رۆژهات ئامەدی : ئامانجی پەكەكە خزمەتكردنی كوردانی ئێزیدی نییە، تەنیا دەیەوێت دەڤەری شنگال بۆ بەرژەوەندیی ئێران بەكار بهێنێت
April 3, 2017
دیمانەی تایبەت
لە ئێستادا ناوچەكە بە كۆمەڵێك گۆڕانكاری و پەرەسەندنی گرنگ و گەورەدا تێدەپەڕێت، لەم نێوەندەدا كوردستانیش رۆڵ و پێگەی دیارەو خوازیاری هەنگاوهەڵگرتنە بۆ ئایندەیەكی گەش و تێپەڕاندنی كارەسات و نەهامەتییەكانی رابردوو، بەڵام رووبەڕووی كێشە و ئاستەنگی دژواریش بۆتەوە، بۆ نموونە، ئەو سیاسەتەی پەكەكە پەیڕەوی دەكات، وایكردووە نەتوانرێت وەك پێویست سوود لە بارودۆخەكە وەربگیردرێت، بۆ قسەكردن لەسەر ئەم پرسە، گوڵان دیمانەیەكی لەگەڵ رۆژهات ئامەدی، ئەندامی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان - باكوور، ئەنجامدا، ئەویش بەم شێوەیە وەڵامی پرسیارەكانی دایەوە.پەكەكە لەحكومەتی توركیا زیاتر بەرپرسیارە لەخراپبوونی دۆخی كوردستانی باكوور
* ئێستا رەوشی كوردستان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە قۆناخێكی سەخت و هەستیاردا تێدەپەڕێت، هەموو ئاراستەكان ئاماژە بەوە دەكەن كە مسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان وەك رێبەرێكی حەكیم لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی، نوێنەرایەتی بزاڤی رزگاریخوازی كوردستان دەكات. ئایا رێبەرایەتیی سەرۆك بارزانی و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگە تاچەند بوونەتە هۆكاری ئەوەی روانگەی جیهانی بەرامبەر بە كورد وەرچەرخانێكی گەورەی بەسەردا بێت؟
- راستە رۆژهەڵاتی ناوین بە قۆناغێكی هەستیاردا تێپەڕ دەبێت، بەرنامەیەكی دوورو درێژ بۆ رۆژهەڵاتی ناوین دانراوە كە وڵاتانی رۆژئاواو ئەمەریكا لەناو ئەو بەرنامەیەدان، ئەم بەرنامەیەش ئێستا سەرەتاكانی دەستی پێكردووەو كاتێكی زۆری دەوێت، هەریەك لەحكومەتەكانی توركیاو ئێرانیش لەلایەن خۆیانەوە پێوەندییان بە بەرنامەكەوە هەیە. ئێران سەرپەرشتی بیروبۆچوونی شیعەگەری دەكات و خوازیاری كۆنتڕۆڵكردنی زۆربەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە، لەبەرامبەریشدا توركیا دژ بە ئێران چاودێرێكی گەورەیەو دەیەوێت ببێتە سەرداری سوننە لەرۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، ئەم دوو ئاراستە دژ بەیەكە شتێكی تازە نییە و لەدوای رێككەوتنی قەسری شیرین لەنێوان توركیاو ئێران تا ئەمڕۆ بەردەوامە. بەڵام دوای رووخانی یەكێتی سۆڤێت، سیاسەت لەناوچەكەدا گۆڕانكاری بەسەردا هات، بە هاوشێوەی ئەو گۆڕانكارییەی كە لەسەرتاسەری جیهاندا روویدا. لەم بارودۆخەدا وڵاتانی رۆژئاوا پێیان خۆشە بارودۆخێك بێتەپێش كە هەردوو وڵاتی توركیاو ئێران رۆڵی سەرەكییان نەبێت لەكاروباری رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، بۆ ئەوەی توركیاو ئێران نەتوانن لەم ناوچەیەدا بەرامبەر رۆژئاوا راوەستن، چونكە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست وەكو پردێك وایە بۆ هەموو دنیاو بۆ هەریەك لەئەمەریكاو رووسیاو وڵاتانی ئەوروپا بایەخی ستراتیژی خۆی هەیە. هەرئەوەشە وایكردووە رۆژئاوا دەیەوێت بارودۆخێك بێتە پێشەوە سەقامگیری لە رۆژهەڵاتی ناوین بێتەدی. بۆ جێبەجێبوونی ئەو ستراتیژییە سەرەتا دەبێت سەقامگیری لەناوچەكەدا بەرهەم بهێنرێت كە بێ چارەسەركردنی كێشەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست مومكین نییە ئەم ئامانجە ستراتیژییە جێبەجێ بكرێت، بەتایبەتی كێشەی هەرە گەورەی رۆژهەڵاتی ناوین كە كێشەی (سوننەو شیعە)یە و دوای ئەمیش كێشەی كوردو كوردستان دێت، هەربۆیە تا كێشەی كوردو كوردستان چارەسەر نەبێت، سەقامگیری لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نایەتەدی. كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش بڕیاری داوە كە جەنابی سەرۆك بارزانی ببێتە شەریكێك بۆ چارەسەركردنی پرسی كوردستان لەم ناوچەیەدا، بێگومان لەكوردستاندا فاكتەری دیكەش هەیە لەو هێزانەش یەكێتی نیشتمانی كوردستان فاكتەرێكە، ئەگەرچی دوای نەخۆشكەوتنی مام جەلال یەكێتی لە بارودۆخێكی جیاوازدایە، هەروەها فاكتەری پەكەكەش هەیەو پەكەكە بڕیاری خۆی داوە كە پێی خۆش نییە لەگەڵ وڵاتانی ئەمەریكاو ئەوروپا و رۆژئاوا و ناتۆ كار بكات، بەڵكو پەكەكە بڕیاری داوە لەگەڵ ئێران كار بكات و ئێرانیش پێی خۆش نییە لەم ناوچەدا ئارامی دروست ببێت و بەرنامەیەكی بۆ خۆی هەیە كە دەیەوێت ببێتە گەورەو سەرداری رۆژهەڵاتی ناوین، ئەمەش دنیاو جیهانی مەدەنی قبووڵی ناكات.
* لەناو ئەم هاوكێشە ئاڵۆزەدا جەمسەربەندییەك دروست بووە، بەشی هەرە زۆری پارت و لایەنە سیاسییە كوردستانییەكانی هەر چوار پارچەی كوردستان لەگەڵ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دژی داعشن، بەڵام پەكەكە و حزبە دروستكراوەكانی وەك پەیەدە و یەبەشە و ئەوانە هاوپەیمانی ئێران و رژێمی سووریان و ئەوانیش بە جۆرێك لە جۆرەكان بە سپۆنسەری تیرۆر لە قەڵەم دەدرێن، ئایا بۆچی پەكەكە شەڕی بەوەكالەت بۆ ئێران دەكات و مەبەستێتی بزووتنەوەی رزگاریخوازی كوردستان لە ئێران و سووریا و عێراق پێش نەكەوێت؟
