562 ساڵەی شۆرشی مەزنی ئەیلوول جگە لەوەی شۆڕشێكی ئازادیخوازی نەتەوەیەكە، لە هەمانكاتدا قوتابخانەیەكی فیكری و كەلتوری نیشتمانێكی پارچە پارچە كراویشە هەر ئەوەش بوو زۆر لە كەسایەتی یە ڕۆشنبیریەكانی پارچەكانی تر، كادرو پێشمەرگەی ئەم شۆرشە مەزنە بوون.

هەر بۆیە لە رێگەی بەمیكانیزم كردنی بیروباوەری كوردایەتی كاری بەردەوامی ئەم شۆرشە مەزنەوە توانی خوێندنی قوتابخانەكان بكاتە زمانی دایك و هزر و بیری قوتابیان فراوانتر بكات، هەروەها كەسایەتی بۆ تاكی كورد بگەڕێنێتەوە چونكە پەروەردەو پەروەردەكردنی گەورەترین بەرنامەیە بۆ ناساندنی هەر گەل و نەتەوەیەك بە گەل و نەتەوەكانی تر،هەروەها شۆڕشی مەزنی ئەیلوول بۆ هۆی بەدیموكراتیەتكردنی كۆمەڵگای ئێراقی و هێنانەدی ئازادی را دەربڕین واش بكات ئەم داواكاریانە بخاتە خانەی مافە نەتەوایەتییەكانەوە.

هەر بۆیە شۆڕشی مەزنی ئەیلوول كاریگەرییەكی گەورەی لەسەر كۆمەڵگەی كوردی دروستكرد .تاكی كورد جارێكی دیكە متمانەی بەخۆی بە دەستهێنایەوە و ناوی پێشمەرگە بووە نازناوی خەباتگێڕی و قوربانیدەران..

شۆڕشە یەك لەدوای یەكەكانی كوردستان، بەرهەمی مێژووی خەباتی رزگاریخواز و ئازادیخوازی نەتەوەكەمانە، لەبەرەو پێشەوەچوونی كۆمەڵگاكان و كوردیش وەكو میللەتێك كاریگەرییەكانی جیهان لەڕووی رۆشنبیری زانستییەوە بەسەرەوە بووەو بە ئاراستەی گۆڕانەكان هەنگاوی ناوە، بەردەوامیەتی شۆڕش و كۆڵنەدان بۆ بەدەستهێنانی دەستكەوتەكانی خۆی گەیاندۆتە قۆناغێكی دیكە، بەردەوامیەتی شۆڕشی كورد لە باشووری كوردستان و پیادە كردن و هەوڵدانی پارتیمان بۆ بە دیموكراتی كردنی رژێمی ئێراقی و بەدەستهێنانی مافی نەتەوەكەمان و پاراستن و هاوكاری بۆ نەتەوە و ئایینەكانی دیكە لە كوردستاندا بەری ئەو دیموكراتیەتە بووە.

بارزانی باوك وەك كارێزما بووە سونبوڵی نەتەوەیەكی شۆڕشگێر ئەو هۆكارە بابەتی و خودیانە بوون كە بنەماكەیان لەسەرەتاكانی سەدەی نۆزدەو بیست دا وەكو مەرجەعیەتێك بوونە پێویستی بۆ خەبات و ورەیەك بۆ خەباتگێڕان گەر ئاوڕێك لەمێژووی شۆڕشەكەمان بدەینەوە دەبینین تاكە شۆڕشە كە بەبەرنامە كاری بۆ ئازادی و سەرفرازی كوردستان لەلایەك و ڕۆشنبیركردنی كوردو كوردستانیان كردووە، ئەمەش وای كرد كە شۆڕش و بارزانی بووە تەواوكەری حەقخواز و پیادەكەری سیستەمی دیموكراتیەت بەدرێژایی 67 ساڵ خەباتی بێوچان.

