le destpêkî berinameke û dwayi bexêrhênanî, pêşkeşkar bê pêşekî û be pêkenînewe be ”d. fwad“ dellêt: ”maşelllla em hefteye buwîte estêreyi manşêtekan“.. dktorîş be sadeyiyewe dellêt: ”min berdewam le xizimetî hemuwan dam. katêkîş piyaw le postêkî ḧkûmî debêt, hendêk car debête estêre, car heye hêrşî dekrête ser û carîş heye stayşî dekrêt“.

dûbare pêşkeşkar be pêkenînewe drêjeyi pê dedat û cext dekatewe ke ”le beẍda manşêtekan ziyatir hêrşkrdinin, nek pêçewanekey“.. dktorîş leserxo û be pêkenînewe dellêt: ”rraste hêrşkrdine boserman, bellam pena be xwa dereqetî dêyin“
”d. fwad ḧusên - cêgrî serok wezîran bo karubarî abûrî û wezîrî darayî 'êraq“, le miyanî beşdarîkrdinî le berinameyi ”yarîyi kursîyekan“î kenallî asmanîyi ”elşerqîye“da, ke ”ḧusam elḧac“ pêşkeşî dekat. tîşkî xiste ser çendîn layenî giringî taybet be peywendîyekanî nêwan hewlêr û beẍda, betaybetî babetî mûçeyi fermanberan û pşk û şayste darayiyekanî herêmî kurdistan û manorekanî 'êraq bo xodzînewe le berprsiyarêtîye destûrîyekanî le beramber herêmî kurdistan wek kiyanêkî siyasî û destûrîyi û wîstî beẍda bo sepandinî nawendêtîyi birriyar. emew legell baskrdinî prsî pêkhênanî kabîneyi nwêyi ḧkûmetî 'êraqî be serokayetîyi ”mstefa elkazimî - kandîdî raspêrdraw“ û qsekrdin leser babetî kêşe abûrîyekanî 'êraq, ke egerî zorî heye le dahatûyekî nzîkda ew dewllete rûberruwî qeyranêkî qûllî darayî bibêtewe.

amadekrdin û darrşitinewe: nûrî bêxallî


deqî çawpêkewtineke....


* ew kêşeyeyi lem dwayiyane le nêwan wezaretî darayî û hendêk perlemantar drust bû, encamî dîkeyi lê kewtewe, ke wrdekarîyi jmareyî têdaye, bellam le qûllayiyekeyda wêdeçê siyasî bêt. her yekew qseyek dekat.. berrêztan ratan çîye? kêşeke siyasîye, yan hendê helleyi jmareyîn le yasayi budce?

- nexêr, wek eweyi le waqî' heye, şiteke tewaw be siyasî debînm, çunike eger jmareyî bêt, ewe mirov detwanê gftugoyi lebarewe bikat. ewîş leber roşnayî şîkrdineweyi yasayi budce. ewe eger şîkrdineweyekî diyarîkraw hebêt, yan layenêk hebêt û biyewê birrgeyekî diyarîkrawî yasake û layenêkî tir birrgeyekî dîke şî bikatewe. emeş bew manaye dêt, ke ciyawazîyi le şîkrdineweda heye, bellam le kotayîda û bepêyi encamekan, min wayi nabînm ke pêşêlkrdinêkî yasake hebêt, eger heşbêt, ewa dadga heye û ew birriyar dedat.

* êsta ême le rwangeyi towe gftugoyi ewe dekeyin, ke aya pêşêlkrdinî yasaye yan na? bellam berrîztan dellên kêşeke le qûllayî xoyda siyasîye. demewê bprsm, mebest lem wrujandine siyasîye çîye? boçî lem kateda?

- yekem şit eweye ke ême le ḧalletî pêkhênanî ḧkûmetêkî nwêdayin, lew nêweda nawekan dêne gorrê û bas dekrên. îtir le bedbextî, yan le başîyi bextewe bêt, le seretawe basî nawî min dekrêt, diyare xellkanêk hen û renge...

* le bedbextî, yan başîyi bextewe? em wellame bo min giringe...

- bellê, le bedbextî, çunike doxî darayî wllat û ew keseyi biyewê bibête wezîrî darayî, eme bew wataye dêt ke deçête şerr....

* dekewîte jêr fşarî zorewe.....

- ew kese legell helumerce babetîyekan, legell doxî darayî, legell korrona dekewête cengewe. çunike korrona karîgerîyi beser abûrîyi nawxo û herêmayetî, yan derekî debêt. aya me'qûle kesêk biçête şerr û çekêkî diyarîkrawî nebêt, ke bo em cenge amade krabêt? çunike beşêk lew cenge peywendîyi be helumerce nawxoyiyekanewe nîye. bo nmûne, korrona hêrşî krde ser komellgayi nêwdewlletîy, wek çon hêrşî krde ser abûrîş. kewate ew keseyi debête wezîrî darayî, dekewête doxêkî nexwaziraw le beramber gelda, çunike gel mafî xoyi dewê. layi xoyşiyewe wezîrî darayî hewllî ewe dedat pare lemila û ewla peyda bikat, bo eweyi dewllet berrêwe bibat, emeş sexte. kewate le waqî'da eme le başîyi bextewe nîye.

* basî nawî to kra, dwatir hendê hêz hen, aya deyanewê dktor fwad leser kursîyi em wezarete labiden, yan pşkî kurd lem wezarete nehêllin?

- eweyi min deybînm, amanceke nehêşitinî pşkî kurde le wezaretî darayî.

* bo?

- bo xot dezanî, hendêkiyan be raşkawî qse deken û dellên, ke nabê hîç bwar û kertêkî abûrî, ne wezaretî newt, ne wezaretî darayî, bideyine kurd.

* hokareke çîye?

- begwêreyi bîrkrdineweyi ewan, gwaye ême lem rêgayewe, jêrxanî abûrîyi kurdistan bunyad denêyin. ê başe, xo pêwîste be jmare, be yasa qse bikeyt. lekotayîşda wezîrî darayî pabend û milkeçî yasaye û le dereweyi yasa nacûllêtewe. herweha pabendî rênmayiye darayiyekan û birriyarekanî encûmenî wezîran û çawdêrîyi perlemane, bellam ewan wa bîr dekenewe, ke wezaretî darayî, yan wezaretî newt, eger bedestî kurdewe bin, metirsîye.

* rêgam bide be zimanî jmarekan bême naw babeteke û dwatir degerrêyinewe ser layenî siyasî. be jmarekan bêt, debê herêm rojane ٢٥٠ hezar bermîl newt henarde bikat û tewawî dahatî ew birre newteş bigerrêtewe bo ḧkûmetî beẍda, le beramber eweşda şayste darayiyekan le beẍda bidrête herêm. eme kurttirîn rêgaye. diyare emeş dwayi eweyi komellêk ḧîsabattan krduwe. bo nmûne, nrxî newt çende û eger bem şêwe û em şêweye bû, çend pşkî xom debem, îtir bem core. aya em şite ruwî da, yan na?

- ruwî da...