-بەداخەوە پەكەكە لە رۆژی دامەزراندنیەوە بۆ سەركەوتن و بەرژەوەندی تایبەتی خۆی پێوەندی لەگەڵ وڵاتانی دیكە گرێداوە، ئەو بەرنامەو سیاسەتەی كە پەكەكە ئێستا پیادەی دەكات، تازە نییە. زۆر گرنگە خەڵكی ئێمە بزانن پەكەكە كە هاتە دامەزراندن بۆ رێگەگرتن لە هێڵ و رێبازی نیشتمانی بەتایبەتی بۆ رێگریكردن لە رێبازی پارتی دیموكراتی كوردستان بووە، ئەم راستیەش دەركەوت و لەلایەن پڕۆفیسۆر (یەڵچن كوچەك) خرایەڕوو، كە ناوبراو یەكێكە لە دانەرانی ستراتیژی پەكەكە و لەبەرنامەكەیدا گوتوویەتی: «من كارم بۆ وڵاتی كۆماری توركیا كردووە، وامكردووە كوردو گەنجان و لاوانی كوردی باكوور دووربخەمەوە لە سیاسەتی پارتی دیموكراتی كوردستان و رێبازی بارزانی و تا رادەیەكی باشیش لەو كارەی خۆمدا سەركەوتوو بووم و كوردەكانی توركیا ئێستا بۆ دیموكراسی توركیا كار دەكەن، نەبۆ خەتی نیشتمانیی كورد.» ئەو پڕۆفیسۆرە زۆر ناسراوە لەسەر ئاستی توركیاو بۆ ماوەی ( 10- 15 ) ساڵ سەرپەرشتی ستراتیژیەتی پەكەكەی كردووە، بۆیە لە هەڵسوكەوت و سیاسەتی پەكەكەدا رۆڵی (یەڵچن كوچەك) بەتەواوی دیار بووە. من پێم سەیرە زۆرجار گوێبیستی ئەوە دەبین پەكەكە لە شنگال شەڕی داعشی كردووە و نەیدەویست ئەو دەڤەرە بكەوێتە دەستی داعش، ئەمە دوورە لە راستییەوە، پەكەكە لەگەڵ هێزی دیكەدا رێككەوتبوون كە لەشنگال جێگیر بن و شنگال لەدەستی پێشمەرگە دەربهێنن و لە پارتی دیموكراتی كوردستان و هەرێمی كوردستانی دووربخەنەوە. شنگال دەڤەرێكی گرنگە بۆ كۆماری ئیسلامی ئێران، بۆ دروستكردنی رێڕەو بۆ سەر دەریای ناوەڕاست، لەكاتێكدا رێڕەوی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ سەر دەریای ناوەڕاست رێڕەوێكی كوردییە، بەڵام ئاوات و ئامانجی ئێران بووە، بۆ ئەوەی باشتر سووریا كۆنتڕۆڵ بكات، هەروەها بۆ ئەوەی لە شنگالەوە چاودێری باشتری ئیسرائیل بكات، كە ئەگەری ئەوەش هەبوو رۆكێتەكانی بە ئاڕاستەی ئیسرائیل لەو ناوچەیە جێگیر بكات، لەبەر ئەوە ئامانجەكە ئەوە بوو شنگال بكەوێتە دەستی ئێران و مالیكی و پەكەكە. بەڵام هەرگیز لەم بەرنامەیەدا سەركەوتوو نەبوون و نابن، چونكە سیاسەتی جیهان و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی قبووڵی ناكەن، لەبەر ئەوەی سیاسەتێكی كۆنەپەرستییە و خزمەتی ئێران دەكات. ئەگەر بێینە سەر رۆژئاوا، ئەوا راستە پەیەدە سەرپەرشتیی رۆژئاوای كوردستان دەكات، بەڵام سیاسەتی رژێمی شام و ئێران بەڕێوەدەبات، واتا حكومەتێكی بەوەكالەتی ئێران و شام بەڕێوە دەبات، ئەگەرچی ئەوان پێشتر ئەمەیان رەتدەكردەوە، بەڵام ئێستا بەئاشكرا بۆ هەمووان دەركەوتووە كە 100% پەیەدە سیاسەتی ئێران و شام جێبەجێ دەكات، تەنانەت رێگە نادەن سیاسەتێكی دیكە، یا ئەلتەرناتیڤێكی دی لە رۆژئاوای كوردستان سیاسەت بكات، بگرە رێگەنادەن رۆشنبیرێكی كورد باسی چارەسەركردنی كێشەی كورد بكات، ئەگەر رۆشنبیران و سیاسەتمەداران لایەنگرانی پەیەدە نەبن، تەنیا یەك مافیان هەیە، ئەویش زیندانیكردن و تیرۆركردنیانە، لەكاتێكدا لەدنیادا شتی وا نییە، ئالێرەدا ئەگەر پەیەدە لەم سیاسەتە سەركەوتووش بێت، تەنیا وڵاتێكی وەكو كۆریای باكوور دروست دەبێت.
