مایكڵ نایتس توێژەرە لە ئامۆژگای واشنتۆن بۆ سیاسەتی رۆژهەڵاتی نزیك، تایبەتمەندی كاروباری ئەمنی و سەربازیی عێراق و ئێران و وڵاتانی كەنداوە. خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرایە لە بواری دیراساتی جەنگ كە لە كۆلێژی شاهانە لە لەندەن بەدەستی هێناوە. بۆ قسەكردن لەسەر پەرەسەندن و پێشهاتەكانی ئێستای عێراق، بەتایبەتی دوای خۆپیشاندان و ناڕەزاییەتی و شڵەژانەكانی كە چەند شارێكی باشووری عێراقی گرتەوە، هەروەها سەبارەت بە ئاسۆی ئایندەی ئەم وڵاتە و پرسی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و چەند پرسێكی دیكەی پەیوەندیدار، گوڵان دیمانەیەكی لەگەڵدا ئەنجامدا و ئەویش بەم شێوەیە وەڵامی پرسیارەكانی دایەوە.

* هەروەك ئاشكرایە ماوەیەكە شەپۆلێكی ناڕەزایەتی و خۆپیشاندان چەندین شاری باشووری عێراقی گرتووەتەوە، بەتایبەتی شاری بەسڕە، كە تێیدا ئەو خۆپیشاندەرانە ئاماژە بە شكستی ئەدای حكومەت دەكەن لە ئاست ئەنجامدانی ئەركە سەرەكییەكانی، خوێندنەوە و تێڕوانینی ئێوە بۆ ئەم پەرەسەندن و پێشهاتانە چییە؟
- ئەوەی دەتوانین بیڵێین ئەوەیە كە عێراق بەهاری عەرەبی بەخۆوە نەبینی، لەبەر ئەوەی بەهاری عەرەبی هەشت ساڵ دوای گۆڕانی رژێمی عێراقی روویدا. بەڵام لە ئێستادا و لە دوای حەوت ساڵ لە بەهاری عەرەبی، بارگرژییەكان كەڵەكە دەبن لە گەرمترین و دواكەوتووترین و كەم ئاوترین ناوچەكانی عێراقدا. ناڕەزایەتییەكانی ئێستا هەژانێكی بەهێزن، بەڵام كەس نازانێت زەمینلەرزە تەواوەكە كەی روودەدات.
* هەر لە پەیوەندی بە ئەدای حكومەتەوە، باس لەوە دەكرێت، حكومەتی ئێستای عێراق كە شیعە زاڵە بەسەریدا، كورد و سوننەی پەراوێز خستووە، بەڵام لە هەمان كاتدا نەیتوانیوە شیعەش رازی بكات، ئایا هاوڕایت لەگەڵ ئەم لێكدانەوەیەدا و ئایا چۆن لە ئەدای حكومەت دەڕوانیت؟
- نەخێر، من هاوڕا نیم، پێموایە ئەمە موبالەغەیەكی تێدایە. پێموایە ئەم حكومەتە بە نیازی ئەوەیە ببێتە حكومەتی شیعە و سوننە و كورد و ئەویش لەسەر بنەمای رێككەوتنی نێوان هاوپەیمانێتی سائیرون، پارتی دیموكراتی كوردستان، رەوتی حیكمە و هەندێ لە گرووپە سوننەكانی نێو هاوپەیمانێتی وەتەنییە و نەسر.
* باشە ئەوەی گومان هەڵناگرێت ئەوەیە كە سیستمی حوكمڕانی لە عێراقدا بە دەست ناكاراییەكی قووڵەوە دەناڵێنێت، ئایا پێشبینی داڕووخانی جارێكی دیكەی رەوشە سیاسی و ئەمنییەكەی عێراق دەكەیت؟
- نەخێر، من پێشبینی دەكەم پەلە بكرێت لە هەوڵەكانی پێكهێنانی حكومەت و پێشبینی دەكەم حكومەتی نوێ لە كۆتایی تشرینی یەكەم، یان سەرەتای مانگی تشرینی دوەم دابمەزرێت. هێزە ئەمنییەكانی باشووری عێراق كار لەگەڵ سەركردایەتی و پارتە ئایینییە شیعەكان دەكەن بۆ دامركاندنەوەی ئەو تووڕەییەی هەیە و هەوڵ دەخەنەگەڕ بۆ هاوكاریكردنی هاووڵاتیانی باشووری عێراق.
