سەرەڕای ھەمی ئاستەنگێن نافخۆیی و دەرەکی و بزەحمەتبوونا ھەڤکێشەیا سیاسی و ڕاگرتنا بەلانسا وێ ل کوردستانێ، لێ سەرکرداتیا کوردستانێ و نەخاسمە ژی جەنابێ سەرۆک بارزانی زێدەتر ژ شیانێن خۆ یا پێکۆل کری وێ بەلانسێ تاڕادەیەکێ بپارێزن و ڕاگرن. کارەک دژوار و بزەحمەتە و نەب سانەھییە نەخاسمە گەر تە ھندە دوژمنێن دەرەکی و نەیارێن نافخۆیی ھەبن. جەنابێ بارزانی ھەمی دەمەکی یا ڤیای کوردستانێ ژ ئاریشەیێن تایفی و مەزھەبی یێن دەڤەرێ بپارێزیتن و دویر بێخیتن. ب سیاسەتەکا حەکیمانە وی یا ڤیای تنێ بۆ بەرژەوەندییا گشتی ئاستەکێ باشێ پەیوەندییان دگەل وەلاتێن دەروبەر و جیھانێ دروست بکەتن. ھەرچەندە ھندەک کەس و لایەن ب چاڤەکێ گۆماناوی تەماشەی وان پەیوەندییان دگەن، لێ چونکی جەنابێ سەرۆک بارزانی باش یێ د مێنتالیتە و سایکۆلۆژیایا ھزرییا وان کەان گەھشتی بێی دوودلێ بەردەوامە لسەر باوەرێن خۆ و ئەو وەسا دبینیتن بۆ رزگارییا ئێکجارییا ڤی نەتەویێ زۆرلێکری تنێ ئازادی و سەربخۆیی دشێتن برینێن وان یێن ھندە سەد سالی دەرمان بکەتن و بڕیارا ڕیفراندۆمێ ژی ھەر ژ ڤێ چەندێ تێتن کە جەنابێ بارزانی گەلەک دویربینترە ژ وێ چەندا ھندەک کۆرتبین ھزر دکەن، لەوما "یێ بەرھەڤە لبن سیبەرا ئالایێ وێ " مرنێ ھەلبژێریتن نەک ھەتاھەتایە ڤی نەتەویێ ماندی و شەکەتی لبن پۆستالێن داگیرکەران بھێلیتە بێخۆدان. ئەو "ریفراندۆمێ بۆ دەولەتبوونێ دبینیتن"، بەلێ پا گەلەک وەلات ھەنە د کەساتییا جەنابێ بارزانی ناگەھن و وەسا دبینن کە ئەڤ دەولەتە بۆ شەڕێ وان دھێتە ئاڤاکرن و ئەڤ ترسا بێ بنەما ژی وەکی گەلەک ترسێن دیترێن گرێدای ب فەلسەفەیا خەلەت تێگەھشتن ژ ئایینی ئەڤرۆکە بسەر مێنتالیتە و ھزرا دەستھەلاتدارێن ئیرانێ زالە و ئاستەنگێن مەزن لبەر ئارامییا کوردستانێ دروستکرینە. ڕاستە ئەم نەتەوەکێ وەسانە، کە تشتەکێ وەکی " نان حەرامی " ل وی وەلاتی و خەلکێ وێ ب تشتەک کرێت دبینین، ب تایبەت ژی پشتی وی وەلاتی ب دەھان سالان سەدان ھزار کوردێن کوردستانا مە ل ھەمبێز گرتی و نان دایە وان، بەلێ یا ڕاستی وەکی دبێژن " برا برایە... کیسە جۆدایە". ئەڤرۆکە مە ژی وەکی ھەر نەتەوەکی وەلاتێ خۆ دڤێتن و ئەڤە مافێ ڕەوایێ مە و ھەر نەتەوەک دیترە. سەرباری ھندێ جەنابێ سەرۆک بارزانی و سەرکرداتیا کوردستانی ھەردەم داکۆکی ل ھندێ کرییە دەولەتبوونا کوردستانێ بۆ مەبەستێ گەفکرن ل چ کەس و لایەن و وەلاتەکی نینە، بەلێ پا ترسێن وان ھەر بەردەوام بووین. ئەڤ ترسا کۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ بەرامبەر پرۆسێسا ریفراندۆم و دەولەتبوونا کوردستانێ بێ ڕامان و تنێ بەرھەمێ دیاردەیەکا سایکۆلۆژییە کە د زانستێ دەروونناسیدا بناڤێ " مەرجیبوونێ " دھێتە نیاسین و بەردەوامییا مەرجیبوونا ئایینییە لنک وی وەلاتی و پێشینەیەکا دویر و درێژ یا ھەی.
