lenaw gorranikarîyekanî rojhellatî nawerrastda, êsta le dû beşî kurdistanda derfet drust buwe bo eweyi kurd bitwanêt xoyi ḧukmirranî xoyi bikat, bellam le her dû beşeke hêzekanî pekeke hokarin bo naseqamgîrî û têkdanî ew destkewtaneyi bedest hatûn, le êstada xellkanî nîşitmanperwer ke be çawî umêdewe seyrî ew dû beşeyi kurdistan deken, lehemanikatda seryan lewe surrmawe ke ḧzbêkî benaw kurdistanî hemû amancî ewe bêt, em derfete ledest kurd derbihênêt. bo qsekrdin leser stiratîjiyetî helleyi pekeke û reftare hellekanî le başûr û rojawayi kurdistan, em dîdareman legell 'usman ocelan berprsî pêşuwî pekeke (dwayi zîndanîkrdinî 'ebidulla ocelan) encamdaw bemcore wellamî prsiyarekanî gullanî dayewe.

* eger xwêndineweyekî waqî'yane bo barudoxî êstayi rojhellatî nawerrast bikeyin, debînîn wêrrayi allozî û hestiyarîyi barudoxî nawçeke, bellam komellêk helîş bo kurd rexisawew hestî pê dekrêt, aya çon seyrî barudoxeke dekeyt?
- be dîdî min kurdistan le barudoxêkî taybetdaye û katêkî giringî bo hatotepêşewe, leber eweyi dagîrkaranî kurdistan le ḧalletî lawazîdan, lewaneye lenêwan turkiya û êran allozî drust bêt, bellam ewanîş carêkî dîke ew twanayeyan nemawe ke leser prsî kurd rêkbikewn, lemeş ziyatir guşarêkî gewreyi nêwdewlletî leser êran û turkiya heye û deyanewêt sinûriyan bo dabinên. le barudoxî êstada turkiya hestî bem metirsîye krduwe, boye be hemû şêweyek hewlldedat xoyi ziyatir prrçek bikat û tenanet penayi brdote ber krrînî rokêtî 400 êsî rûsî ke le dereweyi sîstmî bergrîyi natoye, amancîşî le xoprrçekkrdin bem rokête, leber eweye ke nakewête jêr hîç pabendbûnêk û çi katêk biyewêt, detwanêt bekarî bihênêt. lelayekî dîkeş wek debînîn êran û emirîka lew perrî allozîdan, lelayek emirîka le rêkkewtineke hatote derewe û lelayekî dîkeş berprsanî êranî be aşkra raydegeyenin ke pere be berinameyi nawkî û drustkrdinî çekî etomî deden, eme waykrduwe rojawa lem dû dewllete bitirsêt, boye hewllekaniyan bo eweye sinûriyan bo dabinên. lem barudoxe allozeda kurdistan rewşêkî taybetî heye, herdû beşe biçûkey, mebestm kurdistanî rojawa û başûr, bepşitgîrî hêzî nêwdewlletî berew dewlletibûn hengaw helldegirin, betaybetîş başûrî kurdistan ke êsta dwayi hellbijardinî berrêz nêçîrvan barizanî bo serokî herêmî kurdistan û berrêz msirur barizanî bo serokî ḧkumet, serkrdayetîyekî taze derkewtuwe û em gorranikarîyeş rewşeke ziyatir berew pêşewe debat. aşkraye başûrî kurdistan nawendî bzavî rizgarîxwazîyi kurdistan buwe û mela mstefa barizanî şorrşî sertaserî dest pêkrd, her le ser em prse min twêjîneweyekm krduwe û amajem bewe krduwe ke (nawî barizanî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistanî drust krd û şorrş be barizanî gewre bû, pêwîste be nawî barizanî-îş bigate encam), lem barudoxeyi êstayi kurdistan giringe ew rastiyane billêyin ke nawerrokî bzavî neteweyîman . mallbatî barizanî-ye. zor mallbatî gewreş lecîhanda karîgerîyan leser dewlletî neteweyî hebuwe û êsta padşayi ew wllatanen, boye bo êmeş padşayi kurdistan mallbatî barizanî-ye. le sallî 1914 ـewe mallbatî barizanî le serdemî şêx 'ebidulselam û