نە پرسی نەتەوەی كورد لە ئایدیۆلۆژیەتی یەك لایەندا جێی دەبێتەوە، نە ئایینی ئیسلامیش لە ئایدیۆلۆژیەتی لایەنێكی ئیسلامیدا بچووك دەكرێتەوە
August 27, 2015
دیمانەی تایبەت
بارودۆخی هەستیار و ئاڵۆزی كوردستان، هەموو تاكێكی ئەم كوردستانەی خستۆتە بەردەم ئەو ئەركەی بەوەی پێویستە بەرپرسیارانە رەفتار بكات و هەوڵەكانی بۆ خزمەتی یەكڕیزیی گەلی كوردستان و چارەسەركردنی كێشەكان بێت بەشێوەیەكی ئاشتیانە، لەم چوارچێوەیەدا هەمووكات مامۆستایان و زانایانی ئایینی پیرۆزی ئیسلام خاوەنی كەسایەتی و رای تایبەتی خۆیان بوون و هەموو كات بۆ ئاشتەوایی و یەكڕیزیی رۆڵی خۆیان گێڕاوە، بۆ قسەكردن لەسەر ئەم بارودۆخە چەند پرسیارێكمان ئاڕاستەی شێخ موحسین موفتی ئیمام و خەتیبی مزگەوتی مەولانا خالیدی نەقشبەندی لە هەولێر كرد و بەڕێزی لەبری وەڵامەكان بەم وتارە را و سەرنجی خۆی لەسەر ئەم پرسە دەربڕیووە.شێخ موحسین موفتی بۆ گوڵان:نە پرسی نەتەوەی كورد لە ئایدیۆلۆژیەتی یەك لایەندا جێی دەبێتەوە، نە ئایینی ئیسلامیش لە ئایدیۆلۆژیەتی لایەنێكی ئیسلامیدا بچووك دەكرێتەوە
ئایین رێنماییە
بۆ پێشەوایان و تەواوی خەڵكەكە
بە ناوی خوای بەخشندە و میهرەبان . پێش هەموو شت لەوەڵامی ئەم پرسیارەدا دەمەوێت لەو خاڵەوە دەست پێبكەم كە پێغەمبەر ( د.خ) دەفەرمووێت : ((الدین النصیحە، قلنا: لمن یا رسول الله؟ قال: لله ولكتابه ولرسوله ولائمە المسلمین وعامتهم)). ئەمەش واتە ئایین بریتییە لە ئامۆژگاریی خودا و پێغەمبەر( د.خ) بۆ پێشەوایانی موسڵمان و تێكڕای خەڵكەكە، ئەمە فێرمان دەكات سەبارەت بە بارودۆخی ئەمڕۆی كوردستان بڵێن، بەراستی ئەمڕۆ رۆژگارێكی سەخت و بارودۆخێكی پڕ لە هەستیاری رووبەرووی گەل و نەتەوەكەمان بۆتەوە، هەموو كەسێك بەرپرسیارە لەم دۆخەدا ئەركی خۆی ڕاپەڕێنێت، ئەمڕۆ رۆژی خۆفریودان و خۆگێلكردن و چاونوقاندن نییە، هەروەها رۆژی بیانوو هێنانەوەش نییە لەبەر ئەوەی گرفتەكان رووبەڕووی ئەو نابێتەوە، ئیتر خۆی كەنار بگرێت و خۆی به بەرپرسیار نەزانێت.
