îrîk brawn gewre şrovekarî amojgay hadson û taybetmende le ser dîrasetî karubarî asya û rojhelatî nawerast û asayşî nêwdewletî û perepêdan، herweha bayex be prsekanî bedîlî cyopolîtîkîî eaynde û dîplomatîyet û stratîjyetî emrîka dedat. le penêlkda ke amojgay hadson be nawnîşanî: (êraq duay rîfrandomî kurdstan) rêkîxstbû، îrk brawn şrovey wrdî rîfrandom û akamekey krdu rexney tundî le syasetî wlatekey grt û duay krd emrîka be syasetî xoyda bçêteweu le brî euey rîfrandom retbkatewe، bo berjewendîî stratîjî emrîka wabaştre dan be akamî rîfrandomekey kurdstanda bnêt û eu heley boy hatotepêşewe le destî nedat.

«duay encamdanî prosey rîfrandomî kurdstan wîlayete yekgrtuwekanî emrîka û zor wlatî dîkeş djî akamekey westanewe، belam emrîka heleyekî gewre dekat eger taser leser em helwêstey bmênêtewe، emeş leber eweye، êsta eger emrîka byewêt، em rîfrandome helêkî bo emrîka drust krduwe ke detwanêt dûbare kontrolî xoy leser barudxeke bhêlêtewe. her boye pêmwaye rêgrtn le cêbecêkrdnî akamî rîfrandomeke debête hokarî euey emrîka helêkî grng bo berewpêşewebrdnî asayş le êraq û sûryaş le destî xoy bdat.
eu bnemayaney ke rîfrandom û akamekey leser retdekrêtewe، brîtîn le zanyarîî hele û şrovekrdnêkî serçîxane، bebê euey waqîeke wek xoy bxwênnewe.
eu bnemayaney ke rîfrandom û akamî rîfrandomî leser retdekrêtewe brîtîn le:
1. kurd le barudoxî şerî djî da'şda hewlîdawe em proseye encambdat، boye natwanêt rîfrandomêkî rêkupêk û aştîyane pyade bkat.
2. bas lewe deken tengjeyekî gewrey syasî lenêwan herdû parte serekîyeke، partî dîmukratî kurdstan û yekêtî nîştmanî kurdstan bûnî heye، eme bêcge le naw hzbe bçûkekanîşda kêşe heye.
3. prosey bunyadnanewey netewe û dewlet ke le 2003we zor bexêrayî destî pêkrduwe ta salî 2014، êsta eu prose le kurdstan westaweu guşarêkî gewrey mroyî û abûrî leser hkumetî herêmî kurdstan heye، emeş komelêk tengjey lenêwan parte syasîyekan drustkrduwe.
4. têrwanyêk hebû bewey gwaye êran rolêkî zor xrap leser rîfrandomeke degêrêt û hewl dedat hemû eu kêşe kelekebuwaney lenêwan hzbe syasîyekanî kurdstan heye، dûbare bekaryan bhênêt û barudoxeke aloztr bkat.

belam duay encamdanî rîfrandomeke derkewt eu hemû şrovaney bo barudoxeke krabûn، hemûyan serçîx çûbn û leser bnemay zanyarî hele eu boçûnane ronrabûn، her bo nmûne:
hendêk lew layene syasyaney kurdstan ke heta rojî pêş encamdanî rîfrandom rêgr bûn le encamdanî proseke، paşan le duayîda hemûyan pştgîrî xoyan bo encamdanî rîfrandom pîşanda û be (belê) dengyan da، wek komelî îslamî û bzûtnewey goran.
katêk serok msod barzanî le 22î eîlûlî 2017 le naw cemawerêkî gewre le slêmanî derkewt، eme manay ewe bû ke yekêtî nîştmanî kurdstan be tewawetî pştgîrî encamdanî rîfrandom deken .
rîfrandomeke zor be rîkopêkî û aştîyane encamdraw lenaw proseke çawdêrî syasî û nêwdewletî hebûn ke çawdêrîî prosey encamdanî rîfrandomekeyan krduwe.
prosey rîfrandom çon pêş encamdanî cextî leser ewe krdotewe ke danustandn legel bexda dekat، êstaş eu amadebaşîye heye bo eu danustandne leser bnemay akamî rîfrandomeke bo euey be şêweyekî rîşeyî peywendîî nêwan êraq û kurdstan dyarî bkrêtewe.