* çon ruwî da? têmbigeyene

- dezanî, ême birrgeyekman heye, ewîş madideyi (١٠)ye le yasayi budce (c٢). lem madideyeda amaje be maf û şayste darayiyekanî herêm û erkekanî krawe. sebaret be erkekanî ser şanî herêm, debê belayenî kemewe rojane ٢٥٠ hezar bermîl radestî ḧkûmetî fîdrrallî bikat. başe eyi le beramber eweda çî? le heman madideyi ew yasayeda, wate yasayi budce, sza diyarî krawe, yan corîk le sza diyarî krawe, ke min dijî ew core babetanem. çon dekrêt be yasa szayi geleket bideyt?

* szake çîye?

- szake eweye, eger ew birre newte radest neken, ewa hîçiyan nadeyinê û le pşkî ewan debeyin. pşkî ewan (mebestî herêm) le budceyi bekaribrdin û weberhênan le budceyi gşitî.... rêgam bide be jmare qse bikem, çunike wa başitire. pşkî budceyi bekaribrdin û weberhênanî herêm le budceyi gşitî sallî ٢٠١٩ , de tirliyon û ٥٩٩ miliyar dînare. wate be rêjeyi ١٢,٦٧٪. diyare min amajem bem dû birrgeye krd, dena zor birrge û corî dîkeyi naw budce hen, eger pşkî kurd lewane hemû bixeyine ser yek, ewa degate ١٢ tirliyon û şitêk, bellam ême êsta qse lem dû bwareyi budce û ew birre pareye dekeyin. başe, min sallî rabrdû pênc tirliyon û ٤٤٨ miliyarm dawe.

* wate le tewawî sallî ٢٠١٩, başe eme bo?

- çunike min mangane ٤٥٢ miliyarm bo mûçeyi fermanberan (mebestî herême)dawe. emeş bew manaye dêt, ke niyweyi em pareye birrdrawe. eger ew pşk û şayste darayiyaneyi dîkeyş ziyad bikeyin, le kotayî sallda birrînêkî keme. eweyi ke yasa le minî dawa dekat, yekemiyan pabendbûnme be danî mûçekan, krdûme.. herweha ew yasaye dawayi birrînî pşkî herêmm lê dekat, ewîşm krduwe, wekûtir, ew yasayeyi dawayi wergirtinî ٢٥٠ hezar bermîl newt dekat, ewan neyanikrduwe (mebestî herême), bellam le yasakeşda hatuwe ”eger neşiyan da“, emeş bew wataye dît, ke ewan bijareyi tiryan heye. wate yan eweta deyinêrin û ême tewawî pareke dedeyin, yan eger neyan nard, ewa birrî pareyi ew newte debirrîn. deyi ewan neyaninard û êmeş le beramberda ew birre pareyeman birriywe. kewate kêşeke çîye? boye eger prseke prsêkî jmareyiye, eme waqî'ekeye.

* êsta têgeyşitm ke pşkî herêm le budceyi gşitî bo sallî ٢٠١٩ de tirliyon û ٦٠٠ miliyare, eweyi ke ḧkûmetî fîdrrallî lew birre dawyetî, ٥ tirliyon û şitêke, ke niyweyi em birre pareyeye û eweyi tirîş le pşkî newteke birrdrawe. bellam herêm rojane ٢٥٠ hezar bermîl na, bellkû ٤٠٠, ٤٥٠, hendêk carîş ٥٥٠ hezar bermîl newt henarde dekat, eyi bo ḧîsabî ew henardane nekrawe, ke leserû ٢٥٠ hezar bermîlekeye?

- eweyi ke bo ٢٥٠ hezar bermîliyan diyarî krd, ewe degerrêtewe bo budce koneke. wate ême bo sallanî ٢٠١٨ û ٢٠١٧ degerrêyinewe, ke ew jmareye degerrayewe. wate hendê le jmarekan peywendîyan be budcekanî pêşûtirewe heye, bellam ew prsiyareyi to başe, çunike em babete le perleman bas kra. perleman deytwanî bprsêt: bo ٢٥٠ hezar bermîl? ewanin yasakeyan darrşituwe, bellam eger be diywî herêmda basî hokareke bikeyin, ewa herêm bo xoyi pareyi drhênanî newtî dawe. wate ew pareye le ḧkûmetî fîdrrallîyewe nehatuwe, tenanet tewawî jêrxanî newt le seretawe ta êstaş, hemuwî leser gîrfanî herêm buwe û ḧkûmetî herêm parekeyi xerc krduwe.. herweha gwastineweyi newtîş ke pêwîstî be têçû û xercîyi heye, ew têçuwaneş ḧkûmetî herêm deyandat. lelayekî dîkewe, ew grêbestaneyi ke ḧkûmetî herêm legell kompaniyakanî newtî wajo krduwe, lew grêbestane ciyawazn, ke kompaniyakan legell layenekanî dîkeyi gorrepan û kertî newtî 'êraqîda wajoyan krduwe. grêbestekanî ewê, grêbestî hawbeşîn legell kompaniyakan, bellam grêbestekanî êre, grêbestî raje û xizimetguzarîn. em grêbestaneyi hawbeşî, çendîn erk û pabendî dexene ser şanî ḧkûmetî herêm. boye beşêk lew newteyi derdehênrêt, dedrête kompaniyakan. leber eweşe katêk gftugo leser babetî radestkrdinî newt lelayen herêmewe kra, hawkat gftugo leser mafekanî kompaniyakanî newt kra, ke newt derdehênin.

* başe dktor.. hawşêweyi eweyi beẍda ke hendê helle beramber hewlêr dekat, hewlêrîş helle beramber beẍda dekat, bellam hewlêr be şêweyek mamelleyi legell beẍda nekrduwe, ke herêmêke le çwarçêweyi ḧkûmetêkî fîdrrallî. bo nmûne, diywanî çawdêrîyi darayî neçuwete hewlêr ta ew ḧîsabatane bikat û emeş derwazeyek bêt bo ew peywendîye druste. hawkat derwaze sinûrîyekanîş neçûnete jêr barî çawdêrî, leweyi ke taybete be ḧkûmetî fîdrrallî. kemîyi û zorîyi jmareyi fermanberanî herêmîş nexirawete jêr çawdêrîyi ḧkûmetî fîdrrallî. boçî em rêkkewtinane berdewam leser bê mtmaneyî herdûla wajo krawn?

