سۆشیال میدیا و رۆژنامەوانیی روونكردنەوە

سۆشیال میدیا و رۆژنامەوانیی روونكردنەوە

رۆژنامەوانیی روونكردنەوە (صحافة البیانات - Data Journalism) ئەم بابەتە و گفتوگۆ لەسەر ئەم بابەتە یەكێكە لە بابەتە نوێیەكانی جیهانی رۆژنامەگەری و كۆنفڕانس و دیبەیتەكانی تایبەت بە میدیا و رۆژنامەوانی كە جگە لە گەشەی تەكنەلۆجیا و سەرهەڵدانی سۆشیاڵ میدیا و میدیای ئینتەرنێت، دەتوانێت لەیەك كاتدا هەر سێ جۆرەكەی رۆژنامەنووسی (خوێندراو، بینراو، بیستراو) كۆبكاتەوە، واتە لە یەك هەواڵ، یان بابەتدا هەر سێ فۆڕمەكە هەبن.
خەڵك بە زۆربوونی زانیارییەكان و گەیشتنی هەواڵ و زانیارییەكانی تایبەت بە رووداوەكانی زۆرینەی پارچەكانی جیهان بە وەرگر لە هەر گۆشەیەكی سەر زەوی بێت، سەرقاڵ بووە، وەرگریش ئاسان نییە لە بەردەم لێشاوی ئەم هەموو زانیاری و بابەتانە بتوانێت خەزنی زانیارییەكان بكات لە هۆش و ئایدیایدا و پێ راناگات جیاكاری بكات و بزانێت ئەو زانیارییە نوێیە لەسەر چ بابەت رووداوێكە و رووداوی پێشتری چییە و دەرەنجامی چییە؟ یان زنجیرەی رووداوە یەك لە دوای یەكەكانی چییە؟ لە هەمان كاتدا پێ راناگات بگاتە قووڵایی زانیارییەكان و رۆئیایەك وەربگرێت لەسەر رووداوەكان، بۆیە زۆرێك لە كەناڵە جیهانییەكان لەم جۆرە رۆژنامەگەرییە پەیڕە دەكەن لە بڵاوكردنەوەی زانیاری لە سەر رووداوەكان، كەواتە ئەگەر بپرسین رۆژنامەوانیی روونكردنەوە چییە؟ وەڵامەكەی بریتییە لە دانان و زیادكردنی ژمارە و وێنە و گرافیك و رێژە و بەیانات لە سەر ئەو هەواڵە، یان رووداوە، یان بابەتە، تاكو وەرگر ئاسانتر شتەكان وەرگرێت و لێی تێبگات، لەوەی ئەم رووداوە بە هۆی چییەوە رووی داوە؟ پێشینەی چییە و لە چییەوە هاتووە. سەرباری روونكردنەوە، زۆر جار بۆ راكێشانی سەرنجی وەرگریشە، چونكە وەرگر سەرقاڵە لەناو زانیاری و هەواڵەكان كە زۆرجار داتایەك، یان گرافیكێك، یان ژمارەیەك وادەكات، وەرگر رابكێشێت بۆ ئەو زانیارییە و ئاسانیش لێی تێ بگات، نموونەی ئەوانەش لەگەڵ ناوهێنانی شوێنێك، یان كێشەیەك، كورتە روونكردنەوەیك دەدرێت، یان وێنەیەك، یان نەخشەیەك، یان ڤیدیۆیەكی لەگەڵ دادەنرێت، تاوەكو وەرگر بە ئاگا بهێنێتەوە لەسەر ئەو شوێنە، یان ئەو رووداوە، جاری واش هەیە وەرگر كە شتەكانی بۆ دەكەیت بە ژمارە، یان داتا، یان بەراوردی دەكەیت بە شتێك كە لە تێگەیشتنی ئەوەوە نزیكە، جگە لەوەی سەرنجی رادەكێشێت، بە ئاسانییش لێی تێدەگات. بۆ نموونە: كاتێك دەڵێت: رێژەی گەندەڵی لە وڵاتێكدا دەبێتە هۆی بەهەدەردانی پارەو سامانی وڵات، جیاوازترە لەوەی كە بڵێت: رێژەی گەندەڵی لەو ڵاتەدا ساڵانە ئەوەندە «....» بڕە پارە بەهەدەر دەدات، یان بەراوردی دەكەن بە بڕێك كە لە تێگەیشتنی وەرگرەوە نزیك بێت. وەك نموونە: بۆی بەراورد دەكەن بە شتێك وەك رێژەی بەهەدەردانی پارە لەو وڵاتەدا ‹›ئەوەندە هێندەی›› داهاتی ساڵانەی وڵاتەكەی، یان نزیكی دەكەنەوە لەهەر شتێكی دی كە لای وەرگر ئاشنایە و دەتوانێت بە ئاسانی لێی تێبگات.
سۆشیاڵ میدیا بە هۆی توانای مەڵتی بوونی لە یەك كاتدا بۆ دانانی وێنە و ڤیدیۆ و گرافیك و خێراگەیاندنی بە ئامرازێكی گرنگی سەرهەڵدان و گەشەدان بەم جۆرە لە رۆژنامەوانی دادەنرێت و رۆژانە لە ڤیدیۆ و وێنەكان و پەیامە دەنگییەكانەوە زانیاری و داتایەكی زۆر بە كورتترین ماوە دەدرێت بە گوێچكەی وەرگراندا و پیشانیان دەدرێت، جگە لەوەش بەشێكی زۆری میدیا تەقلیدییەكانی وەك تەلەفزیۆن و رادیۆ و رۆژنامەش لەبەر ئەو پێداویستیی وەرگرە چوونەتە نام ئەم فۆڕمە لە رۆژنامەگەری و ئاسانكاری بۆ وەرگر دەكەن.
Top