سەبارەت بەرپرسیاریەتی، ئاشكرایە زاناو داناو هۆشمەندی وڵاتەكەمانە ئەركی زیاتریان لەسەر شانە، دەبێت ئەوە روون بكەنەوە كە چارەسەری كێشەكان بەتەنها بە ڕوویەكی پرسە گرنگەكان ناكرێت، لەبەر ئەوەی هەرگیز باشووری كوردستان رووبەڕووی ئەو هەموو گرفتە سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابوورییە سەختە نەبۆتەوە، وەك ئەمرۆ پێیدا تێدەپەرێت، ئەم قۆناخە قۆناخێكی سەختە و پشوو درێژی و گیانی ماندوونەناس و دڵسۆزی تەواوی دەوێت، هەربۆیە چارەسەری ئەو گرفتانە پێویستی بە خۆراگری و دڵسۆزی و لێبڕانی ئەو كەسانەیە كە دەیانەوێت رۆڵێكی ئەرێنی ببین و بارودۆخەكە هێور بكەنەوە، ئەمەش لە روانگەی سەرنجدان و جێبەجێكردنی ئەم خاڵانەی خوارەوە:
مرۆڤی هەستیار و شارەزا هەموو كات چاوی لە چاودێریی هەمیشەیی پەروەردگارە، وەك قورئانی پیرۆز دەفەرمووێت: ((ان ربك لبالمرصاد))، بەتایبەتی كەسانێك وەك گەیەنەر و داعیەی ئایین بانگێشە بۆ خۆی دەكات، دەبێت كاری ئەوان بۆ خوا بێت و، نابێت هەڵوێست و قسەكانیان لە هۆیەكانی راگەیاندنەوە خزمەتی دووبەرەكی و گیانی ئاڵۆزی و پیلانی دەرەكی و دڵڕەشی مرۆڤە چاوچنۆكەكان بكات، لەبەرئەوەی ئەوانە هەمیشە لە هەوڵدان بۆ لەناوبردنی سەنگەری خۆراگری كە ئەمڕۆ كوردستان بەو سەنگەرە خۆڕاگرییەوە لەسەر ئاستی جیهان ناسراوە و شانازی پێوە دەكەین. هەروەها نابێت سەركردە و كەسانی یەكەم و بەدەسەڵاتی نێو لایەنە سیاسییەكان، هەوڵ و رەفتار و وتەیان بۆ لایەنبازی و دەسكەوتی تایبەتی و خۆسەپاندن و ئاژاوەگێڕی بێت. ئەمەش لەبەر ئەوەیە ئەمڕۆ فیتنە و گوشاری سیاسی و ئابڵوقەی دەوڵەتە نەیارە هەرێمییەكان و قەیرانی دارایی و گەندەڵی دەرگای به هەر تاكێكی ئەم گەلە بەش مەینەتە گرتووە، بۆیە لێرەدا گرنگە ئەو پرسیارە لەخۆمان بكەین : ئایا ئەگەر ئەم بارودۆخەمان لێ تێك بچێت، لە هەموومان تێكناچێت؟ بۆیە دەبێت سیاسەتمەدارە گەورەكان قسە خراپەكانی ناو ناخ و هەناویان نەگەیەنن بەلایەنگر و بنكەی جەماوەری حزبەكانیان بۆ ئەوەی ئەوەندەی دیكە بارودۆخەكە ئاڵۆزتر نەكەن.
لەم قۆناخەدا دەبێت ئەو رق و كینەیە واز لێبهێنن و شەری خۆسەپاندن و دەسەڵات نەكەن، هەتا ئەگەر حەزیشیان لە دەسەڵاتە، ئەوا بۆ چوونه نێو دەسەڵات، دەبێت رێوشوێنی سیاسیی و ئارامی خۆی بۆ بگرنە بەر، دەبێت سەركردەی حزبەكان و سیاسەتمەدارانی كوردستان ئەو راستییە بزانن، كە میللەتی رەسەن، سەركردەی رەسەنی خۆی دەدۆزێتەوە و لێی دوورناكەوێتەوە، بەڵام هەرگیز بە زەبرو زەنگ و پیلانگێڕان، سەركردەی ناوازەو هەڵكەوتوو نەدروست دەبێت نە پایەداریش دەبێت.
