• Sunday, 05 May 2024
logo

îrfan kerkûkî serokî partî gelî turkmanî û endamî encumenî parêzgay kerkûk bo gulan: le derewey rêkkewtnî syasî her parêzgarêk bo kerkûk dabnrêt kelênî gewre drust dekat

Gulan Media November 8, 2018 Dîmane
îrfan kerkûkî serokî partî gelî turkmanî û endamî encumenî parêzgay kerkûk bo gulan: le derewey rêkkewtnî syasî her parêzgarêk bo kerkûk dabnrêt kelênî gewre drust dekat
herwek aşkraye doxî serbazî û nexwazraw û sepêndrawî kerkûk berdewame، tenya asayîkrdnewey em doxeş debête hoy zemînesazkrdn bo hengawhelgrtn berew çareserkrdnî kêşekan، pêkhênanî hkumetî nuêy êraq û kobûnewey em duayyeî encumenî parêzgay kerkûk le qerehencîr، çend peresendnêk dekrêt helwêstey leser bkrêt، em prsane û çend babetêkî dîkey henûkeyî bûne tewerî dîdarêkî gulan legel îrfan kerkûkî serokî partî gelî turkmanî û endamî encumenî parêzgay kerkûk.



* êwe weku encumenî parêzgay kerkûk kobûneweyektan le qerehencîr (wate le derewey şarî kerkûk)encamda، belam her eu kobûneweye bû û kobûnewey dîkey bedwada nehat، aya amanc lew kobûneweye çî bû؟ herweha boçî le derewey şarî kerkûk kobûnewe û neçûnewe naw bînayeî encumenî parêzgay kerkûk lewê kobûneweketan encam bden؟
- le rastîda hzbî şîwî kurdstan destpêşxerî û pêşnyarêkyan xste berdem hemû hzb û layene kurdstanîyekanî kerkûk، êmeş be xoşhalîyewe weku hzbêkî syasî turkmanî kurdstanî eu pêşnyareman qbûl krd، ewe bû bryar dra kobûneweke le baregay hzbî şuî kurdstan le qerehencîr bêt û hemû layenekanîş lew kobûneweyeda beşdarbûn، ke çend xalî grng û peywest be barudoxî kerkûk xrane ber gftugo، hemûşman leser xalekan kok buuyn، lew xalaneş asayîkrdnewey barudoxî kerkûk û geranewey awarekan û tewafuq û rêkkewtnî syasî û berdewamîdan bem core kobûnewane bû، kewate euey ruuyda karêkî baş bû. ême boçûnman wabû ke pêwîst nakat eu hemû hêze le kerkûkda bêt، doxî kerkuuyş mayeî nîgeranîye، dwatr ême peroşî doxî eu xelkeyn ke le şarî kerkûk û le duay rûdawekanî 16î oktoberewe awarey şwênekanî dîke bûn. le kotayîda ême leser eu çend xale rêkkewtîn û le belaxî kotayîda blawman krdewe. amancî êmeş berdewamîdan û perepêdane bem kobûnewane bo asayîkrdnewey doxî kerkûk û bo euey kotayî bew rewşe pr le nîgeranî û dlerawkêyeî em şare bhênîn. çunke be rastî le duay rûdawekanî 16î oktoberewe dyardey dzîn û kuştn û rfandn û te'rîb roj le duay roj le zyadbûndaye le parêzgay kerkûk û eu parêzgarey ke be wekalet le duay 16î oktober be zor beser xelkî kerkûk û şarî kerkûkda sepêndrawe، - ke eme karêkî naşerî û nayasayye- hemû bryare îdarîyekanî ke dawyetî dj be yasa û destûrî êraqîn، herweha xzmetguzarî bo xelkeke desteber nekrduwe û ptr grngî be te'rîb û be derkrdnî bryarî stemkarane dawe ke xzmetî xelkî kerkûk û hemû pêkhatekan begştî nakat، wate eu parêzgarêkî sepêndrawe û taklayenane kardekat، emeş leheqîqetda zor metrsîdare، her boye xelkî kerkûk nîgerann û aram nîn û le dlerawkê û trsda dejîn le ber euey şareke bote serbazgeyekî gewre. boye hemû emane hokarn ke ême natwanîn bo şarî kerkûk bgerêynewe. egerçî hemû layek agadarn ke lemawey rabrdûda dawayan dekrd ême weku endamanî encumenî parêzgay kerkûk bgerêynewe، bêguman êmeş pêman xoşe bo kerkûk