نەڕازیبوون لسەر بنەمایێن پەیمانناما (٢٠٣٠ ) یا دناڤبەرا سیاسەتا پەروەردەیی ل ئیرانێ و ڕێکخراوا یۆنسکۆی، و ھەروەسا درویشمێ "دڤیا ئیسرائیل لسەر نەخشەیا جیھانێ بھێتە ھەلگرتن و ژناڤبرن" و سەدان نموونە ل وەلاتێ ئیرانا نۆکە بەرھەمێ مێنتالیتەیەکێ نە، ئەم ئەڤرۆکە وان دنیاسین کە د بیردۆزێن دەروونناسیێ دا جھەکێ تایبەتێ ھەی. کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ یا تووشی دۆخەکێ نالەبارێ سایکۆپۆلیتیک-ئایینی بووی و ھێدی ڕێک لبەر بەرزە بووینە، و یا گەھشتیە وی ئاستی " لەقا ل خۆ بدەتن"!
زانایێ بناڤ و دەنگێ ڕۆسی، پاڤلۆڤی، بڕێکا تاقیکرنەکێ ب گۆشتی و لسەر سەگەکی بناغێ بیردۆزەکا گرنگ دەیناند ئەڤرۆکە بیە ھێڤێنێ شرۆڤەکرنا گەلەک دیاردە و بوویەرێن سایکۆلۆژی، پەروەردەیی، جڤاکی، ڕامیاری و ئایینی. ئەڤ بیردۆزە دبێژیتن ھەر تشتەک و ئازرێنەرەکێ سروشتی دگەل ئێکێ دیتر لنک مرۆڤی و گیانەوەری بێنە بکارئینان، پشتی ماوەیەکی یێ نەسرۆشتی و نەپەیوەندار ب ڕەفتارەکێ ڤە دێ بیتە ئەگەرێ ھەمان ڕەفتاری. ئانکۆ بۆ نموونە ھەکەر چەند جاران دگەل گۆشتی دەنگێ تشتەکێ تایبەت بھێتە بکارئینان پشتی چەندەکی ئەو دەنگ بتنێ ژی ھەمان ڕەفتاری لنک وی سەگی ( یان مرۆڤی) پەیداکەتن. ب ھزاران ڤەکۆلینان پشتی ھینگێ ئەڤ ڕاستیە سەلماند. ھەتاکۆ نۆکە ل گۆندی پیرەژنکێن مە بۆ پێدانا دەخل و دانی ب مریشک و مراڤیێن خۆ دەنگێ ژ ڤی جۆری بکاردئینن، و گازی وان دکەن: توو ... تووو.... تووو... .
ئەڤ تیۆرە دبیاڤێن وەکی تیرۆرێ ژی ڕەنگڤەدانا خۆ یا ھەبووی، چ ئەو گرووپ و تاخمێن بەرەیێ سۆننە پشتەڤانیێ لێ دکەتن و چ ئەو گرووپێن چەکداری یێن تاخمێ شێعە و نەخاسمە وەلاتێ ئیرانێ و ب تایبەت بناڤێ پاراستنا ئایینێ خۆ ژ کارتێکرنا خەلکێ چەکی ددەتە و ھاریکارییا وان دکەتن.
دیارە کۆ ئایینێ ئیسلامێ، وەک پێدڤیاتییەکا سەردەمی، لسەر دەستێ محەمەدێ ئەمین (س) و بڕێکا پەرتووکەکا پیرۆز و بۆ بەلاڤکرنا بھایێن جوانێن مرۆڤایەتیێ ھات. دەستکەفتەک مەزن بی و مرۆڤایەتی ھەمی قەرداری وێنە. لێ ئەوا جھێ داخێیەگەلەک کەسان ئەو ئایین بۆ مەرەمێن تایبەت بکارئیناندن و بڤی کاری زیانێن مەزن گەھاندنە شارستانیەتا مرۆڤایەتیێ.