* پەكەكە خۆی بە گرێدراوی حكومەتی عێراق دەزانێت و خۆی وەك حەشدی شەعبی دەناسێنێت و هەمان ئەو قسانە دووبارە دەكاتەوە كە خەڵكانی وەك نوری مالیكی لە دژی كوردستان دەیكەن و بەئاشكراش دەڵێن بڕوامان بە سەربەخۆیی كوردستان نییە. ئایا بەڕاست پەكەكە بڕوای بەسەربەخۆیی كوردستان نییە؟ ئەگەر وایە ئەی لە پێناوی چیدا شەڕی كوردكوژی دەكات؟
- هەر وەكو لەسەرەتادا باسم كرد، ئامانجی پەكەكە لە رۆژی دامەزراندنی پەكەكەوە دەركەوتووە، كە خەتی نیشتمانی نەهێڵێت، لە راپۆرتی دامەزراندنی پەكەكەدا هەیە كە بۆ سەركەوتنی پەكەكە دەبێت پارتی نەمێنێت و دەبێت هیچ رێكخستنێك لە دەرەوەی پەكەكە نەمێنێت، بۆ ئەمەش دژی پارتی دیموكراتی كوردستان و رێبازی بارزانی نەمر بوون، لەبەر ئەوەی بانگەشەی ئەوەیان دەكرد كە پارتی دیموكراتی كوردستان و بارزانی نەمر ئۆتۆنۆمییان دەوێت و سەربەخۆییان ناوێت. ئەم سیاسەتە لەساڵانی 1979 -1980 تاكو ساڵانی نەوەدەكان وابوو، تەنانەت ئێستاش كە پارتی دیموكراتی كوردستان بەسەرۆكایەتی جەنابی بارزانی داوای سەربەخۆبوون دەكەن، بەهەمان شێوە پەكەكە دووبارە دژی بارزانی دەوەستنەوە و، دەڵێن ئێمە ناڕەحەتین لەبەر ئەوەی بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان پێوەندییان لەگەڵ توركیا هەیە، باشە خۆ لە ساڵی 1991 توركیا شەڕی لە دژی بارزانی دەكرد، ئەی بۆچی ئەو كاتەش پەكەكە شەڕیان لە دژی بارزانی دەكرد؟ واتە لە ساڵی 1991 كاتێك توركیا وتی ئێمە مۆڵەت نادەین بارزانی تەنانەت سیستەمی فیدراسیۆنیش دروست بكات، ئەی بۆچی ئەو كاتە پەكەكە شەڕی بە پارتی دیموكراتی كوردستان دەفرۆشت؟ بۆیە ئاشكرایە پەكەكە رێكخستنێكی بۆ بەرژەوەندییەكانی كورد نییە.
* ئەی پێوەندی نێوان پەكەكەو حەشدی شەعبی چۆنە؟
- هەموو دنیا دەزانن ئەو هەموو گروپ و تاقمە چەكدارانەی حەشدی شەعبی كە بەناوی جیاجیاوە هاتۆتە دامەزراندن هێزێكی چەكداریی سەر بەئێرانن و هەر لایەنی ئێرانیش دروستی كردوون، ئەگەرچی تا ئێستا عەبادی سەرۆك وەزیرانە، بەڵام نفووزی مالیكی هەر ماوە، مالیكی و ئێران پێیان خۆش نییە كورد لەباشووری كوردستان سەربكەوێت و سیاسەتێكی مەدەنی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و لەكوردستان بچەسپێت، بۆیە دێن و بۆ بەرگرتن بەم رەوشە رێككەوتن لەگەڵ ئەو لایەنانە دەكەن كە دوژمنایەتی پارتی دەكەن. واتە نایانەوێت جیهانێكی مەدەنی بە سەرۆكایەتی بارزانی لێرە بچەسپێت.
* ئەوەی بەسەر ئێزیدییەكان و شنگال هات كارەساتێكی گەورە بوو. شنگال بەشێكە لە باشووری كوردستان و لە باشووریش پەرلەمان و حكومەتی كوردستان هەیە، كەچی پەكەكە هەوڵ دەدات شنگال بكاتە كانتۆن و لە باشووری كوردستانی داببڕێت، ئایا دوای ئەو هەموو كارەساتەی بەسەر ئێزیدییەكان هات، ئێستا پەكەكە بەوە پاداشتیان دەداتەوە كە شارەكەیان داگیربكات و رێگە نەدات ئاوەدان بكرێتەوە؟
