ئەوەی نكۆڵیی لێ ناكرێت لە ئێستادا، ئەوەیە كە حاڵەتێكی پشێوی و ڕاوەستانی كۆبوونەوە ئاساییەكان لە نێو پەرلەمانی كوردستاندا بەدی دەكرێت، هۆكاری ئەم حاڵەتە و چۆنیەتیی چارەسەركردنی ئەم كێشەیە و تاوتوێكردنی ئەدای سەرۆكایەتیی پەرلەمان و پەرلەمانتاران بە گشتی، بوونە تەوەری سەرەكیی دیدارێكی گوڵان لەگەڵ ڕۆمیۆ هەكاری سەرۆكی فراكسێۆنی هاوپەیمانیی یەكێتیی نەتەوەیی لە پەرلەمانی كوردستان.

 

* هەست بە حاڵەتیكی ناسەقامگیری و فەوزا لە ناو پەرلەمانی كوردستان دەكرێت و، هیچ دانیشتنێك نییە فەوزای تێدا دروست نەبێت، پرسیار لێرەدا ئەوەیە، بۆچی بەردەوام ئەم فەوزایە لە ناو پەرلەمان هەیە و، كۆبوونەوەكان بە شێو‌ەیەكی ئاسایی بەڕ‌ێوە ناچن؟

- بە ڕای من بوونی قەرەباڵغی و ڕەخنەگرتن و قسە بە یەكترگوتنیش ئەگەر لە ڕێزگرتن لە یەكتر دەرنەچێت، ئەوا تا ئاستێك شتێكی ئاساییە و لە ناو هەموو پەرلەمانەكانی دونیا ئەمە ڕوو دەدات، بەڵام ئەوەی ئێستا لە پەرلەمانی كوردستان ڕوودەدات و، لەبەر ئەوەی لە زۆرێك لە خولەكانی دیكەی پەرلەمانی كوردستاندا ئەو كێشانە ڕوویان نەداوە، بۆیە خەڵك و خودی پەرلەمانتار و خۆیشم وەك پەرلەمانتار، ئەم حاڵەتە دەخەمە چوارچێوەیەكی دیكە و، بە شێوەیەكی دیكە شیكاری دەكەم. بە ڕای من ئەوە بۆ دوو هۆكار دەگەڕێتەوە، هۆكاری یەكەم: خودی پەرلەمانتارەكانە، كە دەبێت ئاستی ڕۆشنبیری و ڕەخنەگرتن و گفتوگۆكردنیان بە شێوەیەك بێت، كە جیاوازتر بێت لە خەڵكانی دیكەی ئاسایی و خەڵكی شەقام. دووەم: سەرۆكایەتیی پەرلەمانە، كە دەبێت سەرۆكایەتیی پەرلەمان كاری باشتر بكات بۆ كۆنتڕۆڵكردنی دانیشتنەكان و ڕێكخستن و دیاریكردنی ماوەی قسەكردنی پەرلەمانتارە بەڕێزەكان، واتە هۆكارەی ئەو بارودۆخەی ناو پەرلەمان دوو سەرەیە، كە دەبێت هەردوولا قبووڵی بكەن كە ئۆباڵەكە لە ئەستۆی هەردوولایە، واتە هەم پەرلەمانتارەكان، هەم سەرۆكایەتیی پەرلەمان.

* بۆ هەر كۆبوونەوەیەكی پەرلەمان پێشتر سەرۆكایەتیی پەرلەمان بەرنامەی كار دادەنێت و پێش 24 سەعاتیش بۆ هەر ئەندامێكی پەرلەمانی دەنێرێت، بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنجە، ئەوەیە بەشیك لە پەرلەمانتاران لە ناو كۆبوونەوەكە كارنامەی پەرلەمان ڕەت دەكەنەوە، ئایا پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان ڕێگە بەم پاشاگەردانییەی ناو پەرلەمان دەدات؟

- لە ڕاستیدا هەموو وردەكارییەكانی كاری پەرلەمانی، هەر هەمووی لە پەیڕەوی ناوخۆدا دیاری كراون، بەڵام بەداخەوە هەندێك لە پەرلەمانتارە بەڕێزەكان بێ گوێدانە ماددە و بڕگەكانی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان، هەندێ قسە دەكەن و هەندێكیشیان پێچەوانەی ماددە و بڕگەكان ڕای خۆیان دەردەبڕن، بەڵام ئەگەر بێت و سەرۆكایەتیی پەرلەمان و پەرلەمانتارەكان سەد لە سەد پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان جێبەجێ بكەن، ئەوا ئەو كێشانەی كە ئێستا لە ئارادان زۆر كەمتر دەبنەوە لەوەی كە ڕوو دەدات. ڕەچاونەكردنی پەیڕەوی ناوخۆیی لە دانیشتنەكانی پەرلەماندا دەبێتە هۆكاری ئەو فەوزا و پاشاگەردانییە، لەلایەكی دیكەوە هۆكاری دیكەش هەن، كە بوونەتە هۆی ڕاگرتنی دانیشتنەكانی پەرلەمانی كوردستان، كە هۆكاری دەرەوەن، بەتایبەتی هۆكاری سیاسی و حزبی.

