con muler zanayekî siyasîye û taybetmendî bwarî peywendîye nêwdewlletîyekane, herweha twêjerî bwarî mêjuwîyi semaye. le êstada berprsî dîrasatî asayşî neteweyiye le senterî mêrşon bo dîrasatî asayşî nêwdewlletî û prrofîsorî zanistî siyasî û semaye le zanikoyi wîlayetî ohayo, çendîn ktêb û twîjîneweyi heye derbareyi ceng û çekî nawkî û serokekan û rayi gşitî. gullan le miyaneyi dîmaneyekda çend prsêkî legellda tawtwê krd ke ptir peywest bûn be siyasetî dereweyi emirîka û teḧedidîyekanî berdem em siyasete û peywendîyi nêwan hêze cîhanîyekan û çend babetêkî dîkeyi peywendîdar.

* wek şarezayekî bwarî karubare nêwdewlletîyekan, pêtwaye doxî peywendîye nêwdewlletîyekan le êstada le çi barêkdaye û be çi aqarêkda derrwat, betaybetî dwayi têperrbûnî dû sall le serokayetîyi donalld tiremp bo koşkî spî?
- min pêmwanîye gorranikarîyekî zor bedî hatibêt lem ruwewe, ew gorranikarîyeşî ke bedî hatuwe, teniya le bwarî bazirganî û abûrîda ruwîdawe, betaybetî eger ewe leberçaw bigirîn ke serok donalld tiremp le çendîn rêkkewtin kşawetewe.
* kewate boçûn û têrrwanînî êwe çîye lebareyi berkahênanî amiraze abûrîyekan le bwarî encamdanî karubarî siyasetî derewe û eweyi pêyi dewtirêt şerrî bazirganî?
- eme rêçkeyekî ta billêyi gemjaneye, çunike rewşî bazirganîyi nêwdewlletî le doxêkî zor başdaye. bellam krdarekanî tiremp bûnete hoyi drustibûnî bê mtmaneyî le nêw wllate ciyawazekanda, le nêwyanda bê mtmaneyî le nêwan wllatî emirîka û keneda.
* başe pêtwaye girtineberî em rêçkeye le bwarî siyasetî dereweda drêjxayen, yan serkewutu debêt?
- min nazanm, renge berdewam bêt û drêje bikêşêt. çunike bazirganî be corêk le corekan berdewam debêt, bellam prsiyareke eweye le astêkî başda berdewam debêt yan na, bellam behoyi siyasete gemjekanî serok donalld tirempewe, boyi heye le astêkî xirapda berdewam bêt. çunike krdarekanî kembûneweyi mtmaneyan lêdekewêtewe.
* kewate le derencamda mîsdaqiyetî emirîka lawaz buwe?
- bellê, eme raste, çunike eger to le rêkkewtinêk bikşêytewe ke pêşitir rezamendît leser dawe- legell neyar û hawpeymanekanda- ewa eme teniya debête hoyi xiraptirkrdinî doxeke. xo renge em birriyarî kşaneweye le mewdayi nzîkda derencamî îcabî lê bikewêtewe, bellam katêk to rêkkewtinêk wajû dekeyt legell layenêkda, ewa to xwaziyarî eweyt bo taser layenekan pêweyi pabend bin. mebestm eweye billêm, eger wa derbikewêt ke em hengawane- wate kşanewe lem rêkkewtinane- le ayindeyekî nzîkda derencamî başiyan bedwada dêt, ewa eme be manayi ewe nîye ke le ayindeyi dûrîşda heman em derencameyan lêdekewêtewe û akamî başiyan bedwada dêt.
* başe boçî emirîka birriyarî kşaneweyi da lem rêkkewtine nêwdewlletîyane, betaybetî eger ewe leberçaw bigirîn ke em birriyarane xizimet be berjewendîyekanî emirîka naken, herwek êwe amajeyi pê deken?
- min nazanm, renge başitir bêt em prsiyare le xudî tiremp biken, herçonêk bêt min pêmwaye emane birriyarî gemjanen. çunike eger to rêkkewtinêkt hebû û dwatir kêşet bo drust bû legellîda, ewa dûbare gftugoyi lebarewe dekeytewe bo eweyi hemwarî bikeytewe, yan gorranikarî têda bikeyt û debêt lem proseyeda mtmaneyi ew layenane bedest bihênît ke kariyan legellda dekeyt, çunike bem şêweye ewanîş mtmanet pêdeken û ew kate detwanît ew gorranikarîye encam bideyt. lem rwangeyewe min pêmwaye hengaw û siyasetekanî tiremp bo bwarî bznis û bazirganîyş xirapin û le rastîda tiremp bznismanêkî xirape.
* be şêweyekî gşitî çon le siyasetekanî tiremp derrwanît le ast rojhellatî nawerrastda betaybetî le ast êranda?
- pêmwaye siyasetekanî le ast em nawçeye û em wllateda be çeşnî zorêk le siyasetekanî dîkeyi gemjanen, betaybetî eweyi peywendî be rêkkewtinî nawkî legell êranda hebêt, çunike em rêkkewtine be başî karî xoyi dekrd, herçende eme be manayi ewe nayet ke em rêkkewtine kêşeyi nebuwe. bellam katêk to rêkkewtinêk dekeyt û kêşeyi dîkeş le arada demênin, ewa to kar leser çareserkrdinî kêşekanî dîkeş dekeyt.
* kewate pêtwanîye em fşar û szayaneyi emirîka sepandûnî beser êranda le kotayîda debinehoyi eweyi êran sazş bikat?