* ئەوەی نكۆڵی لێناكرێت، ئەوەیە كە ئێران توانیویەتی پەرە بە دەستڕۆیشتوویی خۆی بدات لە عێراقدا، پرسیارەكە ئەوەیە تا چەند ئەم كاریگەری و دەستڕۆیشتوییەی ئێران كاریگەری سلبی لەسەر سەقامگیریی عێراق هەیە؟
- پارتە عێراقییەكان- لە نێویاندا بەهێزترینەكانیان وەك سائیرون- خوازیاری پەیوەندییەكی هاوسەنگن كاتێك ئێران بەسەریاندا باڵادەست نابێت. لەلایەكی دیكەوە، ئێران دەیەوێت عێراق بەكار بهێنێت بۆ خۆدزینەوە لە سزاكانی ئەمریكا و بۆ ئەوەی دراوی قورسی لێ دەست بكەوێت. هەروەها لە بازاڕی نەوتدا عێراق دەبێتە ململانێكاری ئێران، كە ئەگەری ئەوە هەیە وڵاتانی دیكەی وەك توركیا بەو شێوەیە لە عێراق بڕوانن كە ببێتە جێگرەوەی هەندێ لەو نەوتە خاوەی كە رەنگە چیتر لە ئێرانەوە پێیان نەگات. كەواتە لەم رووەوە پێكدادانی چاوەڕوانییەكان هەیە، عێراق خوازیاری بەدەستهێنانی سەربەخۆیی زیاترە لەبەرامبەر ئێراندا و ئێرانیش خوازیاری پشتیوانیی ئابوورییە.
* باشە ئەمریكا چۆن دەتوانێت هاوكاری عێراق بێت بۆ ئەوەی ئەو سەربەخۆییە بەدەست بهێنێت كە ئاماژەت پێكرد؟
- ئەمریكا دەتوانێت لە رێی پشوودرێژی و هەڵسوكەوتی ژیرانەوە بۆ بەرهەڵستیكردنی باڵادەستیی ئێران هاوكاری عێراق بكات. بۆ نموونە، دەتوانێت لە رێی سەپاندنی سزا بەسەر هەندێ كاڵای هاوردەكراوی ئێرانەوە كە زیان بە ئابووریی عێراق دەگەیەنن، بەڵام نەك ئەو كاڵایانەی كە عێراق پێویستیان پێیەتی. هەروەها ئەمریكا دەتوانێت زانیاریی هەواڵگریی پەیوەندیدار بە داراییەوە دەستەبەر بكات، ئەویش بۆ خستنەڕووی ئەوەی كە چۆن ئەو سیاسەتانەی ئێران پشتیوانییان لێدەكات، گەندەڵكاریان تێدایە و بۆ ئەوەی بیخاتەڕوو كە ئێران سەرقاڵی شاردنەوەی داراییە لە دەرەوە.
* با بێینەسەر باسی رەوشی ئەمنی، هەروەك دەزانن لە ئێستادا باس لە زیادبوونی جموجووڵی داعش دەكرێت لە عێراقدا، ئەویش پاش ئەوەی كە ئەم رێكخراوە دووچاری شكستی گەورەی سەربازی بوو، پرسیارەكە ئەوەیە ئایا ئەگەری دووبارە سەرهەڵدانەوە و دەركەوتنەوەی ئەم رێكخراوە لەئارادایە؟
- داعش توانیویەتی لە پارێزگاكانی دیالە و كەركووك بگاتە ئەو ئاست و ئەندازەیەی كە لە سەرەتای ساڵی 2013دا هەیبوو، بەڵام جیاوازییەكی گرنگیش هەیە، لە سەرەتای ساڵی 2013دا داعش زیاتر و زیاتر بەهێز دەبوو، بەڵام ئێستا پتر لاواز دەبێت، ئەویش لەبەر ئەوەی ئەو رەوشەی لە ساڵی 2013دا بوونی هەبوو لە ئێستادا لە ئارادا نییە. چونكە لە ئێستادا سووریا بنكەیەكی كەمتر سوودبەخشە بۆ ئەوان، هەروەها سوپای عێراقیش بەهێزترە و پێشمەرگە پشتیوانییەكی نێودەوڵەتی هەیە.
* چۆن لە پەیوەندییەكان و ئەگەرەكانی ئایندەی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی مەركەزیی عێراق دەڕوانیت و ئایا چ راسپاردەیەكت بۆ هەرێمی كوردستان هەیە؟
- بە تێڕوانینی من و بە بەراورد بە چەند ساڵی رابردوو كورد دەرفەتی ئەوەی لەبەردەمدایە كە رۆڵێكی گەورە بگێڕێت لە بەغدا. لایەنە عێراقییەكان ئامادەن كە قبووڵیان بكەن و پێشوازی لە بوونێكی بەهێزی كورد لە بەغدا دەكەن. كاتێكیش وەك پارتێكی تۆكمە نەك وەك هاوپەیمانێتی (كە بۆی هەیە دووچاری لێكترازان ببێتەوە) لە لایەنەكان بڕوانین، ئەوا پارتی دیموكراتی كوردستان دووەم گەورەترین بلۆكە كە لە پەرلەمان كورسیی هەبێت.