herêmî kurdistan wek herêmî tebayî û pêkewejiyanî aşitîyaneyi nêwan sercem pêkhatekan be ciyawazîyi ayînî û netewekanîyanewe nasirawe, emeş teniya le ser çwarçêweyi drûşm û lêdwan nemawetewe, bellku hengawî cdidî lem ruwewe hellgîrawe, betaybetî ke debînîn sercem pêkhatekanî kurdistan beşdarin le damezirawekanda, be ḧkumet û perlemanewe, bo tawtwêkrdinî giringîyi em prse bo ptewkrdinî ziyatirî pêkewejiyan û yekrrîzî û tokmekrdinî giyanî hawkarî le nêwan sercem pêkhatekanda, gullan gftugokeyekî legell romiyo hekarî skrtêrî gşitî ḧzbî dîmukratî bît nehrên û endamî perlemanî kurdistan encamda, lêreda puxteyekî diyareke dexeyinerû.

* serokî herêmî kurdistan hewllêkî cdidî xistotegerr bo eweyi yekrrîzî le nêwan layene siyasîyekanî kurdistan û tewawî pêkhatekanî kurdistanda drust bikat, bo eweyi be yekdengî û yekgrtuwîyi wek gelî kurdistan mamelle legell pêşhate tazekanî proseyi siyasîyi le 'êraqda bikrêt, aya êwe çon barudoxî siyasîyi êstayi 'êraq dexwêninewe û taçend em hengaweyi serokî herêmî kurdistan bo yekgutarî û yekrrîzîyi gelî kurdistan giringe?
- ew kateyi cenabî nêçîrvan barizanî wek serokî herêmî kurdistan destibekar bû, le hemû layekewe em herême duçarî kêşe bibû, hem kêşeyi siyasîyi nawxo, hem kêşe legell ḧkumetî nawend, hem kêşe hebû legell dewlletanî dewruber û hem ew brînaneyi ke da'ş le cesteyi xellkî herêmî kurdistan drustiyan krdbû, hêşita sarrêj nebibûn, bellam legell eweşda cenabiyan be ḧîkmet û twanayi xoyi û behoyi ew ezimûneyi deyan salle le ḧukmirranîyi herêmî kurdistan heyetî, twanî ta astêkî zor baş serkewtû bêt û biçête pêşewe, hawkat zor dakokîkar buwe bo hatinedî maf û dahatuwî hemû xellk û pêkhatekanî herêmî kurdistan, bo nmûne min le yekêk le kobûnewekanî serokayetîyi herêm amade bûm, dîtm serokî herêm ewendeyi le xemî ewe bû ke ḧzb û layene siyasîyekan yekgrtû bin lepênaw cêbecêkrdinî mafekanî herêm û xellkekeyi le beẍda, ewendeş xemxor û peroşî ewe bû ke sercem ḧzb û layene siyasîyekan û pêkhatekan yekrrîz û yekdeng bin, le beẍdaş fraksiyonêkî kurdistanîyi yekgrtû drust biken, bo eweyi te'bîr le sercem xellkî herêmî kurdistan biken, taweku bitwanin ew kêşaneyi le nêwan hewlêr û beẍda heye, betaybetî meseleyi budce û kêşe hellwasirawekanî dîke çareser bikrêt, her le kobûnewekeda ême pşitiywanîyi xoman leser bîruboçûn û hewllekanî cenabiyan dûpat krdewe ke serkewtû bêt le çareserî kêşekanda, çunike çareserî kêşekanî nêwan hewlêr û beẍda hengawêke û asanikarî drust dekat bo çareserî kêşe siyasî û abûrîyekan le herêmî kurdistan, lelayekî dîkewe pêmanwaye cenabî serokî herêmî kurdistan nmûneyekî cwan û nwêyi ḧukmirranîyi hênawete herêmî kurdistan, boye debêt û pêwîste hemûman pşitiywanî lê bikeyin.
* kabîneyi noyemî ḧkumetî herêmî kurdistan, legell eweyi hêşita le seretadaye û teniya çend mangêke dest bekaribuwe, bellam hêlle gşitîyekanî berinamekeyi û hengawekanî bo qellaçokrdinî gendellî, corêk le umêd û geşbînîyi layi xellkî kurdistan drust krduwe, êwe wek beşêk le prroseyi siyasîyi kurdistan, çon seyrî berinameyi kabîneyi noyem û hengawe seretayiyekanî deken?
