شێخ جەعفەر : جێگەی شانازییە میللەتەكەمان گەیشتۆتە ئاستێكی وا كە وڵاتێكی وەك ئەمریكا پڕۆتۆكۆلی لەگەڵ ئیمزا بكات
July 25, 2016
دیمانەی تایبەت
ئاشكرایە لە ئێستادا شەڕی دژ بە داعش پێی ناوەتە قۆناغێكی نوێ و پەرەسەندنی ستراتیژی بەخۆیەوە بینیوە. ئەوەی مایەی سەربەرزییە ئەوەیە كە پێشمەرگە رۆڵێكی بەرچاو و مێژوویی هەبووە و لە كۆمەڵگەی جیهانیدا بە چاوی رێزەوە سەیر دەكرێ و مەدالیای قارەمانییەتی لە بەرۆك دراوە و باسی ئەوە دەكرێ كە لە تێكشكاندنی ئەفسانەی ئەم هێزە تیرۆریستییەدا بەشداری كارای هەبووە. هەر بۆ قسەكردن لە بارەی ئامادەكارییەكانی پرۆسەی ئازادكردنەوەی موسڵ و رۆڵی پێشمەرگە لەو ئۆپەراسیۆنەدا و گرنگیی هەبوونی رێككەوتنێك بۆ ئیدارەدانی ئەو شارە لە دوای داعش، لە دیمانەیەكدا چەند پرسیارێكمان ئاڕاستەی شێخ جەعفەر شێخ مستەفا فەرماندەی یەكەی (70)ی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان كرد كە بەم شێوەیە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵان-ی دایەوە.فەرماندەی یەكەی 70ی هێزەكانی پێشمەرگە بۆ (گوڵان):
* لەگەڵ ئەوەی كێشەی سیاسیی ناوخۆیی هەیە، بەڵام سوپاس بۆ خوا هێزی پێشمەرگەی كوردستان خۆی تێكەڵی ئەو كێشە سیاسییانە نەكردووە، ریزەكانی هەر بە یەكگرتوویی لەبەرەكانی شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش ماوەتەوە، ئایا وەك فەرماندەیەكی هێزی پێشمەرگە تاچەند هەست دەكەیت ئەم یەكڕیزییەی هێزی پێشمەرگە بۆتە جێی هیوا و ئومێد و گەشبینی بۆ تێكڕای خەڵكی كوردستان؟
- دیارە بە هەقیقەت ئەو كێشە سیاسییانەی لەناوخۆی هەرێمی كوردستان هەن كاریگەری خراپیان هەبوو لەسەر ناوخۆ و هەموو شوێنەكانی دیكە، بەڵام لەسەر یەكڕیزیی هێزەكانی پێشمەرگە و لەسەر سەنگەرەكانی پێشەوەی پێشمەرگە هیچ رەنگدانەوەیەكی ئەوتۆی نەبووە. بە پێچەوانەوە، هێزەكانی پێشمەرگە بەهەموو رەنگ و لایەنەكانەوە لەناو سەنگەرەكاندان و لەسەرتاسەری شەڕەكاندا بە یەكدەنگی و یەكڕەنگی و یەكگرتوویی ماونەتەوە و ئەو ئەركەی كە كەوتۆتە ئەستۆیان جێبەجێیان كردووە، ئەمەش مایەی دڵخۆشییە. ئەمە جگە لەوەی كە پێشمەرگە ئەو ئەركە نیشتمانی و نەتەوەییان جێبەجێ كردووە، لە هەمان كاتیشدا داوای لە سەركردایەتی هەموو لایەنە سیاسییەكان كردووە كە هەوڵ بدەن بەگفتوگۆ و دانیشتن چارەسەری كێشەكان بكەن، ئەمەش مایەی دڵخۆشییە كە هێزی پێشمەرگە جگە لە ئەركە سەرەكییەكەی خۆی ئەركەكانی تریشی وەكو خۆی جێبەجێ كردووە.