- rêk wek berrêzt bast krd, drustkrdin û bûnî mtmane, giringe. emeş peywendîyi be kêşegelî hellpesêrdrawewe heye, ke regiyan bo mêjû û hellwêstî ḧkûmete yek ledwa yekekanî 'êraq le beramber kurd û berxodanî kurd beramber ḧkûmetekanî beẍda, degerrêtewe. wate eme peyweste bekellekebûnî ew kêşane, boye her berrastî prsî mtmane, prsêkî giringe û pêwîste kesêk lêkollîneweyi leser bikat, bellam ême destûrman heye, destûrîş cext leser ewe dekatewe, ke dewlletî 'êraq, dewlletêkî fîdrrallîye. boye katêk dewlletî fîdrrallîyi desellatekan dabeş dekat, mebest desellate sinûrdarekan û hawbeşekan û desellatî herêmekane, hemû emane le destûrda hen. min pêmwaye ême (mebestî ḧkûmetî 'êraqe) pabendî deqî destûr nebuwîn, herdûlaş pêşêlkarîyi destûriyan krduwe. hawkat kêşeyekîş le destûrekeda heye, eweyş eweye ke nzîkeyi ٥٠ madideyi destûrîyi hen, pêwîstiyan beweye be yasa wrd bikrênewe. wate tefsîrî ew madide destûrîyane pêwîstiyan be derkrdinî yasa heye. zorbeyi em madidaneş peywestin be siruşit û corî peywendîyekanî nêwan ḧkûmetî fîdrrallî û ḧkûmetî herêm, ke bedaxewe yasakan danerrêjran. bo nmûne, le dwayi ٢٠٠٣, yan ba billêyin ledwayi ٢٠٠٥ewe, gewretirîn kêşe le nêwanî beẍda û hewlêr, prsî newte. raste ême lenaw destûrda madideyekman leser newt heye, ke newt mullkî gele û çî û çîtir, bellam derencam eweye, ke eme pêwîstî be darrşitin û derkrdinî yasaye, bo wrdkrdinewe û şîkrdineweyi madideke. be heman şêwe, prroje yasayi newt û gaz le ٢٠٠٧ewe be hellpesêrdrawî mawetewe, boye katê bo destûr degerrêyinewe, her layene û becorêk tefsîrî destûr dekat, emeş debête hoyi nakokî.....

* bibûre ke qsekant debirrm.. hemû ḧkûmete yek ledwa yekekanî 'êraq (mebestî dwayi rûxanî be'se).. herdû ḧkûmetekeyi malîkî, ke pêmwaye pêş ewe, peywendîyekanî nêwan hewlêr û beẍda zor başitir bûn.. dwatirîş ḧkûmetî 'ebibadî û êstaş ḧkûmetî 'ebidulmehdî.. her ḧkûmetêk ke dêt, rêkkewtinêkî nwê legell herêm dekat.. sallêk, sallêk û niyu ret nabêt û ew rêkkewtine helldeweşêtewe û dûbare doxeke pşêwîyi tê dekewêt.. boçî nagene rêkkewtinêkî rîşeyî, ke bepşit bestin be destûr, yan be 'urfî siyasî, yan be her şitêk ke biguncê, ta be hoyewe tewawî kêşekan çareser bikrên? çi şitêk rêgre?

- rêkkewtinî rîşeyî dekrêt, eger bigeyine rêkkewtinêk derbareyi yasa. bo nmûne sebaret be newt, eger yasa hebêt, nakokî drust nabêt. eger leser tefsîrî yasakeş nakokî drust bû, ewa rastewxo degerrêyinewe dadga, bellam ême yasaman nîye, bellkû madideyekî destûrîman heye û her yeke û be corîk tefsîrî dekat. înca to seyr ke, min basî ٥٠ madideyi destûrîyi dekem. boye katêk yasaman nebêt, debê bigerrêyinewe ser yasa konekan. yasa konekanîş hemûyan nawendîyi û sentirallîyin. yasakanî sîstemakanî rabrdûn.. carî wa heye degerrêyinewe bo yasayekî sallî ١٩٦٠, yan ١٩٥٠, lekatêkda ême le serdemêkî dîke, le dewlletêkî dîke, le doxêkî dîke, le sîstemêkî dîkeyi ciyawazdayin. kewate ême kêşeman le yasakanda heye, boye le çaresekrdinî drustî em kêşane, pêwîste bo ew madide destûrîyane û darrşitinî yasakan bigerrêyinewe. katêkîş yasakan hebin, ewa kêşe û prsekan be şêweyekî tir çareser dekrên.

* êsta dawayek le dadga heye, ٢٥ perlemantar wajoyan krduwe û bo dadga beriziyan krduwetewe.. komêntt çîye leser em babete? çî dellîyt? deçîte berdem dadga, yan çî?

- min amadem, hîç kêşeyekm nîye. egerçî eweyşm bîstuwe, ke hendêk lew perlemantarane wajoyi xoyan leser dawake dekêşnewe, çunike neyandezanî mebestî pşitî wajokrdinekeyan çîye, bellam legell eweşda min amadem biçme berdem dadga, çunike hîç şitêkm nîye. min yasayekm heye, ke yasayi budceye, lenaw ew yasayeda madideyekm heye, ke hendêkiyan bem şêweye û hendêkî tir bew şêweye tefsîrî deken, bellam min yasakem pêşêl nekrduwe.

* dktor ber leweyi biçne ser tewerî duwem, demewê prsiyarêkî tir bikem. emîndarêtîyi encûmenî wezîran birriyarî ragirtinî mûçekanî da, eme emîndarêtîyi encûmenî wezîrane, qewareyekî siyasîyi nîye. berrêzîşitan wezîr û endamî encûmenî wezîran û cêgrî serok wezîranin, aya ew birriyareyi le emîndarêtîyeke derçû, ewîş siyasîye?

- pêmwaye birriyarekeyi emîndarêtîyi encûmenî wezîran helle bû.

* boçî?

- yekem şit eme le desellatî emîndarêtîyi encûmenî wezîranda nîye, bellkû desellatî wezîre. bellam emîndarêtîyeke le birriyarekeyda pşit be nûsirawêkî berrêz serokî encûmenî wezîran debestêt. katêkîş pşit be serokî encûmenî wezîran debestêt, eme şitêkî tire. çunike desellatekanî serok wezîran le desllatî emîndarêtîyi ziyatirin.

* eyi qset legell dktor 'adl krd?

- bellê, qsem legell berrêz serokî wezîran krd. ewîş be watayi wşe pêyi wtm: ”katêk reşnûsî nûsirawekem bo hat, leserm nûsî: pabendbûn be yasayi budce û yasayi kargêrrîyi darayî“, bellam diyare brayan le emîndarêtîyi encûmen, ewaneyi şîkrdinewe bo yasakan deken, be şêweyekî tir bo yasayi kargêrrî darayî çûn, eme lekatêkdaye ke şîkrdinewe û lîkdaneweyekî tirîş bo yasake heye.

* dwacar dekrê em nûsirawe pûçell bikrêtewe, wata renge serokî wezîran bîkêşêtewe?

- pêwîste bigeyine rêkkewtin, bem şêweye nabêt. dwacar min wezîrî darayîm û pêwîste bzanm û debê rûnikrdinewe bidrêt, ke aya nardinî pareyi bo herêm (lem sallda) çunike basî sallî rabrdû naken, sallî rabrdûş le çwarçêweyi prrojeyi budcedaye û minîş pabendî prrojeke bûme. tenanet berrêz serokî wezîran cextî krdewe, ke sallî ٢٠١٩ hîç kêşeyekî têda nebuwe. herweha bo xoyşî çendîn car lêdwanî dawe, ke ême mûçekan dedeyin. hawkat berrêz cêgrî serok wezîran bo karubarî wzeş, çendîn car lêdwanî dawe, ke ême mûçekan dedeyin. wata hîç kes kêşeyi leser mûçekan nîye, cge le çend dengêk, ke êsta gwîman lêyan debêt û bas le sallî rabrdû deken û hîç kesîş kêşeyi leser sallî ٢٠١٩ nîye. kêşeyi êsta leser sallî ٢٠٢٠ û peywendîyi be yasayi kargêrrî darayiye, bellam dîsan çendîn madide û birrge le yasayi kargêrrî darayî hen, ke şîkrdinewe û lêkdaneweyi ciyawaz helldegirin.