هەر كات پارتی و شۆڕشەكەی بۆ كوردستان بەهێز بوو بێت ماف و ئازادی یەكانی گەل و نەتەوەكەشمان بووەو بەمەش دڵنیایی تاكەكانی كۆمەڵگای كوردستان دەكاتەوە بەهەموو پێكهاتە نەتەوەو ئاینەكانەوە دەستەبەری مافەكانیان بەند بووە بەسەركەوتنی پارتیمانەوە.

گەورەترین دەستكەوتی شۆڕشی مەزنی ئەیلوول بۆتە سامانێكی لەبن نەهاتوو بۆ گەلەكەمان و نەوە دوای نەوە دەتوانی شانازی پێوەبكات ئەوەیە كە لە سەراپای مێژووی شۆڕشی ئەیلوولدا، سەرەڕای ئەوەی كە حكوومەتی عێراق هەموو جۆرە چەكی كۆمەڵكوژی هەبوو لە سەر خەڵكی كوردستان تاقیكردووە، بەڵام شۆڕش تەنیا بۆ جارێك تیرۆری نەكردە ئامراز و خەڵكی سیڤیلی نەكردە ئامانج. ئەمە سەروەرییەكی گەورەیە بۆ مێژووی گەلەكەمان. شۆڕشی مەزنی ئەیلوول شۆڕشی هەموو گەلی كورد بوو بۆیە هەمیشە وەك ئەستێرەیەكی گەش لە نێو شۆڕشەكانی كورد و مێژووی گەلەكەمان دەمێنێتەوە، دەبێت هەردەم بە شانازییەوە باسبكرێت.

ئەو دەستكەوتانەی ئەمڕۆ بە دەست هاتوون‌، بەرهەمی شۆڕشی ئەیلوول بوونە، شۆڕشی ئەیلوول لە ناو كۆمەڵگەی كورددا كاریگەریی خۆی هەبوو، بە حوكمی ئەوەی شۆڕشی ئەیلوول درێژترین شۆڕش بوو لە بزاڤی ڕزگاریخوازیی نەتەوەی كورددا، ڕێبەڕێكی كاریزما و گەورەی وەك (بارزانی نەمر) سەركردایەتیی شۆڕشی دەكرد، توانی بۆ چەندین جار حكوومەتێكی داگیركەر ناچار بكات، لەگەڵ كورد دانوستاندن بكات، كە سەرەنجام ڕێككەوتنی 11ـی ئازاری لێ كەوتەوە. شۆڕشی ئەیلوول ئەو شۆڕشە بوو، كە بە ڕابەرایەتیی (بارزانی نەمر) دژی ستەم و زۆرداریی داگیركەران هەڵگیرسا لە كاتێكدا، كە تەمی تاریكی و نائومێدی لە هەموو لایەكەوە باڵی ڕەشی كێشابوو بەسەر خاك و خەڵكی كوردستاندا و دوژمنان خەریكی سڕینەوە و لەناوبردنی گەلەكەمان بوون، بڵێسەی ئەم شۆڕشە بوو كە ئومێدێكی نوێی بەخشییە گەلەكەمان و بوو بە هەوێنی بنیاتنانی دەسكەوتەكانی ئەمڕۆی كوردستان، لەگەڵ ئەوەی ئامانجی ئەو شۆڕشە ڕزگاركردنی نیشتمان و سەربەخۆییی كوردستان بوو، هەروەها دووبارە متمانەی بە گەلی كورد بەخشی. لە شۆڕشی مەزنی ئەیلوولدا بە تەنیا چیا و چۆڵەكانی كوردستان هاوڕێیەتیی هێزی پێشمەرگەیان دەكرد، بەڵام ئەمڕۆ وڵاتە زڵهێزەكانی جیهان پشتگیری لە گەلی كورد دەكەن، كە ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ سیاسەتی حەكمیانەی (سەرۆك بارزانی) و سەركردایەتیی سیاسیی كورد.''