ئایین بەشەک جۆدانەبوویە ژ ئالاڤێن تێرکرنا گەلەک ژ پێدڤیاتیێن سایکۆلۆژی و جڤاکی لنک مرۆڤی و ئەو چ جاران نەشێتن خۆ ژێ بێمنەت بکەتن. وەک ماسلو دبێژیتن، بۆشاھیەک مەزن ل ژیانا مرۆڤی تژی کرییە. بەلێ کەسانەک بناڤێ ئیسلامێ ھزردکەن و بووینە ئەگەرێ دروستبوونا ڕێکخراوێن تووندڕەوێن تیرۆریستی تشتەک ھاوشێوەی مەرجیبوونێ یە. پشتی ھەڕفتنا دیوارێن خەلافەتا ئۆسمانی، زەلامێ نەساخێ سیاسی-ئایینی، ل دەستپێکا چەرخێ بیستێ، کە گەلەک بناسێن نافخۆیی و دەرەکی و کەسۆکی ل پشت بین، ڤالاتیەک دڤێ پلە و ناڤێ ئایینی دروست بی کە جیھانا ئیسلامی کەفتیەد تەنگاڤیەکێ دا بۆ قەرەبۆکرن یان ژی زڤڕاندنا وێ.
نەیا ڤەشارتیە چەند خەلیفەیێن ئێکەم تاڕادەکی، و خۆدێ ھنارتیێ ئیسلامێ شیان بنەما و بھایێن ئەوا ئایین پێ ھاتی بچەسپینن، خەلیفەیێن دیتر ھەتا سەردەمێ ئۆسمانیان ئایینێ ئیسلامێ وەکی ( قەمیسێ ئۆسمانی) و ئالاڤەک بۆ مەرەمێن کەسۆکی و تایبەت و دژایەتیکرنا خەلک و نەتەوە و وەلاتان بکارئینان و ژڤێ ژی کارەساتێن مەزن ھاتن کە دیرۆک ب شەھمزاری و کۆل و کەسەر ڤە بەحس دکەتن. بزاڤ بۆ زڤڕاندنا ڤی ناڤی ل وەڵاتێن ئیسلامی پەیدادبن. چ ل وەلاتێن شێعی مەزھەب وەکی ئیرانێ کە بخۆ بەردەامیا بزاڤێن بەری ھنگی و ڕاپەرینا ( مەشروتیەتێ) بی و خۆ ب نوینەرێ ڕاستەقینە یێ مۆسلمانان دزانی و دۆماھیک جار ل سالا (١٩٧٩) کۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ ئیناندە گۆڕێ و پێلەک دژوار ژ بزاڤ و لڤین و ڕێکخراو و دامەزراوەیێن چەکدار و مەژی ھشک و تووندڕەوێن شێعی ل دەڤەرێ و وەلاتێن جۆدایێن جیھانێ ئاڤاکرن، و چ ل وەڵاتێن سۆننە و ژ وان ژی سازی یێن ئایینی ل وەڵاتێن دیتر، کو بەھرا پترییا وان تووندوتیژی و تیرۆر کربیە ھێڤێنێ کاروچاڵاکی یێن خۆ و نەخاسمە ئەوێن ڕێکخستنێن خۆ کرنە گرووپێن چەکداری. دیارە ھەر ئێک ژ وان تاخمان ژ کەربێن یێ دیتر ب کڕینا چەکی ژ وان وەلاتێن ب بازرگانێن کەرەستە و چەکی دھێنەھژمارتن، لسەر کیستێ وەلاتیێن ھەژارێ وەلاتێن خۆ، بزاڤێ ددەتن ھەژموونا خۆ بسەر دەڤەرێ و جیھانێ دا زال بکەتن.
لێ ئەوا ڕاستی بیتن ھەتاکۆ سازی و پارتێن میانەڕۆ ژی ل ھەردەمەکی دبیتن ئاراستەیا کارێ خۆ بگھۆڕن و ببنە ھەمان جۆرێن تووندھاژو. بۆچی؟ چونکی ئێک ژ ژێدەرێن ڕەفتاران ل سازی یێن ئیسلامی فقھێ ئیسلامیە، کە زانایەکێ وەکی عەلی وەردی ب گازندە ڤە ب ئێک ژ بنەمایێن ئالۆزترکرنا بنەمایێن سادەیێن ئیسلامێ دزانیتن(تەبیعەتی بەشەری، ١٩٩٦، ١٠)، وھزرمەندەکێ کوردستانێ، عەبدۆرەحمان سەدیق، ژی ب ژێدەرێ گەلەک ژ ڕەفتارێن تووندوتیژی لنک ڕێکخراوێن تێرۆریستی-ئیسلامی دھژمێریتن. بدیتنا وان گەلەک ژ وان کریارێن ھۆڤ و دڕندە، یێن کۆ تیرۆر پێ ڕادبن دناڤ وان ژێدەران دا دھێتە دیتن.
