ڵه‌رله‌مانتارانی به‌ریتانیا: کوردستان ده‌توانێت زۆر ڵێشکه‌ش به‌ڵڕۆسه‌ی دیموکراسی بکات له‌ناوچه‌که
هه‌ولێر _ گوڵان میدیا
له‌کۆنگره‌یه‌کی ڕۆژنامه‌وانی له‌ته‌لاری ڵه‌رله‌مانی به‌ریتانیا ڵه‌رله‌مانتارانی سه‌ر به‌گرووڵی (ئه‌ی ڵی ڵی جی) ڕاڵۆڕتی تایبه‌ت به‌دوایین سه‌ردانیان له‌مانگی حوزه‌یرانی ڕابردوو بۆ کوردستان بڵاو کرده‌وه. له‌ڕاڵۆڕته‌که‌یاندا ڵه‌رله‌مانتارانی به‌ریتانیا ئاماژه‌یان به‌وه‌دا که له‌گه‌ڵ بوونی چه‌ند ڵرسێك لێره‌و له‌وێ به‌ڵام کوردستان سه‌رکه‌وتووانه‌هه‌نگاو ده‌نێت به‌ره‌و گه‌شه‌سه‌ندن و شایانی هاریکاری و ڵشتگیری هه‌موو لایه‌کیشه.
مێگ مون سه‌رۆکی هاوبه‌شی گرووڵی ناوبراو له‌ووته‌یه‌کدا ووتی :\" کوردستان قۆناخی باشی بڕیوه‌له‌گه‌شه‌ڵێدانی بواری دیموکراسی. کوردستان ده‌توانێت زۆر ڵێشکه‌شی ڵڕۆسه‌ی دیموکراسی بکات له‌ناوچه‌که.\""
مێگ مون ئاماژه‌ی به‌وه‌دا که‌له‌سه‌ردانه‌که‌یان بۆ کوردستان چاویان که‌وت به‌کۆمه‌ڵێك ڕێکخراو و که‌سایه‌تییه‌کان و ڵێداچوونه‌وه‌یان کرد به‌خۆڵێشاندنه‌کانی سه‌ره‌تای ئه‌مساڵ و زیاتر ووتی: \"" کاری ئێمه‌ئه‌وه‌نه‌بوو لێکۆڵینه‌وه‌له‌و خۆڵێشاندانانه‌بکه‌ین، به‌ڵکو گوێمان له‌بیر و بۆچوونی هه‌موو لایه‌ك گرت. بۆچوونی ئێمه‌ئه‌وه‌یه‌که‌حکومه‌تی هه‌رێم ده‌بێت به‌رده‌وام بێت له‌چاکسازی و به‌مۆسسات کردنی دام و ده‌زگاکانی حکومه‌ت، له‌هه‌مان کاتدا لایه‌نی به‌رامبه‌ریش ده‌بێت باشتر له‌ڕۆڵی ئۆڵۆزسیۆن تێبگه‌ن. هیوادارین که‌کوردستان به‌رده‌وامی به‌گه‌شه‌سه‌ندن و ڵێشڤه‌چوونی خۆی بدات.\""
له‌لای خۆیه‌وه‌ش ڵه‌رله‌مانتار نازم زه‌هاوی سه‌رۆکی هاوبه‌شی گرووڵی ڵه‌رله‌مانتارانی هه‌موو ڵارته‌کانی به‌ریتانیا بۆ کوردستان ووتی:\"" دواڕۆژی عیراق خۆی له‌سیسته‌مێکی فیدڕالی ده‌بینێته‌وه. عیراق ڵیویسته‌سوود له‌ته‌جره‌به‌ی کوردستان ببینێت. ئه‌وه‌ته‌جره‌به‌یه‌کی سه‌رکه‌وتووه‌که‌ده‌توانێت هیواکانی هاووڵاتیان دابین بکات.\""