* ئەوەی لەم شەڕەدا بووەتە جێگەی شانازی بۆ كوردستان، ئەوەیە سەركەوتنەكانی پێشمەرگە بێ وێنە بووە و ئێستا جیهان شایەتی بۆ ئەوە دەدات كە پێشمەرگە پابەندە بە شەرەف و میهەنییەتی عەسكەری و سەركەوتنەكانی تەواو عەسكەرییە و بەپێچەوانەوە ئەم شەرەف و میهەنییەتییە عەسكەرییە لە حەشدی شەعبی و تەنانەت لە سوپای عێراقیشدا بەو ئاستە بوونی نییە، ئەو شەڕانەی حەشدی شەعبی و سوپای عێراق دەیكەن وەكو ئەوەی لە رومادی و فەلوجە و تكریت بینیمان كارەساتی زۆری لێكەوتەوە. پرسیاری ئێمە ئەوەیە ئەم ئاستە بەرزەی ئیدارەی پێشمەرگە و پابەندبوونی هێزی پێشمەرگە بە شەرەف و میهەنییەتی عەسكەرییەوە لە چییەوە سەرچاوەی گرتووە؟
- هەر كە باسی پێشمەرگە و دروستبوونی پێشمەرگە بكەیت، ئەوە ئاشكرایە كە پێشمەرگە لە دەرئەنجامی ئەو زوڵم و زۆردارییە دروست بووە كە لە میللەتەكەمان كراوە، واتە لە پاش ئەوەی داگیركارانی خاك و میللەتەكەمان هیچ وەڵامێكی داخوازییەكانی ئێمەیان نەدایەوە، تاوەكو بە گفتوگۆ و دانیشتن چارەسەری كێشەكانمان بكەین، بەڵكو هەمیشە پەنایان بردووەتە بەر بەكارهێنانی چەك و پەلاماردانی ئێمە. تەنانەت لە چەندین پرۆسەی سەربازیدا كارەساتی سەختیان بەسەر میللەتەكەماندا هێناوە، لەبەر ئەوە پێشمەرگە هێزێكی رزگاركار و بە بیروباوەڕە، نەك هێزێكی داگیركەر، لەبەر ئەوە بە هەموو چەكدارێك ناوترێت پێشمەرگە، بەڵكو بەو چەكدارە دەوترێت پێشمەرگە كە دژی زوڵمە لە پێناوی مافە رەواكانی میللەتەكەیدا خەبات بكات، كەواتە كاتێك پێشمەرگە خۆی دژی زوڵم وەستابێت، ئەوا هیچ كات ئامادە نییە زوڵم لە هیچ میللەت و ئایین و ئایینزایەك بكات، ئەمەش لەوەوە سەرچاوەی گرتووە كە بڕوای تەواوی بە پێكەوەژیان و مافی مرۆڤ هەیە، ئیدی سەر بە هەر نەتەوە و ئایین و ئایینزایەك بێت، چونكە بەر لە هەر شتێك ئەوانە مرۆڤن و پێویستە پارێزگارییان لێبكات، لەبەر ئەوە ئەو هەستەی پێشمەرگە كە هەیەتی و ناوبانگی پێ دەركردووە، ئەوەیە پێشمەرگە ئەو هێزەیە بە بێ جیاوازی ئیتنی و ئایینی بۆ ئازادی و دیموكراتی و مافی مرۆڤ و خۆشگوزەرانی خەڵك خەبات دەكات و لەم پێناوەشدا تێدەكۆشێت و ماندوودەبێت و قوربانی بۆ دەدات، لەبەر ئەوە كاتێك دەڵێین هەرێمی كوردستان، یا گەلی كوردستان، ئەمە بەو مانایە نایەت كە تەنیا كورد بێت، بەڵكو لە كوردستان كورد و عەرەب و توركمان و مەسیحی و چەندین نەتەوە و ئایین و ئایینزا و مەزاهبی لێیە كە پێشمەرگە پارێزگاری لە هەر