* zor başe, herêm be nûsirawêkî zor drêj wellamî dayewe, ke bo xwêndineweyi pêwîstm be katjmêrêk hebû, çunike nzîke sî laperre debû. eweyi serincî min û xellkîşî rakêşa, herêm dawayi qerebûkrdineweyi hemû ew ziyanane dekat, ke le sallî ١٩٦١ beserewe, ber kurd kewtûn. wate be dû komarîyekeyi pêşûtirîş, nek her komarîyekeyi êsta. cge leweş dawayi le beẍda krduwe, ke qerebuwî penadan û lexogirtinî awarekanîş bikatewe. sereta derbareyi ew dawayeyi qerebûkrdineweyi ew ziyananeyi rjêmî rabrdû le kurdî dawe, heman şitî le besirre û necef û kerbela û nawçekanî tirîş krduwe, bemeş mafî hemû parêzgakane ke dawayi qerebûkrdinewe le beẍda biken. aya pêtan seyr nîye, ke kesêk em dawakarîyane bixwênêtewe doş dabmênê û belayewe me'qûl nebin?

- diyare min wtebêjî herêm nîm...

* bellam dwacar berrêztan yekêkît le serkrde gewre û diyarekanî herêm û partî dîmukratî kurdistan...

- raste, bellam eger bitewê em babete şî bikemewe, rastîyekeyi eweye ke lebarbrdinî maf şitêke û wergirtinî maf şitêkî tire. pêmwaye herêm deyewêt maf biçespênêt. beweyi ke sallanêkî zor ziyanman pê geyşituwe û hokarî ziyanekanîş dewlletî 'êraqe, nek ḧkûmetî êsta. toş dezanît, ke le dunyada em şite heye, beweyi ḧkûmetekan qerebuwî ziyanekanî ḧkûmetekanî pêş xoyan dekenewe. boye pêmwaye herêm lew birrgeyeda deyewêt maf biçespênêt, şiteke her eweye. eme bo nawçekanî tirîş raste, ke be destî ḧkûmetekanî pêşû ziyaniyan berkewtuwe. wate ewanîş heman mafiyan heye, eger bîçespênin, em çespandine, bellgeyeke bo mêjû.

* dktor min demewêt sûd le kat werbigirm, sebaret be dalldedanî awarekan, aya herêm pareyi le awarekan xerc krduwe, yan eweyi ke min zaniyûme, wezaretekan pareyi pêwîstiyan terxan dekrd, îtir wezaretî koç û koçberan, yan perwerde w...

- na na, min ewkate serokî diywanî serokayetîyi herêm bûm. ewkateyi pêşwazîman le awarekan krd, ewe erkî ême bû. wate wek erkî xoman, dergakanman krdinewe. her bem boneyewe, bedaxewe dellêm ke beẍda dergakanî be ruwî awarekan daxist. emeş kardaneweyekî seyrî le herêm lê kewtewe. kardanewe le beramber ew awaraney, ke le tirsî cewr û stemî da'ş û le tirsî şerr û kuşitar radeken, keçî le beẍda dergakaniyan berrûda dadexirên. boye herêm lew kateda wek erkêk dergakanî berrûda krdinewe, diyare emeş pêwîstîyi be xercîyi heye. min ew katane lenaw encûmenî wezîran nwêneratîm dekrd û endamî encûmen bûm û le nzîkewe lêkollîneweman lew prse dekrd. kêşeyi binerretîş ewe bû, ke ême xoman be dest kêşeyi darayiyewe demaninalland. betaybetî ke le ٢٠١٤ şerr û kuşitar destî pê krd, le hemû 'êraq û lenawîşîda le herêmî kurdistan doxî abûrî û jiyanî abûrîyi westan. ew weberhêneraneyi kara bûn, le tirsî ceng û derhawîşitekanî, hemûyan royşitin. emeş buwe hoyi datepîn û doxêkî abûrîyi tirsinak û hemuwan kewtine xizimetî ceng. lew kataneda awarekan geyşitin, bêguman her awarekan na, bellkû penahendeşman hen, ke hî sûriyan.

* kewate ḧkûmetî ḧkûmetî herêmî kurdistan xoyi berprsiyarêtîyekeyi grte esto û kes hawkar û hawbeşî nebû?

- ḧkûmetîş (mebestî ḧkûmetî 'êraqe) le sallî ٢٠١٤ be hoyi dabezînî berçawî nrxî newt û şerrî da'ş, tûşî kêşe û qeyranî darayî bû, leber ewe ḧkûmetî herêm berprsiyarêtîyekeyi hellgrt.

* prsiyareke eweye, dawakrdin be qerebûkrdineweyi dalldedanî awarekan, ewîş her çespandinî mafe?

- debê ew prsiyare lewan bikrêt, bellam min wayi debînm ke pêwîste xellk bzanin, çunike hellmetêk le dijî herêm heye, xellkêk heye dellêt herêm pareyi beẍda û newtî besirreyi lûş krd. boye herêm deyewê basî doxeke bikat û boyanî rûn bikatewe, ke eme rastîyi rewşekeye.


* rêgam bide biçîne ser tewerêkî dîkeyi siyasî, egerçî tewerî rewşî darayîman mawe, lenawîda rewşî darayî 'êraq be şêweyekî gşitî. êsta qeware siyasîyekan gftugo sebaret be pêkhênanî ḧkûmet be pêkhateyekî nwê û be serokayetîyi berrêz (mstefa elkazimî) deken, ke bo serokayetîyi encûmenî wezîran raspêrdrawe, ewe eger têbperrêt. şitêk ke lew nêweda ballkêş bû ewe bû, herêmî kurdistan û serokî herêmî kurdistan pêşwazîyi le kandîdkrdinî berrêz (mstefa elkazimî) krd bo pêkhênanî kabîneyi nwêyi ḧkûmet, eme tenanet pêş eweyi be fermîş rabspêrdrêt, ke emeş be şêweyekî gşitî, pêçewaneyi 'urfe siyasîye bawekane. aya raste ke fşarêkî derekîy, nek be manayi naçarkrdin, bellkû be geyşitine lêktêgeyşitin, buwe hoyi eweyi herêm em hengawe binêt?

- nexêr, min wayi debînm ke kar û hengawekanî herêm pêşwexte dîraset krawn. emeş be ḧukmî ew rewşe siyasîyey, ke 'êraq pêyda têdeperrêt.

* wate le çi layenekewe dîraset krawe?

- lew layeney, ke ême pêwîstîman be ḧkûmetêkî karaye. êmeş le beẍda qse lem prse dekeyin, ewanî tirîş qse deken. ḧkûmetî kariberrêker, ḧkûmetêkî îflîce û le doxî îflîcîdaye.

* çîye wa dekat pêtan wabêt, ke (mstefa elkazimî) ḧkûmetêkî kara pêkdehênêt? wate êwe mtmaneyi tewawtan bew piyawe heye, ke ḧkûmetêkî kara berhem dênêt?

