Rênas Cano endamî pêşuuy encumenî nwêneranî êraq bo Gulan: hewle metrsîdareke eweye ke deyanewêt bryarî kurd le destî kurd derbçêt
êraq wlatêkî pr le kêşe û tengjeye û karkrdnî kurdîş bo desteberkrdnî mafekanî le nêw em dewlete pr le qeyraneda karêkî sext û djware، betaybetî behoy eu eqlîyetey ke hukmranîî bexda dekat، belam bedaxewe herwek bînîman eu yekrîzî û yekhelwêstîye le nêw kurd le bexda bedî nehat ke çawerwan dekra، govarî gulan hokarekanî nebûnî em yekrîzîye û karîgerîyekanî û hewlekanî partî dîmukratî kurdstan bo yekxstnî gutarî kurd le bexda û çend prsêkî dîkey legel rênas cano endamî pêşuuy encumenî nwêneranî êraq tawtwê krduwe.
* helbjardnî serok komarî êraq mştumrî zorî be duay xoyda hêna û zor terkîz leser ewe dekrêt ke yekêtî taklayenane bryarî dawe، têrwanîn û boçûnî êwe lem bareyewe çîye؟
- ême le zuwewe agadarî em hengawey yekêtîn، tenanet le xulî rabrduuy perlemanîşda her yekêtî hokarî drustnebûnî hawpeymanîî kurdstanî bûn، ewan nek tenya xoyan lemalî kurd cyakrdotewe، belku xoyan le xoşyan cyakrdotewe، le xulî pêşûda euey serokî fraksyonî yekêtî bû، emcare leser fraksyonî dîke hatotewe naw perleman û emcareş bo bedesthênanî post û berjewendîî taybet xoyan kokrdotewe. dwatr min pêmwanîye kêşeke ewe bêt ke ewan xoyan cyakrdotewe، belku zyatr ewan deyanewêt bryarî kurd le destî kurd xoy derbçêt، eme metrsîyekeye. çunke eger sînaryoî helbjardnî d.berhem dûbare bbêtewe، ewa carêkî dî renge kurdêkî naw kutlekanî elawî û sedr bkene serok komar û weku teha mhêdîn me'rûf، yan teha yasîn remezan tenya nawî kurd bêt û be dlî ewan bêt، çunke ewan kurdêkyan dewêt ke basî mafekanî kurd nekat û eger basî cêbecêkrdnî destûrîş bkat، ewa deyanewêt bew şêweye bêt ke le berjewendîî xoyan bêt.
* pêş euey perlemanî êraq dest be kobûnewekey bkat bo helbjardnî serok komar، yekêk buuy lew kesaney ke be mîdya êraqîyekant rageyand ke partî û yekêtî leser kandîdî serok komar rêkkewtûn، belam çend xulekêk duay euey bînîman hîç rêkkewtnêk nebû، aya eu rêkkewtne hebû؟ eger hebû bo pêşêl kra؟
- belê، yekêtî legel partî rêkkewtn ke dktor berhem salh le kandîdbûn bo postî serok komar paşekşe bkat û le beramberda yekêtî postekanî dîkey le hkumetî êraq pê bdrêt، belam ewan lew rêkkewtne paşgez bûnewe. wate ewan planêkî rêkxrawyan hebû ke amadekarîyan bo krdbû، rolekşyan lenêwan xoyanda dabeş krdbû.