هەموویان دەكات و بەرپرسیشە لە پاراستنیان، هەربۆیە پێشمەرگە ئەركێكی نیشتمانی و نەتەوایەتی و مرۆڤایەتی جێبەجێ دەكات. سەبارەت بە بەشی دووەمی پرسیارەكەتان، ئەوا بە دڵنیاییەوە شەڕ زۆر جار كارەساتی مرۆیی لێ دروست دەبێت، جاری وا هەیە كوشتنی خەڵكی سڤیلی لێدەكەوێتەوە و بێتاوانی تێدا دەكوژرێت، هەروەها كاولكاری و سووتاندنی ماڵ و وێرانبوونی خانووی هاووڵاتیانیشی لێدەكەوێتەوە. كەس ناتوانێت بڵێت لە شەڕدا هیچ خەرقێك، یان پێشێلكارییەكی لێناكەوێتەوە، بەتایبەتی كاتێ هێزی ئاسمانی بە ئاسمانەوە بێت و لە سەر زەویش تۆپی دوورهاوێژ و تانك و زرێپۆش و مووشەكباران هەبێت. بەم هەموو چەكە قورسە لە ناوچەیەك بدرێت كە دوژمن بێڕەحمانە ئەو شوێنانەی داگیركردبێت و هیچ بەزەییەكەیش بە خەڵكەكەیدا نایێتەوە، دیارە قوربانی زۆری دەبێت، بەڵام لە سەرەتای هاتنی داعشەوە تاكو ئەم ساتەوەختە یەك كەس لەسەر دەستی پێشمەرگە و هێزەكانی هێزی ئاسمانی هاوپەیمانان تووشی زیان نەبووە، لەبەر ئەوە ئێمە لەو شوێنانەی كە هەین و هەر شوێنێكی دیكەش كە دەچین، تاچەند لە دەسەڵات و تواناماندا هەبێت پارێزگاری لە ژیانی خەڵكی مەدەنی دەكەین، بەتایبەتی ژن و منداڵ و خەڵكی بەتەمەن كە بێدەسەڵاتن و لەناو ماڵەكاندا دەمێننەوە، هەموو توانایەكی خۆمان بۆ پاراستنیان خەرج دەكەین.
* ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەوەیە كە ئەمەریكا لەگەڵ كۆمەڵێك هێزی چەكداری لۆكاڵ لە ناوچەكە و جیهان پێوەندی هەیە و هاوكاری سەربازییان دەداتێ، بەڵام پێنتاگۆن تەنیا لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە پرۆتۆكۆلی لێكتێگەیشتن ئیمزا دەكات، ئایا وەك پێشمەرگەیەك لەكاتی ئیمزاكردنی ئەم رێككەوتنە هەستی خۆت چۆن بوو؟ ئایا چۆن ئەو دیمەنە هەڵدەسەنگێنی كاتێك لەنێوان وەزارەتی پێشمەرگە و پێنتاگۆن ئەم لێكتێگەیشتنە گەورەیە ئیمزا كرا؟
- بە تێڕوانینی من ئەم رێككەوتنە دەستكەوتێكی گەورەیە بۆ ئێمە كە وڵاتێكی گەورەی وەكو ئەمەریكا بێت و لە پڕۆتۆكۆلێكدا لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە بە ئامادەبوونی فەرماندەی گشتی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان و لە ژێر سەرپەرشتی و چاودێری ئەودا پڕۆتۆكۆلێكی وا گەورە ئیمزا بكات كە بە راستی مایەی دڵخۆشییە و جێگای شانازییە كە ئەمڕۆ میللەتەكەمان گەیشتۆتە ئاستێكی وا كە وڵاتێكی وا گەورە بێت و پڕۆتۆكۆلی لەگەڵدا ئیمزا بكات.