şêx eḧmed barizanî şorrşiyan dest pê krduwe û mela mstefa şorrşekeyi gewre krdu ms'ud barizanî berdewamî be şorrşeke daw ziyatir gewreyi krd, êsta nêçîrvan barizanî û msirur barizanî şorrşeke berew çareserî deben û serkrdayetîyekî tazeyan grtote dest, emeş heqîqete, ême hemûman bînîman ke dwayi rîfrandomekeyi 2017 hemû dewlletanî dagîrkarî kurdistan û cîhanîş guşariyan xiste ser kurdistan bo eweyi xellkî kurdistan le îradeyi xoyi peşêman bikenewe û îradeyi xellkî kurdistan têkbşkênin, bellam serok barizanî mqawemetî krd û briyarî xoyi da û îradeyi xellkî kurdistan le rîfrandomeke pîşan dra. ew kat hemû guşarêkiyan bekar hêna bo eweyi ew îradeye bşkênin, bo emeş newtiyan ragrt, mûçeyi fermanberaniyan birrî, tenanet le dû mangî yekemda ewrupa pşitî tê krdîn, bellam nêçîrvan barizanî ew dewlletmedare gewreye bû ke twanî le maweyekî kurtda tewawî peywendîye dîplomatîyekan legell ferrenisa û ellmaniya û berîtaniya û hemû wllatan asayî bikatewe, boye detwanm billêm: ew dîplomatiyeteyi nêçîrvan barizanî nebwaye lewane bû herêmî kurdistan tiyabiçuwaye, lelayekî dîke kak msirur barizanî ke buwete serokî ḧkumet kesayetîyekî ciyawaze û mirovêke xawenî birriyare û birriyar be drustî dedat û be drustîyş cêbecêyi dekat, êsta le hewllî ewedaye be hawkarî legell kak qubad sîstmêkî rêkupêk bo kurdistan bunyad binêt û gendellî nemênêt û hewllî bo eweye ke dû îdareyî le kurdistan nehêllêt û yek hêzî pêşmerge û yek hêzî asayş û polîs le hemû kurdistanda hebêt, em herême cêgeyi şanazîyi hemû kurdêke le herçwarparçeyi kurdistan û debêt wek çawî xoman bîparêzîn.
* bellam pekeke hemû hewllî bo eweye ke em herême têkbidat û dû hefteyi rabrdûş hewllîda be rêgeyi karêkî tîrorîstî aramîyi paytextî kurdistan bşêwênêt, aya boçî pekeke dijayetî herêmî kurdistan dekat?
-ême hemû dezanîn ew zemîneyeyi le herêmî kurdistan hatote arawe hengaw berew dewlletibûn helldegrêt, emeş cêgeyi şanazîye bo hemûman, bedaxewe pekeke hewllî bo eweye ke seqamgîrî û tenahî em herême têkbidat, her wek çon hefteyi rabrdû ew kareyi krd, diyare pekeke heta êstaş dellêt, ême ew kareman encam nedawe, bellam kê ew kareyi krd? emeyan cêgeyi prsiyare? leber eweyi amajekan hemûyan bew arasteyen ke pekeke ew kareyi encam dawe, pêş maweyekîş pekeke (hêzî cewherî parastinî başûrî kurdistan)î drustkrd, aya amanc le drustkrdinî em hêze çîye? boye pekeke didan beweda binêt ke ew kareyi krduwe, yan înikarî bikat, beweyi neykrduwe, berprsiyariyetîyi ew kare le estoyi pekekeye, diyare pekeke êsta le ruwî serbazîyewe zor lawaz buwe û natwanêt hîç krdeweyekî serbazî encam bidat, boye bem karaneyi deyewêt seqamgîrîyi başûrî kurdistan têkbidat, her boye eger pekeke hewllî têkdanî seqamgîrî başûr nadat, eyi drustkrdinî hêzî cewherî parastinî başûrî kurdistan bo çîye? eme le katîkda le kurdistan hêzî pêşmerge heye û selmandûyetî ke detwanêt wllatî xoyi be başî bparêzêt. boye ew hengawaneyi pekeke le başûr helliyan degrêt, hemûyan hengawî hellen û hîç akamêkî nabêt, herweha debêt xoyi hoşiyar bikat ke carêkî dîke krdeweyi hawşêweyi dû hefteyi pêşû le hewlêr dûbare nekatewe.