چ ئەو جھێن بووینە دەولەت، وەکی کۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ و چ ژی ئەڤ پارت و ڕێکخراوێن ئیسلامی سیاسی لسەر وێ ھزرا شاش، یاکۆ خەلافەتا ڕاستەقینە، و لسەر ھەمی بھایێن جوانێن ئایینێ ئیسلامێ پێھاتی و بجھئیناندی، خەونا ئاڤاکرنا وێ ددەن، لدەمەکی کە وەسا نەبوویە. ژلایەک دیترڤە ئەڤ لایەنە وەسا دبینن کە پێشکەفتن و سەرکەفتنا ئەورۆپایێ و ئاینێ مەسیحیەتێ و بەلکۆ ئایینێن دیتر ژی مەترسیەکە بۆ سەر ئیسلامێ و بھایێن وێ و نەخاسمە ژی خۆدێ قۆرئانا پیرۆز.
کۆمارا ئیسلامییا ئیرانا نۆکە نموونەک کفشە ژ دەستھەلاتا ئایینی یا ئیسلامی سیاسی د جیھانا ئیسلامییا نۆکە دا، ب ڤێ ھزرێ یا خۆ ( مەرجی) کری و ئەڤ مەرجیبوونە( ئیشتراگ) ب بەردەوامی د گۆتار و نڤیسار و چاڤپێکەفتن و ھزرێن ڤان لایەنان دا بەرچاڤ دبیتن. نەیا ڤەشارتییە ھەمی ئایینەک و بەلکۆ فەلسەفەیەک بۆ بەلاڤکرنا بیروباوەرێن خۆ ھەر ڕێکەکێ بکاردئینیتن، و مەسیحەتا نۆکە و ھەتاکۆ زەردەشتییان ل کەڤن دا، ژی ب ھەمان شێوە ئەو کار یێ کری و ڤی کاری دکەتن و ئەڤە نە تشتەک نوییە و تنێ گرێدای ب زەردەشتی و مەسیحیەتێ ڤەیە، بەلکۆ کەڤنە و ھەمی ئایین وان ڕێکان بکاردئینن ڤێجا ھەکەر ( تەبشیر) بیتن یان ھەر ناڤ و کارەک دیتر.
لێ کاربدەستێن وەلاتەکێ وەکی ئیرانێ یاکۆ تێدا ھەر ژ سەردەمێ سەفەویان و ھەتانۆکە، بناڤ مەزھەبەکێ وەکی شێعەیێ ئایینێ ئیسلامێ زالە، وەکی گەلەک جاران و تشتان، ڕاستییەکێ ژبیر دکەن، و ئەو ژی ئەوە کە ڕێڕەوەیا دیرۆکێ و دینامیکیەت و لڤینا جڤاکی پشکەکە ژ قوناغێن شارستانیەتێ و ھیچ تشتەک نەشێتن وێ ڕابوەستینیتن و ھەمی ئەڤە دەرگەھێن پێشکەفتنا مرۆڤینە، چونکی زانست و پێشکەفتن نەتنێ بەرھەم و دەستکەفتێ نەتەوە، و بۆ گەل و وەڵاتەکی یە بەلکۆ چەوا ھەمی بۆ پەیدابوونا وێ پشکدارن، ھند ژی ھەمی مفادارن ژ بەرھەمێن وێ و ھەتاکۆ تاخمێن چەکدارێن تووندڕەوێن شێعە مەزھەب و یێن سۆننە یێن وەکی داعشا تیرۆریستی ئەڤرۆ ھەمی کەرەستە و چەکێن کۆ بەرھەمێ پێشکەفتنا زانستی نە، بۆ بەرژەوەندیێن خۆ یێن تایبەت، بکاردئینن، لدەمەکی ژ لایەک دیترڤە حاشایێ ل وان وەلات و پێشکەفتنا وان و زانستێ تێدا دکەن و وان بێ بھا دکەن و د پەرتووک و نڤێسینێن خۆ دا وان دەستکەفتان ب ھیچ ناھژمێرن یان ژی وەسا ددەنە نیشاندان کە ئەو وەلات و شارستانیەت وان تشتان و وی زانستی ژ ڤان فێر دبن و ژ وان وەرگرتینە. ئەڤە گێژۆکیەکا دیرۆکییە