* دیارە لە دوای ئەم لێكتێگەیشتنەی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و پێنتاگۆن پێشمەرگە وەك هێزێكی نیزامی و سوپای دەوڵەتێك مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت، بۆ ئەمەش ئێستا ئەمەریكا مەشق و راهێنان بە سێ لیوای پێشمەرگە دەكات و بە باشترین چەك و كەلوپەلی سەربازی تەجهیزیان دەكات، ئایا ئەو شێوازەی ئەمەریكا ئەو سێ لیوایەی پێكهێناوە، دەبێتە بناغەیەك بۆ ئەوەی لیواكانی دیكەی پێشمەرگەش بە هەمان شێوە رێكبخرێنەوە بۆ ئەوەی پێشمەرگە بە تەواوەتی وەك سوپایەكی نیزامی مەشق و راهێنانی پێ بكرێت؟ ئایا ئەو چەك و پێداویستییە سەربازییانەی ئەو سێ لیوایەی بۆیان دابین كراوە، چین و تا چەند تایبەتمەند و كاران؟
- ماوەیەكی زۆرە ئەمەریكا بڕیاری ئەوەی داوە كە سێ لیوا بۆ ئێمە پڕچەك بكات و مەشقیان پێ بكات و راوێژكارانی خۆیان لەگەڵیاندا بێت، دەستیان كردووە بە مەشقكردنی لیواكان كە لەچەند مانگی داهاتوودا رەنگە بە تەواوەتی مەشقەكانیان تەواو بكەن، هەموو چەك و تەقەمەنی و ئۆتۆمبێل و پێداویستییە سەربازییەكانی تریان لەلایەن ئەمەریكییەكان خۆیانەوە بۆیان دابیندەكرێت و مەشقیشیان لەلایەن ئەوانەوە بۆ دابین كراوە، ئەو چەك و تەقەمەنییانەی ئەمەریكا بۆ ئەو سێ لیوایەی پێشمەرگەی ئامادە دەكات، وەكو هەموو چەك و تەقەمەنی لیواكانی پیادەی ئەمەریكی دەبێت. ئەمەش مایەی دڵخۆشییە كە بەڕاستی دەوڵەتێكی وا گەورە بێت و سێ لیوای پێشمەرگە بۆ ئێمە ئامادەبكات، كە مەبەستیش لێی ئەوەیە ئێمە بتوانین بەرگری و پارێزگاری لە هەرێمی كوردستان بكەین و بتوانین شەڕی داعش و تیرۆرستان بكەین و بتوانین ئەم دەستكەوتانەی میللەتەكەمان بپارێزین. بە تەئكیدیش هەرێمی كوردستان بۆ پارێزگاری لەخۆی پێویستی بە سوپایەكی پێشمەرگەی پێشكەوتووی یەكگرتووی پڕچەك و مەشقپێكراو و ئامادە هەیە، ئێمە هێزێكمان ناوێت بۆ هێرشكردن و داگیركردنی خاكی میللەتانی دیكە، دەمانەوێت هێزێكمان هەبێت ئەم دەستكەوتانەی پێ بپارێزین و پارێزگاری لە كیانی خۆمان بكەین و رووبەڕووی ئەو هەڕەشانە ببینەوە كە روومان تێدەكات، وەكو هەڕەشەی داعش كە ئێستا رووی تێكردووین. لەبەر ئەوە ئەمە دەبێتە نەوایەك و هەنگاو بە هەنگاو بەرەو ئەو سوپایە دەڕۆین كە ئاوات و ئومێدی میللەتەكەمانە و خەڵك لەم پێناوەدا قوربانی داوە شەهید و كەمئەندام بوون.
