عەباس محەمەد عەلی، بەڕێوەبەری كەناڵی ئاسمانیی پەیام بۆ ڕاپۆرتی بازنەی گفتوگۆ (ململانێی حزبی و ئایندەی هەرێمی كوردستان) بە دیدێكی ڕەخنەییانەی هاوچەرخ، بەم جۆرە بیروبۆچوون و پێشنیارەكانی پێ ڕاگەیاندین،

بێگومان خاڵی جەوهەری ئەوەیە كە ئەم ململانێ حزبیە ناتەندروستە نەیهێشتووە حوكمڕانێتییەكی ئەرێنی لە هەرێمی كوردستان بەدەست بهێنرێت، بەداخەوە فۆڕمی حزبی و ململانێی نامەدەنییانە بوونە هۆكاری ئەوەی ئێمە نەگەین بەو خەونەی كە ساڵانێكە خەونی پێوە دەبینین، ئەو خەونەش ئەوەیە كە هەموو ئومێدیان ئەوە بوو خۆمان حوكمڕانیی خۆمان بكەین، خۆمان خزمەتی خۆمان بكەین و دامەزراوەكانی خۆمان بونیاد بنێین و خۆمان لەگەڵ دەوروبەر و ناوچەكە و جیهانیش ڕێك بخەینەوە.

ئەو فۆڕمە حزبییەی ئێستای حزبە سیاسییەكان، هەمان فوڕمی 50-60 ساڵ پێش ئێستایە و هیچ گۆڕانكاری و نوێبوونەوەیەكی بەخۆیەوە نەبینیوە، دەتوانم بڵێم ئەو ژینگە سیاسییەی ئێستا حزبایەتی تێدا دەكرێت،هەمان ئەو ژینگە سەربازییە كە 50-60 ساڵ پێش ئێستا حزبە سیاسییەكان لە شاخ هەبووە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ڕژێمە یەك لە دوای یەكەكانی عێراق، ئەو گوتارەی شاخ گواستراوەتەوە بۆ حزبایەتی ئێستای شارەكان و دەیان ساڵە حزبایەتیی پێوە دەكرێت، ئەمە دەمانگەیەنێتە ئەو قەناعەتەی بڵێین حزبەكانی هەرێمی كوردستان لە ناو ژینگەیەكی دیموكراتی و بۆ بونیادنانی دیموكراسی و فرەیی حزبی و كۆمەڵگەیەكی مەدەنی لە دایك نەبوون، بەداخەوە لە ژینگەیەكی نامۆ بە دیموكراتی و مەدەنییەت لە دایك بوون، هەر بۆیە ئاكامەكەشی نامۆیە بە بەدیهێنانی كۆمەڵگەیەكی دیموكراتی، ئێمە ئەوا 30ساڵە لە كوردستاندا خۆمان حوكمڕانی دەكەین، بەڵام هیچ سیمایەكی دیموكراتی لەم هەرێمەدا نادۆزینەوە، ئەوەی دەیبینین كارەسات و مەینەتی و بەدبەختییە بۆ خەڵكی هەرێمی كوردستان، لە كاتێكدا دەبوو ئێستا ئێمە ژینگەیەكی تۆكمە و دامەزراوەی مەدەنی و پێشكەوتووخوازیمان پێوە دیار بوایە، ئەم گەڕانەوەیەش بۆ دواوە دەگەڕێتەوە بۆ ئەو ساتەوەختەی حزبەكانی ئێمەی تێدا دروست بوون، بۆ ئەو فۆڕمە دەگەڕێتەوە كە حزبەكان خۆیانی تێدا دەبیننەوە، كە هەموویان گرفت و كێشەیان لەگەڵ یەكتر هەیە، ئەم یاسایەشی (یاسای حزبەكانی كوردستان) كە ئێمە كاری لەسەر دەكەین، ئەو سیستمەی كە ئێمە كاری پێدەكەین و تێكڕای حزبەكان حزبایەتیی تێدا پیادە دەكەن، پاشاگەردانییەكی ئەوتۆیان دروست كردووە كە خەڵك دێتە ناو ئەم حزبانە نازانێت چۆن كاری سیاسی و حزبیی تێدا بكات، هەر بۆیە دەبینین چۆن لە شوێنی پەیڕە و پڕۆگرامی حزب بۆشاییەكی یاسایی دروست بووە، نەك هەر دروست بووە لە ئێستا هەیە و بە دەستی ئەنقەستیش ئەو بۆشاییە دروست كراوە و ڕێگە نادەن چوارچێوەیەكی یاسایی بۆ كاری حزبی دروست ببێت، لەبەر ئەوەی زەرەری بۆ پەزەكان هەیە، زەرەری بۆ بەرژەوەندییە حزبییەكان هەیە كە حزبەكان هەیانە، هەر بۆیە حزبەكان دەیانەوێت یاسایەك نەبێت، دەستیان بگرێت لەوەی گەندەڵی و قۆرخكاری و تەزویر نەكەن، چونكە ئەگەر ئەو یاسایە هەبوایە ئیدی نەیاندەتوانی هەتا ئێستا لەدەسەڵاتدا بن.

