دەوڵەتی كوردستانی ئازاد وەك راستی بوونی هەیە، بەڵام دانی پێدانەنراوە
March 2, 2016
دیمانەی تایبەت
رالف پیتەرس كۆلۆنیولی خانەنشینی سوپای ئەمریكا و ستراتیژناس، ئێستا شرۆڤەكاری سیاسی كەناڵی فۆكس نیوزی ئەمریكایە و لە ساڵی 2006 نەخشەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی داڕشت و لەم نەخشەیەدا كوردستانی ئازاد دەوڵەتێكی سەرەكییە. ئێستا كە هەموو ناوەندەكانی دیراسات و لێكۆڵینەوە و سیاسەتمەداران و دیپلۆماتكاران باسی كۆتاییهاتنی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی كۆن دەكەن و پێشبینی جیۆپۆلیتیكی نوێ بۆ رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەكەن. خەریكە ئەو نەخشەیەی كە 10 ساڵ پێش ئێستا رالف پیتەر دروستی كرد، ئێستا دەبێتە رێكارێكی پراكتیكی لە سەر مێزی بڕیارسازان و دیپلۆماتكارانی جیهان. بۆ قسەكردن لە بارەی بیرۆكەی نەخشە تازەكەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و تێڕوانیەكانی رالف پیتەرز دوای 10 ساڵ بەسەر كێشانی ئەو نەخشەیە و سیمای دەوڵەتی كوردستان لە فیكری ئەم ستراتیژناسەدا، ئەم دیمانە تایبەتەمان لەگەڵی ئەنجامدا و كۆلۆنێل پیتەرز بەمجۆرە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵان-ی دایەوە و بە بژی كوردستانی ئازاد كۆتایی پێهێنا.* ئەو رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەی لە ساڵی 2006دا نەخشەت بۆ كێشا و ناوت لێنا رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێ، ئێستا خەریكە دەبێتە واقیع، ئایا دوای 10 ساڵ لەو كارەت ئێستا چۆن سەیری نەخشەكەی دەكەیت؟ هەروەها سەدەیەك بە سەر رێككەوتنی سایكس پیكۆ-دا تێپەڕیوە كە مایەی نەهامەتی بوو بۆ گەلانی ناوچەكە و كورد بەتایبەتی، ئایا كاتی ئەوە نەهاتووە كۆتایی بەم رێككەوتنە بهێندرێت؟
- ئەو نەخشەیەی من لە ساڵی 2006دا دامڕشت، بە ئامانجی ئەوە بوو تا راددەیەك ئەو هەستە لای ئەمریكییەكان دروست بكەم كە چۆن دەكرێت رۆژهەڵاتێكی ناوەڕاستی نوێ بهێندرێتەئاراوە، پێموانییە كارێكی بلیمەتانەشم كردبێت. بەڵكو ئەوە تەنیا هەستێكی گشتی بوو. چونكە هەر كەسێك كە توێژینەوەی لە بارەی ناوچەكەوە كردبێت، تەنانەت ئەگەر بە شێوەیەكی رواڵەتییانەش بووبێت، ئەو راستییەی دەزانی كە ئەو سنوورانەی لە لایەن هێزە ئیمپریاڵییە ئەوروپیەكانەوە كێشران، بەردەوام نابن و درێژە ناكێشن. ئەو نادادپەروەرییانەی ئەم سنوورانەیان هێنایە ئاراوە -بەتایبەتی لە بەرامبەر كورددا- زەمانەتی هاتنەئارای ناكۆكیی بەردەوام و درێژخایەنن. ئەم پرسە پەیوەست نییە بەوەی ئایا سنوورەكان دەگۆڕێن، بەڵكو پرسیارەكە تەنیا ئەوەیە كەی ئەو سنوورانە دەگۆڕێن. لەم ساتەوەختەدا