سۆشیال میدیا وەكو هۆكارێكی بەهێزی راگەیاندن رۆڵێكی گەورەی لە هوشیاری و رۆشنبیریی و گەیاندنی زانیارییەكان هەیە، بەڵام لە هەرێمی كوردستان بەئاقارێكی دیكەدا براوەو، بووەتە هۆكارێك بۆ تێكدانی بەها پیرۆزەكان و كەوتنەوەی ناسەقامگیری، بە راددەیەك ئەوەندە بووەتە هۆی بێزاری و خەمۆكی و نائارامی و بڵاوكردنەوەی هەواڵی ناڕاست، ئەوەندە نەبووەتە هۆكارێك بۆ بەهێزكردنی بنەماكانی ئازادی و دیموكراسی، ئاشكرابوونی ئەو ژمارە زۆرەی پەیج و ئەكاونتی ساختە و جنێوفرۆش بەڵگەیەكی روون و ئاشكرایە بۆ بەلاڕێدابردنی ئەم هۆكارەی راگەیاندن . بۆ قسەكردن لەسەر میدیا بەگشتی و سۆشیال میدیا بەتایبەتی، ئەم دیدارەمان لەگەڵ دكتۆر سالار عوسمان بریكاری وەزارەتی رۆشنبیری و لاوازنی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئەنجام دا، لێرەدا پوختەی قسەكانی بڵاودەكەینەوە.

*چەندین میدیا و سۆشیال میديا لێرەو لەوێ پارە وەردەگرن، تەنیا لەبەر ئەوەی دژی حكومەتی هەرێمی كوردستان ببنەوە



دیمانە : شەماڵ نوری
سەرەتا دكتۆر سالار عوسمان بریكاری وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان سەبارەت بە خراپ بەكارهێنانی سۆشیال میدیا وتی: "میدیا بەگشتی لە هەرێمی كوردستاندا و لە نێویشیاندا سۆشیال میدیا بە ئاقارێكی خراپدا تێپەڕ دەبێت. خراپ بەو مانایەی بۆ تێكدانی یەكڕیزیی نیشتمانی و یەكگرتوویی نێوماڵی كورد بەكاردەهێندرێت، خراپ بەو مانایەی بەهاكان پێشێل دەكات و لەدژی حكومەتی هەرێمی كوردستان و پەرلەمان و دامەزراوە شەرعیيەكانی كوردستان ئاراستە دەكرێن، گرفتەكەش لەوەدایە خودی میدیاكاران و بەكارهێنەرانی سۆشیال میدیا لەلایەن سیاسەتمەداری قین لەدڵ و بەرژەوەندیخوازو كەسانێكەوە ئاراستە دەكرێن كە بۆ مەرامی خراپ بەكاری دەهێنن و زیان بە بەرژەوەنديی گشتی و سایكۆلۆژیەت و بەها بەرزەكانی نیشتمان دەگەیەنن. بەداخەوە ئێستا حزب و گرووپ و كەسانی وا سۆشیال میدیایان هەیە، كە بەئاشكرا و راستەوخۆ ئەو پەیج و ئەكاونتانە بەكارناهێنن، ئەمەش لەبەر ئەوەی ئەو جۆرە سیاسییانە بۆ شكاندنی یەكترو مەبەست و مەرامی تایبەتی بەكاریان دەهێنن، هەرچی رەمزو پیرۆزییەكانی نیشتمان و مێژوو و ئایين هەیە، دەیشێوێنن و نایانەوێت چارەسەر بۆ هیچ كێشەو گرفتێكی هاووڵاتیان بدۆزرێتەوە، ئەوەی رێگای بۆ ئەم هەڵە بەكارهێنان و ئاراستە ترسناكەوە هەیە خودی هەندێك لە میدیاكارانیشە كە بەرپرسیارێتی نازانن و كەوتوونەتە ژێر ركێف و كاریگەریی ئەم سیاسییە خراپانەوە، بەمشێوەیە بەشێك لەمیدیاكاران ناتوانن واقیعی راست و دروست ببینن، بە تەئكید لەم كەشوهەوا خراپەدا ژینگەو واقیعێكی وایان خوڵقاندووە كە بینەرو بیسەرو خوێنەر لە سۆشیال میدیا ماندوو بووە و، تووشی خەمۆكی و و نائومێدی كراون و، جۆرێك لەنیگەرانی و دڵەڕاوكێی و زیانی زۆری لێ كەوتۆتەوە."