و چ مفایەکی ناگەھینیتە خۆدانێ وان ھزرا و د فەرھەنگێ سایکۆلۆژیێ دا نیشانەکا لاوازییا ھزری و مێنتالی و ڤالەھییەکا سۆزداری-کەلتوورییە و بەشەکە ژ بێ بەھری ( الحرمان ) یاکۆ ئەڤ وەلاتە و ژ ئەگەرێ چاڤپێنەڕابوون ب وان وەلاتان وەکی خەیالەکێ بۆ خۆ دروست دکەتن. بەلگە ژی بۆ ڤێ گۆتنێ ئەوە بۆچی ئەڤ وەلاتە وان کەرەستە و ئالاڤ و تەکنەلۆژیایا بخۆ و بۆ خۆ و بدەست و مەژیێ خۆ دروست ناکەن و نەکرییە، بۆچی خەلک وی کاری دکەتن؟
بەلێ ئەوا جھێ داخێ یە ئەڤ لایەنێن کاربدەستێن وەلاتەکێ وەکی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ، وەکی ھەرجار و ھەر تشتەکی، وەکی فەیلەسۆفێ مەزن، عەلی وەردی، دبێژیتن شوینا بزڤڕنە ژێدەرێن سەرەکی د ئیسلامێدا، ئانکۆ قۆرئانا پیرۆز و حەدیسێن شەریف، گۆتگۆتک و پەرتووکێن ھندەک کەسان دکەنە ژێدەرێ گەلەک ژ ڕەفتارێن خۆ. ئەو ترس و فۆبیایا جیھانا ئیسلامی ژ پێشکەفتنا ئەورۆپا و ئایینێن دیتر لسەر ئایینێ ئیسلامێ و نەخاسمە قورئانا پیرۆز د ناخ و دەروون و سایکۆلۆژیایا خۆ و تاکێن مۆسلمان دروستکری ترسەکە، وەک پاڤلۆڤ دبێژیتن بەرھەمێ مەرجیبوونەکا بێ ڕامانە. مەزنترین و باشترین بەلگە ژی خۆدێ قورئانا پیرۆزە کە د فەرموودەیەکا جوان و بێ کێم و کاسی یا وەکی (إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الژِّکْرَ ۆإِنَّا ڵەُ ڵحَافِڤُونَ)الحجر/٩) ب ئاشکرایی دان ب ھنارتنا ڤێ پەرتووکا پیرۆز و سۆزا پاراستنا وێ ژ ھەر تشتەکی و مەترسیەکێ ددەتن. خۆدایێ مەزن سۆز و بەڵینا پاراستنا وێ ددەتن، پا ڤێجا ئەڤا دیتر چیە ئەڤ لایەن و پارت و ڕێکخراوە و وەلاتەکێ وەکی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ بناڤێ ئایینی دکەن؟
ڤێ ئایەتێ چ ھێجەت نەھێلاینە. ئەڤا دیتر یاژ خۆیە. ئەڤ ڕاستیە ھنگی ئاشکراتر دبیتن کە خۆدایێ مەزن بدرێژاھییا ھزاران سالێن بۆری ئەڤ پەرتووکە ژ مەزنترین گەفێن ژناڤچۆنێ پاراستیە، بێی ھیچ کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ھەبیتن یان ڕێکخراو و لایەنەکێ دیتر یێ تیرۆریستی دەستەک تێدا ھەبیتن. چونکی ئەڤ پەرتووکە پشکەکە ژ یاسایێن سروشتێ و پاراستنا بھایێن جۆانێن مرۆڤایەتیێ و قەنجیێ، و ئافراندنێ (خلقەتێ). وەک چەوا خۆدایێ مەزن و دلۆڤان ژێدەرێ ڕاستیێ و قەنجیێ یە وەسا ژی ئەڤ ڕاستی و دروستی و قەنجیە یێن کرینە پشکەکەک ژ پێکھاتا سروشتی و پێکھاتەیا سایکۆلۆژی لنک مرۆڤی و مەزنترین بەلگە