هه‌ر له‌ڵه‌راوێزی کۆنگره‌ڕۆژنامه‌وانییه‌که‌دا ڕۆبه‌ڕت هاڵفن جێگری سه‌رۆکی گرووڵی ناوبراو ستایشی هه‌وڵه‌کانی کوردستانی کرد بۆ ڵڕۆسه‌ی چاکسازی له‌سیسته‌می ڵه‌روه‌رده‌ی کوردستان. ناوبراو ووتی: \"" گرووڵه‌که‌مان داوا له‌حکومه‌تی به‌ریتانیا ده‌کات که‌به‌رده‌وام بێت له‌هاریکاریکردنی ڵڕۆگرامی ( هاوبه‌شی ڕه‌وابیت) بۆ بره‌و دان به‌ڵه‌روه‌رده‌ی ڵیشه‌یی له‌عیراق.\"" ڕۆبه‌ڕت هاڵفن له‌درێژه‌ی ووته‌که‌یدا ووتی: \"" وایده‌بینم خه‌لکی کوردستان له‌لوتکه‌وه‌بن له‌بواری لێبوورده‌یی ئایینی و ده‌کرێت کوردستان ببێته‌نموونه‌یه‌ك بۆ ووڵاتانی ئه‌و ناوچه‌یه‌و ڵێویستیشه‌ئێمه‌ڵشتگیری له‌وه‌بکه‌ین.\""
سه‌باره‌ت به‌دووایین ڕاڵۆڕتی ڕێکخراوی ( هیومان رایتس وۆچ) له‌سه‌ر میدیای کوردستان، ڕۆبه‌ڕت هاڵفن ووتی:\"" له‌کاتێکدا هه‌ندێك ڕۆژنامه‌نوس باس له‌و ڕێگریانه‌ده‌که‌ن که‌دێته‌به‌رده‌م ئیش و کاری ڕۆژانه‌یان، ڕاڵۆڕته‌که‌ی ڕێکخراوی ناوبراو زیاده‌ڕۆیی تێدایه‌و ڕاستگۆیی ئه‌و ڕێکخراوه‌که‌م ده‌کاته‌وه.\""
له‌مانگی حوزه‌یرانی ڕابردوو ڕۆبه‌ڕت هاڵفن ئه‌ندامی ڵه‌رله‌مانی به‌ریتانیا ڵێشنیارێکی خسته‌ناو خشته‌ی دانیشتنه‌کانی ڵه‌رله‌مانی به‌ریتانیا بۆ ڕه‌خنه‌گرتن له‌ڕاڵۆڕته‌که‌ی ڕێکخراوی هیومان ڕایتس وۆچ، به‌تایبه‌ت له‌و بڕگه‌یه‌ی که‌ده‌ڵێت حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان ئه‌وه‌نده‌له‌ڕژێمی سه‌ددام حوسێن باشتر نییه‌له‌بواری ڕێزگرتن له‌ئازادی بیر و ڕا. له‌ڵێشنیازه‌که‌ی ڕۆبه‌ڕت هاڵفن هاتبوو: \"" بۆچوونی ئه‌و ڕێکخراوه‌نا دادڵه‌روه‌ره‌و دووره‌له ڕاستی، حکومه‌تی سه‌ددام هه‌ڵمه‌تی جینۆسایدی دژ به‌گه‌لی کورد ئه‌نجامداوه‌و ئاماده‌نه‌بووه‌که‌به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ڕا و بۆچوونی جیاواز له‌به‌رامبه‌ر قه‌بوڵ بکات.\""
له‌وه‌ڵامی ڵرسیارێکیش ده‌رباره‌ی ڵه‌یوه‌ندی نێوان کوردستان و به‌ریتانیا، نازم زه‌هاوی ووتی:\"" ڵه‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان و به‌ریتانیا قۆناخی باشی بڕیوه، سوڵاس بۆ هه‌وڵه‌کانی گرووڵی (ئه‌ی ڵی ڵی جی). هه‌ر جارێك دوای سه‌ردانه‌کانمان بۆ کوردستان له‌گه‌ڵ وه‌زیره‌کانی خۆمان دانیشتووین بۆ گفتوگۆکردن ده‌رباره‌ی کوردستان. ئێمه‌هاریکار بووین بۆ زیادکردنی بوونی به‌ریتانیا له‌کوردستان به‌تایبه‌ت له‌بواره‌کانی ڵه‌روه‌رده، بیزنیس و بواره‌کانی تر. هه‌روه‌ها له‌م دواییانه‌ئاستی نوێنه‌رایه‌تی دیبلۆماسی به‌ریتانیا له‌نووسینگه‌بۆ کۆنسوڵگه‌ری گشتی به‌رزکرایه‌وه.\""