- ئەگەر ئامانجی پارتێك یا رێكخراوێكی بەرژەوەندخواز جێگێربوون بێت لە ناوچەیەك، ئەوا هیچ گرنگی نادات بەوەی ئەو ناوچەیە تێكبچێت، یا وێران بێت، ئامانجی پەكەكە جێگیركردنی سیاسەتی ئێرانە لە شنگال، دەبێت لێرەدا ئێمە وەكو سیاسەتمەدار و رۆشنبیرو توێژەرو ئەكادیمی وتووێژی جددی بكەین. ئەركی ئەو نوخبەیە ئەوەیە پرسیار بكات: پەكەكە 38 ساڵە لە باكووری كوردستان ئیدعای ئەوە دەكات داوای ماف و بەرژەوەندی و رزگاری گەلی كورد دەكات، ئەی خێرە تا ئێستا نەیتوانیوە تەنانەت گوندێكیش لە باكوور رزگار بكات؟ سەیر بكەن لەم دوو ساڵەی دواییدا لە كوردستانی باكووری چی روویداوە، لەكاتێكدا حكومەتی توركیا ئامادە بوو لەگەڵ پەكەكە دانوستاندن بكات و هاوپەیمانێتی بكات كە نزیكەی 80 پەرلەمانتاریان هەبوو كەچی پەكەكە رەتی كردەوە؛ بۆچی؟ لەبەر ئەوەی ئێران داوای لە پەكەكە كرد بۆ بەرژەوەندی ئەوان شەڕو پێكدادانی سەربازی بكات. ئەوە بوو شەڕی خەندەقەكانیان دروست كرد لە سلۆپی و شرناخ و نسیبین و جزیرەو هەرزەو سور و ماردین و چەندین شارو شارۆچكەی دیكە، ئەوان بانگەشەی ئەوەیان دەكرد كە ئەو كارەیان بە ئامانجی دروستكردنی كانتۆنەكان و بەدەستهێنانی مافی گەلی كوردە، بەڵام دەرئەنجام 7000 گەنجی كوردیان كوشت و 500.000 كوردیان دەربەدەر كردو لەماڵ و زێدی خۆیان دووركەوتنەوەو هەموو شارەكان تێكچوون، كەواتە كوردی باشوور دەبێت ئەو پرسیارە بكات، ئایا پەكەكە لە كوردستانی باكوور چی كردووە تا بتوانێت لە شنگال شتێكی باش بكات؟ لەكاتێكدا ئامانجی پەكەكە خزمەتكردنی كوردانی باشوورو میللەتی كوردی ئێزیدی نییە، بەڵكو ئامانجی پەكەكە ئەوەیە ناوچەی ئێزیدییەكان بۆ بەرژەوەندیی ئێران بەكاربهێنێت.
* پەیەدە كە بەشێكە لە پەكەكە لە رۆژئاوای كوردستان بارەگای ئەنەكەسە و ئاڵای كوردستان دەسووتێنێت، ئایا پەیەدە لە پێناوی چیدا رێگە نادات و هێز و لایەنەكانی دیكە لە رۆژئاوا بوونیان هەبێت و لەسەر چ بنەمایەك دژایەتی ئاڵای كوردستان دەكات؟
- پەیەدە رێكخستنێكی سەربەخۆ نییە؛ بەڵكو لەلایەن پەكەكەو لە قەندیلەوە كۆنتڕۆڵ دەكرێت و بەڕێوەدەچێت، هەروەها پەیەدە گرێدراوی رژێمی شامە، چوون و هاتن و هاوكاری و هەماهەنگی هەیە لە نێوانیان، تەنانەت لەسەرەتای هەفتەی رابردووەوە نوێنەرێكی باڵای رژێمی سووریا، سەردانی قامشلۆی كردو بەئاشكرا لەگەڵ نوێنەری پەیەدە دانوستاندن و گفتوگۆیان ئەنجامدا. كەواتە كاتێك پەیەدە رێگا بەهیچ حزب و سیاسەتمەدارێكی دیكە و بە ئەنەكەسە نەدات، ئەوا ئەمە جێبەجێكردنی داواكاری ئێران و مالیكی و رژێمی بەشار ئەسەدە.