بەڕاستی كەلێن و بۆشاییەكی گەورە هەیە بۆ چۆنیەتیی پیادەكردنی پرۆسەی حوكمڕانی و پیادەكردنی حزبایەتییەكی دروست و بونیادنانی كۆمەڵگەیەكی مەدەنی و وڵاتێكی پێشكەوتوو، هەر بۆیە چۆن خەباتمان كرد بۆ ئازادی، دەبێت خەبات بكەین بۆ بونیادنانی سیستمێكی دیموكراتی و داڕشتنی یاسایەك كە ئێمە بتوانین لەچوارچێوەی ئەو یاسایەدا پیادەی كاری ڕێكخراوەیی و حزبیی تێدا بكەین.

لە ئێستادا نازانین چۆن كاری ڕێكخراوەیی و حزبی بكەین، بەداخەوە ئێمە گرانیی ژیان وای لێ كردووین لەكوێ بڕێك پارە، یان مووچەیەك هەبێت و لە كوێ بەرژەوەندییە تایبەتیەكانمان پارێزراو بێت، لە ناو ئەو حزبە خۆمان دەبینینەوە، ئیدی ئایدیۆلۆژیای ئەم حزبە هەرچییەك بێت و هەر ڕەنگێك بێت بەلاتەوە كێشە نابێت، ئەوەی گرنگە دەبێت بەرژەوەندییە تایبتەكانی خۆت بێت، هەر بۆیە ئەگەر لەم وڵاتەدا یاسایەك هەبێت، مافی تاك و ژیانی خەڵك بپارێزیت، حكومەتێك هەبێت خزمەتی خەڵكی بكات، ئەو كاتە خەڵك دەزانێت چۆن كاری ڕێكخراوەیی و حزبی بكات و شوێن ئەو پڕۆژەیە دەكەوێت كە دەكرێت خزمەتی تاك و كۆمەڵگەی تێدا بدۆزێتەوە.

ئێمە پێویستمان بەوەیە كە خاوەنی دەستووری خۆمان و یاسایەك بین كە گەورە و بچووك، بەرز و نزم دەسەڵاتدار و بێدەسەڵات لە بەردەمیدا وەك یەك و یەكسان بن، ئێمە پێویستمان بە جیاكردنەوەی ڕاستەقینەی دەسەڵاتەكان هەیە و پێویستمان بە دووبارە چاوخشاندنەوە بە دامەزراوەكانماندا هەیە، پێویستمان بە بوونی سیستمێكی سەربازی هەیە لە دەرەوەی حزبە سیاسییەكان و حزبەكان خاوەنی هێزی چەكدار نەبن و، دامەزراوەی پێشمەرگە و وەزارەتی پێشمەرگە سەربەخۆ بن.

گرینگە ئازادیی زیاتر بۆ خەڵك و كۆمەڵگە فەراهەم بكرێت و پیادەكردنی ئازادی كاری سیاسی فراوانتر بكرێت. پێویستمان بەوەیە پەیوەندیی ئەم حزبانە لەگەڵ دەوڵەتانی ناوچەكە و دراوسێ كە پەیوەندییەكی ناجۆرە لەسەر حیسابی خەڵك و خاكی كوردستان، كۆتایی پێ بهێنرێت.