هەر لە دەستپێکی دامەزراندنی دەوڵەتی عیڕاق کە بەزور لکاندنی هەرسێ ویلایەتەکەی موسڵ و بەغدا بەسڕا ئەم دەوڵەتەی کە ێیستا پێی دەگوترێت عیڕاق هاتە کایەوە واتە دەوڵەتی عیڕاق دەوڵەتێکی دروستکراوی دەوڵەتە زلهێزە براوەکانی شەڕی یێکەمی جیهانیە بە سەرۆکایەتی کوڵونیالیزمی ێنگلێپز.

ئەو کاتەی کە فەیسەلی یێکەمیان هیناوە لە وڵاتی سعودیە و کردیانە مەلیکی عیڕاق و تاجی پاشایەتیان لە سەر شانی دانا دەوڵەتە زلهێزەکان نەهاتن پرسێک بە پێکهاتەکانی عیڕاق بکەن و ڕای گەلانی ئەم ڵاتە وەربگرن بەڵکو بە شێوەیێکی تاکڕەوانە بڕیاریان لەسە رلەحیم کردنی سێ ویلایەت بە یێکەوە دا و دەوڵەتی عیڕاقیان لێ دروستکرد .

عیڕاق بە جورێک دامەزرا لە لایەن کوڵونیالیزمەوە تاکو بتوانێت بەرژوەندیەکانی زلهێزەکان بپارێزێت نەک شتێکی تر چاوچنوکی ئەو وڵاتە گەورانە لەو ئان و ساتەدا بریتی بو لە وەدی هێنانی بەرژەوەندی خویان و هەر لەسەر ئەم بنەمایەش عیڕاقێکی پاشایەتی دیکتاتوری و توتالیتاری جێگیر بوو .

هەر لەو کاتەوە تا ئەمڕو ێیتر ئەم وڵاتە لەسەر یەک چەشنە کولتوری سیاسی حوکمڕانی دەکات جا چ سوننە بوبن حاکمەکانی عیڕاق بو ماوەی هەشتا و سێ ساڵ یانیش شیعە
سەرچاوەی بیرو هزڕی سیاسیان یەک سەرچاوەیە و هیچ جورە گۆڕانکاری بەسەردا نەهاتووە سەرەڕای ئەوەی کە دەیان وەرچەرخانی سیاسی لە سەر ئاستی عیڕاقی و هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی هاتنە ئاراوە بەڵام عێڕاق هەر وەک خوی بە دیکتاتوریەت و توتالیتاریەت مایەوە .

لە ئاکامی پەیڕەو کردنی سیاسەتی تاکڕەوانە لە عیڕاقدا گەلی کوردستان کەوتە بەر شاڵاوی پەلامارەکانی ڕژیمە یەک لە دوا یێکەکانی و نەک هەر مافە ڕەواکانی کوردیان پشتگوێ خست بەڵکو بە هەمو شێوازێکی مادی و مەعنەوی ڕوبەڕوی گەلی کوردستان بونەوە و هەرچی تاوانێک هەبوو لە دژی گەلی کوردستان ئەنجامیان دا لە تەعریب و تەهجیرو خاپور کردن و کیمیازاران و زیندە بە چاڵکردن و هتد بە مەبەستی نە هێشتنی کوردو ناسنامەکەی لەم دەڤەرەدا و دەوڵەتە هاوسنورەکانیشمان ئەو پەڕی هاوکاری و پاڵپشتی سیاسەتی تەخریب و کاوڵکاری و لەنێوبردنی کوردو خاکی کوردستانیان دەکرد وە بو ێیستاش هەروایە وهەمان ییرکردنەوە و کولتور زاڵە بەسەر ڕژیمی ێیستای عیڕاق و دەوڵەتە هاوسنورەکانی ێێمەدا کە بو ماوەی هەشتا و سێ ساڵ حوکمڕانی سوننە بەردەوام دەبێت و کاتێک جڵەوی دەستەڵاتیش دەکەوێتە دەست شیعە هەمان سیاسەتیان پەێڕەو کرد هەتاکو ئەمڕو بێ ئەوەی ئەزمونێک لە ڕابردوو وەربگرن .

