لە سەرەتادا دەمەوێت بڵێم ئەمڕو ڕوژی کوردستانیانە بە گشتی بێ جیاوازی نەتەوە ،ئایین، زمان ،دەرفەتێکە بە درێژایی سەدان ساڵە وەک ئەم دەرفەتەی ئەمڕو بو گەلی کوردستان نەڕەخساوە و ناڕەخسێت جارێکی تر
گەر لە دەست بڕوات .

،لە هیچ قوناغێکی مێژووی سیاسی ناوچەکەدا بەم شێوەی ئەمڕو دەرفەت بو گەلی کوردستان نەهاتوتە پێش چونکە لە ڕابردودا هوکاری ناوخویی و هوکاری دەرەکی هەردوکیان بە یێکەوە نەک هەر فاکتەری یاریدەدەر نەبون بو دوزی ڕەوای گەلەکەمان بەڵکو بە هوی زاڵبونی بەرژەوەندیەکان و هاوتەریب بوونی ئەو بەرژەوەندیانەی دەوڵەتە زلهێزەکان و دەوڵەتە سەردەستەکانی ناوچەکە ێیتر واتایێک نەمابوو بو جێ بەجێ کردنی مافی چارەی خونوسین بویە مافی بڕیاردانی گەلانیش لە سەر دیاری کردنی چارەنوسی خویان کەوتە بەر هێڕش و پەلاماردان و گەلی کوردستانیش پشکی سەرەکی ئەو هێڕش و پەلامارانەی بەرکەوت


خاک دابەش کرا ،نیشتیمان خاپورو وێران کرا ،کەڕامەت و ناسنامە زەوت کرا وهەوڵی سڕینەوەی جوگرافیاو دیموگرافیا درا ،زیندە بەچاڵ کرا، کیمیابارانکرا واتە هیچ نەما لە دژی ئەم گەلە بەکار نەهاتبێت هەمو ئەمانە و زوری تریش لە پێناو سڕینەوەی کوردو کوردستان بووە .


گەلی کوردستان هەرگیز ێیڕادەی سیاسی خوی تەسلیم بە دوژمنانی خوی نەکردووە و ناکات و بە درێژایی قوناغەکان بەرپەرچی دوژمنە سەرسەختەکانی خوی داوەتەوە و توانیویەتی پارێزگاری لە کەڕامەت و ناسنامەی خوی بکات و بیپارێزێت تا ئەمڕو وە مێژوی سیاسی ێێمە پڕە لە قوڕبانیدان و خەبات و تێکوشانی گەلی کوردستان لە پێناو ئامانجێکی مەزن دا ئەویش سەربەخویی کوردستان بووە .



ئەگەر لە ڕەوشی سیاسی نێودەوڵەتی و هەرێمایەتی و عیڕاقی وورد ببینەوە پێش ساڵانی نەوەدەکان دەبینین لە هەمو لایێەکەوە و لەسەر هەمو ئاستەکاندا دوزی ڕەوای گەلەکەمان گەمارو درابوو و ئەوەی گرنگیش بوو بو کومەڵگای نێودەوڵەتی پاراستنی سیادەی دەوڵەتان بوو نەک مافی گەل و نەتەوەکان بویە تا دەهات ڕژیمە دیکتاتوری و توتالیتارەکانی ناوچەکە زیاتر دەبونە هەڕەشە لە سەر کەمەنەتەوە بێ دەوڵەتەکان و پەلاماری کەمە نەتەوەکانیان دەدا نمونەش گەلی کوردستانە بە هەمو پێکهاتەکانیەوە بێ جیاوازی و کەوتە بەر زوڵم و زورداری ڕژیمە یەک لە دوا یەکەکانی عیڕاق و لەسەروی هەموشیانەوە ڕژیمی بەعسی گۆڕبەگۆڕ.



دوای کوتایی هاتنی شەڕی سارد نێوان ئەمریکا و یەکیەتی سوڤیەتی جاران ێیتر بەرەبەرە چەمکەکانی دیموکراسی،مافەکانی مروڤ و ئازادی وەدەرکەوتن گەلی کوردستان بە هوی ئەوەی کە گەلێکی ئاشتیخوازەو هەڵگری چەشنە کولتورێکە کە هاوتەریبە لە گەڵ هەمو ئەو پرەنسیب و بنەمایانە کە تەعبیر لە دیموکراسی و ئازادی و مافەکانی مروڤ دەکەن لە جیهان دا خوی گونجاند و بە شێوەیێکی کردارەکی ئەوەی بو مروڤایەتی سەلماند و سیمایێکی شارستانی جوانیشی پیشانی مروڤایەتی دا و پەیامی ڕاسته قینەی خوی وەک خوی کە هەیە نەک وەک ئەو وێنەیەی کە سەدان ساڵە دوژمنان و داگیرکارانی کوردستان پیشانیان دەدا و سیمای جوانی گەلی کوردستانیان دەشێواند .