دەبێت راگەیاندن و نووسەر و رۆشنبیران، دروشمی بەرگری لە هەق و راستی بەرز بكەنەوە و رۆڵی گرنگی راستگۆیی فەرامۆش نەكەن، ئەوەی ئەمڕۆ جێگەی داخ و تێرامانە، چاوی هیچ كەسێك چاكەی لایەنەكەی تر نابینێت، هەمووی رەخنەگرە بەڵام ئاماده نییە تەنها لە نیەت باشیشدا خۆی چاك بكات.هەموو لە كونی دەرزییەوە هەڵە و خیانەت و گەندەڵی بەرامبەرەكەی دەبینێت، بەڵام ئەگەر خۆی لەناو چاڵی خیانەت و دۆزەخی خۆفرۆشیدا ببینێتەوە، خۆی لێ بێدەنگ دەكات و نەباسی دەكات و نەخۆیشی رووبەڕووی رەخنە دەكاتەوە، بۆیە وەك پێغەمبەر (د.خ) دەفەرموویت: (خێرتان تیا نابێت، ئەگەر كەسێك چاكەی كرد نەڵێت چاكەی كردووە، ئەگەر خراپەشی كردووە نەڵێت خراپەی كردووە.)ئەمەش واتە چۆنە وەك خۆی مافی خۆی پێبدەن، بەڵام بەداخەوە لەبەر ئەوەی بە ئاستی ئەم فەرموودەیە رەفتار ناكەین، ئێستا بارودۆخەكە ئاڵۆز بووه.
ململانێی لایەنە سیاسیەكان
بۆ دەسەڵاته، بۆ چاكسازی نییە
كێبڕكێی ئەمڕۆی زۆربەی لایەنەكانی سەر گۆڕەپانی كوردستان بۆ ئەوه نییه ئەگەر دەسەڵاتیان هەبێت چاكسازی ریشەیی بكەن، یان بۆ ئەوەیە كە خۆیان بەشداری لە دەسەڵات بكەن، خۆ ئەگەر ئەوانە بەتەواوی ئاگاداری داهات و دەسكەوتەكان بوون و قازانج و شەراكەتی تەواو بوون، ئیتر ئەوەیان لە بیردەچێتەوە، بۆچی دژ بەیەك قسەیان كردووە، یان كە خۆیان بە هێزی ئۆپۆزسیۆن نمایش دەكرد، بەڵێن و گفتی گەورەیان بە هەوادارەكانیان داوە، بەڵام كە هاتنە دەسەڵات هەموویان لەبیر خۆیان بردەوە. بەراستی زۆر حەیفە سیاسەتمەدار لەسەر توانای خۆی و پارتەكەی كاتێك ئۆپۆزسیونە بەڵێنی زۆر گەورە و چاكسازی بدات بەوەی ئەگەر چووە ناو دەسەڵات ئەو بەڵێنانە جێبەجێ بكات، بەڵام كە چووە دەسەڵات دەستەو ئەژنۆ بەدیار بەڵێنەكانییەوە دابنیشێت، نەزانێت چۆن خۆی لە بەڵێنەكانی دوێنێی دەرباز بكات.
نەبوونی متمانە لە نێوان لایەنەكاندا
نەیارانی كوردی دڵخۆشكردووە
گەورەترین كێشە كە ئەمڕۆ بەفیتی نەیاران، رووبەڕووی گەلەكەمان بۆتەوە، ئەو كێشەیە كە دەیانەوێت بێ متمانەیی لەنێوان هێزە سیاسیەكاندا دروست بكەن، ئەمەش بۆ ئەوەیە كەس ئەوەندە دەسەڵاتی نەبێت كە ئیتر ئەو نەیارانە خۆیان لەبەرامبەریدا بەكەم بێتە بەرچاو. ئەگەر كورد راست بكات خاوەنی پرۆژەیەكی رزگاریخوازی راستەقینە بێت، دەبێ بۆ پێی ناخۆش بێت سەرۆك كۆماری عێراق كوردێك بێت و دەسەڵاتیشی هەبێت؟ دەبێت بۆ رێگری ئەوه بێت سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەسەڵاتی هەبێت وا داوای سەرۆكێكی تەشریفاتی دەكات، ئایا بۆ بارودۆخی ئەمڕۆی كوردستان، سەرۆكی تەشریفاتی دەتوانێت رۆڵێكی چاكسازی و یەكلایی كەرەوە بگێرێت؟ لێرەدا راشكاوانە دەڵێم، ئەگەر سەرۆك هەیبەت و سامێكی نەبێت، چی پێدەكرێت؟، چۆن دەتوانێت بڕیاری چارەنووسساز بدات؟ چۆن دەتوانیت له رۆژی تەنگانەدا ئەوەندە بوێر بێت كە مەیدانی نەبەردی و رووبەڕووبوونەوە بەجێ نەهێڵێت؟ چۆن دەتوانت لەبەرامبەر دەوڵەتانی دەوروبەرو دوورو نزیكدا خاوەنی هەڵوێستێكی بوێرانە بێت؟ پێگە و پۆستی سەرۆكی وڵات تەنها دەركردنی یاسایەك نییە و كە بە یاسایەك نابێتە سەرۆك، بەڵكو پێویستی بە ئەزموون و نەگۆڕان و نەدۆڕان و نە كڕان هەیە، پێویستی بە تواناو هێز و دەسەڵات هەیە، پێویستی بە بوێری و بەجەرگی و گیانفیدایی هەیە، سەرۆكی راستەقینە مێژوو دروست دەكات و مێژوو پیشانی دەدات و تەنگژە و رۆژە سەختەكان لە بێژەنگی دەدات و تاقیكردنەوەكانی مێژوو و بڕوانامەی پێدەبەخشێت. بۆ هەڵبژاردنی ئەم كەسایەتییەش، پێویستە دەستەیەك هەبێت راوێژیان پێبكرێت و بگەنە رایەكی پەسەند و شیاو، كە زیاتر بەدوای راستی و بەرژەوەندی تێكرای خەڵكەكەدا گەڕابن، بۆیە قورئان دەفەرموێت: (وشاورهم فی الأمر) بەڵام لە هەموو حاڵەتێكدا پێویستمان بە كەسێكی خاوەن بڕیار هەیە كە بڕیاری ئەو یەكلایی كەرەوە بێت. راستە ئێمە دەزگای یاسادانانمان هەیە، سەرۆكی ئەو دەزگایە راوبۆچوونەكان تاوتۆ دەكات و لەپاشان دەیانخاتە دەنگدانەوە، ئەو رایەی زۆربەی دەنگی هێنا ئەوە دەبێتە بڕیاری پەرلەمان، بەڵام وەك لە قورئاندا هاتووە و دەفەرمووێت: (فاژا عزمت فتوکل علی الله). واتە كە راوێژت پێ كردن و ڕاكانیان كەوتە بەرچاوت و متمانەت لەسەر ڕایەكی دروست و شیاو پەیدا كرد، ئەو كاتە تۆش خاوەنی عەزیمەت و ئیرادەیەكی بەهێز ببەو بڕیاری یەكلایكەرەوە(پشت بەخودا بدە)، بڕیاریش كە لە پەرلەمان دەردەچێت، سەرۆكی پەرلەمان خاوەنی دەنگی یەكلاكەرەوە نییە، دەبێت پرۆژە بڕیار ئاڕاستەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بكرێت، ئەویش بەپێی یاسا واژووی لەسەر بكات یان ئەوەتا دەسەڵاتی هەیەو رەددی دەداتەوە. باشە ئایا لە ڕووی ئەقڵەوە دەگونجێت كەسێك بتوانێت بڕیاری پەرلەمان هەڵوەشێنێتەوە، پەرلەمانیش بتوانێت بانگی بكات و متمانەی لێ وەربگرێتەوە؛ ئایا ئەمە جۆرێك لە ناكۆكی و دژلێكدی دروست ناكات! لە ڕووی راستی و لۆژیكیشەوە؛ پێویستە سەرچاوەی وەرگرتنی متمانەی سەرۆك جیاوازو تایبەتمەند بێت، تەنیا ئەو سەرچاوەیە بتوانێت لێپرسینەوەی لەگەڵدا بكات و جارێكی تر متمانەی پێ نەداتەوە.