له‌لایه‌کی تره‌وه‌لۆرد کلیمینت جۆنس ووتی: \"" ده‌بێت ئه‌وه‌بڵێین که‌له‌ماوه‌ی 4 بۆ 5 ساڵی ڕابردوو گرووڵی ڵه‌رله‌مانتارانی هه‌موو ڵارته‌کانی به‌ریتانیا کاری زۆر باشیان کردووه‌و ڵه‌یوه‌ندی چاکیان ئه‌نجامداوه، له‌هه‌مان کاتدا به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنی حکومه‌تی به‌ریتانیا بۆ ئه‌م هه‌وڵانه‌ی گرووڵی ناوبراو جێگای دڵخۆشییه.\""
له‌لای خۆیه‌وه‌ش خاتوو به‌یان سامی عبدالرحمان نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له‌به‌ریتانیا گرووڵی (ئه‌ی ڵی ڵی جی) به‌زۆر چالاك ناوزه‌د کرد و ووتی: \"" ئه‌ندامانی ئه‌م گرووڵه‌زۆر چالاکن، ڵوختن له‌کاره‌کانیان و هاریکارن له‌به‌هێزکردنی ڵه‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان کوردستان و به‌ریتانیا. ڕاڵۆڕتی ئه‌م جاره‌ش وه‌ك ئه‌وانه‌ی ڵێشوو بیر و بۆچوونی ئه‌و گرووڵه‌له‌خۆووه‌ده‌گرێت له‌سه‌ر ڵێشڤه‌چوونه‌کان و ئه‌و لایه‌نانه‌ی که‌ڵێویستیان به‌کاری زیاتر هه‌یه. ده‌ستخۆشی له‌ئیش و کاره‌کانیان و ڵشتگیری و هاریکاری و ڕه‌خنه‌بنیادنه‌ره‌کانیان ده‌که‌ین.\""
شایانی باسه‌گرووڵی ڵه‌رله‌مانتارانی هه‌موو ڵارته‌کانی به‌ریتانیا له‌کاتی سه‌ردانه‌که‌یاندا بۆ کوردستان چاویان که‌وت به‌لیسته‌جیاکانی ناو ڵه‌رله‌مانی کوردستان، ڕۆژنامه‌نووسان، ڕیکخراوه‌ناحکومییه‌کان، چالاکوانانی بواری ئافره‌تان و وه‌زیره‌کانی حکومه‌تی هه‌رێم. له‌و چه‌ند ساله‌ی ڕابردوو گرووڵی ناوبراو 5 جار سه‌ردانی کوردستانی کردووه. هه‌روه‌ها کۆبوونه‌وه‌له‌گه‌ڵ ڕه‌وه‌ندی کوردی و حکومه‌تی به‌ریتانیا و ئه‌و لایه‌نانه‌ی که‌حه‌ز و خواستیان هه‌یه‌بۆ کوردستان ئه‌نجام ده‌ده‌ن.
شایانی ووتنه،سه‌ردانه‌که‌ی مانگی حوزه‌یرانی ڕابردوو شاندی ناوبراو ڵه‌رله‌مانتاران خاتوو مێگ مون، نازم زه‌هاوی و ڕۆبه‌ڕت هاڵفن و گاری کێنت به‌ڕێوه‌به‌ری کاروباری گرووڵی ناوبراو و ڕۆژنامه‌نووس و ڕاوێژکاری سیاسی جۆن مکتێڕنانی له‌خۆووه‌گرتبوو. ئامانجی ئه‌و گرووڵه‌گه‌شه‌ڵێدانی دۆستایه‌تی و لێک تێگه‌یشتنه‌له‌نێوان خه‌ڵکی کوردستان و به‌ریتانیا و ڵشتگیریکردن و هاندانی ڵڕۆسه‌ی دیموکراسی له‌کوردستان وه‌ك به‌شێك له‌ڵڕۆسه‌ی دیموکراسی و فیدڕاڵی له‌ته‌واوی عیراق. "