دەبینین ئەو سنوورانە وا خەریكە دەگۆڕدرێن. مەبەستی من لەو سنوورانەی دامڕشتن، ئەوە نەبوو كە ئەوانە سنوورگەلێكی بێ كەموكوڕی، یان كۆتایی بن. تەنیا ئومێدی من ئەوە بوو كە هۆشداری بە هاووڵاتیە ئەمریكییەكانم بدەم لە بارەی بێهودەیی شەڕكردن لەسەر پاراستنی سنوورە ناكاراكان كە لەلایەن دیپلۆماتكارە ترسنۆكەكان و لەبەر هۆكارگەلێكی خۆپەرستانە كێشران. بەلای منەوە، مایەی كارەساتە كە ئەمریكا ناڕەوایەتی ئەو هەوڵ و تێكۆشانانەی رەچاو نەكرد كە لە پێناو بە یەكگرتوویی هیشتنەوەی عێراقدا دران لە ساڵی 2003دا. بەڵام هەمیشە دیپلۆماتكارەكان لە رۆژئاوا سەرسامن بە بارودۆخە هەنووكەییەكە، كاتێك باس دێتەسەر سنوورە نەتەوەییەكان. لەبەر ئەوە هەمیشە پێداگیری لەسەر پاراستنی سنوورەكان دەكەن، كە لە راستیدا، هیچ نەتەوەییەكی راستەقینە لە چوارچێوەیاندا ناژین. رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە دەست كۆمەڵێك تەنگوچەڵەمەی حەتمییەوە دەناڵێنێت، كە ناكرێت بۆ چەندین دەیە یاخود بۆ چەندین نەوە دوایین دەرئەنجامەكەی بە نەزانراوی بمێنێتەوە. هەروەها رووداوی كتوپڕ- بە باش و خراپەوە- روویداوە و لە داهاتووشدا روودەدەن. ئەو هێزانەی لەئارادا بوون و وا دەردەكەوتن كە هێزێكی هەمیشەیی بن، لە ئێستادا لێكترازاون، یان هەڵوەشاونەتەوە. هێزی نوێ هاتوونەتەئاراوە، ئەمە لە كاتێكدا هێزە كۆنەكان، وەك توندڕەوەی ئیسلامی، لە گۆڕستانی مێژووەوە سەریانهەڵداوەتەوە. ئێمە شایەتحاڵی ململانێگەلێكی مەزن و هەمەلایەنین، لە نێویاندا ململانێ لەسەر ئەوەی رۆحی ئیسلام، رزگاربوونی كەمینەكان (كەمینە ئیتنی و ئایینییەكان)، سروشتی حكومەت، توانای مانەوەی دیموكراسی، مەیلی بە دیكتاتۆر بوون، رۆڵی راگەیاندن، بەهاكۆمەڵایەتیەكان و تەنانەت سروشتی ئازادی، چین. ئەمە ئاڵ و گۆڕێكی گەورەیە، كە بە داخەوە، ئاڵ و گۆڕێكە ژیانی چەندەها كەسی تێدا دەبێتە قوربانی. ئەو كاتە بە دڵنیايیەوە، پرسیاری پەیوەست بە رۆڵی هێزە دەرەكییەكان دێتەپێشەوە. ئەمریكا دەیەوێت كاری باش ئەنجام بدات، بەڵام روون نییە چی دەوێت. لە كاتێكدا رووسیا روونە لەوەی چی دەوێت، ئەگەرچی نییەتی باشی نییە. لەگەڵ كەمبوونەوەی گوڕ و تینی حكومەتەكەی ئەردۆغان لە توركیا، ئەوا ئەنقەرە یەك لە دوای یەك بڕیاری هەڵە دەدات. ئەوروپییەكانیش لە ئێستادا تەنیا پەنابەر و كۆچبەرەكان دەبینین كە لە سنوورەكانیان دەپەڕنەوە. كاتێك فەڕەنسا و بەریتانیا رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیان جێهێشت، ئەوا لە دوای خۆیان «دەرمانی ژاراوی»ی سنوورە خراپەكانیان جێهێشت. نەخشە سادەكەی من تەنیا هەوڵێك بوو بۆ هۆشداریدان بە خەڵك سەبارەت بە حەتمییەتی هاتنەئارای گۆڕانكاری.