ئەركی نووسەران و رۆشنبیران
ئەوەیە بارودۆخەكە هێور بكەنەوە
ئەمڕۆ تەواوی دەنگ و خاوەن هەڵوێست و خاوەن قەڵەم و وتارەكان دەبێت ئاڕاستەی بیرو هزرو دەربڕینیان بۆ هێوركردنەوە بەرن؛ نەك بەنزین بە ئاگردا بكەن و كای كۆن بە با بكەن. پێویستە ڕازی نەبن دەستێوەردانی دەرەكی ناو ماڵی كورد بەرەو دوو ئیدارەیی و دوو لەتكردن ببات، دەبێت ئیرادەو عەزیمەتی خۆڕاگری لەناو میللەتەكەماندا كەم نەكەنەوە، دەبێت سیاسەتمەداری كورد بۆ تەنها لایەن و حزبێك كار نەكات، میللەتی كورد زۆر لەوە گەورەترە كە لەناو بیرو ئایدیۆلۆژیای لایەنێكدا جێگای ببێتەوە، هەروەكو چۆن ئیسلامیش زۆر لەوە گەورەترە لەناو هزرو بەرنامەو پرۆگرامی لایەنێكی شوێنكەوتووی ئیسلامدا جێگای ببێتەوە.
دیموكراتیەت و
پرۆسەی هەڵبژاردن
ئەوەی كە بە ناوی دیموكراتییەوە كار دەكات؛ كە دێتە ناو پرۆسەی هەڵبژاردن، پرسە دیموكراتییەكان لێك جیادەكاتەوە، هەرچی بەدڵ بوو بانگەشەی بۆ دەكات و ئەوەی بەدڵیشی نەبوو هەندێك جار لەدژیشی رادەوەستێت. لەروانگەی ئایینی پیرۆزی ئیسلامەوە هەڵبژاردنی پێشەواو سەركردەی وڵات لەرێگەی دەستەبژێر و كەسایەتی شارەزا و زاناو بەئەزموونەكانەوە دەبێت، كە پێیان دەگوترێت ( ئەهلی حەل و عەقد) بەڵام لەسەر ئەوەش لاری نییە كە تێكڕای خەڵكەكە دەنگ بۆ كەسێك یان چەند كەسێك بدات بدەن و هەڵی بژێرن.
بەڵام هەرگیز ئەوە راست نییە ئەندامی لایەنێكی سیاسی بەهەزار ئەملاو ئەولا و گەڕان و سووڕان و داواكردن و لەروودامان و دەنگ بۆ كۆكردنەوەی لایەنەكەی، هەندێ جار بە هۆكاری حەڵاڵ و دەیان جاریش بە هۆكاری حەرام و گفت و بەڵێنی زۆر، خۆی بپاڵێوێت تا دەنگێكی زیاتر بهێنێت، جاری واهەیە كەسێكی شیاو هێندەی دەنگ نەهێناوە رووی بێت باسی بكات، كەسانێكیش هەن، كەس هەر ناویشی نەبیستووە، یان رۆڵێكی كاریگەریان نەبووە لە كۆمەڵگەدا كەچی لەسنووری خۆیان زیاتر دەنگ دەهێنن، تێكڕای ئەندامانی حزبەكەشی وەك یەك بیرناكەنەوە، واتە لەیەك ئاستی رۆشنبیری و خواپەرستی و دڵسۆزیدا نین بۆ ئایین و وڵات و نیشتمان، بەڵكو هەندێ جار ئەوەندە دەبنە ركەبەری یەكتری كە خۆیان هەرگیز دانی خێر بەیەكتر دانانێن، یان نەبوونە جێگای متمانەی خەڵكی، ئیتر چۆن دروستە ئەوانە بكرێنە مەجلیسی حەل و عەقد و گرێ كوێرەكانیان پێ بكرێتەوە. لەم قسانە مەبەستم لە كەمكردنەوەی كەسایەتیی هیچ ئەندام پەرلەمانێك نییە، بەڵكو مەبەستم جیاوازی پێوەرەكان و هۆكاری هاتنە