* رەوشی باكووری كوردستان رۆژ لەدوای رۆژ ئاڵۆزتر دەبێت، هۆكاری ئەو هەموو ئاڵۆزییەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە پەكەكە سیاسەتێكی هەڵە پیادە دەكات و بۆتە هۆكاری ئەوەی كە پەرلەمانتارە كوردەكان هەموویان دەستگیر بكرێن، ئایا رەوشی باكووری كوردستان بەرەو كوێ دەچێت و تاچەند پەكەكە زیانی لە رەوشی كوردانی باكووری كوردستان داوە؟
- ئەمە مەسەلەیەكی گرنگە. پێش دوو ساڵ و نیو لەمەوبەر من وەكو سیاسەتمەدارێك لە رێپۆرتاژێكی تایبەتدا ئاماژەم بەو رووداوانە كرد كە ئەمڕۆ لە توركیا روودەدەن، دۆخی سیاسی لە توركیا تاوەكو پێش دووساڵ و نیو لەمەوبەر باش بوو، ئێمە وەكو یەكێك لە سەركردەو لایەنگیری پارتی دیموكراتی كوردستان لەتوركیا پێشبینی تێكچوونی رەوشەكەمان كردبوو، كە ئەمەش بەفیتی ئێران و رژێمی شام روودەدات، ئێران و شام هەردووكیان پێیان خۆش بوو پەكەكە لە كوردستانی توركیا دەست بەشەڕ بكات و، پەكەكە ئەو كارەی كردو دەرئەنجام حكومەتەكەی ئاكپارتی بەسەرۆكایەتی ئاردۆغان ناچاربوو سیاسەتێكی توند بەرامبەر كورد بەكار بهێنێت. زۆربەی ئەو پەرلەمانتارانەی لایەنگیرییان بۆ پەكەكە دەكرد، دەستبەسەركران، سەرۆكی شارەوانییەكانی هەدەپە كە سەر بەلیستی ئەو پارتە هەڵبژێردرابوون و زۆربەیان سەر بە پەكەكە بوون، ئەوانیش راپێچی زیندانەكان كران كە بەداخەوە ئەو شارەوانییانە لەبری ئەوەی خزمەتگوزاری زیاتر پێشكەش بە شارو گەلەكەیان بكەن، كەچی سیاسەتی پەكەكەیان پیادە دەكرد. لەهەموو دنیاش هەروا بووە كەسانێك دەنگت پێ دەدەن بۆ ئەوەی خزمەتی زیاتری شارەكەیان بكەی، نەك خزمەتی سیاسەتی قەندیل بكات. هەر بۆیە پەكەكە لەحكومەتی توركیا زیاتر بەرپرسیارە لەخراپبوونی دۆخی كوردستانی باكوور، چونكە سیاسەتەكانی ئێران و شامی لە توركیا بەڕێوەبردووە. ئێستا قۆناغێكی نوێ لەكوردستانی توركیا بەڕێوەیە. راستە شەڕ شارەكانی كوردستانی باكووری تێكدا، بەڵام لێرەدا پەكەكە و هەدەپە بەم سیاسەتە شكستێكی زۆر گەورەیان خوارد. من قەناعەتم وایە دوای ریفراندۆم بارودۆخێكی نوێ دروست دەبێت، ئەگەر هاتوو دەرئەنجامی ئەو ریفراندۆمە لەقازانجی ئۆردوگان تەواو ببێت، قەناعەتی من ئەوەیە دۆخێكی وەكو دۆخی پێش دوو سێ ساڵی رابردوو دەستپێبكاتەوەو دانوستاندن بۆ چارەسەری گرفتی كوردان بێتەوە كایەوە، واتە دووبارە پرۆسەی ئاشتی لەتوركیا لەگەڵ كوردان دەستپێبكاتەوە، لەمەشدا راستە توركیا پەكەكەی ناوێ، بەڵام كاراكتەری نوێ دروست دەبێت، واتە لە هاتنە پێشەوەی دۆخی نوێ كاراكتەری نوێ دروست دەبێت، مەرج نییە پارتی دیموكراتی كوردستانی – باكوور لەگەڵ توركیا دابنیشن بۆ چارەسەركردنی كێشەكان، بەڵكو لەهاتنە كایەی دۆخێكی نوێ سیاسەتمەدارو رۆشنبیرو لایەنی دیكە دروست دەبێت. لەم كاتەدا گفتوگۆیەكی زۆر جددی لەتوركیا هەیە كە دەنگ بە بەڵێ، یان نەخێر بدەن، ئەگەر بێتو زۆرینە دەنگ بە نەخێر بدات، ئەوا دۆخەكە بەرەو خراپبوون دەچێت، ئێمە پێمان خۆش نییە دۆخەكە ئاڵۆزترو خراپتر بێت.
