پڕۆفیسۆر ئۆفرا بینگیو، خاوەنی بڕوانامەی دكتۆرایە لەبواری مێژووی هاوچەرخی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە لە زانكۆی تەل ئەبیب بەدەستی هێناوە، لەئێستادا سەرۆكی بەشی پڕۆگرامی دیراساتی كوردییە لە سەنتەری مۆشێ دایان بۆ دیراساتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقیا لە زانكۆی تەل ئەبیب. پێشتریش وانەبێژ بووە لەچەند زانكۆیەكی گرنگی وەك: زانكۆی ئیمۆری، زانكۆی یڵدز. بۆ قسەكردن لەسەر دۆخی ئێستاو ئەگەرەكانی ئایندە لەپێوەندی بە عێراق و كوردستانەوە، هەروەها بۆ تاوتوێكردنی ئاكامەكانی شەڕی رزگاكردنەوەی موسڵ، گوڵان دیمانەیەكی لەگەڵدا ئەنجامداو ئەویش بەم شێوەیە وەڵامی پرسیارەكانی داینەوە.

ئۆفرا بینگیو تایبەتمەندی كاروباری كورد بۆ گوڵان:
دەرئەنجامی شەڕی ئێستای موسڵ بەندە بەوەی كوردستان چۆن هەڵسوكەوت لەسەر ئەرزی واقیع دەكات



مالیكی دەیەوێت یەكێتی نیشتیمانی و گۆڕان بەكار بهێنێت بۆ لێكترازاندنی زیاتری بەرەی كورد و لەباربردنی پرۆسەی سەربەخۆیی



* چۆن لە بارودۆخی ئێستای عێراق و هەرێمی كوردستان دەڕوانیت؟
- بارودۆخەكە هەستیارە، وڵاتەكە لە حاڵەتی شەڕدایە، كەسیش نازانێت چۆن ئەو شەڕە كۆتایی دێت. ئەوە راستییەكی زانراوە كە ئێمە دەزانین كەی شەڕەكان دەست پێدەكەن و چۆن دەست پێدەكەن، بەڵام هەرگیز نازانین چۆن كۆتاییان دێت و دەرئەنجامەكانیان چی دەبێت. بۆ نموونە، سەددام حوسێن پلانی بۆ هێرش و هەڵمەتێكی سەربازی داڕشت كە سەركەوتنێكی خێرای بەدوادا بێت، بەڵام بە شەڕێكی هەشت ساڵە كۆتایی هات كە كاولكاری بەسەر وڵاتەكەدا هێنا. ئەو شەڕەی لە ئێستادا دەگوزەرێت، شەڕێكی ئاڵۆزترە، هەروەها رۆڵی كوردیش لەو شەڕەدا ئاڵۆزە. هۆكاری ئاڵۆزییەكەشی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە چەندین گەمەكاری تێوەگلاون كە هەر یەكێك لەو گەمەكارانەش ئەجێندای جیاوازیان هەیە. لە لایەكەوە بازنەیەك –ئاستێكی- ناوخۆیی هەیە كە كوردو حكومەتی مەركەزی و سوننەكان و هێز و میلیشیا جۆراوجۆرەكانی دیكە، بە چەشنی حەشدی شەعبی دەگرێتەوە. كورد دەوێت لە كۆتاییدا ببێتە خاوەنی دەوڵەتی خۆی، بەغداش خوازیاری گەڕانەوەیە بۆ دەوڵەتێكی مەركەزی، لەكاتێكدا سوننەكانیش هەوڵی ئەوە دەدەن پێگەی رابردوویان بەدەست بهێننەوە. بازنەی دووەم گەمەكارە ئیقلیمیە جۆراوجۆرەكان لەخۆدەگرێت، كە گرنگترینیان بریتین لە ئێران و توركیا، هەر یەك لەم دوو ووڵاتەش هەوڵ دەدەن عێراق بكەنە زۆنی دەستڕۆیشتوویی بۆ خۆیان و كاردەكەن بۆ ئەوەی شەڕی موسڵ بكەنە بەردەبازێك بۆ بەدەستهێنانی ئامانجە ستراتیژییەكانیان. ئێران ئومێدی پێكهێنانی میحوەرێكی شیعە دەكات كە لەئێرانەوە دەست پێدەكات بە تێپەڕبوون بە موسڵ و سووریا و لوبناندا، لەكاتێكدا توركیا خوازیاری ئەوەیە كە هێزەكانی