con tîrman berrêweber û twêjerî senterî dîrasatî nêwdewlletîye le enistîtiyutî teqenî masaşusêts, taybetmendî çend bwarêkî giringe wek çareserî nakokî, peywendîye nêwdewlletîyekan, nakokîyi îtinî, siyasetî derewe û tîrorîzim û mafekanî mirov, herweha xawenî çendîn ktêbe le bareyi karubar nêwdewlletîye. gullan dîmaneyekî legellda encamda ke tewerekanî peywest bûn be siyasetî dereweyi îdareyi serok donalld tiremp le ast rojhellatî nawerrast û akam û derhawîşitekanî em siyasete leser em nawçeye û çend prs û babetêkî dîkeyi peywendîdar.

* hellsengandinî êwe bo siyasetî dereweyi îdareyi serok tiremp le rojhellatî nawerrastda çîye?
- le rastîda mayeyi daxe ke ême bem dwayiye – dwayi birriyarî serok tiremp bo rêgedan be destêwerdanî turkiya le bakûrî sûriya- destiberdarî kurd buwîn ke hawkar bûn le îḧtiywakrdin û dûrxistineweyi herreşe û metirsîyi da'ş û bem şêweye kurd kewte doxêkewe rûberruwî hêrş û pelamarekanî ew mîlîşiyayane bibêtewe ke turkiya pallpşitîyan dekat. lem rwangeyewe min dellêm şitêkî bawe ke serok donalld tiremp akam û derhawîşitekanî birriyarekanî peywest be siyasetî dereweyi wllatekeyi nadîde degrêt û emeş ziyatir mayeyi nîgeranîye, çunike ew şarezayî nîye lebareyi zorêk lew prsaneyi birriyariyan lebarewe dedat, bo nmûne hîç hokar û pasawêk nebû bo eweyi emirîka destiberdarî kurd bêt. ême dezanîn ke serok erdoẍan herreşeyi eweyi krd ke derga walla dekat bo çûnî jmareyekî zorî penaber bo ewrupa taweku ewrupîyekan naçar bikat, pşitiywanî le siyasetekanî biken lew prseda, bellam hîç hokarêk nebû ke emirîka naçar bêt pallpşitî le siyasetekanî erdoẍan bikat û le derencamîşda bînîman ke ew birriyare hendê derencamî miroyî metirsîdarî lêkewtewe.
* bellam pallinerî rasteqîneyi pşit em birriyaraneyi serok tiremp çîn, betaybetî ke êwe amaje bewe deken ke akamî ziyanbexşiyan lê dekewêtewe?
- le rastîda pallinere serekîyekeyi donalld tiremp brîtîye le sirrînewe, yan pêçewanekrdineweyi birriyarekanî îdareyi pêş xoyi (îdareyi serok barak obama), ke lem ruwewe bînîman serok tiremp birriyarî da le rêkkewtinî etomî legell êranda bikşêtewe, ke çareserêkî katîyi zor baş bû bo xewn û tmûḧe nawkîyekanî êran. kewate detwanîn billêyin birriyarekanî ziyatir kardanewen bo siyasetekanî îdareyi pêş xoyi lebrî eweyi hewllêk bin bo girtineberî siyasetêkî rûn û cêgîr. eweyi peywest bêt be peywendîyekanî legell rûsiyawe ewa aşkraye ke em meseleye hendê prsî darayî lexodegrêt, betaybetî ke ta radideyi dllinyayî ewe yeklabotewe ke tiremp hendê qerizî le kesanî nzîkî putîn wergrtuwe, eger eme bselmêndrêt, ewa pêşêlkarîyeke ke dekrêt be hoyewe le serokayetî dûr bixirêtewe. eme sererrayi peywendîye na'eqllanî û prr le hellbez û dabezekanî legell koriyayi bakûrda.
* bellam ta çend birriyarekanî serok tiremp bûnete hoyi eweyi çîtir netwanrêt mtmane be emirîka bikrêt wek hawpeymanêk?
- zorcar prsî mîsdaqîyetî hêze gewrekan – wek wîlayete yekgrtuwekanî emirîka- dewrûjêndrêt, bo nmûne renge amaje bewe bikrêt ke nakrêt mtmane be emirîka bikrêt, betaybetî le dwayi birriyarekeyi bo destiberdarbûnî le kurdî sûriya, renge em birriyare be teniya em derencameyi lê nekewêtewe, bellam katêk ême le wêne gşitîyeke derrwanîn û prsî kşanewe le rêkkewtinî etomî legell êran û hellkşan û dakşanî peywendîyekan legell koriyayi bakûr û prsî abirrûçunekanî peywest be okraniyawe leberçaw degrîn, ewa siyasetêkî rûn û cêgîr bedî nakeyin ke îdareyi serok tiremp piyadeyi bikat, lem rwangeyewe zorêk le paytextekanî cîhanî be cdidî lêdwanekanî werinagirin, katêk raydegeyenêt ke karêkî diyarîkraw encam dedat, emeş kêşeyekî gewreye bo wllatêk ke hêşita ballatirîn hêzî abûrî û ballatirîn hêzî serbazîye le cîhanda.
* pêt wanîye hokarî serekî nebûnî siyasetêkî cêgîr lelayen serok tirempewe le ast em nawçeyeda bo ewe bigerrêtewe ke çîtir nawçeyi rojhellatî nawerrast berawrd be rabrdû bo berjewendîyekanî emirîka giring nîye?