- lew nêweda dû şit hen. yekêkiyan eweye, ke ḧkûmet detwanê be şêweyekî yasayî, karî xoyi bikat, ḧkûmetêk ke desellatî rûn û tewawî heye, bellam ḧkûmetêk heye hîç desellatêkî tewawî nîye. ew ḧkûmeteyi êsta ke heye, ḧkûmetî kariberrêker, desellatî tewawî nîye. bo nmûne, birriyarêk le perleman heye, ke hî parsalle, ke wergirtinî qeriz qedeẍeye, çi nawxoyî yan derekî, êsta min wek wezîr, natwanm ew kare bikem. deyi başe min le kwê pare bênm? natwanm grêbestekan wajo bikem. wate ḧkûmetêke le ruwî yasayiyewe, destî bestirawe. min ke basî ḧkûmetêkî kara dekem, mebestm eweye ke desellatî tewawî heye û pşit be serok wezîran û ew wezîrane debestêtt, ke ḧkûmeteke pêk dehênin.

* başe, danustandinekan çon legell kurd berrêwe çûn? lêre leser wrdekarîyi ew şite qse legell berrêztan dekem, bew pêyeyi yekêkît le serkrde diyarekanî herêm û lenaw partî dîmukratî kurdistan. danusandinekan legell herêmî kurdistan, yan ḧzbe kurdîyekan çon berrêwe çûn? aya lew nêweda yekangîrîyi le pêwer û behakan, le xistinerruwî babetekan, le yekeyi pêwaneyî hebuwe, ke le diyarîkrdinî wezaretekanda pşitiyan pê debestirêt, yan êwe mercgelî diyarîkrawtan hebûn?

- ême katêk bas le danustandin legell brayi raspêrdraw, (kak mstefa)da dekeyin, teniya bas le danustandinekanî naw xoman nakeyin. çunike danustandinî şî'e - şî'e, le nêwan ḧzbe şî'îyekanda heye.. danustandinî şî'e legell mstefa, herweha danustandinî sûnine - sûnine û pêkhatî sûnine legell kandîdî raspêrdraw.. min ke bas lem şitane dekem, leber eweye ke eme rewş û waqî'ekeye, eger hendêk kesî dîkeyş basî hendêk şitî tir deken, bellam waqî'î 'êraq eweye ke basî dekem.. emew ba billêyin danustandinî kurdistanîyş legell braman (kak mstefa). rastîyekeyi nakokîyi heye, nakokîyekeş leser dû şite. rwangeyek dellêt, wa başitir û şiyawtire, ke ḧkûmetêk le serbexokan pêk bihênrêt, bellam mîkanîzimî destinîşanikrdinî serbexokan çîye û çone? eme nazanrêt. katêkîş bas le serbexokan dekeyin, watayi eweye ke berrêzî raspêrdraw, bo xoyi kesekan helldebijêrêt. rwangeyekî tir heye dellêt eme helleye. helleye leber komellêk hokar, bellam mafî ḧzbekane, ewaneyi qewareyi perlemaniyan heye û le karwane siyasîyekeda beşdarin, ke xellk kandîd biken, wek çon mafî raspêrdraw heye, retiyan bikatewe...

* êwe legell kam lem bijaranedan?

- ême êsta û tenanet legell brayan ('ellawî û zurfî)îş, bijarekeman rûn bû. ewîş eweye, ke herêm kiyanêkî fîdrrallîye, kiyanêkî destûrîye, ḧkûmetî heye, perlemanî heye, serkrdayetîyi siyasî û ḧkûmîyi heye. boye şûnasî herêm ewe desepênêt, ke bo xoyi kesekan hellbijêrêt û diyariyan bikat. çunike ewe mafî xoyetî, le beramberda, berrêzî raspêrdraw, mafî eweyi heye ret bikatewe, yan razî nebêt. eme bijareyi yekemî herêm bû, bellam hestman krd ke le hendê şwênî ciyawaz, le hendê pêgeyi ciyawaz degutirêt, ke be hoyi em rasteye (çunike eweyi rûne eweye ke brayan basî raste - msgrh) deken û eger kurdekan le dereweyi ew rasteye hatine naw hawkêşeke, ewa binemanî rasteke pêşêl deken. boye gutman başe, ême nabîne asteng leberdem pêkhênanî ḧkûmet, fermû ba berrêz (mstefa elkazimî) biçêt ḧkûmetekeyi pêk bihênêt û êmeş le perleman pşitî degrîn.

* wate beşdarîyi nakeyin?

- giring, eme rûne. le miyanî qsekrdinî legell min û serkrdekanî tirda le rêgayi telefon, be kak (mstefa)man gut: ême pîrozbayît lê dekeyin, ḧkûmeteket pêk bêne û behêzewe pşitt degrîn û le perleman dengt pê dedeyin, bellam em (rrasteye)î xot, beser ewanî tirda cêbecê û piyade bike.

* wellamî ew çi bû? aya deygut nexêr, pêwîste êweş beşdarîyi biken, yan çî?

- nexêr, hemû ḧzbekan, çi şî'î bin yan sûninî, dellên pêkhênanî ḧkûmet bebê kurd nakrêt, eme waqî'e, bellam dême ser ewanî tir....

* basman le doxî pêkhênanî ḧkûmetî nwê dekrd, diyare wîstêkîş layi kurd heye, yan bijareyek le komellî bijarekan eweye, birro ḧkûmet pêk bihêne û ême beşdarîyi nakeyin. em narrezayiye leser binemayi ewe bû, ke nebûnî twanayi herêm, yan bawerrinebûnî herêm beweyi serbexokan bixate naw ḧkûmeteke, serçaweyi grtuwe? kêşe çîye? başe boçî herêm kesî serbexoyi kurdî be twana û psporî ciyawaz nehênêt û pêyan billêt fermûn bibine wezîr, le nmûneyi serokî zanikoyek, yan mamostayi zaniko w.......kêşeke lekwê daye?

- ême kêşeman legell serbexokanda nîye, bellkû kêşeman legell ew ḧkûmete heye, ke pêk dehênrêt. prseke pêkhênanî ḧkûmet nîye, ew ḧkûmeteyi pêk dehênrêt pêwîste ḧkûmetêkî behêz bêt, ḧkûmetêk bitwanêt birriyarekan bidat.. ḧkûmetêk peywendîyekan drust bikat...

* wate be bûnî xellkî serbexo ḧkûmetêkî behêz nabêt?