رەوانە بكات ئیدی یان بۆ شەڕكردن لەدژی پەكەكە، یاخود بۆ بەرگرتن بە بەرفراوانبوونی دەسەڵاتی شیعە، یاخود بۆ بەدەستهێنانەوەی هەندێ دەستڕۆیشتوویی لەنێو سوننەكاندا. لە بازنەی سێیەمدا، ئێمە هێزە نێودەوڵەتییە جۆراوجۆرەكان بەدی دەكەین كە سەرقاڵی ركابەرین لەسەر بەدەستهێنانی دەستڕۆیشتوویی، لە سەرووی هەموویانەوە، هەردوو وڵاتی ئەمەریكا و رووسیا. لە راستیدا، شەڕی دژ بە داعش لەعێراق و سووریادا گۆڕاوە بۆ چەشنێك لە شەڕی سارد لە نێوان هەردوو هێزەكەدا كە هەر یەكەیان هەوڵدەدات ئەوی دیكە ئیحتیوا بكات و باڵادەستی بەسەر رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی پڕ لە تەنگوچەڵەمەدا بەدەست بهێنێت.

* ئەوە ئاشكرایە كە ئیدارەی ئەمەریكا هەوڵ و كۆششەكانی چڕكردۆتەوە بۆ تێكشكاندن و لەبەریەك هەڵوەشاندنەوەی داعش لە رووی سەربازییەوە، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت كە ئیدارەی داهاتوو ئەركی گێڕانەوەی سەقامگیری دەكەوێتە ئەستۆ، كەواتە پێتوانییە گێڕانەوەی ئاشتی و سەقامگیری پێویست بە دووبارە داڕشتنەوەی سیستمی دەوڵەت دەكات لە ناوچەكەدا، بەتایبەتی لە هەردوو وڵاتی عێراق و سووریادا؟
- من پێموانییە ئەمەریكا توانا، یان بوێری یاخود پاساو و زەمینەی ئەخلاقی هەبێت بۆ ئەوەی دووبارە دایبڕێژێتەوە. واتە دۆخەكە هاوشێوەی هەلومەرجی دوای جەنگی یەكەمی جیهانی نابێت، كاتێك هەردوو هێزە مەزنەكە، بەریتانیا و فەڕەنسا، توانییان بە گوێرەی تمووحە سیاسییەكانی خۆیان ناوچەكە دابڕێژنەوە. هێشتا ئەمەریكا پابەندو پەیوەستە بە بیرۆكەی عێراقێكی یەكگرتووەوە و ئەوەی لەبەرچاو گرتووە كە رووسیا مافی ڤیتۆی هەیە كە رێگەنادات هیچ كارێك بكات كە زیان بە بەرژەوەندییەكانی وڵاتەكەی، یان بەرژەوەندی پاشكۆكەكانی clients بگەیەنێت. لەبەر ئەوە پێموانییە لەم ساتەوەختەدا ئەمەریكا بە جددی بیر لەئەنجامدانی گۆڕانكاری ریشەیی بكاتەوە لەنەخشەی سایكس پیكۆدا. كەواتە تاوەكو ئێستا ئەمەریكا بەڵێنێكیان نەداوە، یاخود هیچ شتێكیان رانەگەیاندووە كە پەیوەست بێت بە پشتیوانیكردن لەكوردستانی سەربەخۆوە. لەگەڵ ئەوەشدا، هێشتا دەبێت جەخت لەسەر ئەوە بكرێتەوە كار و كردەوەكانیان –ئەمریكییەكان- لەسەر ئەرزی واقیع بە شێوەیەكی ناڕاستەوخۆ یارمەتیدەری كورد بوون بۆ كێشەكەیان. ئەوان لەدوای جەنگی كەنداو و لەساڵی 1991دا هاوكاری كورد بوون بۆ بنیادنانی خۆبەڕێوەبەرییەكەیان –ئۆتۆنۆمی-، هەروەها هاوكارییەكی زیاتریان كردن لە دوای شەڕی عێراقەوە لەساڵی 2003دا. كەواتە دەرئەنجامی ئەم شەڕەی ئێستاو نەخشەی نوێی ناوچەكە بە راددەیەكی گەورە بەندە بەوەی كورد چۆن هەڵسوكەوت دەكات لەسەر ئەرزی واقیع و چۆن كارتەكانی خۆیان بەكار دەهێنن لە بەرامبەر ئەمەریكا و هێزەكانی دیكەدا كە بەشداری لە شەڕەكەدا دەكەن.