سەبارەت بەوەی بۆچی لە كورستان ئەم میدیایە بەیاسا رێك ناخرێت و ئایا تا چەند وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان لە رووی یاسایی و ئەتەكێتی رۆژنامەوانییەوە چاودێری و بەدواداچوونی سۆشیال میدیا دەكات، بریكاری وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان وتی: "ئێمە لە كوردستان یاسای كاری رۆژنامەنووسیمان هەیە؛ هەروەها كۆمەڵێك یاسای دیكەش هەن، بەردەوام وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان بەتایبەتی لەگەڵ پەرلەمان و لەگەڵ خودی لێژنەی رۆشنبیری ئەو دامەزراوە تەشریعییە سەرقاڵی گفتوگۆو دیبەیت و دیدارە بۆ ئەوەی میدیا بە ئاراستەیەكی باش ببرێت و كارەكانی خۆی پڕۆفیشناڵانەو بەرپرسیارانە بكات. بەدڵنیاییەوە لەدوای ئەوەی ئەم پەتا جیهانییەی كۆرۆنا لەكۆڵ بەشەرییەت و جیهان ببێتەوە، ئێمە وەكو وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان بە جددی بەهەماهەنگی لەگەڵ سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان و لایەنە پەیوەندارەكانی دیكە لەسەر بێسەروبەری و خراپ بەكارهێنانی سۆشیال میدیا هەڵسوكەوت دەكەین و، دەبێت یاسایەك لە كوردستان هەبێت، میدیا بەگشتی و سۆشیال میدیا بەتایبەتی ببێتە نیعمەت بۆ خەڵكی و ببێتە سەرچاوەی زانیاری و بڵاوكردنەوەی هەواڵ و بابەتی راست و دروست و بە بنەما، ناكرێت سۆشیال میدیا لەبری ئەوەی ببێتە سەرچاوەی زانیاری بۆ خەڵكی، ببێتە بەڵا و نەهامەتی و نانەوەی ناسەقامگیری و دڵەڕاوكێ بۆ خەڵكى، لە دنیادا میدیا بەشێكە لە ژیان و چارەسەر، بەداخەوە ئێستا لەكوردستان سۆشیال میدیا بووەتە بەشێك لەگرفت و ئاژاوە، لەم روانگەیەوە دەبێت وەزارەت ئەم ئەركە لەئەستۆ بگرێت، لەدوای قۆناغی كۆرۆنا كە ئینشاڵا مرۆڤایەتی و كۆمەڵگەی كوردستانی لە دەست ئه‌م په‌تايه‌ دەربازیان ببێت و ئه‌و دۆخە ناهەموارە تێپەڕێنن. "
سەبارەت بەو بڕە پارە و داهاتەی زۆرە كە لەلایەن سیاسەتمەدارو كەسانی نەناسراوەوە بۆ دژایەتیكردنی حكومەت و ئەزموونەكە بەكاردەهێنرێت، دكتۆر سالار عوسمان وتی : "لەمیدیا و سۆشیال میدیا بەتایبەتی پارەیەكی زۆر بۆ دژایەتیكردنی حكومەت و پەرلەمان و دامەزراوە فەرمییەكان و هەڵبژێردراوەكانی هەرێم و بۆ دژایەتیكردنی ئەزموونی هەرێمی كوردستان بەكاردەهێنرێت، كۆنتڕۆڵكردنی ئەم پشێوی و بێسەروبەری و خراپ بەكارهێنانی بەئەنقەست و ئاراستەكراوه‌، تەنیا لە رێگەی یاساوە دەبێت، ئەو یاسایەی دەبێت لەكوردستان لەهەموو دەڤەرو پارێزگاكان وەكو خۆی جێبەجێ بكرێت رەنگە كۆنتڕۆڵكردنی سۆشیال میدیا و تەنانەت كەناڵەكانی دیكەی راگەیاندن پێویستی بە رێككەوتنی سیاسی هەبێت لەنێوان حزبەكان، ئەمەش بەر لە یاسا، چونكە ئێمە یاسامان هەیە حزبەكان لە دەڤەرێك بۆ دەڤەرێكی دیكە جێبەجێی ناكەن، بۆیە دەبێت حزبە سیاسییە گرنگ و سەرەكییەكانی كوردستان بەتایبەتی هەرسێ حزبی سەرەكی پارتی و یەكێتی و گۆڕان لەسەر هەندێك خاڵی بنەڕەتی و سەرەكيی گرنگ رێكبكەون، كە ئەویش بریتییە لە پاراستنی نەتەوە و نیشتمان و وڵات و بەها بەرزەكان لە پەروەردە و زانست و میدیا و ئاسایشی نیشتمانی و لە ئەتەكێت و ئادابی گشتی و رێزگرتن لە بیروڕا يئاینی و نەتەوەكان و جیاوازییەكان، هەموو ئەم خاڵانە دەبێت ببنە بنەمای نەگۆڕو جێگیر لە رێگەی ئەم بنەمایانەشەوە رێككەوتنی سیاسی بكرێت و یاساكان جێبەجێ بكرێن، بە كورتی هەركاتێك حكومەت بڕیارێكی دا، لە قەزای پێنجوێن جێبەجێ بكرێت و هیچ كەسێك نەتوانێت رێگری لێ بكات، لەگەرمیان كەسێك راست نەبێتەوە و بڵێت من لە یاسا و بڕیارەكانی حكومەت گەورەترم. بەم شێوەیە كۆنتڕۆڵكردنی سۆشیال میدیا و بەكارهێنانێكی راست و دروستى تەنیا بە رێككەوتنی سیاسی و تەبایی حزبەكان و چەسپاندنی یاسا دەبێت.