* سیاسەتی ئەمریكا لە عێراقدا شكستی هێناوە. ئەمریكا ئەو هەموو قوربانییەی دا بۆ روخاندنی رژێمەكەی سەددام حوسێن، كەچی خەریكە ئەم دەوڵەتە دەداتە دەست ئێران، ئێستا ئێران باڵادەستە، ئایا دوای داعش ئێران بە چ شێوەیەك كۆنتڕۆڵی عێراق دەكات؟
- زۆرێك لەو كار و كردەوانەی ئەمریكا لە عێراقدا ئەنجامیدان، سەرچاوەیان لە نەزانی و گریمانەی هەڵەوە دەگرت. ئەمریكا نیازی باشی هەبوو، بەڵام هەندێ جار وەك فیلێكی كوێر لە دوكانێكی شوشەواتدا هەڵسوكەوتی كرد، تەنانەت ئەگەرچی ئێمە مەبەستمان نەبوو، هیچ زیانێك بگەیەنین، بەڵام ئێمە لە سەروەختی جووڵەكانماندا لە دوای خۆمان زیانمان دەنایەوە. هێشتا لەو باوەڕەدام كە رووخاندنی سەددام حوسێن كارێكی شەرەفمەندانە بوو، بەڵام ئەم كارە شەرفمەندانەیە بە خراپی ئەنجام درا. لەبەر هۆكارگەلێكی سیاسی ناوخۆیی، رێگری لە سوپای ئەمریكا كرا لەوەی هەڵبستێت بە داڕشتنی پلانێكی ماقووڵ بۆ پرۆسەی داگیركاری. ئەحمەد چەلەبی قەناعەتی بە سەركردە ساویلكەكانی ئەمریكا كرد كە هەر كاتێك سەددام لە دەسەڵات دوور خرایەوە، ئەوا هەموو شتەكان بە ئاڕاستەیەكی باشدا دەڕۆن. لەبەر ئەوە كاتێك سەربازەكانی ئێمە گەیشتنە بەغدا، ئەوا هەم ژمارەیان كەم بوو و هەم كارێكی كەمیشیان ئەنجام دا. زۆربەی عێراق لە نێویاندا، بۆ نموونە، پارێزگای ئەنبار، هەستیان بە شەڕەكە نەكرد و بەو پێیە هەستیان بە شكستیش نەكرد. لەبەر ئەوە، لە سەرەتادا هەستیان بە داگیركاریش نەكرد. لە دەرئەنجامدا پشێوی و دواتر بۆشایی دەسەڵات هاتەئاراوە. بەڵام سەرجەم هەڵەكان هەڵەی ئەمریكا نەبوون. سەركردەكانی كوردیش زۆر فشاریان دروستكرد بۆ لەبەریەك هەڵوەشاندنەوەی سوپای عێراق. هەرچەندە خواستی ئەوان قابیلی لێكتێگەیشتن بوو، بەڵام كەس هەڵوەستەی نەكرد و بیری لەوە نەكردەوە كەچی روودەدات، كاتێك بە شێوەیەكی كتوپڕ بە هەزاران ئەفسەر و بە سەدان هەزار سەربازی گەنج رەوانەی نێو كۆمەڵگەیەك دەكەیت كە خۆی بە پرۆسەیەكی ئینتیقالی هەستیاردا تێدەپەڕێت. رەنگە رێگاچارە راست و دروستەكە ئەوە بووایە كە چەك لە یەكە سەرەكییەكان دابماڵدڕێت، بەڵام سەربازەكان لە سەربازگەكاندا بهێڵدرێنەوە و مووچەیان پێ بدرێت و كارێكیان پێ بدرێت بۆ ئەوەی سەرقاڵ بن، تا ئەو كاتەی دەتوانرا كێشەكە هەنگاو بە هەنگاو چارەسەر بكرێت. لەبری ئەوە، ئێمە تەنانەت غەیرە بەعسییەكانیشمان بێكار كرد. بەڵام لە بنەڕەتدا ئێمە پاڵمان بەو كەسانەوە نا كە بەرەو یاخیگەری بڕۆن. ئێمە بیرمان لەوە نەكردەوە خواستەكانمان