بزوتنەوەی ڕزگاریخوازی کوردستان زور هەوڵی دا لە لە گەڵ عیڕاق برا بەش بێت و کێشەکان بە شێوەیێکی ئاشتیانە یەکلایی بکاتەوە بەڵام ڕژیمە سیاسیەکانی ئەم وڵاتە بە بێ جیاوازی لە هەردو قوناغەکەدا واتە قوناغی پێش ۲۰۰۳ و قوناغی دوای ۲۰۰۳ز نەک هەر بێ بەڵێن و دروزن بونە بەڵکو هەر کاتێکیش دەرفەتێکیان بو ڕەخسابێت وبە هێز بوبن پەلاماری گەلی کوردستانیان داوە و درێغیان نەکردووە بو لە نێو بردن و سڕینەوەی کوردو خاکی کوردستان نمونەش گەلێ زورن بو نمونە لە سەردەمی شوڕشی مەزنی ئەیلولە وە بگرە تا دەگاتە ئەمڕو هەرچی ڕێککەوتننامە بووە پێشێلیان کرد و وەفاشیان لەگەڵ بەڵێن و ێیمزاکانی خویان نەبووە و نابێت بویە هەرگیز نابێت ێێمەی کورد چیتر بڕوا بە ڕژیمە سیاسیەکانی ئەم وڵاتە بکەین تاکو ئەم دەرفەتەی کە ئەمڕو بو دوزی ڕەوای گەلەکەمان هاتوتە پێش لە دەستمان نەڕوات وە باشترین کات بە بوچونی من ێیستایە بو ئەنجامدانی ڕیفڕاندومی سەربەخویی و دواتر ڕاگەیاندنی
دەوڵەت لە باشوری کوردستاندا چونکە عیڕاق تاسەر ێێسقان دەوڵەتێکی خاوەن کولتوری ڕەگەزپەرستیە و شتێک نیە لە بیرو هزری ڕژیمەکانی عیڕاقدا بتوانێ مافە ڕەواکانی گەلی کوردستان قەبوڵ بکات و سەرباری ئەمەش ێیڕادەی سیاسیان ئەمڕو بەدەست دەوڵەتێکی هەرێمیەەوەیە و فەرمانیان لە پایتەختی وڵاتێکی هەرێمی بو دەردەچێت وتەنها ئەمانە جێبەجێکارن و هیچی تر .

زور جار باسی گەرەنتی دەکرێت ئەرێ لێرەدا من دەپرسم لەگەڵ بێ بەڵێن ودروزن شتێک بە ناوی زەمانەت یا گەرەنتی بوونی هەیە؟

لە سیاسەت دا هەمیشە
بەرژەوەندیەکان لە سەرەوەی هەمو شتێکەوەن کەواتە کێ دەڵێ عیڕاق پلانی تری نیە و دەیەوێ کات بە سەرکردایەتی کوردستان بکوژێت و خوی بە هێز بکاتەوە و دواتر پەلاماری باشوری کوردستان بدات مەگەر هەر هەمان ئەو مالیکیە نەبوو سەرەک وەزیرانی پێشوی عیڕاق کە داعشی بەگژ گەلی کوردستانەوە نا سبەیش ماعشێکمان بو دەدوزنەوە و پەلامارمان ددەدەن کەواتە نابێ ێێمە ی کورد جارێکی تر متمانە بە دەوڵەتی عیڕاق بکەین و هەوڵ بدەین دوزە ڕەواکەمان بەرەو سەربەخویی پاڵ پێوەنێین وتازووە دەوڵەتی خومان ڕابگەیێنین .

لە کوتایی دا ئەوە دەڵێم دروستبوونی دەوڵەتی باشوری کوردستان لە بەرژەوەندی نەک هەر ئەمریکا و یەکیەتی ئەوڕوپادایە بە تەنیا بەڵکو لە بە رژەوەندی هەمو گەلانی ناوجەکە دایە بە تورک وعەڕەب و عەجەمەوە چونکە دەوڵەتێکی بە هێزی دیموکراسی دەبێت کە ئەمەش لە لایێک بیری توند ئاژوو لە ناوچەکە دا لاواز دەکات و لە لایێکی تریشەوە ئەمن ئارامی تا ئاستێکی باش ڕەنگ دەداتەوە و پاڵپشێکی بە هێزیش دەبێت بو پاراسننی ئاشتی و ئاسایشی جیهانی چونکە ناسەقامگیری ڕوژهەڵاتی ناوەڕاست واتە هەڕەشە بو سەر ئاسایش و ئاشتی جیهانی کەواتە پشتگیریکردنی گەلی کوردستان بو گەیشتن بە سەربەخویی لە بەرژەوەندی گشت لایەکدایە و ئەوانەی دژایەتی سەربەخویی باشوری کوردستان دەکەن عەقڵیەتی سیاسیان دیکتاتوری و شمولیە و بەرژەوەندیان لە مانەوەی عیڕاقێکی ناوەندی دایە نەک دیموکراسی بویە کات بەفیڕودان ئەمڕو گوناهێکی گەورەیە لە خەبات و قوڕبانیدانی گەلێک دەکرێت کە سەد ساڵە چاوەڕێیی ڕوژێکی وەک ئەمڕویە.