* لە ئێستادا، ئۆپەراسیۆنی رزگاركردنی موسڵ دەستی پێكردووە، كە هەموو لایەك باس لە تێكشكاندنی داعش و عێراقی دوای كۆتاییهاتنی داعش دەكەن، بەڵام چی روودەدات ئەگەر لە دوای سەركەوتنە سەربازییەكەوە رێككەوتنێك نەكرێت لەسەر بونیادی حوكمڕانی، یاخود ئەگەر رێككەوتنێكی سیاسی هەمەلایەنە نەكرێت، ئایا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لەم رووەوە دەتوانێت چی بكات و دەبێت چی بكات؟

- پێش هەموو شتێك، من هیوایەكی زۆر هەڵناچنم لەسەر كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ناوچەكە زۆر ناسەقامگیرەو بۆ ماوەیەكی دوورورێژ بەو ناسەقامگیری دەمێنێتەوە. بۆچی؟ لەبەر ئەوەی ئەم كێشانە بەگرتنەوەی موسڵ چارەسەر ناكرێن، چونكە كێشە بنەڕەتییەكە بریتییە لە دابەشبوونی نێوان شیعەو سوننە. بۆ سەدان ساڵ سوننەكان دەسەڵاتدار و حكومڕانی ووڵاتەكە بوون و بە شێوەیەكی كت و پڕ تێكڕای دەسەڵاتەكانیان لە دەستدا و بوونە لایەنی دۆڕاو. لەبەر ئەوە ئەوانەی مەیلی هەڵگێڕانەوەی بارودۆخەكەیان هەیە، بەردەوام پارێزگاری لە گوڕوتینی خۆیان دەكەن بۆ مەودای دوورو ئەوان بەردەوام دەبن لە شەڕكردنیان لەپێناو بەدەستهێنانەوەی ئەوەی لەدەستیان داوە. لەبەر ئەم هۆكارە، ئەوە ئەگەرێكی دوورە كە هێزێكی دەرەكی بتوانێت ئەم كێشە قووڵە چارەسەر بكات و جارێكی دیكە هاوسەنگیی دەسەڵات لە نێوان شیعە و سوننەدا بگۆڕێت.
* هێشتا، ئۆپەراسیۆنی موسڵ تەواو نەبووە، بەڵام لەئێستاوە ترس و نیگەرانی ئەوە هەیە كە دەستێوەردانی ئیقلیمی لە بارودۆخی ناوخۆیی عێراقدا بكرێت، كەواتە ئەگەر توركیا و ئێران دەستوەربدەنە ناكۆكییە ناوخۆییەكانی عێراقەوە، ئایا پێتوانییە ئەمە زیاتر ئاگری شەڕە تایفەگەرییەكە خۆش بكات لەنێوان شیعە و سوننەدا و جارێكی دیكە دووچاری ئاژاوە و ناسەقامگیری ببێتەوە لە ئایندەدا؟
- بە دڵنیاییەوە دەستێوەردانی ئەم هێزانە دابەشبونی نێوان شیعە و سوننە قوڵتر دەكەنەوە، لەگەڵیشیدا شەڕە تایفەگەری و ئیتنییەكە قووڵ دەكەنەوە كە لە عێراق و سووریادا بوونی هەیە. ململانێ فرەلایەنەكان، رەهەندی ئایینی، سیاسی، ئابووری و كەلتووری لەخۆدەگرن. تاوەكو هێزە دەرەكییەكان قووڵتر دەستێوەردان بكەن، ئەوا چارەسەركردنی ئەم كێشانە دژوارتر دەبن.