* maweyekî zore pekeke dijayetî bîrî neteweyî û damezirandinî dewlletî kurdistan dekat, aya dûrkewtineweyi pekeke le dîdutêrrwanînî neteweyî hokar nîye bo eweyi bemcoreyi êsta reftar bikat?
- aydiyolojiyetî pekeke, aydiyolojiyetêkî çepî stalînîye, emeş dîduboçûnêkî helleye û hemû ew ḧzbaneşî xoyan be çep dadenên le bîrî neteweyî dûr dekewnewe, carêkiyan le yekêk le kobûnewekanî pekeke, jnêk hesta prsiyarêkî krd û gutî: aya êwe legell be dîhênanî mafekanî mirovin, yan bedîhênanî mafekanî kurd? her xoyi wellamî xoyi dayewe û bebê dû dllî gutî: min legell bedîhênanî mafekanî mirovm, nek bedîhênanî mafekanî kurd, em axawtine eweman pê dellêt ke pekeke lejêr druşmî gşitîda, mafî neteweyî redekatewe. bêguman eweş şitêkî bellgenewîste ke bîrî marksî û lînînî, bîrî neteweyî retdekatewe, her leser em binemayeş cenabî mela mstefa legell eweyi çend sall le soviyet bû, bellam geyşite ew qena'eteyi ke bîrî marksî û lînînî kêşeyi netewe çareser nakat, boye lew fîkre dûr kewtewe, barizanîyi nemir eger bîzaniyaye fîkrî marksî lînînî bekellkî kêşeyi neteweyî dêt, lew qena'etem pêş hemûman ḧzbêkî marksî lînînî drust dekrd, bellam ew xoyi lewê jiyabû, waqî'ekeyi be çawî xoyi bînîbû, deyzanî ke dîmukratiyet kêşeyi netewe çareser dekat, nek soşiyalîzim, êsta pekekeş ke dwayi fîkrî çep kewtuwe û wazî le fîkrî neteweyî hênawe, ewe akamekeyetî ke deybînîn.
* bellam ew aydiyolojiyete çepeyi pekeke karîgerî nerênî leser beşekanî dîke kurdistanî drust krduwe, her bo nmûne êsta le başûrî kurdistan be sedan gund çoll bûn û dest awedanikrdinewe nayangatê leber pekeke, aya debêt çon mamelle legell pekeke bikrêt?
- pêşitir amajem bewe krd, ew krdeweyi pekeke le hewlêr krdî, karêkî helle bû, boye pêwîste neteweyi kurd dadgayekî hebêt, lew dadgayeda hellwêstî raşkawaneyi xoyi beramber pekeke destinîşan bikat, betaybetî ke êsta be sedan gund le başûr, danîşituwanekeyi le tirsî pekeke çolliyan krduwe û xellkeke natwanin leser jiyanî asayî xoyan berdewam bin. prsiyareke eweye: boçî em gundane çoll krawn? diyare amancî pekeke eweye çalakî bikat û pelî supayi turkiya bigirêt û bîhênête naw kurdistanewe. ewca pekeke teniya lebaşûr bemcore reftar nakat, êsta le rojawa sîstmêk drust buwe û emirîka deyewêt kurd bparêzêt, pekeke deçêt le sinûrî rojawa ledijî turkiya çalakîyek dekat, bo eweyi supayi turkiya hêrş bikate ser rojawa, her em hokareş bû waykrd turkiya 'efrîn dagîr bikat. katî xoyi le kobûneweyi serkrdayetîyi pekeke gutman pêwîste pekeke bo maweyek xebatî çekdarîyi xoyi rabigirêt û teniya xebatî siyasî bikat, gutman kurdistan le berdem gorrangarîyekî gewredaye û le başûr û rojawa barudoxêkî baş hatotepêşewe, ba hawkar bîn ew barudoxe rêk bixeyin, boye amajeman bewekrd eger pekeke