چ دەرئەنجامێكی لێدەكەوتەوە. بەڵام ئیتر ئەوە سروشتی مرۆڤەكانە كە بەدەگمەن ئەم لێكدانەوەیە دەكەن. من لە خواستی كورد بۆ مافەكانی دووبارە نەبوونەوەی كارەساتەكانی رابردوو تێدەگەم، بەڵام تۆڵەكردنەوە بە ئاسانی وەردەگیرێت كە هەر كاتە و كردارێكی تۆڵەكردنەوە ئەنجام دەدرێت. لە حاڵەتی میسالیدا، نابێت دوژمنەكەت هەست بكات كە چیت لە بەرامبەردا كردووە، تا ئەو كاتە درەنگوەخت دەبێت بۆ وەڵامدانەوە. هەوڵدان بۆ بەدەستهێنانی هەستی دەستبەجیێ تۆڵەكردنەوە لەگەڵ سیاسەتی ژیرانەدا یەكناگرێتەوە. دواتر بڕیاری زیادكردنی ژمارەی سەربازەكانی ئەمریكا لە عێراق دەركرا، كە لە رۆژئاوادا بە هەڵە لێكدانەوەی بۆ كرا. زیادكردنی هێزیش كە دەڤید پەترایۆس سەرپەرشتی كرد، سەركەوتنێكی ستراتیژی نەبوو، كە هیچ شتێكی پێ یەكلابكرێتەوە. بەڵكو تەنیا ئۆپەراسیۆنێك بوو كە بووە هۆی ئەوەی كاتێك بۆ عێراق بگەڕێنێتەوە بۆ ئەوەی لە رووی سیاسییەوە هەنگاو بەرەو دۆخێكی تەندروست هەڵبگرێت. بەڵام سەرۆك ئۆباما كەم ئەزموونانە و لەبەر هۆكاری سیاسی ناوخۆیی دەستبەرداری عێراق بوو، حكومەتەكەی بەغداش بە شێوەیەكی مەترسیدار خەڵكەكەی خۆی نائومێد كرد. من جارێكیان نووسیم كە وڵاتێكی دەستكردی وەك عێراق تەنیا دەتوانرێت لە رێی پیاوێكی بەهێزەوە ئیدارە بدرێت. هەرچەندە مەبەستم ئەوە نەبوو، من پاڵپشتی دیكتاتۆر دەكەم. بە پێچەوانەوە، من رەتیان دەكەمەوە. تەنیا ویستم ئاماژە بەوە بكەم كە ناكرێت ئەم پێكهاتە ناسروشتیەی خواست و گروپە ئیتنی و ئایینییەكان ئیدارە بدرێن، كاتێك لە چوارچێوەی ئەم سنوورە خراپانەدا كۆدەكرێنەوە كە مایەی كارەساتن. بە لای منەوە بژاردە بەهێزەكە ئەوە بوو كە یان دەبێت عێراق لەبەریەك هەڵوەشێت و ئیعتیراف بە كوردستانی ئازاد بكرێت، یان رووبەڕووی ئەو راستیە تاڵە ببینەوە كە تەنیا بە زەبری هێز دەتوانرێت یەكگرتوویی عێراق بپارێزرێت. كشانەوەی بەپەلەی سەرۆك ئۆباما لە عێراق بووە هۆی ئەوەی باڵادەستی ئێرانی بە سەر حكومەتی بەغداوە ببێتە شتێكی حەتمی. كاتێك تۆ دەوڵەتێكی لاواز بیت و دراوسێكەت زۆر بەهێز بێت، ئەوا دەبێت بگەیتە رێككەوتنێك لەگەڵ ئەو دراوسێیەدا. لەبەر ئەوە بەڕاستی ئەمریكا لە دۆخێكدایە كە لە بەرژەوەندی ئەودا نییە. كاتێك فڕۆكە جەنگییەكانی هەڵدەستن و گورز لە داعش دەوەشێنن، ئەوا لە راستیدا دەبێتە هێزی ئاسمانی گاردی شۆرشگێڕی ئێران. لەگەڵ ئەوەشدا، هەر دەبێت شەڕی داعش بكەین. حەوت ساڵی رابردوو مایەی كارەسات بوو بۆ سیاسەتی دەرەوەی ئەمریكا.