- min pêmwaye yekemîn hengawî kabîneyi noyemî ḧkumetî herêmî kurdistan ke te'bîr le daxwazîyi sercem xellkî kurdistan dekat, pêşitirîş daxwazîyekî sertaserîyi xellkî kurdistan buwe, ewîş meseleyi çaksazî û başitirkrdinî guzeranî xellkî herêmî kurdistane, her boye lewêwe em kabîneye destî be karekanî krd, le yekem kobûneweyi tatwêkrdinî yasayi çaksazîda beşdar bûm, hestm krd ke cenabî msirur barizanî serokî encumenî wezîran çend xemxor bû bo eweyi em yasaye be zûtirîn kat gftugoyi leser bikrêt û bidrête perleman û dengî leser bidrêt, ta biçête bwarî cêbecêkrdin, bo eweyi dest be sûkkrdinî mu'anatî xellkî herêmî kurdistan bikrêt, betaybetî le ruwî abûrîyewe, ewîş bo nmûne be rêkxistineweyi mûçeyi xellkî hejar û kemderamet û rêkxistinewe û pêdaçûnewe be mûçeyi xanenşînan, betaybetî mûçeyi ew xanenşînaneyi ke besedan hezar kes heye musteheq nîn û xanenşîn krawn, taweku le rêgayi yasayi çaksazîyewe bitwanrêt ser lenwê pêdaçûnewe û rêkxistin be lîstî xanenşînanî herêmî kurdistanda bikrêt, ke emeş debête hoyi başitirkrdinî barî guzeranî xellkî hejar û kemderamet û le hemanikatda debête hokarî sûkkrdinî barî serşanî ḧkumetî herêm le ruwî darayî û abûrîyewe, boye pêmwaye çaksazî hengawêkî zor giring û başe û serkewtûş debêt û eweyi hestî pê dekrêt eweye ke kabîneyi noyem le xemî ewedaye yasayi çaksazî biçête bwarî cêbecêkrdin, hawkat hemû fraksiyonekanî beşdarbû le ḧkumetda le xemî ewedan ew yasaye têperrêndrêt û karî xoyi bikat, çunike yasayi çaksazî le berjewendîyi hemû xellkî herêmî kurdistane. sebaret be ragirtin û binbirrkrdinî gendellî ewe proseyeke raste debêt peleyi lê bikrêt, bellam le hemanikatda ew proseye pêwîstî be kate, boye bêguman katêkî başî dewêt, egerçî huner lewedaye ke niyazpakî û amadegîyekî baş û zor bo binbirrkrdinî gendellî lelayen kabîneyi noyem û cenabî serokî ḧkumetewe heye û hengawî baş nrawe bo rêgegirtin û binbirrkrdinî ew diyardeye, bellam ew proseyeş pêwîstî be yasayek heye û le çend sallî rabrduwî ḧukmirranîda gendellî krawe û lewaneye le ḧukmirranîda helleyi îdarî hebêt ke bibête hokarî gendellî, bellam kabîneyi noyem geyşitote ew bawerreyi ke debêt lem çwar salleyi dahatûda dest be rîşekêşkrdinî gendellî bikrêt, bo serkewtinî ew kareş debêt xellkîş hoşiyar û hawkar û yarmetîderî ḧkumetî herêmî kurdistan bin. bo binbirrkrdinî gendellî le herêmî kurdistanda hengawî cdidî lelayen kabîneyi noyemewe hellgîrawe, boye debêt hemû layen û xellk û pêkhatekan pşitiywanî le ḧkumetî herêmî kurdistan biken, bo eweyi ew kar û prroseye serkewtû bêt.
* leser astî 'êraq û nawçeke teniya le herêmî kurdistanda pêkhate ciyawazekan be gşitî û neteweyi kld û aşûrî betaybetî hest be asûdeyî deken, tenanet le beşekanî dîkeyi 'êraq û nawçekeş krîstiyanekan dêne êre û lêre hest be asûdeyî deken, aya taçend em keşuhewayi pêkewe jiyan û freyiye le ser astî kldan û aşûrî û siryan le nawçeke û cîhan rengdaneweyi heye?