ژی دروستکرنا ویژدان (زەمیری یان conscience) ە، کە یێ لسەر بنەمایێ ڕاستی و دروستی و قەنجیێ ھاتیە ئاڤاکرن، وەک چەوا دەروونناسێن سەردەم ژی دان پێ ددەن، و تشتێ شاش و نەڕاست ناپەژرینیتن و دگەل دا ناگۆنجیتن و ب ھەبوونا وێ شاشی و نەڕاستیێ د دەروون و ناخێ کەسەکی دا ھەستەک دژوار و نەخۆش لنک وی پەیدادبیتن، کە زانایێن دەروونناسیێ وێ ب ھەستا گۆنەھباریێ ( sense of guilty) ددەنە نیاسین و وێ ب ئێک ژ ئەگەرێن گەلەک ژ ئێش و ئازار و نەساخی یێن دەروونی و ھەتاکۆ خۆکۆشتنێ ددەنە دیارکرن. لەوما ژی ئەڤ لایەنێن ئایینی و پارتێن ئیسلامی سیاسی و ڕێکخراوێن تیرۆریستی و ژ وان ژی وەلاتەکێ بناڤ ئیسلامیێ وەکی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ، بۆ قۆرتالبوون ژ وان ئێش وئازاران، وەک ڕۆجێرزێ دەروونناس تێگەھێ خۆد ( زات یان self) بکاردئینیتن و پێداچۆن ب وێ ب فاکتەرێ چارەسەریێ دزانیتن، وەسا ژی پاڤلوڤ باوەردکەتن بڕێکا خۆ پاراستن ژ کاودانێن نەگۆنجای و مەترسیدار مرۆڤ دشێتن خۆ ژ وێ مەرجیبوونا تژی زیان بۆ ئیسلامێ و شارستانیەتێ بپارێزیتن و باشترین ڕێک ژی زڤڕینە بۆ قورئانا پیرۆز نەک قەسکێن کەسان. لێ مخابنی ڤە ھەمی ئەو وەلات و لایەن و بەری ھەمیان ژی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ب ئاشکرایی نیشان ددەن نەک تنێ قۆرئانێ ئەو جە و پلە و پایەیێ بلند لنک و بۆ وان نیە بەلکۆ ئەو ژ وێ تنێ وی تشتی دزانن و بکار دئینن ئەوا بەرژەوەندیێن وان بپارێزیتن. نموونا ھەری دیار ئەو ھەلوێستێ نەرێنی یە یێ کۆ وی وەلاتی و ڕوویتەکێن سەر ب وێ ڤە ئەڤرۆکە بۆ ئێک ژ مەزنترین بزاڤێن گەل و نەتەوەیێن کوردستانێ و نەخاسمە مۆسلمانێن وێ دکەتن، داکۆ بۆ قۆرتالبوون ژ گەلەک ژ زۆرداری و تاوانێن وان کەسێن مە ئەو ب برا و دۆست دەیناین و وان ئەم ب دوژمن و نەیار و ئیسرائیلی و زایۆنیزم دھژمێرن، ھەین. ئەو ب ھەمی ڕەنگان دژاتییا وێ دکەن و نەڤێتن ڕیفراندۆما سەربخۆییا کوردستانێ سەربگریتن، چونکی لدویڤ وێ مەرجیبوونا بێ شۆل و بێ بنەما وەسا ھزر دکەن ئەم پشکەکین ژ جۆھیا و یان دێ بین جۆھی و پشکەک ژ وی وەلاتی یان دێ بینە ئەورۆپا و ئەمریکا و جیھانا مەسیحیەتێ. لدەمەکی ڤێ فۆبیایێ چ ڕامان و بنەما بۆ نینن. ئەڤە تنێ خەونەکە تارمایی ( شەبحەک) شەڤ و ڕۆژ د مێنتالیتەیا مەلایێن کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ دا دزڤڕیتن و ئەو تووشی ڤێ فۆبیایێ کرین.