* بەم دواییە گرژی و ناكۆكییەكان لە نێوان سعودیە و ئێراندا بەرەو هەڵكشان چوون. ئایا ئاكامەكانی قووڵبونەوەی ئەم ركابەری ناوخۆییە چۆن دەبینی؟ ئایا تا چ راددەیەك ئێران رۆڵێكی تێكدەر و ناسەقامگیركەرانەی بینیوە؟
- ئێران وڵاتێكی یەكگرتووی بەهێزە. سعودیە وڵاتێكی دەوڵەمەندە، بەڵام پووچ و بۆشە. سعودیەكانی كەسانێكی لووتبەرز و گەندەڵ و تەمەڵن. ئەوان ئەندازەیەكی زۆریان لە چەك و كەلوپەلە سەربازییە پێشكەوتووەكان كڕیوە، بەڵام ئەوان سەربازی زۆر خراپن. لە ئەگەری هەڵگیرسانی شەڕ لە نێوان ئێران و سعودیەدا، ئەوا بە بێ پشتیوانی ئەمریكا، ئێران بە ئاسانی سەركەوتوو دەبێت. بەلای منەوە، مایەی كارەساتە كە حوكمڕانی ئایینی بەردەوامە لە باڵادەست بوون لە ئێراندا. فارسەكان خاوەن شارستانیەتێكی راستەقینەن كە سعودیەكان خاوەنی شارستانیەتێكی لەم چەشنە نین، خۆ ئەگەر حكومی ئاینی لە ئارادا نەمێنێت، ئێران دەتوانێت ببێتە هێزێكی ئیجابی و داینامیكی لە ناوچەكەدا. لە بری ئەوە ئێران بۆتە هێزێكی دەستدرێژیكار و سەركوتكار و مەترسیدار. فارسە ئێرانییەكان تێڕوانینیان هەیە بۆ بنیادنانی ئیمپراتۆریەتێكی فارسیی نوێ. خۆ ئەگەر بێتو بتوانن باڵادەست بن بەسەر عێراق و بتوانن دووبارە سووریا داگیربكەنەوە، ئەوا ملی رێ دەگرنەبەر بۆ دروستكردنی مەزنترین ئیمپراتۆریەتی فارسی كە لە ماوەی 2500 ساڵی رابردوودا دروست بووبێت. من لەو باوەڕەدا نیم بتوانن ئەم ئامانجە بە دەست بهێنن، بەڵام لەو پێناوەدا زەبر و زەنگی زۆر روودەدات. لێكدژیەكەكە لەوەدایە كە ئەمریكا و ئێران، كە تا ئێستا دوژمنی سەرسەختی یەكتر بوون، ئەوا لە رووی جیوستراتیجییەوە بوونەتە هاوپەیمانی سروشتی یەكتری. ئەو هەڵانەی لە هەردوو لاوە ئەنجام دراون، هەم بۆ ئێران و هەم بۆ ئەمریكا تەنیا ئاكام و دەرئەنجامی خراپی لێكەوتۆتەوە. بەڵام من هەمیشە هۆشداری دەدەمە هاوەڵەكانم لە واشنتۆن: نەتەوەكان دۆستیان نییە، بەڵكو تەنیا هاوپەیمانییان هەیە. هاوپەیمانەكانیش هەمیشەیی نین. ئێمە لە دوو جەنگدا شەڕمان لە دژی بەریتانیا كرد، بەڵام ئێستا بەریتانیا نزیكترین هاوپەیمانی ئێمەیە. ئێمە دوو بۆمبی ئەتۆمیمان بەسەر یاباندا بەردایەوە، بەڵام لە ئێستادا هاوپەیمانی نزیكی یەكین. لە كاتێكدا سەركردەكان ئەوە لەبەرچاو دەگرن كە گۆڕان بەشێكی دانەبڕاوە لە پێوەندی نێوان نەتەوەكان كە دەبێت ئەم گۆڕانكارییەش ئیدارە بكرێت، نەك بەرهەڵستی. بەڵام بۆ نەتەوەیەكی بچووك (بەڵام مەزن)ی وەك كورد، ئەمە بەو مانایە دێت كە پێویستە هەمیشە سەركردەكان بیر لە چەند هەنگاوێك بۆ پێشەوە بكەنەوە و پێویستە ببنە خاوەنی دیپلۆماسیەتێكی كارامە و بەهێز.