çalakîye serbaziyekanî xoyi rabigirêt, lewaneye derfetêk bo bakûrîş drust bêt, her lew kobûneweye amajeman be ezimûnî başûrî kurdistan krd û gutman: fermû ḧzbekanî başûr le sallî 1991- 2003 hemû çalakîyekî serbazîyi xoyan dijî be's û hêzekanî sedam ḧusên ragrt, ewe bû le 2003 barudoxêk hate arawe û kurdistan ledestî sedam rizgarî bû, boye giringe êmeş bo maweyek sûd le ezimûnî başûr werbigirîn, bellam ewan em pêşniyareyi êmeyan retkrdewe û serencamîş be drêjedan bew siyasete helleye, ciya leweyi ziyanêkî zoriyan be kurdistanî bakûr geyand, le başûrî kurdistanîş besedan gund danîşitwanekeyi çolliyan krduwe û le rojawaş biyanuwî daye supayi turkiya ke 'efrîn dagîr bikat. ewca eger lêrewe bas le hêrşkarîyekanî turkiyaş bo ser başûrî kurdistan bikeyin, ewa degeyine ew qena'eteyi ke pekeke le dijî komarî turkiya şerr nakat, bellku mîkanîzimêke xizimetî sîstmî turkiya dekat, her boyeşe katêk be ḧîsab pekeke çalakiyek dijî supayi turkiya le sinûr dekat, turkiya emeyi pê xoşe wek biyanûyek bo hêrşkrdine ser başûr û rojawa bekarî bihênêt, boye be qena'etî min pekeke le xoyewe şerr nakat, bellku dardestêke be şêwazî dîke bo amancekanî turkiya şerr dekat, hewlldedat kêşe le herdû parçeyi rojaw başûrî kurdistan drust bikat.
* diyare ledwayi zîndanîkrdinî 'ebidulla ocelan, îdî lenaw serkrdayetîyi pekeke sîstmêk nîye ke stiratîjiyetî pekeke araste bikat, aya zîndanîkrdinî ocelan çi karîgerîyekî nerênî leser pekeke drustkrduwe?
- operasiyonî destgîrkrdinî berrêz 'ebidulla ocelan, operasiyonêkî gewre bû, amancîş lem operasiyone ewe bû ke pekeke bikene xizimetkarî dagîrkeran û bîkene hêzêk ke dewlletanî nawçeke bepêyi berjewendîyi xoyan bekarî bihênin, her boye dwayi zîndanîkrdinî ocelan, zor şitî taze hatepêşewe, min wek 'usman ocelan ke kesêkî wllatparêz bûm, her lemindallîyewe be nawî barizanî aşna bûm û lenaw pekeke her be kurdayetî perwerde kram, ême hemû hewllman bo ewe bû ke fîkrî neteweyî lenaw pekeke berew pêşewe berîn û le fîkrî çep dûrî bixeyinewe, leser em pêdagrîyeyi ême û razînebûnî serkrdayetî pekeke bem arasteye, hezaranî wek min le pekeke ciyabuwînewe, bemeş fîkrî çep beser pekeke zall bû, lemeş ziyatir dwayi eweyi ême le pekeke ciyabuwînewe, serkrdayetîyi pekeke operasêonêkî dijî ew xellke wllatparêze destpêkrd ke birrwayan be fîkrî neteweyî hebû, hemûyan paktawkrdin, boye min be raşkawî dellêm operasiyonî destgîrkrdinî 'ebidulla ocelan, operasiyonêkî gewre bû ke hemû dewlletanî dagîrkarî kurdistan beşdarî bûn, amancîş lem operasiyone ewe bû ke pekeke le fîkrî neteweyî dabmallin. êsta wek debînîn hemû dewlletanî nawçeke pekeke wek hêzêkî çep bo xoyan bekar dênin.
* aya ew kesane kên ke êsta le serkrdayetîyi pekekeda bem arasteye pekeke helldesûrrênin?