* بەم حاڵەتە شپرزەییەی ئێستای ناو پەرلەمان زۆر زەحمەتە بتوانرێت چارەسەری گونجاو بۆ كیشە و خزمەتگوزارییەكان بدۆزرێتەوە و، بڕیاری پێوست لە بارەیانەوە بدرێت، ئایا دەكرێت كێشەكانی خەڵك بكرێنە قوربانیی پاشاگەردانیی ناو پەرلەمان و موزادەیەی سیاسی و خۆدەرخستن؟

- نەخێر، من پێموایە ناكرێت كێشە و خزمەتگوزرارییەكانی خەڵك بكرێنە قوربانیی ئەو بارودۆخەی لە ناو پەرلەمان دروست دەبێت، هەروەها ئێمە وەك پەرلەمانتارێك و وەك فراكسێۆنی هاوپەیمانیی یەكێتیی نەتەوەیی كلدو ئاشوورییەكان، پێمانوایە غەدرێكی گەورە لە خەڵكی كوردستان دەكرێت كە دانیشتنەكانی پەرلەمان بە شێوەیەكی ئاسایی و یاسایی خۆی بەڕێوە ناچێت، كە دەكرێت لەبری ئەوە، پشتگیری لە ماف و داخوازی و ژیانی تاك بە تاكی خەڵكی كوردستان بكرێت، لەبەر ئەوە پێموایە دەبێت ئێمەی پەرلەمانتاران بە شێوەیەكی دیكە بیر بكەینەوە و كاتەكە بەفیڕۆ نەدەین، لە سەر هەندێ بابەتی دیكە كە لە دەرەوەی پەرلەمانەوە دەیانهێننە ناو دانیشتنەكانی پەرلەمان، چونكە ئێمە نوێنەری خەڵكین و ئەو خەڵكەش دەنگیان بە ئێمە داوە، ئێمەش بەڵێنمان پێ داون كە خزمەتی خەڵكی كوردستان بكەین، بەتایبەتی دەنگدەرانی خۆمان. كەواتە ئێمە ئەگەر بەردەوام بین لە نانەوەی كێشە و گرفت و ڕاگرتنی دانیشتنەكانی پەرلەمان، لە سنووری ئەو بەڵێنانەی داومانە دەردەچین، كە هەموو دانیشتنێكیش بۆ تاوتوێكردنی پرۆژە یاسایەكە بۆ خزمەتی خەڵكی كوردستان.

* ئیستا باری نەسەقامگیریی پەرلەمان بۆ گرێدانی كۆبوونەوەی ئاسایی گەیشتووەتە ئەو ئاستەی كە سەرۆكایەتیی پەرلەمان لە دانیشتنی ڕابردوو داوای كرد، كۆبوونەوەیەكی تایبەت بكرێت، بۆ ئەوەی بزانرێت چۆن كۆبوونەوەكان لە ئایندەدا بە ئاسایی بەڕێوە بچن، ئایا ئەم كۆبوونەوەیە كراوە؟ یان بەنیازن لەو كۆبوونەوەیەدا چ ڕێوشوێنێكی پێوست بگرنەبەر؟