- bedllinyayiyewe, boç? nek leber kesî serbexo. çunike ême ke bas le ḧkûmetêkî serbexo dekeyin, yekem şit pêwîste serkrdekan tiyayda bin, serkrdayetîyek ke ezimûnêkî kargêrrîy, yan rêkxistin û le bwarî ciyawazda hebêt. leber eweyi eme serkrdayetîkrdine, serkrdayetîkrdinî wezaretîş karêkî asan nîye. emeyan xallêke, wate prsî serkradiyetîyi giringe. deşkrê kesî serbexo, serkrde bêt û serkrdeş nebêt. ême bawerrman bewe nîye fermanberan binêrîne beẍda, çunike wek fermanber kar dekat, bellam ke serkrde dête beẍda, serkrdayetîyi dekat.. beşdarîyi dekat. çemkî hawbeşîyi eweye, ke hawbeşîyi hemuwan bît û hawbeşîyekeş debê leser binemayi beriname û drustkrdin û wergirtinî birriyar, herweha leser binemayi cêbecêkrdin bêt. seyrke, eger ḧkûmet le serbexokan pêk hat, ew ḧkûmete le perleman kêşeyi debêt, çunike le encamda perleman brîtîye le qeware siyasîyekan. eger ḧkûmeteke hî serbexokan bêt, le xudî wezaretîşda kêşeman debêt. min basî waqî' dekem, zorîneyi berrêweber û berrêwebere gşitîyekan, ke le ٢٠٠٣ewe ta êsta damezirawn, ḧzbî siyasiyan le pşite, yan ser be ḧzbî siyasîn. ew wezîre serbexoyey, ke dêt û hêzî rêkxistinî nîye, hêzî komellgeyî nîye, hîç hêzêkî nîye. renge teniya şitêk ke heybêt, hêzî yasayî bêt, bellam rûberruwî sextiyek debêtewe, eger hêzî rûberrûbûneweyşî nebêt, ewa serkewtû nabêt. leber eweye ke dellêm, babeteke prsî pêkhênanî ḧkûmet nîye, bellkû prsî berdewamîyi ḧkûmet û danî birriyare sextekane. ême lem wllateda leberdem alingarîyi mezndayin, pêwîstîman be birriyarî zor sext heye, birriyare sextekanîş pêwîste lelayen ḧkûmetêkî behêzewe bidrên. wate ême pêwîstîman be ḧkûmetî behêzekan heye, nek ḧkûmetî bêhêz û lawazekan..

* dktor bempêye bêt, êsta herêm dû çareserî heye, yan ḧkûmetî behêzekan, ke bast krd, yan eweta ême beşdarîyi em ḧkûmete nakeyin, bellam pşitgîrîyi dekeyin. be arasteyi kam bijareda royşitûn? lekatêkda ême basî hefteyek, yan şeş roj dekeyin, ke bo pêkhênanî ḧkûmet mawn..

- bzane, ba qse leser ewe nekeyin, babetî eweyi ke beşdarî nakeyin, eweman negutuwe. gutûmane pşitiywanîyi ḧkûmeteket dekeyin, tenanet eger........! pêşîne bo ême, pêkhênanî ḧkûmet û pşitgîrîkrdinî kak (mstefa)ye. kêşeke ewe nîye, bellkû kêşeke ew şiteye ke berrêzî raspêrdraw, xistûyetiye rû, tenanet ta eweyi ke ḧzbe şî'îyekanîş ta êsta negeyşitûnete hîç encamêk. le kotayîda, debê ḧzbe şî'îyekan bigene encamêk û le nêwan xoyanda rêkbikewn w......

* bellam ta em çirkesateş şitekan be hellpesêrdrawî mawnetewe û hêşita çareser nekrawn...

- bellê, minîş wayi debînm û zaniyarîşm heye, ke ta em çirkesateş, şitekan be hellpesêrdrawî mawnetewe. raste berrêzî raspêrdraw, berinamekeyi xoyi nûsiywe û ême rexineyekî gewreman leser berinameke heye. yekem şit, berinamekeyi nexiste berdestî ême, eme karêkî rast nîye...

* ew neyxiste berdem qeware siyasîyekan, bellkû nardiye perleman..

- eweyan nazanm, bellam eme karêkî rast nîye..

* xallî duwem çîye?

- xallî duwem eweye, ke berinameke, beriname nîye, bellkû darrşitinêke û prse binerretî û serekîyekanî têda nîye bo çareserkrdinî doxeke...

* renge leber ewe bêt, ke ḧkûmetêkî katîyi û ḧkûmetî awarteye û erkî eweye ke...

- rêgem bide, min wayi nabînm ḧkûmetêkî katîyi bêt, ew ḧkûmete eger pêk bêt, ewa ta kotayî mawekey, drêjeyi debêt û tewawî dekat. çunike hemû ew zaniyarîyaneyi pêman degen, eweye ke hellbijardinî pêşwexte dekrêt, bellam hellbijardinî pêşwexte buwete druşm û bes. çunike hîç amadekariyêk bo hellbijardinî pêşwexte le gorrêda nîye. ne yasake amadeye, ne komsiyon amadeye, ne amiraz û kerestekanî cêbecêkrdin amaden. hemuwan dellên babeteke pêwîstî be sallêk, sall û niywêk, dû sall heye. ê dwayi dû sall, degeyine kotayî maweke. kewate ba bas le ḧkûmetî awarte, yan ḧkûmetî katîyi nekeyin, çunike eme rast nîye...

* pêtwaye ême, yan hêze siyasîyekan naçar debin pena bo kandîdî çwarem biben?

- nexêr, ême ta êstaş le danustandanîn. renge berrêzî raspêrdraw, le danustandinda pena bo tektîkîkî diyarîkraw bibat, bo pêkanî amancêkî diyarîkraw, bellam ḧzbekanîş qseyi xoyan heye. lew nêweda corêk le hemahengîyi le nêwan ḧzbe şî'î û sûninî û kurdîyekanda heye, bo eweyi be rêga drusteke, hawkarîyi berrêzî raspêrdraw bikeyin û le encamda degate ḧkûmetêkî behêz.

* bepêyi ew pêdrawaneyi le jûre daxirawekanda (eger derbirrînekem rast bêt) dêne derewe, çanisgelî ewe hen, ke berrêz (mstefa elkazimî) têperrêt, yan em çanisane ledabezîn dan?

- hêşita çanisekanî hen, eger bêt û şêwazekeyi bigorrêt. şêwazî kar bigorrêt...

* kam şêwaz?

- min ewm bînî û pêwîste raşkaw bm. lebîr nekeyin, ew hawrrêşme, bellam kêşe eweye katêk raspêrdra, yekem prsiyar ke lêman krd ewe bû: tîmeket kên? tîmî nebû.. berrêz ('edinan elzurfî) tîmî hebû, bellam tîmî danustandinikar nebû, ew bo xoyi danustandinî dekrd. zor le ême dawaman le berrêz (mstefa) krd, ke şandêkî danustandinikar pêk bihêne, nek be xot danustandin bikeyt û pêwîste tîmêkî danustandinikart hebêt. ew tîmî danustandinikarî nîye, emeş kêşe serekîyekeye. bew watayey, layi em û layi ew, lem şwên û ew şwên qse diyekat, dûr nîye lenaw yek ḧzbida sê kes bidwênêt. lekatîkda eger tîmêkî danustandinikar eme bikat, hemû şitêk denûsêt.. degate lêktêgeyşitin.. degate hendêk bawerr.. nakokîye bînrawekan denûsêtewe.. çaresere hawbeşekan denûsêtewe, le encamda hemû emane kodekatewe û sûdî lê werdegrêt, bellam nebûnî şandêkî danustandinikar, boşayî û kemukurriyêkî gewreye, ke heyetî..

* kewate bo eweyi tektîkekeyi bigorrêt, pêwîste tîmêkî danustandinikar pêk bihênêt?

- min wayi debînm, ew hêşita katî mawe...

katî mawe? teniya heşit rojî mawe!

- hîç nîye...

