• Sunday, 05 May 2024
logo

Pîter Walênstîn : berdewamîî ezmûnî kurdstan karîgerîyekî behadarî leser nawçeke debêt

Pîter Walênstîn : berdewamîî ezmûnî kurdstan karîgerîyekî behadarî leser nawçeke debêt
pîter walênstîîn، profîsore le beşî dîrasatî aştî û nakokî le zankoy opsalay suyd، herweha twêjere le amojgay krok bo dîrasatî aştîî nêwdewletî. şarezay çend bwarêkî grnge wek: karubare cîhanîyekanî peywest be netewe yekgrtuwekan û rêkxrawe îqlîmîyekan، bergrtn le nakokî û çareserkrdnî، bnyadnanî aştî û prosey aştî. bo gftugokrdn lebarey prsî bergrtn le nakokî û çareserkrdnî nakokîyekan le rojhelatî nawerast û çonyetî çareserkrdnî tengje û teheddîyekanî em nawçeyewe، gulan dîmaneyekî legelda encamdaw euyş bem şêweye boçûnekanî xsterû.


* aya be şêweyekî gştî çon le barudoxî êstay rojhelatî nawerast derwann؟
- be şêweyekî gştî tundutîjî balî kêşawe beser doxekeda û nzîkey nîwey wlate endamekanî camîeî erebî le nakokîî çekdarîyewe têweglawn، ke emeş mayeî nîgeranîyeu doxêkî naasayye ke hemû eu wlatane le yek katda le nakokîda bn.
* êwe kartan leser prsî çareserkrdnî nakokî û berpêgrtn be nakokî krduwe، boçî lem nawçeyeda geyştn be rêkkewtn bo çareserkrdnî nakokîyekan qurse û boçî katêk eu rêkkewtnane encam dedrên، drêje nakêşn û heldeweşênewe؟
- min hokarekey bo nebûnî nerîtî encamdanî rêkkewtnî aştî sertaserî degerênmewe، eger doxeke berawrd bkeyn be efrîqya، ewa debînîn le efrîqyada em rêkkewtnane krawn û katêkîş şkstyan hênawe، ewa serlenwê destyan pêkrdotewe، belam le rojhelatî nawerastda rêkkewtngelêkî kemî hawşêwe krawe، emeş bo nebûnî mtmane û bûnî guman degerêtewe leberamber amadeyî layenî beramber be pabendbûn be rêkkewtnekewe.
* aya eme be manay ewe dêt ême bo rojgarêkî dûrudrêj naseqamgîrî lem nawçeyeda debînîn؟

- nîgeranî min eweye ke her rêkkewtnêkî aştî bkrêt، ewa debêt çendîn layen têyda beşdar bn û rêkkewtnêkî gewre bêt ke hemuwan amadebn be heman arasteda hengawhelbgrn، belam le êstada eme rûnadat û çendîn rkaberî hen le nawçekeda û emeş pêwîstî be sazdanî konfransêkî gewrey aştî heye bo sertaserî rojhelatî nawerast bo euey hewl bdrêt rêgaçareyek bo çonyetî mamelekrdn legel em nakokîyaneda bdozrêtewe. bedaxewe le êstada kesanêkî kem hen ke amadebn em destpêşxerîye bken û katî xoyan bo em prse terxan bken، belam umêdeke eweye le eayndeda kesanêk hebn ke be têrwanînêkî berfrawantr lem nawçeye brwann.
* le êstada bzûtnewe tundrew û tîrorîstîyekan zyanêkî karesatbar û kawlkarî zoryan beser wlatanî em nawçeyeda hênawe، prsyareke eweye aya debêt le pal helmete serbazîyekeda çîdîke bkrêt bo lenawbrdnî em rêkxrawe tîrorîstîyane؟
- le rastîda pêwîste çaksazîî syasî bkrêt، wate tenya hewl û helmete serbazîyeke bes nîye، belku debêt jyanî syasîş be şêweyekî cyawaz rêkbxrêtewe û kar bo ewe bkrêt her grûpêk pşkî xoy le deselatda pêbdrêt، wate debêt rêkkewtnî dabeşkrdnî deselat hebêt، ke têyda kemîne û grupekanî zorîne nwênerayetî bkrên û kar leser pêdanî xoberêweberî –otonomî- bkrêt، çunke eme tenya prsêkî serbazî nîye.
* herwek dezann kurd nebote beşêk le kêşey nêwan şîe û sunne û bgre twanîwyetî keşêk drust bkat ke têyda grûpe îtnî û eayînîye cyawazekan btwann aştîyane pêkewe bjîn، aya eayndey herêmî kurdstan çon debînît؟
- raste destkewtî berçaw bedesthatuwe û aşkraye – lem herêmeda- hoşyarî heye be çonyetî drustkrdnî komelgeyek ke bwar be hemuwan bdat ke karîgerîyan hebêt، xo eger btwanrêt drêjey pêbdrêt ewa debête modêlêkî serkewtû bo nawçeke، herweha min hîwadaram ezmûnî kurdstan berdewam bêt û hawkarî berdewam bêt، eme debête nmûneyekî baş û karîgerîyekî zor behadarî leser nawçeke debêt.

* belam le êstada nakokî û cyawazî heye le nêwan herêmî kurdstan û hkumetî bexda، aya pêtwaye baştrîn rêgaçare bo yeklakrdnewey nakokîyekanî nêwanyan çîye؟
- be şêweyekî gştî debêt hewl bdrêt rêgaçare bdozrêtewe bo euey gftugo legel yekda bken û renge baştr bêt layenî sêyem bête nêw em prosey gftugoyewe leber euey eme proseyekî grnge û le rastîda hemîşe pêwîst bekarkrdn legel hkumetî merkezî dekat، belam debêt eme hawşan bêt be xoberêweberîyekî behêz û emeş tenya le rêy gftugo û danustandnewe bedî dêt.
* aya pêtanwaye cyabûnewey kurdstan û serbexobûnî rêgaçareyekî başe bo kotayîhênan bew nakokîye؟
- pêmwaye hêşta katî guncaw bo grtneberî em hengawe nehatuwe، çunke hemîşe metrsîî euey heye nakokî zyatrî lêbkewêtewe lebrî euey be arastey grtneberî rêgaçarey gftugo û hênanearay tertîbatêkî destûrîî nwêda brwat. wate trsî min eweye eme bbêtehoy çrbûnewey nakokîyekan û renge baştr bêt ke eme le encamî proseyekewe bêt lebrî euey layenêk bryarêkî taklayene bdat.
* belam pêtwanîye le duay rûdawekanî beharî erebî û hejanî nawçekewe le êstada egerî gorane snûrîyekan û drustbûnî dewletî nwê hatotearawe؟
- le rastîda pşêwî û nakokîyekanî nawçeke pêwîstyan be bîrkrdnewe û bîrokey nwê heye bo euey serleberî nawçeke serlenwê rêkbxrêteweu hîwadaram lem ruwewe destpêşxerî bkrêt û tenya grûpêkî dyarîkrawîş leberçaw negîrêt، belku tewauy nawçeke reçaw bkrêt bo euey doxî aştî bgerêndrêtewe.
Top