bgerêynewe، belam eme pêwîstî be zemînesazî heye، wate le seretada pêwîstî be asayîkrdnewey barudoxî şareke heye، debêt eu eskertaryetey heye، nemênêt û barudoxî kerkûk asayî û yasayî bkrêtewe، her weku pêş karesatî 16î oktober. lepaşan debêt rêkkewtn û tewafqî syasî lenêwan hemû layenekanî kerkûk hebêt، bebê perawêzxstnî hîç layenêk û hemû rêkkewtnêk debêt le berjewendî xelk û şarî kerkûk bêt û le paşan debêt be alyetêkî baş û bê grft awarekan weku maf û heqî xoyan bgerînewe ser mal û mulk û karu kasbî xoyan le kerkûk. herweha debêt hkumetî nawendî pabend bêt be cêbecêkrdnî hemû brgew maddekanî destûr le çwarçêwey emeşda debêt madey 140 ke kêşey kerkûk û nawçe kurdstanîyekanî derewey herêmî kurdstan çareser dekat.
* be ray êwe debêt barudoxî kerkûk çon bêt، heta êwe weku encumenî parêzgay kerkûk bgene eu qenaetey bgerênewe û le naw kerkûk kobûnewe asayyekanî xotan bken؟
- eger seyrî naw şarî kerkûk bken، debînn sertapay hêzî serbazîye û balexaney parêzgay kerkûk êsta eu balexaney parêzgaye nîye ke pêş 16î oktober bû، çunke xelkanêkî têdaye xerîbn û eu demuçawane nanasîn û hêzêkî zor leserban û naw parêzgane hen ke krdûyanete serbazgeyekî gewre. herweha naw şarî kerkûkîş becarêk bote bnkew baregay hêzî serbazî û mîlîşyaî corawcor ke lexwar û nawerastî êraq bo naw kerkûk hênrawn، ke emeş pêçewaney yasaw dîmukratyet û bnemakanî mafî mrove. eu hêze êraqîyaneş natwann xzmet be xelk û şarî kerkûk bken، belku be pêçewanewe bûnete barêkî gran beser şarî kerkûkewe.
* le duay eu kobûneweyewe، yekêtî nîştmanî hewlî xoy xstoteger bo euey legel nwênerekanî ereb û turkman zorîneyekî sade pêkbhênêt û encumen kobkatewe bo euey parêzgarêkî yekêtî bo şareke dabnêtewe، dyare heta êsta em hewley yekêtî serkewtû nebuwe، prsyar eweye eger tenanet hewlekey serketû bwayeu endamêkî yekêtîş bbwaye be parêzgarî kerkûk، aya lem barudoxeda parêzgarekey yekêtî ç cyawazîyekî legel rakan cburî debû؟
- ême weku lîstî brayetî le encumenî parêzgay kerkûk -ke hemû pêkhatekanî kerkûkî lexo grtuwe le kurd û ereb û turkman û kldu aşûru sryanî- û êmeş weku partî gelî turkmanî، ke beşdar buuyn le naw lîstî brayetî- le rwangey bawrebûnman be bernamey lîstî brayetî- pêmanwaye lem helumerceda her parêzgarêk dabnrêt le derewey rêkkewtnî syasî lenêwan hemû layene syasîyekan kelên û boşayyekî gewre drust dekat. ême weku lîstî brayetî lenaw encumenî parêzgay kerkûk zorîneyn ke dû xul parêzgar û serokî encumenî parêzgaman danawe û karekanman be hemahengî legel damudezgakanî îdarî û parêzgarî kerkûk be şêweyekî baş û serkewtû raperanduwe û cêbecêman krdûn، belam le 16î oktoberewe karekanî pekî kewtuwe. êstaş aşkraye ke hemû bryarekanî rakan cburî ke parêzgarêkî sepêndrawe be ser xelkî kerkûkda، le berjewendîî taklayeney erebdaye û berjewendîî turkman û kurdu kldu aşûr û sryanî pştgwê xstuwe. sereray hemû emaneş eger lew barudoxey êstakeda bebê asayîkrdnewey doxî kerkûk û bebê rêkkewtn û tewafuqî syasî her parêzgarêk dabnrêt û raw dengî hemû layene kurdstanîyekanî leser nebêt، eu parêzgare debête meemûrêk lejêr destî serkrdeyekî serbazî. wate natwanêt hîç bryarêkî rastewxo cêbecê bkat، çunke hakmêkî serbazî deselatî rehay heye le şarî kerkûk.
