, betaybetî partî dîmukratî kurdistan heyetî, bo komellêk meramî taybet be xoyan degerrêtewe :

yekem: pekeke beriname û peyrrewyan bo serbexoyî kurdistan nebuwe, bellku ḧzb û grûpêkî benaw komonîstî û soşiyalîstîn.

duwem: her leber eweyi neteweyî nîn, dijî hemû layen û ḧzbêkî neteweyîn le kurdistanda, betaybet le drustibûniyanewe dijî partî dîmukratî kurdistan bûn. partî û serkrdayetîyekeyi be sirûşitî xoyan neteweyîn û xoyan be xawenî neteweyi kurd û kurdistan dezanin, pekeke be çawî xoyan dîtûyane, betaybet serkrdekaniyan ke barizanîyi nemir bû twanî le barudoxêkî zor sextda şorrşî rizgarîxwazî kurdistan dest pê bikat û wek çetirêk hemû gelî kurdistan û her çwar parçe kobikatewe, ke berhemekeyi eweye êsta le herêmî kurdistanda cenabî serok ms'ud barizanî raberayetî dekat, ke qewareke geyşituwete astêkî zor pêşkewtû û hemû wllatanî dagîrkar û dujmin be çekdaranî pekekeşewe, çawyan pêyi hellinayet û hewllî drustkrdinî kêşe deden û grftî bo drust deken, sererrayi eweyi cenabî serok barizanî hewllî da û çuwe naw hawkêşeyekîş bo eweyi kêşeyi bakûrî kurdistan legell turkiya be aşitî çareser bikat, çunike êsta serdem û qonaẍî diyalog û danîşitine dûr le çekdarî, bellam çekdaranî pekeke bo eweyi xoyan wek grûpêk bo berjewendîyi xoyan bmêninewe, ew prroseyi aşitîyeyan le gorr na.

lelayekî dîkewe cenabî serok barizanî be ferman û birriyar şerrî kurd legell kurdî ḧeram krduwe, keçî çekdaranî pekeke ew birriyar û hellwîste nîşitmanî û neteweyiyeyi serok barizanîyan be derfet wergrtuwe û lêre û lewê pelamarî hêzî pêşmergeyi kurdistan û xellkî svîlî herêmeke deden û bûnete mîkanîzimêk be destî dujminan û dagîrkaranî kurdistanewe, her ew krdewe narrewa û xirapekarîyaneye wayi krduwe çekdaranî pekeke bixirêne çwarçêwe û lîstî grûpe tîrorîstekanî dunya.

* eweyi cêgeyi serinc û hellwestekrdine pekeke le brî dostî ew layenane bêt ke xebat bo kurdistan deken, keçî wek debînîn dostî hemû dagîrkaranî kurdistane, her bo nmûne le şngal dostî ḧeşdî şe'bîye û dujminî pêşmerge, aya eme çon tefsîr dekrêt?

- pêşitirîş amajem pê da, çekdaranî pekeke le yekem rojî drustibûniyanewe bo serbexoyî kurdistan hewlliyan nedawe û nayden û dijî ew layen û ḧzbanen ke kurdistanî û neteweyîn, herweha çendîn sallîşe ke herêmî kurdistan buwete qewareyekî fîdrrallî û serbexo û azad lelayenî îdarî û yasayî û darayiyewe, keçî çekdaranî pekeke rq û kîneyan zor gewretir buwe û çawyan bew kiyane hellinayet ke leser destî ewan nek danemezirawe, bellku têda beşdar nîn be yek dllope xwênîş, emaneş wayi krduwe bibine grûp û çekdar lejêr destî dujminanî kurd û kurdistan, betaybetî ew wllataneyi kurdistaniyan dagîr krduwe, bo nmûne peywendîyi çekdaranî ḧeşd û pekeke zor behêze, ta astêk mûçeyi beşî zorî çekdaranî pekeke lelayen ḧeşdî şe'bîyewe dabîn krawe û nek teniya le şngal, bellku le hemû nawçe û şwênêk ke destî pekekeyi pêrra bigat, dijî xellk û berjewendîyekanî kurdistanin û pîlan û berinameyi dujminan cêbecê deken, betaybetî êsta wek grûpêkin le berdestî êran û ḧeşdî şe'bî.

* tîrorîstanî da'ş, şngal û tewawî nawçekanî kurdanî êzdîyan kawl krd û jin û kçanî êzdîyan krde kenîze, pekekeş lew kateyi lew nawçeyen le da'şiyan kemtir nekrduwe ke kç û kurranî êzdî çekdar deken û deyanrrfênin, ke emeş karesatêkî zor gewreye, çi xwêndineweyekt bo kareyan heye?

- ew reftaraneyi çekdaranî pekeke le şngal deyken, bellgenewîste ke pşitiywanî çekdaranî ḧeşdî şe'bî û dujminî neteweyîn, ew barudoxeyi beser kurdanî êzdîşda hat, zor stem û gewre û naxoş bû, ke zor dreng detwanin le bîrî biken, legell eweşda çekdarinî pekeke azarekaniyan gewretir û ziyatir krdin, ke nahêllin xellkeke le zêdî xoyan azad bin, her boye pêwîste êzdîyekan le jêr çetirî hêzêkî wek partî dîmukratî kurdistanda yekgrtû bin û nehêllin xellkekeyan betaybetî gencekaniyan hellixlletênrên, çunike bo êzdîyekan rûn buwetewe ke hêzî pêşmergeyi kurdistan bû be serperşitîyi cenabî serok barizanî rastewxo şarî şngal û nawçekeyi le destî tîrorîstanî da'ş rizgar krd, bellam eger çekdaranî pekeke îdî'ayî ewe deken, be hanayi şngalewe hatin û dijî da'ş şerriyan krduwe, ewe dellêyin destiyan xoş bêt, bellam pêwîste ta zuwe ew nawçeye çol biken, ta biyanuwî ziyatir nedrête dest dujminanî kurdistan, lelayekî dîkewe rfandin û çekdarkrdinî mêrmindall û gencanî êzdî le şngal lelayen pekekewe karêkî zor narrewa û qêzewene, egerçî le destpêkî damezirandinyewe ewe siyasetî pekeke buwe, bellam pêwîste waz bênin le şngalîyekan, çunike mergesat û karesatî zor gewreyan beserda hatuwe, her boye pêwîste çekdaranî pekeke şngal cêbihêllîn bo ḧkumetî herêmî kurdistan, ta wek nawçeyekî kurdistanî xizimetguzarî û awedanîyekanî têda dest pê bikatewe, emeş teniya bewe debêt lêreda dûbareyi dekemewe ke çekdaranî pekeke şngal û devereke çoll biken .