rîfrandom wek proseyekî serkewtû buwe hokarî euey kurd zyatr yekgrtû bn. herweha bote hokarî euey ke tengje û alozî le nêwan hzbe syasîyekanî kurdstan hêwr bkatewe.
erkî dahatuuy serkrdayetî syasîî kurdstan duay encamdanî rîfrandom eweye ke taçend detwann em bare qurse syasîye bgorn bo karêkî qursî dîke ke euyş bunyadnanî damezrandnî damezrawekanî hukmranîye.
sebaret bem xale prsyarî grng eweye، aya emrîka euey dekewête serşanî bîkat bo serkewtnî em hewlane deykat؟ debêt emrîka bew core seyrî em hkumete pêşkewtûey kurdstan bkat، bewey aya taçend kurdstan cêgey bayexî stratîj û asayşî neteweyî emrîkaye؟


bedaxewe ême wek emrîka berdewam karman leser amancêkî hele krduwe، ke euyş drustkrdnî êraqêkî fîdralî û dîmukratî buwe، eme syasetî emrîka buwe lemawey rabrdûda، belam lebrî euey êraqêkî fîdralî û dîmukratî dabmezrêt، deselatî hkumetî bexda zyatr berew sentralîyekî frawan hengawî helgrt، boye le qonaxêkî zor grngda netwanra hemû hewlekan legel kurdstan û erebî sunne bxeyneger bo euey corêk le hawsengîî deselat le êraqda drust bkatewe û rêge bo fîdralîzmêkî rasteqîne xoş bkeyn. her boye êsta dû bjare leser mêzeke bûnyan heye:
yekemyan: seberxoyyekî rasteqîne bo kurd، leser em bjare kurdîş xwazyarî eweye ke em proseye be dyalog û danustandn legel bexda bgeyenête encam.
duwem: konfîdralîyekî rasteqîney kurdstan legel êraqda، emeş be manay euey kurdstan hemû mafekanî serwerî leser xakekey xoy hebêt، belam le hemankatda peywendîyekî manadarîşî legel bexda sebaret be syasetî derewe bmênêtewe.


be boçûnî min zor grnge emrîka sûd lem hele werbgrêt û rêz le akamî rîfrandomî xelkî kurstan bgrêt، herweha debêt euey leber çaw bêt، ême hawpeymanêkî rasteqîneman leser erz heye ke kurdekann û ewan deyanewêt kar legel emrîka bken، her boye debêt emrîka hewlbdat yarmetî tewauy em dost û hawpeymaney le bunyadnanî damezrawekanî hukmranî bdat bo euey damezrawekanî xoyan bunyad bnên. be pêçewaneşewe eger emrîka berhelstî rîfrandom bkat، ewa em helwêstey tenya zyatr bo kurd nîye، belku helwêstî eu kes û layenaneş lawaz dekat ke le nawerast û başûrî êraq xwazyarî ewen nfûzî êranî le êraqda snûrdar bken.


êsta le êraqda nfûzî êranî be raddeyek berze ke zor car emrîka bew syasetey hengaw berew serwerîî hawbeş le êraqda legel êran heldegrêt، emeş leber eweye roj le duay roj nfûzî êranî le bexda û rojeaway êraq zyatr debêt.
eu fakteraney debne bnemay eu boçûnaney rîfrandomî leser retbkrêtewe، betaybetî ke seyrî boçûnî emrîka beramber rîfrandom dekeyn، aşkraye eu fakterane debne hokarî euey rastîyekanî ser zewî bgorêt، her boye hengawî yekem bo emrîka eweye ke be syasetekanî xoyda bçêtewe û le brî euey berhelstî rîfrandom bkat، pêwste dan be rîfrandomekeda bnêt.
herweha le katî encamdanî prosey rîfrandomda bas lewe dekra ke rîfrandom debête hokarî euey terkîz le ser şerî djî da'ş kem bbêtewe، belam ême pênaseyekî zor tesk bo têkşkandnî da'ş dekeyn، emeş leber eweye amancî serekîî emrîka le têkşkandnî da'ş eweye ke btwanêt hendêk le hawsengî eminî bunyad bnêt û em hawsengîye karîger bêt û btwanêt berew pêşewe bçêt، boye eger şerî djî da'ş em akame bedest nehênêt، ewa euey taêsta bo şerî da'ş kraweu eweşî le dahatûda dekrêt، her hemuuy be xesar deçêt û hîç akamêkî stratîjî lê berhem nayet، kurdstanî êraq tenya nawçeye le êraq û sûryada ke helêkî zor zorî têdaye bo euey eu akamey têkşkandnî da'ş msoger bkat، her boyeşe pştgîrî tewauy emrîka، rêge rastekeye bo emrîka.