ماهر سورووچ ئەندام و تێكۆشەری پێشووی پەكەكە بۆ گوڵان: ئەگەر پەكەكە كاری باشی لەدەست نایەت، با سیاسەتی خراپیش نەگرێتەبەر
January 31, 2021
دیمانەی تایبەت
ئاشكرایە سیاسەت و رەفتارەكانی پەكەكە جێی نیگەرانین و كێشە و سەرئێشەیەكی زۆریان بۆ هەرێمی كوردستان دروست كردووە، ئەمە لە كاتێكدا دەبوو پەكەكە بە هەموو شێوەیەك هاوكاری ئەم هەرێمە بوایە، نەك فاكتەرێك بۆ شێواندنی ژیان و چۆڵكردنی گوندەكانی، ئەم پرس و بابەتانە بوونە تەوەری دیدارێكی گوڵان لەگەڵ ماهر سورووچ ئەندام و تێكۆشەری پێشووی پەكەكە.* لەم بارودۆخە خراپەی كە ناوچەكە و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی پێدا تێدەپەڕێت، دەبینین پەكەكە لە بری ئەوەی فاكتەرێك بێت بۆ یەكڕیزی و پاراستنی قەوارەی هەرێمی كوردستان، بەڵام خۆی بووەتە هەڕەشە لەسەر یەكڕیزیی نێوماڵی كورد و رووخاندنی قەوارەی سیاسیی هەرێمی كوردستان، پرسیار ئەوەیە، ئایا ئەم رەفتارانەی پەكەكە بە كوردایەتی حیساب دەكرێت؟
- لە ئێستادا دونیا بە بارودۆخێكی ئاڵۆزدا تێپەڕ دەبێت، بەتایبەت رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە كوردستانیش بەشێكە لەم ناوچەیە، بۆ ئەوەی ئێمەش بتوانین لەم ئاڵۆزییە رزگار بین، ئەوا پێویستە لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەوەش هەموو هێزە كوردستانییەكان یەكڕیز بن، بۆ ئەوەی ببنە خاوەنی هێزێكی ئەوتۆ كە بتوانن بەرژەوەندییەكانی میللەتەكە بەدی بهێنن، ئەگەر ئەمە بكەن، سەركەوتن بەدەست دەهێنن و دونیاش رێز لەو یەكگرتن و یەكڕیزییە دەگرێت، خۆ ئەگەر باس لە پەكەكە بكەین لە پەیوەندی بەم پرسەوە، ئەوا سیاسەتی پەكەكە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەتی لە نێو كورد و كوردستاندا جێگای رەخنەیە و ئەوەی پەكەكە دەیكات نابێت بە هیچ شێوەیەك بكرێت، چونكە پەكەكە بەو سیاسەتەی خزمەتی میللەتی كوردو كوردستان ناكات، سیاسەتی پەكەكە لەبەرژەوەندیی و خزمەتی نەیارانی كورددایە و پێویستە سیاسەتی خۆی بخاتە خزمەتی میللەتی كوردەوە. واتە پێویستە پەكەكە ئەو سیاسەتە هەڵەیەی كە هەیەتی و زەرەر و زیانی بۆ میللەتی كورد هەیە، بیگۆڕیت. لە ئێستادا و لە باشووری كوردستان ئێمكانیات و دەرفەتێكی باش بۆ كورد هاتۆتەدی، بۆیە پێویستە كورد لەهەر شوێنێكی دنیا بێت، یارمەتیی ئەو دەرفەتە بدات، چونكە باشووری كوردستان جێی ئومێدی كوردانە، بۆیە پێویستە هەموو كوردێك هاریكاری و یارمەتی بدات، تاوەكو بەهێز بێت، نەك سیاسەتێكی هەڵەی بەرامبەر بكرێت و كێشە و ئاڵۆزیی بۆ دروست بكرێت.