* ئێستا میلیشاكانی حەشدی شەعبی راستەوخۆ لە ژێر رێنمایی ئێراندان، هەروەك رایان كرۆكەی باڵیۆزی پێشووی ئەمریكا لە عێراقدا دەڵێت: ئێران دەیەوێت تۆڵە لە عێراق بكاتەوە و سوننە لە ناو ببات، ئایا پێتوایە جارێكی دیكە سوننە بتوانێت لەگەڵ شیعەدا پێكەوە بژین؟
- لە نێو سەرجەم رق و قینەكانی جیهاندا، رق و قینی ئایینی ریشەی قووڵتری هەیە، لە هەمووشیان ناماقوڵتر و لە هەمووشیان دڵڕەقانەترە. بۆ نموونە، ئەمەمان لە رەفتارەكانی داعش و ئەلقاعیدەدا بینیوە، بەڵام مێژوو پڕە لەم نموونانە. لە ئێستادا، شیعە بە پاڵپشتی رووسیا لە هەڵكشاندایە. هەرچۆنێك بێت، بەڵام لە مەودای دووردا، سوننەكان لە رووی ژمارەوە زۆرترن. لە كاتێكدا، دڕندە سەرشێتەكان جەستەی عێراق و سووریایان پارچەپارچە كردووە. تەنیا راسپاردەیەك كە هەبێت بۆ برایانی كورد ئەمەیە: ئاگاداری هەر كەسێك بن كە پێتان دەڵێت دەزانێت خوا دەیەوێت چی بكەن. هەروەها راسپاردەی من ئەوەیە تەركیز لەسەر ئازادی بۆ كورد بكەن و لە هەمان كاتدا هەموو كارێك ئەنجام بدەن بۆ ئەوەی خۆتان لە ئەگەری ناكۆكی ئایینی لا بدەن.
* تەنیا هێزێكی لەسەر زەوی كە توانیبێتی بە هاوكاری هاوپەیمانان داعش تێكبشكێنێت پێشمەرگە بووە، ئێستا پێشمەرگە بۆتە ئەو هێزەی كە دەتوانێت خاكی دەوڵەتێك بپارێزێت، چۆن سەیری قارەمانێتی پێشمەرگە دەكەیت؟
- قارەمانێتی، پابەندبوون و ئەدای پێشمەرگە جێی سەرسوڕمانە. ئەم پیاو و ئافرەتانە پاڵەوانی راستەقینەن. چونكە بە سەرچاوەگەلێكی سنووردارەوە، توانیویانە كاری مەزن ئەنجام بدەن. من تەنیا ئەوە دەخوازم كە ئەمریكا سەخاوەتمەندانەتر پشتیوانییان بكات.