* le êstada hkumetêkî taze le bexda pêkhênrawe û dktor adl ebdulmehdî serok wezîranî taze belênî euey dawe ke le çwarçêwey destûr û maddey 140 hewlekan bxrêneweger bo euey barudoxî kerkûk asayî bbêtewe û eskertarî lew şare kotayî bêt، aya taçend geşbînî bem qsaney d. adl ebdulmehdî bo euey barudoxî kerkûk asayî bbêtewe؟
- mawey çend rojêke d. adl ebdulmehdî weku serokî encumenî wezîranî îraq destbekar buwe، emcareş eweman bedî krd ke le damezrandnî hkumetî tazey êraqda corêk le tewafuq le nêwan layenekanda hebû، ke ême umêdewarîn eu tewafuqe bbête nexşerêgayek ke hemû eu kêşaney le êraqda heye، bepêy destûr çareseryan bkat، ke êmeş dezanîn çareserkrdnî doxî kerkûk û nawçe cê nakokekan peywestn be cêbecêkrdnî destûrî êraq، eme le katêkda ke xudî serokî encumenî wezîranî êraqîş rastewxo kesî yekeme bo cêbecêkrdnî destûr be hemû brgew maddekanî û maddey 140îş le çwarçêwey eu maddew brganedaye. xo eger bêt û hkumetî d.adl ebdulmehdî hemû maddew brgekanî destûre cêbecê bkat، belam eger maddey 140 cêbecê nekat، ewa pêşêlkarî destûrî krduwe. egerçî d.adl ebdulmehdî ke le rojî yekemda swêndî yasayî xward، weku serok wezîranî tazey êraq û le bernamekeyda teekîdî lewe krdewe ke destûr cêbecê dekat û asayîkrdnewey kerkûkîş yekêk bû lew xalaney ke le bernamekeyda xstyerû، belam ême eu kate geşbîn û umêdewar debîn ke hkumetekey adl ebdulmehdî dest bkat be cêbecêkrdnî destûr begştî û betaybetî maddey 140 le çwarçêwey destûrda ke emeş mafêkî destûrî û yasayî xelkî kerkûk û nawçe cê nakokekane.