* وەك ئاشكرایە گۆڕەپانی راستەقینەی خەباتی پەكەكە باكووری كوردستانە، كەچی وەك دەبینین پەكەكە هەتا ئێستا نەك هەر نەیتوانیوە یەك گوندی باكوور رزگار بكات، بەڵكو كوردستانی باكووری بەجێ هێشتووە و هاتووە لە باشوور چەكدارەكانی خۆی بڵاوكردۆتەوە و دەستی كردووە بە دروستكردنی كانتۆن و هیچ رێزێك بۆ یاساكانی هەرێمی كوردستان دانانێت، ئایا پەكەكە ئەگەر دەیەوێت لە باشوور بێت، نابێت رێز لە یاساكانی هەرێمی كوردستان بگرێت؟
- هەروەك پێشتر ئاماژەم پێكرد، لە باشووری كوردستان ئیمكانیات و دەرفەتێكی باش هاتۆتەدی كە ئەمەش بەرهەمی قارەمانێتی و هەوڵ و كۆششی میللەتی باشووری كوردستانە، بەڵام دەبینین لە زۆر جێگا و شوێنی باشووری كوردستان پەكەكە دژی هێزی كوردی و هێزی پێشمەرگە رادەوستێت و شەڕ لەگەڵ پێشمەرگە دەكات، ئەمەی پەكەكە دەیكات زۆر هەڵەیە، بۆیە پێویستە میللەتی كورد لە هەر شوێنێك دەژین، دەنگی خۆیان بەرز بكەنەوە و دژی ئەو رەفتارانەی پەكەكە راوەستن و رایبگەیەنن ئەو سیاسەتەی پەكەكە دەیكات لە دژی هەرێمی كوردستان و باشووری كوردستان هەڵەیە، لەلایەكی دیكە لە باكووری كوردستان دەرفەت زۆرە و چیاو شوێنی زۆر گەورە و شیاو هەیە كە پەكەكە بچێتەوە ئەوێ كە شوێنی راستەقینەی خۆیەتی و چیتر كێشەو گرفت بۆ باشووری كوردستان دروست نەكات، پێویستە پەكەكە لە باكوور شەڕو كارو ئارمانجی خۆی جێبەجێ بكات، نەك لە باشووری كوردستان، كە خاوەنی حكومەت و دامەزراوە و هەرێمی خۆیەتی.
* پەكەكە بە راشكاوی رایگەیاندووە كە دەستبەرداری خەباتی نەتەوەیی بووە و بڕوای بە دەوڵەتی كوردستان نییە، كەچی وەك لە میدیاكانی سەر بە پەكەكە دەبینین، باس لە پرسی نەتەوەیی دەكات، ئایا ئەم سیاسەتە دووفاقییەی پەكەكە بۆ ئەوە نییە خۆڵ بكاتە چاوی خەڵكی كوردستان؟
- ئەوەی پەكەكە دەیكات دژبەرییەكی گەورەیە، لەو كاتەوە كە سیاسەتی خۆی گۆڕیوە بۆ بەرژەوەندیی كۆماری دیموكراتی لە توركیا و وازی لە پرسی نەتەوایەتی و قەناعەت بە دەوڵەتبوون هێناوە، ئەوا سیاسەتێكی ناڕاست و هەڵەی گرتۆتەبەر، چونكە هەموو كوردێك لەدڵ و هەستیدا پەرۆشی ئازادی و دەوڵەتی كوردییە، ئەگەر ئێمە لە دەوروبەرمان بڕوانین، ئەوا دەبینین هەموویان خاوەنی دەوڵەت و سوپا و هێزی خۆیانن و خاوەنی سیاسەتێكی نەتەوەیین، بەڵام تەنیا پەكەكەیە كە رایدەگەیەنێت دەوڵەتم ناوێت. لە ئێستادا میللەتی كورد داوای یەكڕیزی و یەكبوون دەكات، هەر هێزێك خزمەتی ئەو داوا و بەرژەوەندییانەی میللەتی كوردی كرد، ئەوە كوردپەروەرە، بەڵام هەر هێزێك ئەو كارانەی نەویست و هەوڵی بۆ نەدا، ئەوە میللەت باوەڕی پێی نامێنێت، میللەت دەزانێت كامە هێز بۆ كوردو كوردستان و دەوڵەتبوون و سەربەخۆیی كار دەكات، هەر بۆیە باوەڕیان بە پەكەكە زۆركەم و لاواز بووە. هەر ئەمەش وای كردووە، پەكەكە رۆژ لەدوای رۆژ پارچە پارچە ببێت و ژمارەیان كەم ببێتەوە و خەڵك باوەڕی پێیان نەمێنێت، هەر بۆیە پێویستە پەكەكە ئەمڕۆ سیاسەتی پێچەوانە بكاتەوە و ئەو هێزەی هەیەتی لەدژی كورد بەكاری نەهێنێت، بەڵكو بیخاتە خزمەتی گەلی كوردو كوردستانەوە.