* دیارە ئێوەش بەشدارن لە بەرنامە و پلانی ئازادكردنەوەی موسڵ و ئەوەەندەی ئێمەش لە چاودێرە سەربازییەكان گوێبیستی بووین، ئیعتمادی سەرەكیی ئەمەریكا و هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژی داعش لەسەر پێشمەرگەیە و تەنانەت حكومەتی عێراقیش دان بەو راستییەدا دەنێت كە بەبێ پێشمەرگە ئازادكردنەوەی موسڵ كارێكی ئاسان نییە، پرسیاری ئێمە ئەوەیە ئایا گرنگیی بەشداری پێشمەرگە بۆ ئازادكردنەوەی موسڵ چییە و ئایا ئەگەر بەشداری بكەن لایەنی كوردستان چ مەرجێكی دەبێت؟
- دووریی هێزی پێشمەرگە لە سەنگەرەكانی پێشەوە لە موسڵەوە لە هەندێك شوێن ناگاتە 10 كیلۆمەتر، ئەوەتا لە هەردوو دیوی رۆژهەڵات و سەرووی موسڵ و تەنانەت بەشێكیش لە رۆژئاوای ئەو شارەوە لەژێر كۆنتڕۆڵی پێشمەرگەدایە، لەبەر ئەوە ئەو ناوچانەی كە پێشمەرگەی لێیە و هێزەكانی پێشمەرگە بەرگری لێ دەكەن، ئەم ناوچانە دەبنە میحوەری سەرەكیی خۆیان بۆ هێرشكردنە سەر داعشەكانی موسڵ، ئەمەش راستییەكە كە بەبێ هێزی پێشمەرگە مەحاڵە پرۆسەی سەربازی موسڵ ئەنجام بدرێت و سەركەوتوو بێت، چونكە هێزی پێشمەرگە هێزێكە لە سەرەتادا شەڕی داعشی كرد و توانی بەرگری بكات و بە دەیان هەزار كیلۆمەتری چوارگۆشە خاكی ئازادكردووە هەر لە خانەقین و جەلەولا و سەعدییەوە تا دەگاتە شنگال، بەم سەركەوتن و داستانانە پێشمەرگە بووە هێزێكی بەرچاو و دیار بۆ شەڕكردن لە دژی داعش، ئەوەتا خەڵكی موسڵ و عەرەبەكانیش لەهەر شوێنێك بن داوای ئەوە دەكەن هێزەكانی پێشمەرگە ناوچەكانیان ئازاد بكات و تەنانەت پارێزگاریشیان لێ بكەن، چونكە دەزانن هێزەكانی پێشمەرگە هێزێكی ئازادكەرن و پارێزگاری لە سەر و ماڵیان دەكات، بۆیە خەڵكەكە داوادەكەن پێشمەرگە لە ئازادكردنی موسڵیش بەشداری بكات.
* لەمەودوا باس لەوە دەكرێت گفتوگۆ و دانیشتنەكان لە نێوان فەرماندە سەربازییەكانی پێشمەرگە و عێراق و هاوپەیمانان چڕتر دەبێتەوە، ئایا لەو گفتوگۆ و دانیشتنانەدا مەرجی پێشمەرگە بۆ بەشداریكردن لەو شەڕانەدا چییە؟
- بە بەردەوام لەو دانیشتنانەدا باس لەوە دەكەین، ئازادكردنی موسڵ رەنگە ئاسان بێت، بەڵام ئیدارەدانی ئەو پارێزگایە قورسە، بۆیە پێویستە پێشتر هەموو لایەكمان رێكبكەوین لەسەر پرسی ئیدارەدانی شارەكە بۆ ئەوەی رێگەنەدەین هیچ كارەساتێك رووبدات، بۆ نموونە لەو ناوچانەی داعش هاتووە خەڵكێكی زۆریان كوشتووە، ئەو خەڵكەی كەسە نزیكەكانیان كوژراوە، یا ماڵ و موڵكیان دزراوە و خانوویان وێران بووە، كە دەگەڕێنەوە رەنگە بیر لە تۆڵەكردنەوە بكەنەوە، ئەمەش كارەساتێكی زۆر گەورە و ناخۆشە. لەبەر ئەوە دەبێت رێككەوتنێكی وا هەبێت كە رێگری لە روودانی ئەو كارەساتانە بكات. پێویستە كارێكی وابكەین ناوچەكە ئارامی بۆ بگەڕێتەوە و خەڵكەكە بگەڕێتەوە سەر ژیانی ئاسایی و ماڵ و حاڵی خۆیان و خۆشگوزەرانیان بۆ بگەڕێتەوە، ئەمەش دەبێت بە رێككەوتن بكرێت.
