رەوشا رۆژھەڵاتا ناڤین و پێگەھا ھەرێما کوردستانێۆ
June 21, 2019
وتار و بیروڕا
ھەر رۆژەک کو دەرباس دبیت، مە گوە ل گوھارتنێن مەزن دبیت ب تایبەت ل رۆژھەڵاتا ناڤین و ھەڤڕکی یێن وەلاتێن خوەدی ھێز ژبۆ گارانتیکرن و چەسپاندنا بەرژوەندی یێن خوە زێدەتر دبن و نھا ژی ب سەدەما ھەولێن ئەمەریکا ژبۆ پێکانینا ھەڤپەیمانییەکە بھێز ل دژی سەرەردەری و بەرژوەندی یێن ئیرانێ ل دەڤەرێ، لەوا ھەستیارییا بارودۆخی گەھشتیە رادەیەکی کو دشێین بێژین ئەم د چارچۆڤا شەر داینە بێی کو دەنگێ تەقە بێ بھیستن و د ڤێ چارچۆڤێ دە ژی، ھەرێما کوردستانێ پێگەھەکا گرنگ و ستراتەژیکە و نکارین بێژین کو چ مەترسی ل سەر ڤێ ھەرێما ئارام د چاردۆرا ئاگرەکێ ب تێن نینە .
ژبەر ھەستیارییا رەوشا رۆژھەڵاتا ناڤین و گوھارتنێن دەڤەرێ، گاڤا ھەری گرینگ کو ل ھەرێما کوردستانێ د ڤی دەمی دە ھاتیە ئاڤێتن ھەڵبژارتنا رێزدار نێچیرڤان بارزانی وەکە سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ یە، ژبەر کو گوھارتن و ھەڤرکی یێن سیاسی و ئەمنی یێن دەڤەرێ دێ ھەرێما کوردستانێ ژی راستی مەترسی یێن مەزن بکە و، ب ئەزموونا کو د ھەیاما چەند ساڵێن دەرباسبوویی ھەرێما کوردستانێ پێدا دەرباسبووی، وێ یەکێ نیشا ددە کو ئەڤڕۆ ل ھەر رۆژەکا دی پێویستی ب سەرکردەیەکێ خوەدی سەربوور و شیانە، ئەو سەرکردە ژی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێیە.
بێ گومان ئاشکرایە کو بوویەرێن ل کەنداڤا فارس و ھەروەھا ئیراق و سوریا و یەمەن و لیبیا و سودان و ھەژمارەکە وەڵاتێن دن یێن رۆژھەڵاتا ناڤین و، ھەڤرکی یێن وەلاتێن خوەدی ھێز ژی ژبۆ تاقیکرن و سەپاندنا ھەژموونا خوە ل ڤان دەڤەرا، ڤێ یەکێ دیار دکەت کو ئەگەرێن روودانێن شەڕ پترن ژ روودانێن ئاشتی و ئارامیێ. ھەرێما کوردستانێ ژی ژ ئالیێ پۆلۆتیکیڤە کەتیە جھەکێ ستراتیژی کو چاڤێ وان وەڵاتان لسەرە و وەلاتێن دەردۆر ژی ھەول ددەن کو ناکۆکی د ناڤبەرا ئالی یێن سیاسی یێن ھەرێما کوردستانێ پتر ببە و، ب ڤێ رێکێ دخوازن ئاگرێ شەڕی ڤەگوھێزن و بالا وەلاتێن خوەدی ھێز ژی ژبۆ سەر ھەرێما کوردستان بکێشن، لێ مە دیت کو ل دەما ھەلبژارتنا رێزدار نێچیرڤان بارزانی چاوا ب پەیاما و تەلەفۆنا سەرکردە و سەرۆکێن وەڵاتان پیرۆزباھی کرن و تەکەز ژی لسەر وێ یەکێ کرن کو ب ھەلبژارتنا نێچیرڤان بارزانی دێ تێکلی یێن خورت و، پێشکەفتنێن مەزن ل ھەرێما کوردستانێ چێ بن د چارچۆڤا گوھارتنێن چاڤەڕێ کری یێن دەڤەرێ.