- bêguman ewe ḧîkmetêkî gewreye ke minêkî kldu aşûrî billêm herêmî kurdistan bo min penageyekî arame û bitwanm jiyanî têda beserberm, eme karêkî başe yekemcar bo herêmî kurdistan pêş eweyi bo minêkî kldu aşûrî baş bêt, herweha ew pêkewejiyan û lêburdeyî û aşitîyeyi lenêwan pêkhatekanda le herêmî kurdistan heye, waqî'êk û rastîyeke. ledwayi rûxanî rjêmî sedam le sallî 2003 grûpe tundrrewekan le şarekanî nawerrast û xwaruwî 'êraqda destiyan krd be rawnan û tîrorkrdinî xellkî êmeyi kldu aşûrî û siryanîyekan, taweku ew netewew ayînane rîşekêş biken û mullk û malliyan zewt biken, ew kare tîrorîstîye ziyatir le 16 salle lem şar û şwênaneyi 'êraq derheq be ême dekrêt, bellam hemû ew xellk û awarane weku penageyekî aram rûyan le herêmî kurdistan krduwe, her çende hendêk lew awarane herêmî kurdistanîşiyan becêhêşit û berew dereweyi wllat royşitûn, pêmwaye herêmî kurdistan berdewam debêt le parastinî pêkhatekan û mafekaniyan û xellkî xoman dllinya dekemewe ke maf û dahatûyan le herêmî kurdistan parêziraw debêt, çunike le herêmî kurdistan hîç ciyawazîyek lenêwan pêkhatekanda nakrêt û hemûman le mumaresekrdinî jiyan be şêweyekî yeksan asûdeyin, herêmî kurdistan nmûneyekî serkewtuwî pêkewejiyan û lêburdeyiye û nmûneyi zor keme le nawçeke û le hemû dinyaş, her boye lêreda eweyi têbînî dekrêt û serincî dinyayi rakêşawe, beşdarîyi çalakaneyi nwênerî pêkhatekane le perleman û ḧkumet û hemû cumge û damudezgakanî herêmî kurdistanda, emeş waykrduwe ke pêkhatekan ziyatir hewllbiden ke herêmî kurdistan serkewtû bêt û berewpêşewe biçêt, taweku ziyatir xizimetî xellkî herêmî kurdistan bikrêt û ziyatir guzeran û barudoxî jiyanî xellk başitir û asûdetir bikrêt, bêguman emeş hunere û karêkî giring û gewreye bo ḧkumetî herêmî kurdistan hiywadarm lem karu îşane her berdewam bêt, taweku ziyatir pêkewejiyan le herêmî kurdistan berewpêşewe biçêt û pêwîste pêkhatekanîş be heman şêweyi ḧkumet le xemî behêzkrdin û pallpşitîkrdinî ew pêkewejiyane bin ke le herêmî kurdistanda heye.
* yekêk le erkekanî em xuleyi perlemanî kurdistan nûsîneweyi destûrî kurdistane, diyare pêkhatekan begşitî û neteweyi kldu aşûrîş mafî xoyane ke mafekanî xoyan le prrojeyi nûsîneweyi destûrî kurdistanda tomar biken, aya çon seyrî nûsîneweyi destûrî ayindeyi kurdistan deken û taçend beşdarî em proseye debin, bo eweyi mafekanî xotan diyarî biken?
- ême lêrewe dawa dekeyin lem xuleyi perlemanî kurdistanda destûrî herêmî kurdistan yekêk bêt lew prrojaneyi bête perleman û gftugoyi leser bikrêt û pesind bikrêt, taweku êmeş wek xellkanî dîke û wllatanî dîke û herêmekanî dîke le dinyada destûrman hebêt û le çwarçiyweyi em destûrewe ḧukmirranîyi wllatî xoman bikeyin, be mercêk maf û dahatuwî hemû xellkî kurdistan le destûrekeda parêziraw bêt, ême wek kldu aşûrî pêmanwaye reşnûsî destûrî herêmî kurdistan berawrd be destûrî hemîşeyî 'êraq zor başitire û ciyawazîyekî zorî le ruwî parêzgarîkrdin, yan pêdan û cêgîrkrdinî maf û dahatuwî pêkhatekan heye, ême be ḧukmî eweyi nwênerî kldu aşûrîyekan buwîn le nûsîneweyi reşnûsî destûrî herêmî kurdistan û bo çend mangêkîş be beşdarî çend layenêkî dîke le nûsîneweyi destûrî hemîşeyî 'êraqda beşdar bûm, ke be çawî xoman bînîman ciyawazîyi nêwan te'amulkrdinî lêjneyi nûsîneweyi destûrî hemîşeyî 'êraq û legell lêjneyi nûsîneweyi reşnûsî destûrî herêmî kurdistan çend zor bû, le lêjneyi nûsîneweyi destûrî hemîşeyî 'êraqda zor be zeḧmet demantwanî biçûktirîn bas le mafî xoman weku netewe û ayînêkî ciyawaz bikeyin, bellam bînîman ke şandî kurd û kurdistanî le beẍdaş zor pşitgîrîyan le çespandinî mafî ême wek pêkhateyi kldu aşûrî û turkman û netewe û ayînekanî dîkeyi 'êraq dekrd, hemûman dîtman lekatî nûsîneweyi destûrî hemîşeyî 'êraqda şandî kurdî bo çespandin û cêgîrkrdinî mafî pêkhatekan lew destûreda çend xemxor bûn.