* كەواتە دەتوانین بڵێین عێراق لەئایندەدا دووچاری رۆژگارێكی دیكە لەپشێوی و ناسەقامگیری دەبێتەوە؟

- من فریشتە نیم هەتا پێشبینی بكەم، بەڵام بە تاوتوێكردن و هەڵسەنگاندنی بارودۆخی سەر ئەرزی واقیع، پێموایە زۆر زەحمەتە ئەم كێشانە چارەسەر بكرێن، هێزە دەرەكییەكان ناتوانن ئەم كێشانە چارەسەربكەن. كەواتە ئەگەر سێ لایەنەكەی عێراق بتوانن كێشەكان چارەسەر بكەن لەلایەن خۆیانەوە، ئەوا دەرفەتی هاتنەئارای هەندێ لە سەقامگیری دروست دەبێت. لە هەر شوێنێكی ئەم جیهانە بڕوانە، لەكوێ ئەمەریكا، یان نەتەوە یەكگرتووەكان توانییان كێشەیەك چارەسەربكەن؟ رەنگە هەوڵیاندابێت، رەنگە كارو كۆششی سەختیان كردبێت و نیازی باشیان هەبووبێت، بەڵام ئەوان ناتوانن ئەم كارە بكەن. كەواتە ئەگەر كورد خوازیارە كێشەكانی چارەسەر بكات، ئەوا دەبێت داوای پشتیوانی بكەن، بەڵام دەبێت بە شێوەیەكی سەرەكی پشت بە ئیرادەی خۆیان ببەستن، رێگای خۆیان بگرنەبەر، پشت بە هێزی خۆیان و بە ئایدیای خۆیان و تێڕوانینی خۆیان ببەستن.
* ئایا پێتوایە ئێران سوود لە بارودۆخە پڕ لەپشێوییەكەی ناوچەكە وەربگرێت بۆ برەودان بە دەستڕۆیشتوویی و پتەوكردنی باڵادەستی خۆی؟
- بەڵێ، دەقاودەق وایە. ئەو دۆخەی لە ئێستادا ئێمە دەیبنین، بەتایبەتی لە دوای رێككەوتنە ئەتۆمییەكەوە لەگەڵ ئێراندا، ئەوەیە كە لە پڕێكدا ئەم وڵاتە بووە هێزێكی ئیقلیمی كە هەوڵدەدات دەستڕۆیشتویی خۆی بۆ عێراق و یەمەن و سووریا و شوێنەكانی دیكە درێژ بكاتەوە.
بە تێڕوانینی من رێككەوتنە ئەتۆمییەكە ئاكام و دەرهاویشتەی سلبی هەبووە لەسەر رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لەو رووەوە كە ئەم رێككەوتنە بۆتەهۆی ئەوەی تاران باڵادەستی بەدەست بێنێت و كردیە هێزێكی هەژمونگەرا لە ناوچەكەدا.
* ئایا پێتوایە یەكێك لە دەرئەنجامەكانی شەڕی دژ بە داعش بریتی بووە لەهەڵكێشان و هەڵتەكاندنی متمانە لەنێو كوردو شیعەو سوننەدا، بە چەشنێك كە هەڵگرتنی هەنگاوەكانی بنیادنانەوە متمانە لەنێو ئەم پێكهاتانەدا نزیكە لە مەحاڵ و تەنیا رێگە بریتییە لە دابەشبوونی ئەم وڵاتە؟
- كێشە ناوخۆییەكانیان سەدان ساڵە لەئارادان و ململانێی شیعەو سوننە لەسەدەی حەوتدا دەستی پێكردو ئەم ململانێیە چەندین هەوراز و نشێوی بەخۆوە بینیوە، بەڵام شیعەكان كوژرانی حوسێن لە كەربەلا لەبیر ناكەن، سوننەكانیش بەئاسانی ئەوە لەیاد ناكەن كە لە دەسەڵات دوورخرانەوە. لەوەش زیاتر، تێوەگلانی ئێرانییەكان دەبێتەهۆی ئەوەی دابەشبوونی نێوان ئەم دوو پێكهاتەیە قووڵتر ببێتەوە. ئێران پەرە بە دەستڕۆیشتویی خۆی دەدات لە ناوچەكەدا، بەتایبەتی لەعێراقدا، بەلای كەمەوە لەئێستادا ئێرانییەكان دەستڕۆیشتوون لەسامەڕا و نەجەف و كەربەلا. ئەمە خەونی ئەوان بوو، ئێستاش دەتوانن بڵێن كە لەم چەند ساڵە كەمەی دواییدا ئەم خەونەیان هێنایەدی. ئەوەی پێوەندی بە كوردەوە هەبێت، ئەوان هەر لە سەرەتاوە تەحەددای یەكپارچەیی خاكی عێراقیان كردووەو ئێستا ئەوان بۆ خۆیان بۆتە نیمچە دەوڵەت. بەو پێیە، دەتوانین مشتومڕی ئەوە بكەین كە عێراق بۆتە دەوڵەتێكی شكستخواردوو، بۆیە كارێكی ژیرانە دەبێت ئەگەر وەك بەڵگەی دابەشبوونی وڵاتەكە ئەمە قبووڵ بكەین.