تێزانین کو رۆژھەڵاتا ناڤین د وارێ ئۆلی دا بەرفرەھە و گەڵەک نەتەوە و ئیتنێن جودا تێدا ب قۆناخێن دژوار دەرباسبوونە و ھەرێما کوردستانێ ژی، ب درێژاھیا دیرۆکێ خەبتیە کو مافێن رەوایێن خوە بدەست بێخیت و ھەبوونا ژێرخانەکە خوەزایی ژی سەدەمەکە سەرەکە یا ھەڤرکی یێن جیھانی و ھەرێمی بوویە، لەوا د ھەیاما دەرباسبوویی رێزدار نێچیرڤان بارزانی وەکە سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ کارییە رۆلەکە گرینگ بگێڕیت ژبۆ پاراستنا وارێ سیاسی و ئەمنی و پێکەڤەژیانێ، نەخاسمە د ھەیاما پێنج ساڵێن دەرباسبوویی ب رۆلا خوە یا ب باندۆر کاریە ببیتە یەک ژ سەرکردەیێن ھەری بەرچاڤ، کو بالا جیھانێ بخوە کێشایە و بوویە کەسایەتییەکێ خوەدی ھێز و ب بڕیار ل دەڤەرێ، کو ژبۆ گوھارتنێن دەڤەرێ پرس و سەرنجا وی ژبال وەڵاتێن خوەدی ھێزڤە تێ وەرگرتن.
ھەرێما کوردستانێ دڤێ چاخێ دە پێدڤی ب دیتن و جیھانبینییەکا نەتەوەیی ھەیە، دەرفەت زێرینن و زەلامێن عاقل ژی دەرفەتێن زێرین ژ دەست نادەن، ئامانجێن سەرۆکێ ھەرێمێ مفا وەرگرتنە ژ دەرفەتا ژبۆ گەھشتن ب مافێن رەوایێن گەلێ کوردستانێ، کو ئەو ژی گەھشتن بۆ مافێ چارەنڤیس و سەرخوەبوونێیە، ب ئاوایەکی کو د ھەیاما دەرەباسبوویی دا ب سیاسەتەکە نەرم و خورتکرنا تێکلی یێن سیاسی، کارییە سەروەریا ئاخا کوردستانێ و گارانتیکرنا مافێن تاک و سەرخستنا یاسایا دادوەری و موکومکرنا ژێرخانا ئابووری و ئاشتکرنا ئالی یێن سیاسی و، ھەروەھا سەرەدەری یێن ب بەغدا و وەلاتیێن جیران و جیھانێ رە، یەک ژ سەرکەفتنێن بەرچاڤ یێن نێچیرڤان بارزانینە ب ئاوایەکی کو دکارین بێژین گاڤێن مەزن ژبۆ ئارمانجێن سەد ساڵی یێن گەلێ کوردستانێ ھاتنە ئاڤێتن و، نھا ژی قۆناخەکە نوو دەستپێکریە کو بێ گومان دکارە دڤێ قۆناخێ دە ژی ب سیاسەتەکە نەرم ل ناڤخوە و سیاسەتە بھێز ل دەرڤە دێ چارەنڤیسەکە گەش چاڤەڕێ گەلێ مە کەت.
پرسا کورد ل بن رۆناھی یا گوھارتنان دایە، یەک ژ پرسێن ھەری گرنگ و ئەکتیڤ یێن رۆژھەڵاتا ناڤینە، نێچیرڤان بارزانی وەک سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ دخوازە کورد یاریکەرەکێ دیپلۆماتیک و دەنگ و رەنگێ گەلێ کوردستانێ د سەمینار و جڤاکا ناڤنەتەوەیی و ھەرێمی دا بەرچاڤ بیت، دڤێ ھەموو ئالی یێن سیاسی و جەماوەر پالپشتیا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ د ڤێ قۆناخا ھەستیاردا بکەن .
خورتکرنا بنگەھێن دەموکراسی و شارستانی فرەھکرنا سەقایێ ئازاد یێ جڤاکا سڤیل ل ھەرێما کوردستانێ وەکە ئەو جڤاکێن کو ب جیھانا ئازاد تێن ناسکرن، تێ ھەژمارتن. ب ڤێ یەکێ ژی بەشداریا راستینەیا وەڵاتییان د پرۆسەسا سیاسی دا دێ بجی ببە و ھەموو وەڵاتی دێ ھۆگرێ کوردستانێ ببن و ھەرێما کوردستانێ ژی دێ بکەڤیتە سەر نەخشەیێ وەڵاتێن ئازاد.
د ئەنجامێ دە، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ کەسایەتییەکێ بھێز و ب باندۆرە کو دێ بکاربە کارێن مەزنتر بکە و، وەکە سەرکردەیێن مەزن یێن وەکی (لی کوان یو، دیگۆل و جۆرج واشنتن .....) شانسا وێ یەکێ ھەیە کو ھەرێما کوردستانێ بگەھینیتە ئارمانجێن بلند ب ڤێ یەکێ ژی تو ئالییەکێ نەیار وێرەکییا وێ یەکێ نادەتە خوە کو ئاستەنگیان چێکە ل ھەمبەر رەوتا پێشڤەچوونا ھەرێما کوردستانێ، لێ ھەموو وەڵاتی و پێکھاتە و ھێزێن سیاسی دێ بنە پشتەڤان بۆ ئەزموونا فەرمانداریا دیموکراسی یا ھەرێما کوردستانێ.