- le rastîda hemîşe ew mşitumirre le aradaye ke aya ta çi radideyek nawçeyi rojhellatî nawerrast giringe bo berjewendîyekanî emirîka. lem ruwewe berjewendîye gewrekanî emirîka lem nawçeyeda brîtî buwe le pşitiywanîkrdin le îsirrayl û desteberkrdinî henardekrdinî newt lem nawçeyewe, eweyi peywest bêt be pşitiywanîyi îsirraylewe ewa eme meseleye negorrawe, bellam ême dezanîn le êstada emirîka xoyi detwanêt beşî pêwîstî newt bo xoyi dabîn bikat. bellam legell eweşda hêşita rojhellatî nawerrast nawçeyekî giringe bo hawpeymanekanî emirîka ke pêwîstiyan be newt û ẍazî em nawçeye heye. kewate emane dû stûn û payeyi serekîyi siyasetî dereweyi emirîkaye le ast em nawçeye. meselekanî dîkeyi wek berhellstîkrdinî çalakîye îqlîmîyekanî êran û pşitiywanîkrdin le wllatêkî wek 'erebstanî s'udiye be negorrî mawnetewe. herweha emirîka şerrî berengarbûneweyi da'şî krd lem nawçeyeda ke le binerretda leber ewe bû ke emirîka balladesttirîn hêzî serbazî hebû ke twanayi encamdanî em erkeyi hebû, herweha leber eweyi emirîka be radideyekî gewre berprsiyar bû le hatinearayi ew doxe be hoyi dagîrkarîyekeyi bo 'êraq le sallî 2003 û eweyi dwatir ruwîda.
* rehendêkî dîkeyi siyasetî dereweyi serok tiremp le ast hendê le wllatanî em nawçeye, wek êran, brîtîye le penabrdin bo bekarhênanî sza û fşarî abûrî bo hênanearayi berjewendîyekan, yan amancekanî siyasetî derewey, têrrwanîn û hellsengandinî êwe bo karayî em şêwazî mamellekrdine çîye?
- ewe raste ke em îdareye ptir meylî bekarhênanî szakanî heye, betaybetî legell wllatî fenzwîla û rûsiyada. eweyi peywest bêt be êranewe ewa aşkraye ke doxêkî nalebar drust buwe le êranda betaybetî le dwayi serhelldanî xopîşandanekanî em dwayiye ke dekrêt billêyin derencamî sza abûrîyekanî emirîka buwe beser ew wllateda. eger bas lewe bikeyin ta çi radideyek em szayane kara bûn, ewa le rastîda karayî em szayane cêyi prsiyar û gumanin, çunike seryan nekêşawe bo eweyi êran siyaset û hellwêstekanî xoyi bigorrêt, eweta hêşita pallpşitî le beşar el esed dekat û hêşita drêje be pşitiywanîyekanî dedat bo ḧusîyekanî yemen, herweha hellsukewtekanî le nawxoşda negorriywe le peywendî be mafekanî mirovewe. wate raste rewşêkî nalebar drust buwe, ke renge eme cêyi xoşḧallî tiremp û pompiyo bêt, bellam derencameke be çeşnêk nîye ke bitwanin bangeşeyi bedesthênanî serkewtinêkî gewre biken. çunike derencameke eweye ke xellkî êran dûçarî êş û azarêkî zor bûnetewe leber eweyi ême dezanîn ke karîgerîyi szakan yekemcar leser jiyanî xellkî asayî rengdaneweyi debêt.
* pêt waye pêwîste emirîka çi şêwazêkî karkrdin bigirêteber bo hawkarîkrdinî em nawçeye
- pêwîste le hengawî yekem pşitiywanî ḧkumete dîmukrasîyekan bikat lew wllataneda ke kem ta zor bûniyan heye, herweha min bawerrm waye pêwîste wîlayete yekgrtuwekanî emirîka dûbare bibêtewe beşêk le rêkkewtine etomîyeke legell êranda, çunike eme rêkkewtinêkî baş bû û pêwîste be corêk le corêk bihênrêteara. eweyi peywendî be suriyawe hebêt, ewa doxeke hênde alloze ke zeḧmete destinîşanî ewe bikeyin emirîka bitwanêt karêkî diyarîkraw encam bidat bo başitirkrdinî rewşî ew wllate. eweyi peywest bêt be wllatanî wek mîsir û turkiyawe ewa lem dû wllateda dû desellatî xosepên hen ke emirîka karêkî kemî ledest dêt bo hawkarîkrdinyan bo eweyi hengaw berew dîmukrasî hellbigirin. herweha 'erebstanî s'udiyeş kêşeyekî zor le nawçekeda drust dekat, ke ême lem ruwewe detwanîn milkeçî xwast û wîstekanî s'udiye nebîn, bo nmûne detwanîn çîtir pallpşitî şerrî s'udiye nekeyin le yemenda le pênaw hatinearayi çareserêkî dîplomasî lew wllateda. be şêweyekî gşitî em nawçeye pêwîstî be kesanêke ke le nêw xudî wllatekanewe serhellbiden û kar leser desteberkrdinî xwastî xellk û brewdan be dîmukrasî û mafekanî mirov biken. ke emeş karêke debêt le nêw xudî ew wllataneda rûbidat û emirîka natwanêt le derewerra bîsepênêt.