بریكاری وەزارەتی رۆشنبیری و لاوان سەبارەت بە رۆڵی خراپی حزبەكان لە بەردەواميی خراپ بەكارهێنانی سۆشیال میدیا، زياتر وتی : "هەر كاتێك ناكۆكییە سیاسییەكان ئاڵۆز بوون، ئەوا بە تەئكید پشێوی و بێسەروبەریی كاری میدیایی و سۆشیال میدیا بەتایبەتی خراپتر دەبێت، هەروەكو چۆن كاتێك پارتی و یەكێتی ناتەبا دەبن، راگەیاندنەكانیان گرژ دەبن و شەڕ بەیەكتر دەفرۆشن، هەروەكو چۆن بینیمان كاتێك یەكێتی و گۆڕان لە سلێمانی دژی یەكتر رادەوەستن، میدیای ئەم دوو حزبە لەدژی یەكتر دەبنە ئاگر، كاتێك بە نموونە ئیسلامەوییەك نایەوێت بچێتە بەردەم دادگا، بەشێك لە راگەیاندنی ئیسلامییە سیاسییەكان دەیانەوێت لە رێگەی دینەوە پرسەكە بە لاڕێدا ببەن و دادگا و یاساشكێنى بكەن، لەبەرامبەریشدا بەشێك لە میدیاكارەكان دەیانەوێت بەرگری لە یاسا بكەن، لێرەدا بەریەككەوتن روودەدات و گرژی لێ دەكەوێتەوە. ئێمە لەكوردستان بۆ قسەكردن لەسەر هەموو ئەم خاڵ و بابەتانە پێویستیمان بە گفتوگۆیەكی جددی هەیە، گفتوگۆیەك نیشتمان كۆبكاتەوەو پارچە پارچەی نەكات و یاسا سەروەر بكات، نەك كەس و گرووپەكان بخاتە سەرووى یاساوە و گەمە بەو یاسا و دامەزراوانەش بكات، كە رەمزی مانەوەو بوونمانە لەم ناوچە ئاڵۆز و پڕ لەكێشمەكێش و دوژمنە زۆرەدا." وتيشى: " بەداخەوە ئەمڕۆ كە حكومەت دەیەوێت یاسا جێبەجێ بكات، یان كەسێك هاووڵاتيیەكی ئاسایی دەیەوێت لە رێگەی یاساوە مافەكانی دەست بكەوێتەوە و، راستی و دروستيی هەموو تۆمەت و ناوزڕاندنەكانی بسەلمێنێت، كەچی كەسە یاساشكێنەكان لە رێگەی گرووپێكی میدیاكارو لە رێگەی سەدان پەیج و ئەكاونتی ساختەوە رای گشتی دەشێوێنن و خەڵكی بە لاڕێدا دەبه‌ن. كاتی ئەوە هاتووە ناكۆكيی سیاسی تێپەڕێنین و گفتوگۆیەكی نەرم بكەین، تاوەكو بگەینە چارەسەر، نەك شێواندن و ئاڵۆزبوونی زیاتری واقیعەكە. ئەم بابەتە ئەوەندە ئاڵۆزو مەترسیدار بووە، پێویستی بە هەڵوەستە و كاری جددی هەیە، ئەوەتا چەندین میدیا و سۆشیال میديا لێرەو لەوێ پارە وەردەگرن، تەنیا لەبەر ئەوەی دژی حكومەتی هەرێمی كوردستان ببنەوە ، وەنەبێت ئەمە نوێ بێت، بەڵكو لە كۆنەوە هەبووە، بۆ نموونە لەسەردەمی شۆڕشی ئەیلوولەوە تا ئێستا خەڵكانێك هەبوون دژی شۆڕش و خاك و كوردستان و نیشتمان و بەها پیرۆزەكان بوون، بۆیە دەبێت بەیاسا و لە رێگەی دادگاوە ئەمە چارەسەر بكرێت، بەڵام بە بەڵگەوە، نەك بە تۆمەتبەخشینەوە، چونكە نابێت ئەوە لەبیر بكەین كە بەشێك لە رەخنە زۆر ئیجابییە لە كوردستان و جۆرێكە لە دروستكردن و بنيادنان، بەڵام ئەوەی دژایەتيی وڵات و نیشتمان و نەتەوەو ئەزموونی گەلێك دەكات، دەبێت بە یاسا رێی لێ بگرێت و حزبەكانیش نەبنە پارێزەی، لە كۆتاييدا دەبێت بە هەمووان هەوڵ بدەین، بە بینینی هەموو تابلۆكە ئەم گفتوگۆیە و چارەسەرییە بكەین."