- kese diyarekaniyan brîtîn le (cemîl bayk, doran kelkan, mstefa qeresûr, murad qeylan û .. htd), emane kesayetîyi kesîyi xoyan çone, her bew şêweyeş siyaset deken, emeş wate siyasetekaniyan rengdaneweyi kesayetîyi kesîyi xoyane, ewan sîstmêkiyan bo pekeke darrşituwe ke xizimetî dewlletanî dagîrkerî kurdistan dekat û ew dewlletane amancekanî xoyan lenaw ew sîstmeyi pekeke cêbecê deken, êstaş geyşitote ew asteyi kesiyan natwanin ew sîstme redbikenewe û naçarin xizimetî ew sîstme biken ke gewherî kurdayetî retdekenewe, lelayekî dîke em serkrdane guman leser kurdbûniyan heye, her bo nmûne kes nazanêt (doran kallkan) ser be çi neteweyeke, bellam dezanîn kurd nîye. mstefa qeresûr hezar şahîdî pêwîste bo eweyi bzanrêt kurde yan kurd nîye, ziyatir le 30 salle lenaw pekekeye, hêşita çwar wşeyi kurdî nazanêt û natwanêt kobûneweyek be kurdî bikat, cemîl bayk xoyi be kurd nazanît û xoyi be 'elewî dezanêt, murad qereylan teniya xizimetî çep dekat û birrwayi be neteweyî nîye, boye detwanm zor raşkawane billêm ke pekeke le fîkrî neteweyî damalldrawe, sîtmêkî heye ledest derçuwe û kontirroll nakrêt, şêwazî karî rêkxirawî leher katêkî dîke tirsinaktire bo encamdanî karî têkdan û tîrorîstî.
* êsta bas lewe deken ke pekeke le dabunerîtî kurdewarîş dûr kewtotewe, ew karaneyi be drêjayî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan hîç hêzêkî siyasî penayi bo nebrduwe, pekeke hemû ewkarane dekat, aya siruşitî em ḧzbe çon em hemû şitane qbûll dekat?
- pekeke êsta siyasetî xokuj piyade dekat û jiyan redekatewe. ledwayi destgîrkrdinî apo, hemû demanprsî çî bikeyin? ewe bû pekeke deygut le mallbat derbikewn, wate jiyan redbikenewe, fîkrî neteweyî red bikenewe, bo cêbecêkrdinî em siyasete helleyeş pekeke hemû kes bekar dehênêt, her le mêrmindallî 10-15 sall ta hemû temenekanî dîke, her boye le dwayi destgîrkrdinî ocelan, pekeke be helle xoyi bunyad nayewe û leser ew helleyeş berdewam bû, katî xoyi ke min berprsiyarî pekeke bûm, dawam krd kobûneweyekî neteweyî le nêwan hemû hêze siyasîyekanî kurdistan rêkbixeyin, bo eweyi lem kobûneweyeda yasa û rêsayek çak bikeyin û kes be keyfî xoyi reftar nekat, bellam pekeke emeyi qbûll nekrd, boye minîş destm lekar kêşayewe, eme manayi eweye pekeke her deyewêt bew şêwe kar bikat ke xoyi deyewêt.
* eger carêkî dîke bigerrêyinewe ser rojawayi kurdistan, êsta bas lewe dekrêt ke peyede hewlldedat çîdîke grêdrawî serkrdayetîyi pekeke le qendîl nebêt, aya emeyi bo dekrêt?
- peyede debû hendêk taybetmendîyi xoyi hebêt, pêş girtinî 'ebidulla ocelan pekeke hengawî hellgrt bo drustkrdinî (peyede û pjak) em erke min cêbecêm dekrd û be dû aliyetî ciyawaz peyede û pjakm drust krd, qena'etî min bew core bû ke debêt em dû hêze tazeye wek hêzêkî neteweyî le xizimetî kurdayetî û kurdistanda bin. herweha amancman ewe bû pşitgîrîyan bikeyin bo eweyi bibine hêzî serbexo û grêdrawî pekeke nebin û bepêyi taybetmendîyi kurdistanî xoyan xebat biken, bellam serkrdayetîyi pekeke le qendîl pêyan dagrt ke debêt (peyede û pjak) grêdrawî qendîl bin, her boye eger (peyede û pjak) helleyekîşiyan hebêt, helleke helleyi pekekeye, bellam wêrrayi hemû emaneş (peyede û pjak) hendêk taybetmendîyi xoyan heye, eger îmkaniyet û bwariyan bo hellbikewêt, detwanin xizimetî neteweyî biken, bellam pekeke hewlldedat em dûhêze her lejêr hejmûnî xoyda bêt.