لدۆماھیکێ پێدڤییە بھێتە گۆتن بلا خەلک و جیھان و ئیسلام و جیھانا ئیسلامی بزانیتن ئەو ترسا دەستھەلاتدارێن وەلاتەکێ وەکی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ڕۆژانە دکەنە د مەژیێ مۆسلمانێن وەلاتی َخۆ و جیھانێ، یا گرێدای ب زیانا ئەورۆپا و مەسیحیەتێ بۆ ئیسلامێ ھندی خۆدێ بزاڤێن تیرۆریستیێن وان مەلا و ( ئاخووندێن ) زۆردار زیان نەگەھاندییە جیھانێ و ئیسلامێ. تنێ لسەردەمێ ئێکێ وەکی ئەحمەدی نەژاد دا نەک تنێ دەستێ پیر و شیرێ ئیسرائیلێ ب دلێ وان ڤە نەبی کۆ ئەڤ مرۆڤێ سەرشێت ڕابیتن ب بدەستڤەئینانا چەکێ ئەتۆمی ھێڕشی وی وەلاتی َدیمۆکراتیک و پێشکەفتی بکەتن، بەلکۆ جیھان ھەمی د مەترسییەکا مەزن دا بی و ھەر چرکە و خوولەکەک ش ئاخفتنێن وی بۆ مرۆڤایەتیێ ب سەد سالان دەرباز دبی.
ئەوێن بناڤ مەلا و سەیدان، نۆکە چارەنڤیسا مەلیۆنان مرۆڤان ل وی وەلاتی و جیھانێ کەفتیە سەر مەژی و مێنتالیتەیا وان، ل کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ب ڤێ گۆتنێ بۆ خۆ برە سەرێ ملێ و ب ڤان گۆتنان ھزاران مرۆڤ ل سینگێ شەڕی دانە کۆشتن و مەلیۆنان ژی تووشی نەخۆشیێن دەروونی و مادێن بێھۆشکەر و سڕکەر کرن و ئەڤ وەلاتێ زەنگین ب دەست ھەژاریێ ڤە دنالینیتن، لدەمەکی ئەو مەلا ڕۆژانە د سیستەمێ کۆمەڵایەتی و سیاسی و پەروەردیی دا لبن گۆھێن تاکێ وی وەلاتێ برسی و خەلکێ ڕەش و ڕوویت دا ھەوار دکەن: " ھەڕن ئیسرائیلێ ژناڤ ببەن و ھێڕشی ئەورۆپا و ئەمریکا بکەن چونکی ئەو گەفن لسەر ئیسلامێ و قۆرئانێ".
ئەڤێ خەونا بێ ڕامان کارەکێ ھند یێ کری ئەڤرۆکە گەفێن وی وەلاتی ل مە بھێنەکرن و " شەیێ وان خەونێن دژوار د سەرێ مە کوردستانیان ڕا بشکێن"، و ژ ھەمیا نەخۆشتر ژی ئەوە گەلەک یێ ھەین زڕنا و بلویلا بۆ کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ و مەلا و سەیدێن وێ ھلگرتی و بۆ بەرژەوەندییا وان زڕنایەکا نەخۆش لێددەن، ھندە دێ پەردا گۆھێن مە دڕھن. مخابن بۆ وەلاتەکێ وەکی کۆمارا ئیسلامی یا ئیرانێ ئەڤرۆ بناڤی َئایینی بۆ خەلکێ خۆ بوویە دۆزەخەک، و ئەو مەلا ل شوینا تێرکرنا زکێ برسیێ وی ملەتی ڤان گۆتگۆتکا د گۆھێن وان دا دخوینن، لدەمەکی خەلکێ ئاسایی چ تشتەک و ئاریشەک دگەل چ نەتەوە و چ ئیسرائیل و ئەمریکا و ڕۆژھەلاتێ نینە و ھەر ئێکی ژبەر زکێ خۆ و یێ خێزانا خۆ ھای ژ چ تشتەکی نینە، و ئاریشە تنێ یا د مەژیێ وان کاربدەستان و کەفتنا بەرژەوەندیێن وانە بن مەترسیێ، نەک تشتەک دیتر. ژێدەر:١-عەبدۆرەحمان سەدیقhttp://gulan-media.com/sorani/details.php?section=٢&id=١٠٧٥٢٩/١١/٢٠٠٦ ھاتە دیتن). ٢- ھەمی بەرھەمێن عەلی وەردی. *بسپۆرێ زانستێن پێداگۆگی و پەروەردەیی/فاکۆلتییا پەروەردە/ زانینگەھا زاخۆ