- nexêr, emane çend krdarêkî gemjanen, pêm waye başitire kar bew rêkkewtine bikrêt ke îdareyi obama legell êranda wajuwî krd û herweha pêwîste kar legell wllatanî dîkeda -be êranîşewe- bikrêt, egerçî ciyawazî û nakokîyekî gewreşit hebêt le gellîda.
* hendê le çawdêran û twêjeran rexineyi ewe le siyasetî îdareyi serok donalld tiremp degirin, ke nedebû emirîka szayi taklayenane bsepênêt û be teniya erk û berprsiyarêtî sepandin û çawdêrîkrdinî em szayane bigirêteesto, têrrwanîn û boçûnî êwe lem bareyewe çîye?
- min hawrram legell em rexinaneda, herweha min bawerrm waye sza sepêndrawekan karîgerîyi xwazirawyan lênakewêtewe eger wllatanî dîke be berdewamî rêgayek bidoznewe bo xodzînewe lêyan. mebestm eweye billêm eger xwaziyarî eweyin szakan karîgerîyan hebêt û serkewtû bin, ewa pêwîstt be hawkarî û pallpşitî wllatanî dîke debêt, wate eger taklayenane encamî bideyt, ewa doxeke xiraptir dekeyt, eme bo wllatêkî wek emirîkaş raste ke gewretirîn abûrî heye le cîhanda, eme eger her le binerretda bîrokeyi sepandinî szakan be hengawêkî baş bzanîn.
* her derbareyi siyasetî dereweyi emirîka, zor kes pêyanwaye ke emirîka destî le berprsiyarêtî û rollî serkrdayetîkrdinî cîhanî hellgrtuwe, êwe ta çend legell em lêkdaneweyeda hawrran?
- min nazanm emirîka twaniyuyetî çi core serkrdayetîyek bikat, cge leweyi ke twanîyi rêberayetî û serkrdayetîyi ustirraliya û berîtaniya bikat bo dagîrkrdin û desttêwerdan le 'êraqda, herweha serkrdayetîyi hawpeymanekanî krd bo destêwerdan le efẍanistan û dwatirîş hawpeymanekanî cêyan hêşit. lelayekî dîkewe, emirîka taklayenane birriyarî gwastineweyi balliyozî emirîkayi le tel ebîbewe bo qudis derkrd, le katêkda ptir le 100 wllat- le nêwyanda wllatanî nzîk le emirîka- dijî em birriyare dengiyan da. dwatir serkrdayetî be manayi ewe dêt ke to şwênikewtet hebêt, bellam êsta ême şwênikewteyekî zor nabînîn bo serkrdayetîyi emirîka. heman şit ruwîda le serwextî şerrî vêtinamda, ke emirîka xwaziyarî ewe bû wllatanî dîkeş beşdarî legellda biken, bellam ew wllatane rayangeyand eme hengaw û karêkî najîraneye û eger emirîka pêdagrî leser dekat, ewa ba be teniya em kare bikat û ême nabîne hawbeş û hawpeymanî.
* bellam eweyi cêyi serince eweye ke îdareyi tiremp rêkare abûrîyekanî le dijî wllate hawpeymanekanîşî bekardehênêt, wek turkiya û keneda û wllatanî ewrupa, xwêndineweyi êwe bo em ḧallete çîye?
- min hokarekeyi bo ewe degerrênmewe ke tiremp aşna nîye be hunerî encamdanî rêkkewtin, raste tiremp ktêbêkî nûsiywe lebareyi hunerî encamdanî rêkkewtinewe, bellam aşkraye ew nazanêt çon rêkkewtinekan bikat. çunike debêt be wriyayî û le proseyekî leserxoda rêkkewtinekan bikrên û layenekanîş pêweyi pabend bin.
* aya pêtwaye hengaw û siyasetekanî îdareyi tiremp bûnete hoyi lawazkrdinî damezirawe nêwdewlletîyekan û eweyi pêyi dewtirêt sîstmî nêwdewlletî?
- nexêr, pêmwaye sîstmî nêwdewlletî le barêkî başdaye û eger emirîkaş be tewawetî paşekşeyi lê bikat, ewa em sîstme her le arada demênêt. çunike emirîka teniya layenêke lem sîstme, wate raste emirîka beşdar buwe le çendîn rêkkewtinî bazirganî leser astî nêwdewlletî, bellam eger emirîkaş lem rêkkewtinaneda nemênêtewe, ewa kotayiyan nayet.
* eyi pêtwanîye her kşanewe û paşekşeyekî emirîka lem damezirawe nêwdewlletîyane boşayiyek cêdehêllêt ke hêzekanî dîke prrî dekenewe û emeş debêtehoyi drustibûnî doxêk ke bargrjî le nêwan emirîka û hêze cîhanîyekanî dîkeda berew hellkşan bibat?
- renge eme rûbidat, eweyi peywendî be bargrjîyewe hebêt, ewa ḧallî ḧazir bargrjî le nêwan emirîka û hêzekanî dîkeda heye û emirîka hemuwanî krdote dujmin le xoy. eme le katêkda drustkrdinî dujmin bo xot cge le karêkî gemjane hîç wesfêkî dîke hellinagrêt.
* aya pêtwaye siyasetekanî tiremp leser binemayi be helletêgeyşitin le karubare derekîyekan binyad nrawn?
- min pêm waye donalld têgeyşitinî bo hîç babet û prsêk nîye, le nêwyanda çoniyetî encamdanî karubarekanî peywest be bznisewe.
* leber roşnayî ew lêkdanewe û boçûnaneyi le wellamekanda guzarşitt lêkrdin, çon ayindeyi siyasetî dereweyi emirîka debînît?
- le rastîda hemîşe siyasetî dereweyi emirîka nacêgîr buwe, bellam le dwayi girtinedestî desellatewe lelayen donalld tirempewe em doxe xiraptir buwe.