* pêş helbjardnî serok komar partî dîmukratî kurdstan peywendîyekî zor başî legel hawpeymanîyekanî şîe hebû، betaybetîş tehalufî bîna be serokayetî hadî amrî، aya em peywendîye le êstada wek pêşan mawe، yan gorankarî beserda hatuwe؟
- ba be raşkawî bîlêyn، kêşeke legel ereb nebû، belku lenêwmalî kurdda bû، şerî partîş şer nebû leser posteke، hêndey euey şer bû leser hêştnewey bryarî kurd ledestî kurdda، wate euey partî krdî şerî şexsî nebû، çunke d.berhem yan her kesêkî dîke serok bêt، key kêşeye، belam ême wtman ba mîkanîzmî danan û destnîşankrdnî kandîdî serok komar le destî fraksyone kurdîyekanda bêt، çunke eger eme têkçû، ewa le dwarojda ewan be arezuuy xoyan xelkî dîke dadenên. dwatr eger bas lewe dekrêt ke boye deng be kandîdî partî nedra، leber euey partî sermeşqî encamdanî rîfrandom bû، belam ême rîfrandomman bo ewe krd، leber euey ewan destûryan cêbecê nedekrd û mafekanî kurdyan desteber nedekrd، êstaş eger ewan drêje bden be nehcî xoyan û destûr cêbecê neken û berdewam bn leser xobegewrezanîn û beramber be kemzanîn، ewa be dlnyaîyewe kêşekan berdewam debn، bryarî partîîş ke cddî bû lewey kandîdî hebêt bo serok komar bo ewe bû eu kêşane çareser bkeyn، ewaneş ke nayanewêt kêşekan çareser bken ewa hêndey kurdstan zerermend debn، dwatr prsyar eweye çon kesêk dekrête serok komar، eger netwanêt kêşekanî bexda û herêm çareser bkat.
* le êstada d.adl ebdulmehdî raspêrdrawe bo euey hkumetî dahatuuy êraq pêkbhêt، partî dîmukratî kurdstanîş le çend lêdwanêkda pêşwazî le raspardnî em kesayetîye krduwe، êwe çon le prsî beşdarîkrdnî partî le hkumetî dahatuy êraqda derwann؟
- min delêm kurd le helsengandnî pêşwextey kesayetîyekan zyanî zorî berkewtuwe، herboye wa başe le helsengandnî dktor adl ebdulmehdî pele nekeyn û ba sereta îş û karekanyan bbînîn. dwatr em poste bote mayeî nehametî bo êraq û le rastîda her kesêkîş eu postey grtêbtedest، ewa gorankarî beserda hatuwe. leber ewe pêmwaye baştre pele nekeyn، herçende eu kesêkî rabrdûpake û dostî ême buwe û kesêkî berêz û sengîne، belam hemû emane be watay ewe nayet ke bo kurd baş bêt. debêt çawerêy dahatû bîn. belam bêguman be heman cddyetî prsî serok komarewe mamele legel prsî pêkhênanî hkumetda dekeyn. belam debêt eweman leberçaw bêt ke kêşeyekî zor le nêwan hkumetî êraq û herêmî kurdstanda keleke buweu em kêşane be kesêk çareser nakrên، eger bêtu îradeyekî rasteqîne le arada nebêt، wate eger hemû layenekan pêkewe konebnewe û eger be heman eu eqlîyetey êsta kar bkrêt، ewa kêşekan be adl 'bdulmehdîîş çareser nabn.
* pêştr partî û yekêtî pêkewe wek yek şand deçûn bo bexda، belam duay em rûdawaney duayî pêtwaye eayndey karkrdnî yekêtî û partî le bexda çon debêt؟
- êstaşî legelda bêt partî û yekêtî pêkewe debn، belam leser bnemay îstîhqaqî her layek، dwatr partî hîç bryarêkî nîye bo euey xoy le yekêtî cyabkatewe، çunke yekêtî le şax û şar hawbeşî ême buwe û xalî zorî hawbeşman pêkewe heye، bawerîş nakem wa bexêrayî bryarêkî wa bdeyn، hemû ştêk kotayî pê bênîn، belam lew laşewe îsthqaqatî helbjardn meseleyekî dîkeye û debêt rêzî lê bgîrêt û hîsabî bo bkrêt.