* بەڵام ئێستا پەكەكە هەڕەشە لە حكومەتی كوردستانی باشوور و هێزی پێشمەرگە دەكات. ئەگەر پەكەكە بەردەوام بێت لەسەر ئەم سیاسەتە چەوتەی كە دەرهەق بە كوردستانی باشوور ئەنجامی دەدات، پێتانوایە چی روودەوات؟
- من لەو بڕوایەدا نیم شەڕ لەنێوان پێشمەرگەو پەكەكە بەتایبەتی پارتی دیموكراتی كوردستان و پەكەكە رووبدات، بەڵام ئەمە كێشەی سەرجەم هێزەكانی كوردستانە كە نوێنەرایەتییان هەیە لە حكومەتی هەرێمی كوردستاندا، واتە پەكەكە تەنیا كێشە نییە بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بەڵكو پەكەكە كێشەی هەریەك لە یەكێتی و نیشتمانی كوردستان و یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان و سەرجەم حزبەكانی ترە، بەڵام ناتوانم ئەمە بۆ گۆڕان و كۆمەڵ بڵێم، چونكە گۆڕانیش ژێر بە ژێر سیاسەتێك بەڕێوەدەبات كە پێی خۆشە پەكەكە لە باشووری كوردستان تێكدەر بێت و لەوبوارەشدا سەركەوتن بەدەست بهێنێت. بەڵام لە ئێستادا ئەزموون و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە قۆناغێكی نوێی خوڵقاندووە و پێویستە گەلی كوردستانی باشوور سوود لەو دەستكەوتانە وەربگرن كە بەتەئكید هەنگاوەكانی سەربەخۆیی كوردستان نزیك بووەتەوە. ئەوەتا لەكۆمكاری وڵاتانی عەرەبی كە لە دەریای مردوو بەسترا، باس لەدژایەتیكردنی دەوڵەتی كوردستان نەكرا، بەڵكو زۆر لەو وڵاتانە وتوویانە ئەگەر كورد بە رێككەوتن لەگەڵ بەغدا بڕیاری خۆی بدات، ئێمە ناتوانین دژی دەوڵەتی سەربەخۆ ببینەوە. بەمشێوەیە لەمێژووی سەربەخۆیی هیچ نەتەوەیەكدا ئەوەندە پشتگیری نەبووە. ئەوەتا كورد هێشتا بڕیاری سەربەخۆیی نەداوە، نزیكەی 40 وڵات ئامادەیە سەربەخۆیی كورد قبوڵ بكات، جەنابی بارزانی نەك تەنیا بۆ كوردو كوردستان بەڵكو بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بووەتە فاكتەرێك سەقامگیری، ئەمەش بۆ جیهان گرنگە، چونكە ئەوروپا و ئەمەریكا دەیانەوێت سەقامگیری هەبێت لەو ناوچەیەدا. رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە ناسراوە بە ئەمباری نەوت و غازو دابینكردنی پێداویستییەكانی دنیای پێشكەوتوو بەتایبەتی بۆ ئەوروپا دابین دەكات. وابزانم لە 20 ساڵی رابردوودا توانیمان پێكەوەژیان و لێبوردەییەكی باش لەنێوان نەتەوەو ئایین و ئایینزاكان بپارێزین، ئەوەتا كریستیان و ئێزیدی و موسڵمان و سوننەو شیعەو دەیان ئاینزای دیكە لەم ناوچەیەدا ژیانیان پارێزراوەو رێزیان لێدەگیرێ. ئەوروپا و ئەمەریكاو دنیای پێشكەوتوو ئەم راستیە دەبینن و پاڵپشتییەكی باشی دەكەن.
* ئایا ئەو ریفراندۆمەی كە سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئاماژەی پێكرد، بەوەی ئەمساڵ كورد راپرسی لەسەر سەربەخۆیی دەكات، چ كاردانەوەیەكی بەدوای خۆیدا هێناو سوودەكانی بۆ میللەتی كورد چییە؟
- ئەمڕۆ هەموو دنیا پێی خۆشە ببینێت، كورد بە ریفراندۆم چی دەوێت؟ سەرۆك بارزانی دەخوازێت بۆ دنیا بیسەلمێنێت كە سەربەخۆیی خواست و ویستی میللەتی كوردە، نەك تەنیا بیروبۆچوونی بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستانە، خۆشبەختانە تا ئێستا نەمبیستووە بیروبۆچوونێكی توندو دژ بە ریفراندۆم هەبێت، زۆربەی لایەنە سیاسییەكان رێگر نین لە ئەنجامدانی ریفراندۆم.