- من دەمەوێت ئەوە بڵێم كە بەداخەوە شەش مانگ كەمتر، یان زیاتر لە ئێستا ئەو جۆرە كۆبوونەوەیە كرا، كە هەر ئەم هۆكارانەی بوونە هۆی ڕاگرتنی دانیشتنەكانی پەرلەمان، لە ئێستاشدا بوونەتە هۆكار بۆ ڕاگرتنی كۆبوونەوەكە، كە سەرۆكایەتیی پەرلەمان لەگەڵ سەرۆكی فراكسیۆنەكان دانیشتن بۆ ئاساییكردنەوەی دانیشتنەكانی پەرلەمانی كوردستان گفتوگۆ بكەن. كەواتە ئەنجامدانی ئەم جۆرە كۆبوونەوانە بۆ یەكەمجار نییە، بەڵكو ئەمە چەند جارێكە دووبارە دەبێتەوە، ئومێد دەخوازم ئەو جۆرە كۆبوونەوانە زیاتر دووبارە نەبنەوە. دواتر ئەمە خۆی لەخۆیدا مانای ئەوەیە دانیشتنی دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمان لەگەڵ سەرۆك فراكسیۆنەكان تا ئێستا نەیتوانیوە سنوورێكی تەواو دابنێت بۆ ئەم كێشەیە و، چارەسەری تەواو یان 100%ی ئەو كێشانە بكات، كە هەموو جارێك و هەر چەند مانگێك دەبنە هۆكاری نانەوەی پشێوی بۆ دانیشتنەكانی پەرلەمانی كوردستان، یان لە كۆتاییدا ڕاگرتنی دانیشتنەكانی پەرلەمان، كە ئەمە لە ڕاستیدا شتێكی جوان نییە بۆ ناو و ناوبانگی پەرلەمان و پەرلەمانتاران و دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمان، لە هەقیقەتدا بۆ كوردستان شتێكی جوان نییە و بە نامۆی دەبینم، دواتر دەبێت بیرمان نەچێت هەندێ جار هەندێ پەرلەمانتار لە بابەتەكان دەردەچن و بۆیە خەڵك ناهەقی نییە ئەگەر بیخاتە چوارچێوەی موزایەدەوە، واتە موزایەدەكردن بە بەرژەوەندیی خەڵك و بە ناووناوبانگی پەرلەمانەوە. هیوادارم ئەم كێشەیە بۆ یەكجاری یەكلا بكرێتەوە، تا پەرلەمانی كوردستان لەم خولەدا ئەو تەمەنە كورتەی ماویەتی كە ساڵێكە، یان كەمتر لە ساڵێكە، بتوانێت دانیشتنەكانی بەڕێوە ببات و بە ئاسایی و یاسایی بچێتەپێشەوە، تابتوانین لەو ماوەیەی ماوە چەندەها پرۆژە یاسا و بڕیاری گرنگ، كە هەموویان پەیوەستن بە باشتركردنی ژیانی خەڵكی كوردستان دەربكەین.

* ئێوە وەك نوێنەری پێكهاتەكان، ڕا و بۆ چوونتان سەبارەت چۆنیەتیی چارەسەركردنی ئەم پاشاگەردانییەی ناو پەرلەمان چۆنە؟

- من وەك پەرلەمانتارێكی ئاشووری، پێموایە بەو پێیەی ئەوە دووەمین خولە ئەندام پەرلەمانی كوردستانم، پێویستە پێداچوونەوە بە هەموو كار و كردەوەكانی كاری پەرلەمانیی خۆماندا بكەین، ئەمە یەكەم. دووەم: زیاتر بیر لە بەرژەوەندیی باڵای نیشتمانی و بەرژەوەندیی خەڵكی هەرێمی كوردستان بكەینەوە. سێیەم: هەوڵ نەدەین بە ناوی خەڵكەوە موزایەدە بەسەر یەكترەوە بكەین. چوارەم: پێویستە دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمان هەندێك گورج و گۆڵتر بێت، بۆ كۆنتڕۆڵكردنی هەر كێشەیەك، یان كاردانەوەیەك كە دژی یەكتر دەكرێت لەناو پەرلەماندا. چونكە پەرلەمان چۆن جێگای یاسادانانە، بە هەمان شێوە جێگای گفتوگۆ و دیالۆگ و ڕەخنەگرتن و وەڵامدانەوەی یەكترییە، بەڵام دەبێت بەپێی پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان بێت، هەروەها خاڵێكی دیكەش ئەوەیە كە زۆرجار دەبینم كێشەی شەخسی دەبێتە هۆكارێك بۆ ناشیرینكردنی ئەدای هەندێك لە پەرلەمانتارە بەڕێزەكان. من دەڵێم پێویستە زیاتر یەكترمان خۆش بوێت و زیاتر یەكتر قبووڵ بكەین، ڕاستە لە دانیشتنی پەرلەماندا ڕەخنە و دەنگەدەنگ دروست دەبێت، بەڵام شەڕكردن و جنێودان كاری پەرلەمانتار نییە و كینە و ڕق بەرانبەر یەكتریش كاری پەرلەمانتار نییە، چونكە كاری پەرلەمانتاری پیرۆزە و دەبێت ڕێزی لێ بگرین و لە هەموو قسەكردن و موداخەلە و هەنگاوێكماندا، ئەو بەڵێنانەی داومانە بە خەڵك و دەنگدەرانمان لە بەرچاو بگرین.