* ئایا ئەگەرەكانی بوونی كوردستان بە دەوڵەتێكی سەربەخۆ كە لە رووی نێودەوڵەتییەوە دانی پێدابنرێت، چین لە دوای تێكشكاندنی داعش، بەتایبەتی كە هەرێمی كوردستان بۆتە هێزێكی بەتواناو كارا لەدژی داعش و دەتوانێت لەدوای تێكشكاندنی ئەم رێكخراوە تیرۆریستییەشەوە سەقامگیری خۆی بپارێزێت؟

- سەرهەڵدان و هەڵكشانی داعش كاریگەری دژبەیەكی لێكەوتۆتەوە لەسەر كورد، لەلایەكەوە بۆتەهۆی ئەوەی كورد بتوانێت ناوچە ناكۆكی لەسەرەكان كۆنتڕۆڵ بكات، لە هەمووشیان گرنگتر شاری كەركووكە كە بە نەوت دەوڵەمەندە. هەروەها بووە هۆی ئەوەی كورد لەسەر شانۆی نێودەوڵەتی بەرچاو بكەون و وەك جەنگاوەری بوێر و هێزێكی گرنگ لە ناوچەكەدا لێیان بڕوانرێت. لەلایەكی دیكەوە ئەوەی پێوەندی بە ئاستی ناوخۆییەوە هەبێت، ئەوەی جێی داخە كە چەندین قەیران لەسەر ئاستی ئابووری و سۆسیۆ-ئابووری لەئارادان، هەروەها لەپێوەندی بە تەبایی ناوخۆیی كۆمەڵگەو هەستیاری نێوان بارزانی و تاڵەبانی و گۆڕان و.. هتد. لەبەر ئەوە بە بۆچوونی من خاڵی سەرەكی ئەوەیە چۆن كورد تەبایی بگەڕێننەوە بۆ كۆمەڵگە و بۆ قەوارە سیاسییەكەیان، چونكە ئەگەر تەبایی نەبێت، ئەوا ئەگەری هێنانەئارای دەوڵەتیش مومكین نابێت. چونكە ئەگەر تەنانەت كورد دەوڵەتیش دابمەزرێنێت، بەڵام نەتوانێت تەبایی بەدی بێنێت، ئەوا رەنگە وەك سودانی باشووری لێ بێت، كە بۆتە دەوڵەت بەڵام بە دەست شەڕی ناوخۆییەوە دەناڵێنێت. كەواتە ئەگەر كورد یەكگرتوو بێت، ئەوا دەتوانێت پشتیوانی بەدەست بێنێت- ئەگەرچی لە ئێستادا ئەمەریكا و هێزەكانی دیكە پابەندن بە یەكپارچەیی و یەكگرتوویی عێراقەوە كە بەدڵنیاییەوە ئەم یەكگرتوویی و یەكپارچەییەش لەئارادا نییە. كەواتە، ئەگەر كورد بیەوێت زیاتر بەرەوپێش بچێت و بەرەو سەربەخۆیی هەنگاوی گرنگ هەڵبگرێت، ئەوا پێویستیان بە تەبایی، تەبایی، تەبایی هەیە.