* ئێستا پەكەكە پەیوەندییەكی توندوتۆڵی لەگەڵ حەشدی شەعبی عێراقی هەیە و لە شنگال جلی حەشدی شەعبی و نیشانەكانی حەشدی شەعبی هەڵدەگرێت، ئایا پەیوەندیی پەكەكە لەگەڵ حەشدی شەعبی چ مانایەكی هەیە، بێجگە لە دژایەتیی خەڵكی كوردستان؟ لەمەش زیاتر حەشدی شەعبی هێزێكە راستەوخۆ لەلایەن دەوڵەتێكی ئیقلیمیەوە ئاراستە دەكرێت، ئایا پەكەكەش دەیەوێت ئەجیندای دەوڵەتانی ئیقلیمی لە كوردستان پیادە بكات؟
- هەموو لایەك و ئێمەش دەزانین كە هێزێكی وەك حەشدی شەعبی خزمەتی دەوڵەتێكی ئیقلیمی دەكات و ئەوان دەیانەوێت میللەتی كورد لاواز بێت، بەتایبەتی لە باشووری كوردستان ئەو هێزانە دەیانەوێت هەموو كات كێشەو گرفت بۆ گەلی كورد دروست بێت و، هێزی كوردی و پێشمەرگە كێشەو ناكۆكی هەبێت، تاوەكو نەبنەیەك، هەروەها ئەوەی ئەمڕۆ لە شنگال و شوێنانی دیكە روودەدات، جێی دڵخۆشی نییە و كاری پەكەكەش ئەوە نییە كە رێككەوتن لەگەڵ حەشدی شەعبی و هێزی دیكە بكات، ئەگەر پەكەكە دەیەوێت رێككەوتن بكات، ئەوا پێویستە لەگەڵ هێزی كوردی و حكومەتی هەرێمی كوردستانی بكات لە دژی دوژمنی میللەت.
* بەهۆی بوونی چەكدارانی پەكەكە لە هەرێمی كوردستان، توركیا بەردەوام بۆردومانی ناوچە سنوورییەكانی هەرێم دەكات، ئەمەش بیانووی بۆ توركیا رەخساندووە تا كێشە ناوخۆییەكانی خۆی بنێرێتە دەرەوە و پرسی كورد لە باكوور فەرامۆش بكات، ئایا ئەمە مانای ئەوە نییە توركیا بۆ مەبەستی تایبەتی خۆی پەكەكە بەكار دەهێنێت؟
- ئەگەر ئێستا سەیر بكەین، رۆژ نییە فڕۆكەی توركیا بۆردومانی باشووری كوردستان نەكات، رۆژنییە میللەتی ئێمە و وڵاتپارێزی كوردی باشوور لەو شوێن و ناوچانەی پەكەكەی تێدایە شەهید نەبن، ئەمە گوناهە و هەر هەمووی بەهۆی پەكەكەیە، كە بیانوو و دەرفەتی بە توركیا داوە، تاوانی ئاوا بكات، بۆیە پێویستە پەكەكە ویژدانی هەبێت و واز لەم شوێنانە بێنێت، بەڵكو خەڵكەكەی باشوور لەو ناوچانەی خۆیان بتوانن گوندەكانیان ئاوەدان بكەنەوە و لە سایەی حكومەتی هەرێمی كوردستان مومارەسەری ژیانی خۆیان بكەن، نەك وەك ئێستاكە پەكەكە ژیان و ئازادیی لەو شوێن ودەڤەرانە حەرام كردووە بەو سیاسەتە چەوت و هەلانەی هەیەتی. لە سایەی سیاسەتی چەوتی پەكەكە ژمارەیەكی زۆر گوند لە باكووری كوردستان چۆڵ بوون، بۆیە دووبارە دەڵێم پێویستە پەكەكە سیاسەتی خۆی چاك بكات و دوژمن نەهێنێتە ناو باشووری كوردستان و باشووری كوردستان بەجێ بیهڵێت، تا ماڵ و موڵك و گوندی باشووری كوردستان زیاتر وێران نەبن.