* hestdekrêt şêwazî karkrdnî perlemanî êraq berew zorîne û kemîne derwat، eger em arasteye bemşêweye bêt، çon detwanîn bergrî le mafekanî xelkî kurdstan bkeyn؟
- ême daway şeraketî rasteqîne le hukm û tewafuq le bryar û tewazn le dabeşkrdnî deselatekan dekeyn، bo euey gelî kurd nebête şerîkî ple dû û êraq be zorîne bryarekan bdat û yasaw teşrîatekan le perlemanda be dengî zorîne têperêndrêt، taku êsta herwa krawe، eweta budce be dengî zorîne û bê gwêdane mafekanî gelî kurdstan têdeperêndrêt û le 17% bo 12% kem dekrêtewe، ke renge le dahatû da her bew arezûey xoyan pşkî kurd le budce bkrête 10% û bgre 6%، debêt le hemû brgekanî deselat tewazn hebêt، nakrêt rêjey kurd 17% bêt û le supada 4% bêt، her leser em sê bnemayeî (şeraket û tewafuq û tewazn) le hkumetî êraqda beşdar debîn û behîç şêweyekîş partî amade nîye destberdarî mafe destûrîyekanî gelî kurdstan bêt. dwatr min demewêt ewe blêm ke palpşt û hêzu twanay partî gelî kurdstan û dengderanî kurdstane، ewan taweku zyatr djayetî ême bken، ewa ême behêztr debîn، baştrîn belgeş helbjardnekanî kurdstan bû، ême ewane buuyn ke rîfrandomman krd û daway serbexoyîman krd û 45 kursîman bedest hênawe، kewate debêt layenekanî bexdaş lew rastîye têbgen ke xwastî xelkî kurdstan be ç arasteyekda derwat û bîr le hokarekan bkenewe، debêt bzanîn djayetîî ewan bo partî djayetîkrdnî xwastî xelkî kurdstane، eger ewan djî serbexoyîn، ewa djî 93%î xelkî kurdstann û eger djî partîn، ewa djî 45% bo 50%î xelkî kurdstann. prsyareke ş eweye ewan deyanewêt çon mamele legel kurdstan bken؟ aya deyanewêt mamele legel beşêkî kurdstan bken، yan deyanewêt legel sercemî xelkî kurdstanda mamele bken، eger emey duwemyan bên ewa debêt bênedeng، egerna kêşekan her berdewam debn.
* kewate pêtwaye eayndey êraq çî debêt، eger deselatî bexda pêdagrî krd leser karkrdn be bnemay zorîne û kemîne؟
- min pêmwaye debêt reçawî mafî pêkhatekan bkrêt، egerna eme debête şkstêkî gewre bo şîe bewey neytwanîwe be razîkrdnî sercem pêkhatekan- be eayînî û neteweyî û .. htd- hukmranî bkat، ke be rastî ta êsta şîe lem prseda serkewtû nebuwe، mebestm eweye şîe le îdaredanî dewletî êraqda serkewtû nebuwe û şkstî hênawe، hem le ruuy syasî û hem le ruuy eminî û serbazî، hem le ruuy abûrî û dabînkrdnî xzmetguzarîîşewe، ewa nawçe sunnenşînekan wêrann، nawçekanî dîkeş her kawln. ke kurdstanîş awedane ewa leber eweye ke lejêr deselatî ewan nebuwe û ewan boyan nîye şanazî pêwebken û katêk detwann şanazî bken ke besreyan wek hewlêr lêkrd. belam eger her bryar bêt kar be zorîne û kemîne bkrêt، ewa ême cya debînewe û namanewêt kemîne bîn û lem ruwewe bryarîşman bedesteweye.
*zorîney hzb û layene syasîyekanî êraq û hendêk le hzbe kurdstanîyekanîş be aqarêkî xrapda deron û qsew krdaryan weku yek nîye û hengawekanyan djî rêkkewtn û orfe syasîyekane ke êraqî nuêy leser damezrawe، aya pêtwaye lem doxeda çareser çîye؟
- sereta pêwîste eu layenaney ke le nawmalî xoyan narêk û pertewazeyî heye، ba malî xoyan rêkbxen، dwatr eger deselat le êraqda deyewêt wlateke pêş bxat û doxêkî seqamgîr drust bkat، nakrêt behîç şêweyek rol û pêgey partî dîmukratî kurdstan û cenabî serok barzanî pştgwê bxat. hawkat pêwîste nêwmalî kurd rêkbxrêtewe û ewaney deyanewêt leser hîsabî lêktrazandnî malî kurd post û paye bedest bênn، ewa debêt eawrî cddî le xoyan bdenewe، çunke emane ştî têper û katîn û meseley stratîjî nîn، mesele stratîjîyeke eweye ke to xawenî kêşey mîlletêkî ke sedan sale stemî lêkrawe û debêt mafekanî bedest bhênîtewe.