* serok barzanî le duayîn peyamîda sebaret be kerkûk raşkawane raygeyanduwe pêkhatekanî kerkûk çon pêkewe deguncên bo euey eu şare berêwe bern، ba rêkbkewn، belam debêt nasnamey kerkûk her kurdstanî bêt، bêguman emeşî legel layene syasyekanî şîe bo beşdarî le hkumetî êstay êraq bas krduwe، aya taçend meznde dekeyt le maweyekî kurtda، barzanî rolî xoy le asayîkrnewey kerkûkda bgêrêt؟
- ême helwêstî cenabî serok barzanî zor berz denrxênîn، çunke her heluystî cenabî serok barzanî bû le salî 2014 ke berêzyan xoy hate şarî kerkûk، ke eu kat tîrorîstanî da'ş musl û hewîce û nawçekanî dîkeyan le êraq dagîr krdbû. lew serdane meydanyeî berêzyan serok barzanî legel fermandekanî hêzî pêşmerge le kerkûk kobuwe û ême weku hzb û layene kurdstanîyekan û weku partî gelî turkmanî çuuyne xzmetî berêzyan، ke teekîdî krdewe û fermuuy ême hatuuyn bo kerkûk bo euey hemû neteweu pêkhatekanî kerkûk bparêzîn û hêzî pêşmergey kurdstan bo parastnî şarî kerkûk û hemû netewe û pêkhatekaney kerkûke، bebê hîç cyawazîyek. kewate her eu teekîd û eu xebat û têkoşane bû ke waykrd taweku rojî 16î oktoberî 2017xelkî şarî kerkûk be aramî û behêminî û be xoşguzeranî le kerkûk û nawçekeda bjîn. her boye ême weku partî gelî turkmanî be rêz û hurmetewe eu helwêstey serok barzanî û hêzî pêşmerge denrxênîn، çunke her hêzî pêşmergey kurdstan bûn، xoyan krde qurbanî bo azadî û asayş û parastnî xelkî kerkûk û bem şêweye ême weku turkman û kurdu ereb û kldu aşûr twanîman bewperî xoşguzeranî û aramî û seqamgîrî eminî le kerkûk bjîn. belam debînîn le duay 16î oktoberewe kerkûk û nawçekanî dîke tûşî ç nehametî û karesat û derbederî bûnetewe.
* le yek dû rojî destbekarbûnî adl ebdulmehdî bryar drawe ke newtî kerkûk be rêgey borîyekanî herêmî kurdstan bgwazrêtewe bo benderî ceyhan le turkya، aya taçend henardekrdnî newtî kerkûk be rêgey borîye newtekanî herêm . debête hokarî dabînkrdnî zemîneyekî lebar le nêwan herêmî kurdstan û hkumetî êraq bo asayîkrdnewey barudoxî şarî kerkûk؟
- aşkraye hkumetî fîdralî êraq bebê hkumetî kurdstan û herêmî kurdstan hîçî pê nakrêt، çunke herêmî kurdstan waqîêkî meşru' û destûrîye û hemû dnya mameley legel dekat. euey peywendî be newtî kerkûkîşewe hebêt، ewa aşkraye le duay 16î oktoberewe newtî kerkûk berew êran deroyşt û tenya bon û dûkelekey bo xelk bû، wate newteke bbuwe nehametî، nek xoşguzeranî bo xelkeke، ne encumenî parêzgay kerkûk û ne xelkî em şareş agayan le çonyetî royştnî eu newte nebuwe، mebestm eweye tenanet êmeş wek encumenî parêzga nazanîn be gwêrey ç bryarêk em newte derwat û be ç şêwazêk derwat- egerçî ruyştnekey dyare û be berçawî xelkeweye، çunke rojane brî (60 ta 80) hezar bermîl le rêy tenkerewe bo êran deroyşt، belam leduay euey ke d.adl ebdulmehdî weku serok wezîranî tazey êraq destbekar bû، dûpatî krdewe ke debêt eu newte le rêy borîyekanî newtî herêmî kurdstan henarde bkrêt، ke eme rêga yasayyekeye. boye detwanîn blêyn eu bryare û royştnî newtî kerkûk be rêgay kurdstanewe hengawêke bo asayîkrdnewey peywendîyekanî nêwan hkumetî êraq û hkumetî kurdstan. min hîwadarm hkumetî d.adl ebdulmehdî sûd le karu ezmûn û hukmranîî kak nêçîrvan barzanî serokî hkumetî kurdstan werbgrêt، ke twanî leçend salî rabrdû sereray eu hemû qeyran û tegereyyeî lepêşî bû، leser pêy xoy rawestêt û pşt bexoy bbestêt. min pêmwaye hkumetî nawendî le doxêkda debêt ke peywendyekanî legel hkumetî kurdstan asayî bkatewe، çunke le nawçekew le nawxoş berjewendî hawbeşyan heye û debêt le ruuy îdarî û destûrî û eminîîş peywendîî nêwan bexda û hewlêr her berdewam bêt.
