چارەنڤیسێ هەولێر و بەغدا د دەستێن هەڤپەیمانێن وان دا

چارەنڤیسێ هەولێر و بەغدا د دەستێن هەڤپەیمانێن وان دا
رۆژهەلاتا ناڤەڕاست د رەوشەکا جودا ژ دەهـ سالێن بووری دا دەرباز دبیت، ڤێ جوداهیێ کارتێکرنەکا ئێکسەر ل سەر هەرێما کوردستانێ و ئیراقێ ژی هەیە و دەڤەر کەفتییە د رەوشەکێ دا، هەر ئالییەکێ زێدەتر هەڤپەیمان هەبن، دێ شێت خۆ راگریت و ئالییێن بتنێ یان د ناڤبەرا لایەنێن هەڤدژ دا دلەیزن، دوور نینە ل بەر پێیان بچن.
حکومەتا هەرێما کوردستانێ پشتی بیست و پێنجی سپتەمبەرێ، بەردەوام داخوازا دەستپێکرنا دانوستاندنان دگەل بەغدا کرییە، لێ بەغدا رازی نەبوویە و بێی فشارێن دەرەکی، گەلەک دوورە کو ل سەر دانوستاندنان رازی ببیت. عەبادی هەر د سێ مەهێن بووری دا، رێفڕاندۆم کرییە بەهانە کو نە دانوستاندنان دەستپێ بکەت و بەردەوام بیت ل سەر بنپێکرنا چەندین مادەیێن دی یێن دەستووری ژبلی یێن کو بەری نها بنپێ کرین. حکومەتا هەرێما کورستانێ بەرانبەر بنپێکاریێن ئیراقێ، بەردەوام بزاڤا ئارامکرنا رەوشێ کر و ئامادەباشییا خۆ یا تەمام بۆ پێگرییێ ب دەستوورێ ئیراقێ و دەستپێکرنا دانوستاندنان د چارچووڤەیێ وی دەستووری دا دیار کر، لێ پشتی بەردەوامییا داخوازیێن هەرێمێ و بێدەنگییا بەغدا، گەڕا ب دەستڤەئینانا پشتەڤانییا ناڤدەولەتی هاتییە و فڕەنسا بوویە دەرگەهەک بۆ دەستپێکرنا دوبارە بهێزبوونا پەیوەندیێن ناڤدەولەتی یێن هەرێمێ و زێدەبوونا فشاران ل سەر حکومەتا ناڤەندی.
بەری سەرۆکوەزیرێ هەرێما کوردستانێ سەرەدانا فڕەنسا ژی بکەت، هەلویستێ جڤاکا ناڤدەولەتی دەربارەی کێشەیێن هەولێر و بەغدا رۆن و ئاشکرا بوو، لێ عەبادی تا نها بێ هەلویستە. پرسا دهێتە کرن، ئەرێ هەلویستێ عەبادی پشتی سەرەدانێن سەرۆکوەزیرێ هەرێمێ و جێگرێ وی بۆ وەلاتێن رۆژئاڤا دێ هەر وەک خۆ مینن؟
ل ڤێرە دو سیناریۆ هەنە؛ ژ ئالییەکی ڤە، عەبادی دخوازیت دانوستاندنان دگەل هەرێمێ دەستپێ بکەت و هەموو کێشە و ئاریشەیان ب دیالۆگ چارە بکەت، لێ پرسیارەکا دی ژی د ڤی چارچووڤەیی دا هەیە، ئەرێ عەبادی دێ شێت خۆ وەک کەسەکێ بێ لایەن و دوور ژ بجهئینەرێن پلانێن ئیرانێ دەتە دیارکرن و د بەر پێیان نەچیت؟ عەبادی ب پشتگوهخستنا داخوازیێن ئیرانێ دێ پاشەرۆژا خۆ یا سیاسی بێخیتە سەر لێڤا نەمانێ و دێ ژ گرۆپێن شیعی یێن نێزیک ئیرانێ و تەهرانێ دوور بیت، لەورا داکو ئەڤە روونەدەت، عەبادی نەچارە بەردەوامیێ بدەتە گڤاشتنێن ل سەر هەرێما کوردستانێ.
سیناریۆیێ دویێ؛ وەلاتێن ئەورۆپی داخوازا دەستپێکرنا دانوستاندنان و راکرنا دۆرپێچا ل سەر هەرێما کوردستانێ ژ حکومەتا عەبادی دکەن و فڕەنسا و ئەلمانیا ب فەرمی ئەو تشت راگەهاندییە و تا رادەیێ ئەلمانیا بڕیار دایە؛ گەر عەبادی دانوستاندنان دگەل کوردستانێ دەستپێ نەکەت، دێ هاریکاریێن خۆ ژ بەغدا بڕیت. ل ڤێرە ژی، گەر عەبادی ل دووڤ داخوازییێن وەلاتێن ئەورۆپی بچیت، دێ خۆ ژ ئیرانێ کەت و گەر داخوازییان بجهـ نەئینیت ژی، دێ فشارێن ناڤدەولەتی ل سەر وی زێدە بن و گەر ب هاریکارییا ئیرانێ د هەلبژارتنان دا سەربکەڤیت ژی و دوبارە ببیتە سەرۆکوەزیر، بێی هاریکاریێن وەلاتێن رۆژئاڤا، وی شیانێن دوبارە ئاڤاکرن و ئاڤەدانکرنا ئیراقێ نابن. بێی ئاڤەدانکرن ژی، دگەل بوورینا دەمی، ژبلی کوردان، پێکهاتەیا سونی یا ئیراقێ ژی دێ ب پشتەڤانییا هەڤدژێن ئیرانێ، هاریکاریێن زێدەتر بدەست خۆ ئێخیت و ب هەموو هێزا خۆ، دژایەتییا حکومەتا تەهرانێ ل بەغدا کەت.
یا کو دهێتە دیتن، عەبادی هزرا هێزەکا گەلەک مەزنتر بۆ خۆ دکەت، باوەری بۆ خۆ چێکرییە کو نە هێزێن پێشمەرگەی و نە هەڤپەیمانییا ناڤدەولەتی، رۆل د ژناڤبرنا دەولەتا بناڤ ئیسلامی دا نەبوو، تنێ وی ب زەند و باسکێن خۆ ژناڤ برییە و هەروەسا هزر دکەت، کو وی هێزێن پێشمەرگەی شکاندینە و چەندین دەڤەرێن کوردستانی یێن چەندین سالە کێشە لسەر، ب هێزا خۆ رزگار کرینە، بێ کو هزر بکەت، ئەو دەڤەر هەر کوردستانی نە و بێ شەڕ وی کڕینە و ب هەر ئێک ژ سیناریۆیێن بەری نها، عەبادی د هەڤکێشەیا دەڤەرێ دا کەسەکێ بهێز نینە و د ناڤبەرا ئیران و وەلاتێن رۆژئاڤا دا، دێ بیتە قوربانییا قووناغێن بهێن یێن مەیدانا سیاسەتا ئیراقێ و بەرانبەر وێ، هەرێما کوردستانێ دەست راکێشانا بەرژەوەندیێن وەلاتێن رۆژئاڤا کرییە و بۆ وان ژی، کوردستانەکا بهێز باشترە ژ کو پارچەکا دی ل دەڤەرێ ل بن کونترۆلا ئیرانێ بیت.
Top