فڕەنسا، دەرگەهێ دوبارە بهێزبوونا هەرێمێ
December 6, 2017
وتار و بیروڕا
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکوەزیرێن هەرێما کوردستانێ، ل سێی ڤێ مەهێ ل کۆچکا ئێلیزێ ل پایتەختێ فڕەنسا ژ ئالیێ سەرۆکێ وی وەلاتی ڤە، هاتە پێشوازیکرن. ئەڤ سەرەدانە ژ هەر سەرەدانەکا بەری نها یا سەرکردەیێن کوردستانێ بۆ دەرڤە وەلاتی جودا بوو. ئێک ژ ئەگەرێن سەرەکی یێن گرنگییا ڤێ سەرەدانێ، دەمێ وێ یە و گرنگییا هەبوونا پەیوەندییان دگەل زلهێزان د ڤی دەمی دا، دبیت ژ بەری نها گرنگتر بیت.
ژبلی گرنگییا دەمێ سەرەدانێ، سەرۆکاتییا فڕەنسا ب ئالایێ کوردستانێ، نڤیسینێن کوردی و چەندین پرۆتۆکۆلێن دی یێن جودا ژ بەرێ، پێشوازی ل سەرۆکوەزیران کر و بابەتێ رێککەفتن ژی ل سەر هاتییە کرن، گرنگییا سەرەدانێ پشتڕاست دکەن.
ژ گرنگترین خالێن نێچیرڤان بارزانی دگەل ئیمانوێل ماکرۆنێ سەرۆکێ فڕەنسا بەحس کرین، کێشەیێن د ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا بوون و فڕەنسا دەربارەی بابەتی هەڤهەلویستا کوردستانێ بوو و سەرۆکێ فڕەنسا هەمان داخوازیێن کوردستانێ ژ بەغدا هەنە، کو گرێدای بجهئینانا دەستووری ب تایبەت مادەیێ سەد و چل و دەستپێکرنا دانوستاندنێن بێی مەرجن.
خالەکا دی یا گرنگییا سەرەدانێ بەرچاڤ دکەت، رژدییا سەرۆکاتییا فڕەنسا ل سەر بجهئینانا وان ئاخافتنایە یێن ب نێچیرڤان بارزانی هاتینە دان و هەر ئێکسەر پشتی ڤەگەڕیانا سەرۆکوەزیرێن هەرێمێ، سەرۆکێ فڕەنسا پەیوەندی ب حەیدەر عەبادی کرییە و داخوازا دەستپێکرنا دانوستاندنێن دگەل هەرێما کوردستانێ ژێ کرییە و پاش پەیوەندییا دگەل عەبادی، ماکرۆن دگەل تڕامپی ژی ئاخفتییە و هەردو ئالییان دەستپێکرنا دانوستاندنان د ناڤبەرا کوردستان و ئیراقێ دا، ب چارەیەکا پێدڤی ناڤ کرییە. و هەروەسا پشتی دیاربوونا ئەنجامێن بزاڤێن سەرۆکێ فڕەنسا، دێ دوبارە پەیوەندی ب سەرۆکوەزیرێن هەرێما کوردستانێ هێتە کرن و ل سەر ئەنجامان هێتە هایدارکرن و هەر چ ئەنجام بن، دێ بۆ هەرێما کوردستانێ ئەرێنی بن.
ئەگەر ئەنجامێن بزاڤێن فڕەنسا رازیبوونا بەغدا ل سەر دەستپێکرنا دانوستاندنان بن، بۆ کوردستانێ بجهئینانا دەستوورێ ئیراقێ گرنگە، لێ ب مەرجێ چاڤدێرییا ناڤدەولەتی ل سەر بجهئینانا دەستووری هەبیت و هەر رێککەفتنا دگەل بەغدا بهێتە کرن، ئالیێ سێیێ ژی کو ئەمریکا، یان هەڤپەیمانییا ناڤدەولەتی یان نەتەوەیێن ئێکگرتی پشکدار بیت.
و ئەگەر ئیراق ل سەر دەستپێکرنا دانوستاندنان رازی نەبیت، دیسان دێ بۆ جڤاکا ناڤدەولەتی ئاشکرا بیت کو حکومەتا ئیراقێ تنێ وەک بانگەشە ب دەستووری دئاخڤیت و ئامادە نینە دەستوور و یاسایا ئیراقێ بهێتە بجهئینان.
دوور نینە بەغدا رازی نەبیت دەست ب دانوستاندنان بکەت، ژبەر کو؛ هەر ژ پشتی بیست و پێنجی ئیلۆنێ بۆ هەموو لایەنان دیار بوویە کو هەرێما کوردستانێ نە ئالیێ تێکدەرە ل ئیراقێ، هەموو دەمان، بەری رێفڕاندۆمێ و پشتی رێفڕاندۆمێ ژی، ئامادەباشییا خوە بۆ دەستپێکرنا دانوستاندنان دیار کرییە.لێ بەغدا ب بەهانەیێن جودا ئامادە نینە دەست ب دانوستاندنان بکەت و عەبادی ب دەستپێنەکرنادانوستاندنانگەلەک ئەگەرێن سیاسی هەنە، ژ وان؛ حکومەتا وی شیانێن بجهئینانا دەستووری نینن، عەبادی شیانێن بجهئینانا سۆزێن خوە و دیارکرن و سزادانا گەندەلان نینن و هەروەسا ژ روویێ سیاسی ڤە، عەبادی وەک بانگەشە بۆ هەلبژارتنان، هەرچەند دژایەتییا کوردان بکەت، دێ زێدەتر پشتەڤانییا جەماوەری ب دەست خوەڤە ئینیت.
نها بەغدا رازی بیت دانوستاندنان بکەت یان نە، فرۆکخانەیێن هەرێمێ بهێنە ڤەکرن یان نە، سەرەدانا سەرۆکوەزیران بۆ فڕەنسا، دەستپێکا قووناغەکا نوویە، فڕەنسا بوو دەرگەهەک بۆ دوبارە ڤەبوونا دەرگەهێ دپلۆماسییەتا ناڤدەولەتی ل هەمبەر حکومەتا هەرێمێ و هەروەسا دەرگەهەک بۆ گەهاندنا داخوازیێن هەرێمێ بۆ جڤاکا ناڤدەولەتی.