* بۆچوونی ئێوە چییە لەبارەی دوایین لێدوانی نوری ئەلمالیكی، جێگری سەرۆك كۆمار و سەرۆك وەزیرانی پێشووی عێراق، كە كوردو سەرۆك بارزانی تۆمەتباركرد بەوەی ئیستیغلالی بارودۆخی عێراقیان كردووە؟
- من ئەو لێدوانەم نەبیستووە، بەڵام هەموو ئەوەی دەتوانم بیڵێم ئەوەیە كە ئەمە بەشێكە لە ململانێی دەسەڵات لە نێوان مالیكی و عەبادیدا. وا پێدەچێت عەبادی كراوەتر بێت لە ئاست پرسی خۆبەڕێوەبەری كورددا، لە كاتێكدا مالیكی سەرسەختانە دژی ئەمەیە. بە پشتیوانی ئێران، مالیكی دەیەوێت یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و گۆڕان بەكار بهێنێت بۆ لێكترازاندنی زیاتری بەرەی كورد، كە بەم شێوەیەش دەیەوێت پلانی سەربەخۆیی لەبار ببات.


* دوایین پرسیارمان ئەوەیە كە ئایندەی شاری موسڵ چی دەبێت، پێتوایە ئەم شارە دابەش دەبێت، یاخود هاوشێوەی هەرێمی كوردستان دەبێتە هەرێمێكی خۆبەڕێوەبەر؟
- نەخێر، پێموانییە دەبێتە خاوەن هەرێمێكی خۆبەڕێوەبەر، لەبەر ئەوەی سوننە ئەوەندە بەهێز نابێت بۆ ئەوەی هەرێمێكی بەڕێوەبەری هاوشێوەی كورد بنیاد بنێت، هەروەها شیعەش رێگەیان پێنادەن كە كارێكی لەم شێوەیە ئەنجام بدەن. هەروەها پێموانییە ئەم ناوچەیەش سەقامگیری بەخۆوە ببنیێت، لەبەر ئەوەی ئەگەر داعشیش لەناوبچێت، ئەوا هێزێكی توندڕەوترو بە ناوێكی جیاوازەوە جێی دەگرێتەوە. چونكە لە سەرەتادا ئەلقاعیدە بوونی هەبوو، لە ئێستاشدا هێزێكی توندڕەوتر پەیدا بووە كە بریتیە لە داعش، رەنگە لە دوای نەمانی داعش هێزێكی توندڕەوتر دروست بێت، لەبەر ئەوە كێشە بنەڕەتییەكە هەر دەمێنێتەوە، هەروەها لەبەر ئەوەی تۆڵەسەندنەوە بەشێكی جیانەكراوەو دانەبڕاوە لەم بەشەی جیهانەدا، رەنگە تەنیا لەم بەشەی جیهاندا نەبێت، بەڵام بەتایبەتی لەم بەشەدا. كەواتە تۆڵەكردنەوە كە ئەوەی بە عەرەبی پێی دەڵێن (الثأر) رۆڵێكی گرنگ دەبێنێت لەوەی روودەدات، شیعەكان تۆڵەی ئەو سەدان ساڵە دەكەنەوە كە لەسەر دەستی سوننەكان دووچاری سەركوتكاری هاتن، بە هەمان شێوە، سوننەكانیش لە هەمان دۆخدان، هەروەها لەبەر ئەوەی دەوڵەتە دراوسێكەی عێراق –سووریا- بە هیچ شێوەیەك سەقامگیر نییە، ئەوا رەنگە ئەمەش كاریگەری ناسەقامگیركەری لەسەر عێراق لێبكەوێتەوە. هەموو جارێك ئێمە ئەم حاڵەتەمان بەدی كردووە، كە بینیمان هەر لەسەرەتاوە ئەسەد پشتیوانی ئەلقاعیدەی لە سووریا كرد، دواتر ئەلقاعیدە بەرەو عێراق گەڕایەوەو دواتر لە عێراقەوە بۆ سووریا گەڕایەوە و دیسان بەپێچەوانەوە، لەئێستاشدا سنوورەكانی نێوان ئەم دەوڵەتانە تێكەڵ و پێكەڵ بوون، دەوڵەتە نەتەوەییەكانیش لاوازن، كاراكتەر نادەوڵەتییەكانیش بەهێز بوون، هەموو ئەوانە رێگری دەكەن لەچارەسەركردنی ئەم ناوچە پڕلەپشێوییە، ئیدی بە چاوپۆشین لەوەی موسڵ رزگار دەكرێت، یان نا.