* لە سەرەتای ساڵی 2000دا پێشبینی دروستبوونی دەوڵەتی كوردیتان كردبوو، لە ئێستادا دەبینین كوردستان بە ئەمری واقیع جیابۆتەوە، پرسیارەكە ئەوەیە ئایا دروستبوونی دەوڵەتی سەربەخۆیی كوردستان نەبۆتە ئەگەرێكی راستەقینە؟
- دەوڵەتی كوردستانی ئازاد شتێكی راستەقینەیە، بەڵام دانێپێدانەنراوە، بەپێچەوانەوە، دەوڵەتی ئەفغانستان ئیعتیرافی پێكراوە، ئەگەرچی تەواو راستەقینەش نییە، بەڵام راستیەكانی سەر ئەرزی واقیع لە بابەتە رەسمیەكان گرنگترن. لە ئێستادا بەدەستهێنانی هێز و پشتیوانی دانیشتووان گرنگترن لە بەدەستهێنانی ئەندامێتی نەتەوە یەكگرتوەكان. چونكە هەر كاتێك تۆ راستییەكی روونت لەسەر ئەرزی واقیع دروست كرد، ئەوا لە كۆتاییدا ئیعتیرافیشی بە داودا دێت.
* مسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان داوای ئەنجامدانی ریفراندۆمی كردووە، وەك ریفراندۆمێكی نامولزیم “non-binding”ئایا تا چەند ئەم ریفراندۆمە دەبێتە دۆكیومێنتێك و بناغەیەك بۆ ئەنجامدانی گفتوگۆ و دانانی نەخشەڕێگایەك بۆ سەربەخۆیی كوردستان؟
- بەڕێز بارزانی زۆر لە من ژیرترە. لەبەر ئەوە ناتوانم راسپاردەم بۆی هەبێت.
* ئەگەر باسی رەوشی ناوخۆیی بكەین، ئەوا لەسەر ئاستی دارایی، هەرێمی كوردستان بە دۆخێكی سەختددا تێدەپەڕێت، هەروەها كەشێكی سیاسی نیگەرانكەر لەئارادایە، ئایا راسپاردەت چیە بۆ سەركردەكانی كورد بۆ ئەوەی بتوانن بەسەر ئەم تەحەددیاتەدا زاڵبن؟ ئایا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی چۆن دەتوانێت لەم رووەوە هاوكار بێت ؟
- دووبارە، من باوەڕم وایە سەركردەكانی كورد باشترین هەوڵ و كۆششی خۆیان دەخەنەگەڕ. تاكە راسپاردەیەك كە هەمبێت بۆیان، ئەوەیە خۆیان لە دابەشبوونی ناوخۆیی بە دوور بگرن. كورد دوژمنی یەكتر نین. لە سەروەختی رۆژگارە دژوار و مەترسیدارەكاندا، پێویستە پارتە سیاسییەكان بەرەیەكی یەكگرتوو پێكبهێنن لە ئاست جیهاندا. بە دڵنیاییەوە پێویستە ئەم كارەش بە شێوەیەكی ئارەزوومەندانە و بە ئیرادەیەكی ئازاد ئەنجام بدەن. بیست ساڵی پێش ئێستا، ئەوەندە تووڕە بووم لە ئاست شەڕی براكوژی كورددا، نازناوی «بلیمەتەكانی دووبەرەكی»م لە كورد نا. لەو كاتەوە، كورد، بەتایبەتی لە عێراقی پێشوودا، پێشكەوتنی گەورەیان بە دەستهێناوە. بەڵام هێشتا رێگایەكی دورودرێژیان لە پێشە. لە كاتی شۆڕشی ئەمەریكیدا لە دژی بەریتانیا، یەكێك لە باوكانی دامەزرێنەرمان، بنجامین فرانكلین بە هاوەڵە شۆڕشگێڕەكانی وت: «بەڕێزینە، پێویستە پێكەوەبین، ئەگەرنا بە دڵنیاییەوە بە جیا لە ناودەبردرێین.» بەو مانایەی كە ئەگەر شان بە شانی یەكتر شەڕی دژی بەریتانیا نەكەن، ئەوا بەریتانیا یەك بە یەكمان لە سێدارە دەدات. ئەمە پەیامی سەرەكی منە بۆ دۆستانی كوردم. بژی كوردستانی ئازاد.