* چی بكرێت بۆ ئەوەی پەكەكە واز لە دژایەتیی بزاڤی رزگاریخوازیی كوردستان و، واز لە دژایەتیی هەرێمی كوردستان بهێنێت؟
- بە بۆچوونی من، دەبێت بە زاناییەوە خۆمان بەدوور بگرین لەو سیاسەتەی كە پەكەكە گرتوویەتیەبەر، ئەویش بەوە دەبێت كە هێزەكانی میللەتی كورد بەگشتی (چ سیاسی، چ هێزی سەربازی و چ هێزی مەدەنی، چ رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی)، بە یەك دەنگ دەنگیان دەرببڕن و بە پەكەكە بڵێن بەسە ئەو سیاسەتە رابگرە، پێویستە هێزی كورد لەم قۆناغەدا خۆیان بكەنە خاوەن یەك دەنگ، میللەتی كورد لە دوای ئەم قۆناغەدا توانای ئەوەی نەماوە قبووڵی ئەو سیاسەتە بكات كە بە ناوی كوردان لە دژی میللەتی كورد بەكار بهێنرێت، واتە پێویستە ئەمڕۆ یەكدەنگی و یەكڕێزی هەبێت لە دژی سیاسەتی هەڵە و چەواشەكاری لە دژی میللەتەكەمان، ئاڵای كوردستان جێگای شانازیمانە كە ئەمڕۆ بەتەنیا لە باشووری كوردستان هەڵدراوە، پێویستە بەهەموو هێزەكان پارێزگاری لێ بكەن و ئومێدەوارم پەكەكە لەو سیاسەتە هەڵەیەی هەیەتی دوور بكەوێتەوە، ئەگەر باشی پێ ناكرێت، با خراپەش نەكات و پێویستە یەكدەنگی و یەكڕیزیی كوردستانی بەلاوە گرنگ بێت.
* دەگوترێت گرووپێك بەناوی گرووپی ئەنقەرە لە ناو پەكەكە هەیە كوردیش نازانن كە ئەوان زاڵن بە سەر سیاسەتی پەكەكەوە، ئایا ئەمە راستە؟
- بێگومان گرووپێك بە ناوی ئەنقەرە هەیە و هەر ئەو گرووپە لە سەرەتای دامەزراندنی پەكەكەوە سیاسەتی پەكەكەیان داناوە و ئەو گرووپە زاڵن بە سەر قاعیدەی پەكەكەدا، ئەو سیاسەتەی ئێستا پەكەكە پیادەی دەكات، لەلایەن ئەوگرووپەوە دەردەچێت و لە دەرەوەی سیاسەتی ئەو گرووپەوە هیچ قسەیەكی دیكە جێگای نابێتەوە، سیاسەتی گرووپی ئەنقەرە زۆر مەترسیدارە لەسەر میللەتی كورد، بۆیە پێویستە بڵێین گەنجی كورد گوناهە ئیتر بەسە و پێویستە نەكەونە خزمەتی دەسەڵاتی ئەو سیاسەتە خراپەی پەكەكە، بەتایبەتی گەنجانی باكوور كە زەرەرمەندی سەرەكیی ئەو سیاسەتە هەڵەیەن.