* dwa wtet çîye
- le kabînekey d.adl ebdulmehdî turkman weku pêkhateyek ke le êraq hawbeşe û hîç postêkî wezarî pê nedrawe، le katêkda ême weku turkman her lem helbjardnî em duayyeî perlemanî kurdstan 5 endam perlemanman weku kota heye. hem le kabînekanî hkumetî kurdstan postî wezîrman hebuwe، wek wezîrî dad û çendîn berêweberî gştî û rawêjkar û şarezaman le kabînekanî hkumetî kurdstan hebuwe، wate hkumetî kurdstan be şêweyekî karaw baş lenaw hkumetda cêgay bo beşdarî turkman krdotewe، bepêçewanewe lehkumetî d.adl ebdulmehdî le êraqda beşdarî be turkman nekrawe. boye lêreda dawakarîn le d.adl ebdulmehdî post û ple be pêkhatey turkman bdat le hkumetî êraqda. weku pêştrîş amajem pêda pêwîste hkumetî êraq، ders le hkumetî kurdstan werbgrêt ke çon hkumetî kurdstan be eqlîyetêkî waqî'bînane derwanête hemû netewe û pêkhatekanî kurdstan û her hemûyan le îdarey hkumetekeyda beşdarî pê dekat û turkman çendîn postî bedestewe buwe lem hkumeteda، belam lêreda deprsîn lewaney lenaw berey turkmanî weku erşed salhî û çendanî tryan ke bûqyan bo hatnî hêze êraqîyekan û dagîrkrdnî kerkûk lê deda، aya turkman ç beşdarîyekî le hkumetî êraq hebuwe û ç wezaretêkî wergrtuwe û ç ple û postêkî berêweberîî gştî û rawêjkarî berçaw û grngî le êraq wergrtuwe؟ ke bînîman le hkumetekey d.adl ebdulmehdîîş beşdarîyan be turkman nekrd، her boye mafî turkman le bexda pêşêl krawe، bepêçewanewe mafî turkman le hkumetî kurdstan zamin krawe، belam erşed salhî û ewaney le berey turkmanî ke destêkî zor û karîgeryan le karesatî 16î oktober hebuweu bûqyan bo leşkrkêşî û dagîrkrdnî kerkûk lê deda، tenya eweyan destkewt ke turkmanyan، betaybetî turkmanî sunneyan xste jêr rkêfî tayfegerîyewe، emeş eu kareye ke ême weku pêkhatey turkman ke hezî lê nakeyn û qbûlman nîye، çunke xzmet be bnemakanî mafî mrov û pêkewejyan û dîmukratyet nakat، bote hokarî euey eu eskertaryetîyeu eu barudoxe naxoş û xrape beser kerkûk bêt ke bote nehametî û kawlkarî û naxoşî bo xelkî kerkûk û bo pêkhatey turkman، leber euey debînîn pêkhatey turkman û şîrazey pêkewejyan lew şareda têkçuwe، çunke deselatêkî orfî û eskertaryet be tewauy balî be ser kerkûkda kêşawe، betaybetî behoy eu xelkaney le naw hêze êraqyekandan ke xelkî nenasraw û namon be şareke û hîç sozêkî nîştmanî û mrovayetîyan ne bo şarî kerkûk û ne bo danîştuwanekey nîye ke beşî zoryan lew hêzane xelkî xwarû û nawerastî êraqn، hawkat euey êsta le kerkûk berêwe deçît lelayen parêzgar û deselate eskerî û orfîyeke tenya beşêke le prosey te'rîb، boye dawakarîn barudoxî kerkûk asayî û yasayî bkrêtewe û bgerêtewe ser doxî pêş 16î oktober û layene syasîye kurdstanîyekan rêkkewtn û tewafuqî syasî encam bden bo euey be hemû layekmanewe btwanîn encumenî parêzgay kerkûk kara bkeynewe، înca her be rêkkewtn û tewafuqî syasîî hemû layekman le encumenî parêzga û be koy dengî endamanî lîstî brayetî parêzgarêk dabnîn û her hemûman leserî kok bîn û lepaşan bryarî leser bdeyn.

Top