سەرباری هەمو ئەم غەدرەی کە دەرحەق بە گەلی کوردستان کرا گەلی کوردستان داوای پێکەوە ژیانی ئاشتیانە ی کردووە لە گەڵ عیڕاق و بە شێوەیێکی ئارەزومەندانە لە ساڵی ۲۰۰۳ز ساڵی ڕوخاندنی بەعسی فاشی و سەدامی گۆڕبەگۆڕ بەشداری دەوڵەتی نوێی عیڕاقی کرد بەو پێییەی کە وەرچەرخانێکی سیاسی نوێییە و لە سەر بنەمای تەوافوقی سیاسی دەوڵەتی عیڕاق بونیاد نراوە وە سەرکردایەتی سیاسی هەرێمی کوردستان ڕۆڵێکی سەرەکی بینی لە پێناو چەسپاندنی دەستەڵاتێکی دیموکراسی دا بەڵام نوخبە سیاسیە دەستەڵاتدارەکانی عیڕاق ئەوەندەی ویستی گەڕانەوە بو سەر ئەقڵیەتی ڕژیمە سیاسیەکانی پێش ۲۰۰۳ز یان هەبووە و هەیە هیچ ئاماژەیێکیان پێوە دیار نە بوو لە جێ بە جێ کردنی ماددە و بڕگە دەستوریەکان ئەوانەی کە تایبەت بوون بە ماف و داحوازیەکانی گەلی کوردستانەوە و زوربەی هەرە زوری مادە کانی دەستور پێشێل کران و عیڕاقیان بەرەو دەستەڵاتی تاکڕەوی واتە زورینە برد .


بویە مانەوە لە گەڵ ئەقڵیەتێکی سیاسی وەها خوکوژیە و بەس و ئەمڕو دەرفەت بو گەلەکەمان لە بارە و مافی خویەتی بڕیار لە سەر چارەنوسی خوی بدات دوای چواردە ڕوژی تر وەهەم دەستوری عیڕاق ئەم مافەی داوە بە ڕۆڵەکانی گەلەکەمان و هەمیش ئەمە مافێکی سروشتی و یاساییە بە پێی هەمو پێوەرە نێودەوڵەتییەکان .


کەواتە لە کوتاییدا دەڵێم ئەمڕۆ ڕۆژی گەلی کوردستانە و خوری ئەم گەلە ستەمدیدەیە واخەریکە نزیک دەبێتەوە لە هەڵاتن و با خومان ئامادە بکەین بەرەو خور هەنگاو بنێین نەک بەرەو تاریکی هەمو ئەوانەی هەوڵ دەدەن لە ناوخوو و دەوروبەرمان شکەست بە ێیڕادەی سیاسی گەلی کوردستان بێنن هەر گیز ناتوانن چونکە هەم دوزی گەلەکەمان لە دەستێکی ئەمیندایە و هەم هاونیشتیمانیانی هەرێمی کوردستان بە درێژایی سەدان ساڵ ئەوەیان سەلماندووە کە هەرگیز کوێلایەتی و ژێردەستەیی قەبوڵ ناکەن و سواری کەشتی سەربەخویی دەبن بەرەو کەناری ئارام و خوشبەختانە لە سەر ئاستی ناوخو و دەرەوش دا ڕۆڵەکانی کەلەکەمان بەردەوامن لە ڕیسوا کردنی بەرەی نەخێر و سەرکەوتنێکی گەورەش چاوەڕێی گەلی کوردستانە لە ڕوژی دەنگدان لە پڕوسەی ڕیفڕاندومی سەربەخویی هەرێمی کوردستاندا بە کوێرایی چاوی ناحەزان و نەیارانی دوزی ڕەوای گەلەکەمان.
سلێمانی ئەم ووتارەی پێ دووبارە كردمەوە*
ئاریان فەرەج
ئیرهابی فكری، لە سلێمانی بچوكترە. چونكە ئیرهاب و جەبەروتی بەعس بچوكتر بوو.

مەگەر بەعسییەكان بە سلێمانییان نەدەگووت (شارە سەرسەختەكە)!
سلێمانی كانگای بیری نەتەوەیی و پێشەنگی كوردایەتییە.

ئەو كاتەی كوردایەتی دەگاتە دوا مەنزڵ، ناكرێ و نابێ پێشەنگ و رچەشكێن و ئاڵاهەڵگرەكە لە دواوە بێت. ئەم هاوكێشەیە هەڵەیەكی نالۆژیكی و چاوەڕواننەكراو و بێ مەعنایە، راستدەبێتەوە.