* dktor rêgam bide biçîne ser çîrokêkî dîkeyi giring lew çîrokaney, ke lem mawaneyi dwayîda tewawî 'êraqîyekanî bexoyewe serqall krduwe, ewîş brîtîye le dabezînî nrxekan newt û doxî darayî beşêweyekî gşitî. ḧkûmetî dktor ('adl 'ebidulmehdî) ba billêm le çwarçêweke çuweder, nek çwarçêwekeyi şkand.. lew çwarçêweye çuwe der, ke le serdemî ḧkûmetî berrêz ('ebibadî) rêkkewtin legell sindûqî nextî nêwdewlletî krdbû, belayenî kemewe leser kemkrdineweyi rêjeyi damezirandinekan. cûlleyi mîlak û prrkrdineweyi boşayiyekan kran, ke ta astêk şitêkî me'qûl bû, bellam bûnî sedan hezara krêgrteyi rojane û grêbestekan be rêjeyekî zor û bebê şêwazêkî beriname bo darrêjraw, ke astî xercîyi beriz krdewe. çi şitêk ḧkûmetî berrêz ('adl 'ebidulmehdî) naçar krd bem arasteyeda birrwat?

- eme prsiyarêkî giringe, çunike le seretayi pêkhînanî ḧkûmet, lew gftugoyaneyi le encûmenî wezîran, yan dwatir le encûmenî abûrîda (ke pêşitir lîjneyi bû û dwatir buwe encûmenî abûrî) krdman, wezîre abûrîyekan hemûyan amade bûn û minîş şerefî ewem pê birra, serokayetîyi em encûmene bikem. gftugokan bew arasteyeda bûn, ke hellawsanîkî zor le mîlakatî dewllet heye. heta ew kateş ke nrxî newt baş bû, gutman pêwîste berew doxî reşîqkrdineweyi ḧkûmet biçîn, bellam em doxî reşîqkrdine pêwîstî be abûrîyi cêgrewe heye. wate natwanî qûtî xellk bibirrît, eme karêkî sexte û naşkrêt, bellam rexisandinî helî kar le şwênî dîke, debête hoyi ewey, dewllet reşîq bikrêt. îtir bem arasteyeda çuwîn, yekem şit be handanî weberhênanî nawxoyî û derekî, ewkatîş hemû hotêlekanî beẍda prr bûn le weberhênere biyanekan û legell ême le danustandinda bûn, bo eweyi sermaye û weberhênanî derekî bênîne naweweyi wllat. herweha xerîk bû hanî kertî taybetîş bidrêt, bellam beşêweyekî gşitî, kertî taybetî le 'êraqda lawaze...

* kertî taybet behoyi rêkar û yasakanewe lawaze, ewe ḧkûmete detwanêt kertî taybet behêz bikat..


- raste, bellam ême kêşeman heye, kêşekeş eweye ke dewlletî 'êraqî her le binerretewe, wek dewlletêkî nawendî û sêntirall destî pê krd. dwatir le serdeme ciyawazekanda, destman bewe krd ke tebeninî sosiyalîzim bikeyin, dwatirîş ke ḧzbî be's hate ser ḧukm, be tewawî pşitî be sentirrallîzim û nawendêtîyi best, betaybetî le kertî abûrîda nawendêtîyi cêyi grtibû..

* legell emeşda ١٧ sallman berrê krd û le dwayi ٢٠٠٣ ḧkûmet xerîk bû....

- nexêr. yekem şit eweye ke 'eqlliyetî nawendêtîyi êstaş heye, îtir çi le ḧkûmet bêt, yan le perleman. wate katêk yasakan daderrêjîn, bo nawendêtîyi degerrêyinewe û beşêkî kêşeyi nêwan hewlêr û beẍdaş, peywendîyi bew 'eqlliyete sentirralgerayiyewe heye.. duwem şit eweye, ke xudî damezirawekan nawendîyin. bo nmûne, damezarweyi wezaretî darayî, ke bînîm, tûşî şok bûm. ew bîrokratîyeteyi le wezaretî darayî heye, bo ḧallet û rabrduwî kellekebû degerrêtewe. wezaretî darayî kontirîn wezaretekanî 'êraqe û katî xoyi pêyi degutira wezaretî gencînekan û temenî nzîkeyi ١٠٠ sall debêt. eme rênmayî û bîrokratiyetî wezaretî darayî. wezaretî newt her wa, nawendêtîyeke wek serbaz. wezaretî darayî nawendêtîyeke wek serbaz, wate wek supa. em nawendgerayiye çi wek kultûr û çi wek yasaş, heye û amadeye. înca ba bo prsî yasakan bigerrêyinewe. min pêşitir gutm, ke le nzîkeyi ٥٠ madideyi yasayîda, degerrêyinewe bo rjêmî pêşû. em kerteyi nawendgerayiye hêşita behêze. ême le bwarî abûrîda be tewawî pşit be newt debestîn. newtîş le doxî nawendgerayî daye û le destî dewllete û nawendgeraye, pareş le newtewe dêt. wate pare le doxêkî nawendgerayî dêt û le doxêkî nawendgerayîşewe xerc dekrêt. kewate çon kertî taybet bunyad binêyin? boye pêwîste 'eqlliyeteke û tenanet kultûrekeş bigorrdrêt. gutman gftugoman leser em babete dekrd, çi le encûmenî wezîran û betaybetîş le encûmenî abûrî, ke her yek le wezîranî (kşitukall, plandan, bazirganî, pşesazî û desteyi weberhênan û nwênerî wezaretî newt) lenaw encûmenî abûrîdan. gftugoman leser ewe dekrd, ke axo çon hengaw be hengaw doxeke le nawendêtîyi abûrî, bo kraneweyi abûrî bigorrîn? diyare bo eme pêwîstîman be yasakan heye û bîrman lem babetaneş dekrdewe. eme ew hoye bû, ke nemantwanî abûrîyi terîb bunyad binêyin, leber eweyi felsefey....

* prsiyarî min lew nêweda eweye. bepêyi tiyorekan ewe debînm, ke encûmenî wezîran le maweyi dktor ('adl 'ebidulmehdî) beşêweyekî baş bîr dekatewe, bellam le warî krdenîda tûşî şok debm le ast ew şiteyi lêyi berhem hat.. berizbûneweyi xercîyi bo ٢٠ tirliyon le maweyi dû mang, yan sê mang, kêşeyekî gewreye...

- eme peywendîyi be helumercî xopîşandanekanewe hebû. dezanî le mangî tşrînî yekem, eger seyrî pêwerekanî ḧkûmet bikeyt, ke pêwîste mêjûnûsekan lêkolînewe lemeda biken, çunike sallî ٢٠١٩ buwe beşêk le mêjû. ew heşit mangey, ke ḧkûmet tewawî desellatekanî hebû, ew gorranikarîye debînît, ke ruwî da, bellam le mangî tşrînî duwem û behoyi xopîşandanekan û le encamî siyasetî popolîstî.. siyasetî popolîstî (ḧkûmet, fraksiyone perlemanîyekan, ḧzbekan w.....), kêşekan çareser biken.. kêşekan çareser biken....! başe kêşekan çon çareser bikeyin? wezîfe dabihênin, xellk dabmezirênin.....! bemeş bazdanêkî seyr le damezirandinî xellk destî pê krd, em babeteş bo îdaredanî rewşeke bû...