* ئایا ئەو رێككەوتنە ئەو شوێن و ناوچە كوردستانییانەش دەگرێتەوە كە هێزی پێشمەرگە ئازادی كردوون، چونكە باس لەوە دەكرێت حەشدی شەعبی لە زۆر شوێن وەكو خورماتوو پێشێلكاری بەرامبەر خەڵكی كوردستان دەكەن؟
- ناكرێت لە ئێستاوە بڵێین پێویستە خۆمان بۆ دوای داعش حازربكەین و بڵێین هێزی دیكە هەڕەشەمان لێدەكەن، بەڵام بە دڵنیاییەوە هەر هێزێكی دیكە لە داهاتوودا ببێتە هەڕەشە بۆ سەر دەستكەوتەكانی ئێستا و بۆ سەر خەڵكی كوردستان ئەوا رووبەڕوویان دەبینەوە، هەر وەكو چۆن لە رابردوودا رووبەڕووی دەسەڵاتدارانی عێراق بووینەوە. ئومێدیش دەكەین ئەمە جارێكی دیكە روونەدات، چونكە بارودۆخی ئێستا لەگەڵ رابردوودا زۆر جیاوازە. راستە خەڵك مەترسی ئەوەی هەیە دوای داعش هەڕەشە و مەترسیی دیكە رووبەڕوومان ببێتەوە، بەڵام ئەو كاتەش چۆن ئێستا داعش دوژمنی هاوبەشی هەموومانە ئەو كاتەش دوژمنی وامان بۆ دروست ببێتەوە، لەسەر دەستی پێشمەرگە تێكدەشكێندرێت.
* زۆر جار لە مەحافیلە نێودەوڵەتییەكاندا بەشداریتان هەبووە، وەك فەرماندەیەكی هێزی پێشمەرگەی كوردستان تا چەند ئەزموونی هەرێمی كوردستان بەتایبەتی لەسەر دەستی پێشمەرگە بەرەوپێش و بەرەو دامەزراوەیی چووە؟
- هەرێمی كوردستان لە ناوچەكەدا شوێن و پێگەیەكی دیار و لەبەرچاوی هەیە، لە هەموو جیهانیشدا میللەتەكەمان ناسراوە و پێگە و رێزی تایبەتی خۆی هەیە، ئەوەتا لە كوردستاندا بە دەیان كونسوڵخانە و نووسینگەی وڵاتانی بیانی و گەورە كۆمپانیاكان بوونیان هەیە، لەو رۆژەوەش كە داعش پەلاماری كوردستانی داوە، هێزێكی گەورەی هاوپەیمانی هاتووە و پشتیوانی لە هێزی پێشمەرگە كردووە. ئەوە مانای وایە لە هەموو جیهاندا و لەسەر ئاستی دنیا كوردستان پێگەی تایبەتی خۆی هەیە. ئەوەی ئەمڕۆ پێویستمانە یەكڕیزی و یەكگرتوویی میللەتەكەمانە، ئەو كێشانەش كە لە ناوخۆدا هەن، تەنیا بە یەكدەنگی و یەكڕەنگی چارەسەر دەكرێن، بە مانەوەی ئەم كێشانە بێ متمانەیی دروست دەبێت و رەنگە تاسەر ئەو پاڵپشتی و هاوكارییەی ئێستا هەمانە بەردەوام نەبێت، بەڵام بە یەكڕیزی و تەبایی نێوانمان پاڵپشتییەكان زیاتر دەبێت، كەمتر نابێت.
* ئایا هێزەكانی ئەمەریكا لە هەرێمی كوردستان وەكو بنكەیەكی سەربازی دەمێننەوە؟
- هیچ رێككەوتنێكی وا نییە نە ئەمەریكا و نە سەربازی هیچ وڵاتێكی دیكە لە هەرێمی كوردستان سەربازگە و بنكەی سەربازی دابنێن و بمێننەوە، هەر كاتێكیش بێتە سەر ئەم مەسەلەیە دەبێت بە رێككەوتن بێت و بەنهێنی نابێت و رایدەگەیەنین.