ئیرهابی فكری،چەواشەكاری و شەڕی سایكۆلۆجی، بەلاڕێدابردن، قۆستنەوەی خراپیی گوزەران و مەینەتی، حیزباندنی هەموو كایەكان، چاندنی تۆوی رق و دووبەرەكی و بە شەیتان كردنی ئەم و ئەو، كاریگەرن، بە تایبەت لەسەر نەوەیەك كە تەمەن رێی نەداوە هاوژییانی مێژووی هەڵمەت و سەرسەختییەكانی شار بێ و هەوڵێكی زۆریش دراوە نەچێتەوە سەر ئەو مێژووە و لەبیری ببرێتەوە. بەڵام دواجار لە سەرچاوەوە چی هەڵقوڵێ، هەر ئەوە دەمێنێتەوە، هەموو ئەو خۆڵ و خاشاكەی دەكرێتە چەمی شارەوە، ئاوی زوڵاڵ و لە سەرچاوەوە روون و بێگەردی شار رایدەماڵێ و چەمی شار روون دەبێتەوە. مەعدەنی رەسەن چی بێت، دواجار هەر ئەو دەبریسكێتەوە.

ئیرهابی فكری، هیچ نەما بە سلێمانی نەكات. هەموو قودرەت و تواناكانی خۆی بۆ شكاندنی شكۆ و تاریكاندنی مێژووی شار،خستەكار.

تەنانەت جەسارەتی كرد لە پایتەختی كوردایەتییەوە، كەمپینی دژایەتی كوردایەتی و سەربەخۆیی جاڕ بدات. هیچ زوخاوێكی پێ نەما نەیكات بە گەروی سلێمانییا.

ئیتر نۆرەی سلێمانییە. نۆرەی ئەو دەنگە زوڵاڵەیە كە لە مێژوو و رەسەنایەتی و شكۆی نەبەزیوی شارەوە سەرچاوەدەگرێ. هەمیشە دیمەنە راستەقینەكان، دەنگ و رەنگە رەسەنەكان، دوای دامركانەوەی تەپو تۆز و لەپەلو پۆكەوتنی رەشەبا و ساماڵ بوونەوەی ئاسمان دەردەكەون. ئاسمانی سلێمانی ئیتر رووی لە ساماڵ بونەوەیە. بە ئاشكرا دەنگی ئەسپەشێی سلێمانی و دارولمولكەكەی بابان و دووبارە شەكانەوەی بەیداغی مەلیكی كوردان و بانگ و سەڵای راپەڕین دێتەگوێ.
سلێمانییەك نە سوغرەكێشیی ئالی عوسمان و نە حاكمییەتی عەجەم و عەرەبی قبوڵ كردبێ، بۆ هەموو شتێك دەگونجێ تەنیا بۆ ئەوە ناگونجێ بكرێت بەگژ سەربەخۆیی و كوردایەتیدا، بكرێ بەگژ خۆیدا.

سلێمانی بۆ كوردایەتی درووست بوو، تەمەنی لە كوردایەتیدا بەسەربرد، هەمومانی خستە سەر كەڵكەڵەی كوردایەتی و لووتبەرزی نەتەوەیی. ئەوانەی سلێمانی بە ئامرازی لەباری دژایەتی سەربەخۆیی دەزانن، سلێمانی نەناس و نەخوێندەواری مێژوو و غەوارەن بە ئەسل و فەسلی شار.

سلێمانی حزبایەتی دەكا، دەنگ هەڵئەبڕێ، ناڕەزایی دەدەبڕێ، پشتی ئەم دەگرێ و پشتی ئەو بەردەدات، چەپڵە بۆ ئەم لێئەیا و چەمۆڵە لەوی دیكە ئەنێ، بەڵام دواجار هەمووی بۆ كوردایەتی و ئازادی و ووڵاتێكی جوانترە. جوانییەك كە هەرگیز لە ژێر چەپۆكی داگیركەردا ناخەمڵێ.

دۆڕان و مایەپوچی هیچ لایەك، دۆڕانی سلێمانی نییە. تەنیا پاشەكشەی كوردایەتییە كە بۆ سلێمانی پاشەكشە و دۆڕانە.

تەنیا ناكامی و شكستی كوردایەتی بۆ سلێمانی شكستە، بیست و پێنجی ئەیلول سلێمانی هاوشانی كەركوك و هەولێر و دهۆك، دەستی شەهیدانی هەڵەبجە دەگرێ و (سەیوان و شەهیدان) بە پێش خۆی دەدا و پێش هەموومان لەسەر سندوقی (بەڵێ بۆ سەربەخۆیی)یە.
*سەرووتاری مانگی رابردوو