* dktor, rûpoşî darayî... bo nmûne, çend rojêk pêş êsta, wezîrî kareba le lêdwanêkîda raygeyand, ke ٩٠ hezar kes bebê rûpoşî darayî damezirênrawn û ta êstaş mûçeyan werinegrtuwe. ḧkûmet çon kesêk dademezirênêt û rûpşî darayî (mûçe)î bo ferahem nekrduwe?

- kêşeke lêredaye, wate damezirandin. dwatir damezirandin kewte destî parêzgakan. wate ewperrî nawendêtîyi le ḧkûmetî rabrdûda, be şêweyekî tir cêbecê kra û damezirandin û grêbestekan leser binemayi (krê) kran. bem şêweye, xerckrdin le peykerî wezîfî ziyadî krd, ta geyşite astî teqînewe. le waqî'da eme siyasetêkî helleye, bellam ew kese, yan serkrdeyi siyasî, yan ew perlemantarem dewêt, ke bîr le hellbijardin dekatewe, bêt û bwestê û billêt min eme helle bû û qbûllî nakem....! eme ew siyasete popolîstîye bû, ke wllatî wêran krd, bellam le heman katda eger nrxekanî newt wek xoyan bwan û korrona nehatiba, rewşekeman be corêkî dîke debû, nek wek eweyi êsta ke heye. ême şokî zorman bo hat.. şokî zêderroyî le xercîy.. şokî korrona, ke buwe hoyi îflîcbûnî abûrîyi nêwdewlletî û lokallî.. şokî dabezînî nrxekanî newt.. dwa şok eweye, ke begwêreyi rêkkewtinî opêk, debê rêjeyi henardeyi newtman kem bikeyinewe. hemû em şokgîriyane.....

* dktor to ewanet jmardin û min xerîk bû biyanijmêrm.. hemû em helumercane kobûnetewe û êsta ême leberdem qeyrandîn. xellk deyewê teniya yek şit lem qeyrane tê bigat, aya karîgerîyi leser mûçekan debêt? aya serî mang dêt û ḧkûmet natwanê mûçeyi fermanberan bidat, yan mûçekan peywendîyan bemewe nîye û renge planî cêgrewe hebin w....?

- diyare gutiyan ke mûçeyi em mange nadrêt, daman...

* axir gwaye eme dahatî froşekanî mangî adare w.....

- hîç nîye, ême detwanîn mangî dahatûş mûçe bideyin, emeş dewestête ser nrxekanî newt. eger nrxekanî newt leser doxî êsta bmêninewe.. bo nmûne, pêmwaye nrxî brênt emirro ٢٣ dolare, wate kemêk beriz buwetewe. boye eger nrxekan beriz bibinewe, karîgerîyi debêt, bellam aya dezanît birrî dahatekanî tirîş kemî krduwe? bellam xercîş kemî krduwe. ême peywendîyi bazirganîman le berjewendîyi wllatanî tir hebû. wate allugorrîyi bazirganîman, hemuwî le berjewendîyi wllatanî dîke buwe. bo nmûne, allugorrîyi bazirganîyi legell êran, nzîkeyi ١٢ bo ١٣ tirliyon dînar bû, cge leweyi ke çwar miliyar dolar le beramber krrînî ẍaz û kareba dedeyine ew wllate. eweyi tir her hemû kelupel û kallaye, ke hawrdeyi dekeyin. legell turkiyaş be heman şêwe. legell (çîn)îş be heman şêwe....

* dktor kewate rast nîye eme naw binêyin allugorrî bazirganîy, çunike ême hîç şitêk henarde nakeyin û teniya şit hawrde dekeyin...

- çîn be heman şêwe, ême teniya newtman boyan henarde dekrd, legell ewanda geyşite ٢٠ miliyar dolar, rojane ٧٠٠ ta ٨٠٠ hezar bermîl newtman pêyan defroşit. hemû emane wayan krd xercîman kem bibêtewe, nek her le astî dewllet, tenanet xercîyi naw xêzanîş, çunike le doxî êstada le mallewe danîşitûn. le diywekeyi tirda debînîn, ke kereste û kallayi kşitukallî, hemû le bazarrekanda heye, emeş le encamî siyasetî ḧkûmet û le encamî ew birriyare bû, ke le encûmenî abûrî daman. le encûmenda, komellêk birriyarman derkrdin, sebaret be kemkrdinewe le hawrdekrdinî jmareyekî zor le pêdawîstî û kallayi kşitukallîyi û goşitekan. eme beşêweyekî seyr hanî kertî kşitukallîyi da...

* eweyi giringe em doxe berdewam bêt...

- genm, co, hêlke, mirîşk, hemû ew şitane êsta xomallîyin, çunike hanî kertî kşitukallîman da. raste nemantwanî hanî kertî taybet û pîşesazî bideyin, bellam yekem hengaw, ke lem ḧkûmeteda naman, handanî kertî kşitukallîyi bû û geyşitîne encamêk û xellk be çawî xoyi em encame debînêt û supas bo xwa êsta le dukan û şwênekanda, kereste û kalla û goşitekan, be rêjeyekî berçaw hen...

* min katm tewaw bû, bellam demewêt dwa lêdwant lê werbigirm.. aya detwanîn billêyin ke 'êraq detwanêt mûçeyi fermanberekanî bidat û lewaneye le mangêk le mangekanî dahatûda, mûçe newestêt, yan na, şiteke nadiyare û renge biçête jêr barî......?

- nexêr, min wayi debînm hendêk şwênman hen, ke detwanîn le mangekanî dahatûda pşitiyan pê bibestîn, bellam wekû wezîrî darayî, pêwîstîm be çend birriyarêke û min lem ruwewe destekanm bestirawn. wek wezîrî darayî, pêwîstîm be birriyargelêk heye, ke be hoyanewe bitwanm qerizî nawxoyî werbigirm. qerizî nawxoyî le şwênêk werinagrîn, le banikekanman werdegrîn. bo nmûne, banikî rafîdeyin û reşîd ser be darayîn, peywendîşman legell banikî bazirganîda heye...

* qerizî nawxoyît çend pêwîste bo berrêkrdrinî karekan?

- ême detwanîn karekan berrê bikeyin, çunike dahatekanî newt dêne nawewe. raste kemin, bellam detwanîn bem qerize nawxoyiyane tewawî bikeyin, ke hemane, bo eweyi mûçeyi xellk bideyin. diyare le nûsîngeyi berrêz serok wezîran, lenaw rawêjkarekan, le wezaretî darayî, le encûmenî wezîran, le encûmenî abûrî, gftugoyi çirr hen, derbareyi çoniyetî mamellekrdin legell doxeke, eger nrxekanî newt her bem şêweyeyi êsta manewe. çoniyetî danî mûçekan, ew hengawaneyi pêwîste bigîrêneber, hemû em şitane lêkollîneweyan leser krawe, bellam ta em prkesate birriyarî birrînî mûçe le arada nîye.

* dktor supast dekem bo em dîdare berhemdare..

- minîş supast dekem.





* serçawe: basinyuz
* wergêranî: nûrîyi bêxallî