پێشەوەیانە، كە لێكدانەوەو دەنگدانیان مۆركی لایەنبازی و بەرژەوەندی تایبەتی و ئیقلیمی پێوەیە، بەدڵنیاییەوە وەك تاك تاك كەسانی زۆر بەدەگمەن و هاوهەڵوێستیان تیادەبێت، بەڵام لەناو بارودۆخێكی ئاوا ئاڵۆز و هەستیاردا دەبنە كۆیلەی فراكسیۆن و لایەن و پڕۆپاگەندەی خەڵكی، بۆیە ئەگەر سەیری كۆبوونەوەكەی رۆژی 19ی ئابی رابردوو بكەین، ئەگەر دڵی ئەو 111 پەرلەمانتارە بخوێنینەوە، كە ویستیان كۆبوونەوە سازبدەن، بەڵام 58 ئەندام بایكۆتیان كرد و 53 ئەندام ئامادەبوون، هەرگیز ناگونجی كەسانێ لەملا یان ئەولا بە دڵ یان بە بیرو مەزندە لەگەڵ لایەنەكەی تر نەبووبێت، بەڵام چونكە هەیمەنەی لایەنبازی زاڵ دەبێت بەسەریاندا، دەبنە ركەبەری یەكتری، وایان لێدێت ئەگەر بەزەقیش بۆی دەربكەوێت دۆست و هاورازەكانی خۆی خەریكی خراپە و فیتنە نانەوەن ئەو هەر بەرگریان لێدەكات و بەشان و باڵیدا هەڵدەدات، بەڵام ئەگەر بەرامبەرەكەشی چاكەش بكات ئەو هەر دانی خێری پێدا نانێت، مەبەستی منیش ئەمەیە كە ئەم جۆرە كەسانە لەگەڵ رێزم بۆ ئێستا و رابردوویان، لەروانگەی شەریعەتی ئیسلامەوە ناكرێت بكرێنە حەكەم و دادوەر و كەسانی یەكەم، یان ناشێن بۆ ئەوەی لەسەر متمانەی ئەو جۆرە خەڵكە كەسی سەرەكی بۆ سەركردەی وڵات دابنرێت یان متمانەی لێبسەنرێتەوە، چونكە دنیاكەش بووەتە سیاسەت و مونافەسەی حیزبایەتی، سەیر كە له هەموو ئەم بواری هەڵبژاردن و راكۆكردنەوەدا هاوپەیمانێتی حزبە ئیسلامییەكانیش بەهەمان شێوە مۆركی دنیاویستی و ركابەرایەتی و خۆدەرخستنی پێوەیە، جاری وا هەیە لەگەڵ ئەوپەڕی چەپدا دەستی لەناو دەستە ئەوەشی كە زیاتر لێی نزیكە لەوانەیە سەنگەری قسەو رووبەڕووبوونەوە لەیەك بگرن.
توركیا و هەڵبژاردن و لێكترازان
لە هەڵبژاردنەكانی ئەم دواییەی توركیادا، لەنێوان پارتی داد و گەشە پێدان و گروپی فەتحوڵا گوڵەن دوژمنایەتییەكە زیاتر رەنگی دایەوەو بوو بەهۆی لێكترازانی هێزی دەسەڵاتدار، هۆكارەكەشی دەگەرێتەوە بۆ ئەو لێكترازانەی لەنێوان ئەردۆگان وفەتحوڵا گولەن روویدا، ئاكامی ئەم لێكترازانە وەك لە هەفتەی رابردوو بینیمان، ئەوەبوو پارتی داد و گەشەپێدان رازی بوون دەنگەكانیان بچێت بۆ تاقمی ئەتاتورك و نەژادپەرستەكان، كە دەیان ساڵە ركابەری راستەقینەی ئیسلام و میللەتە ئازادیخوازەكانن، بەڵام ئامادە نەبوون لەگەڵ نزیكەكانی خۆیاندا یەك بگرن، ئەردۆگانیش لە سەرەتاوە كە دژ بە وان جووڵایەوە كەچی دوای هەڵبژاردن تاقمی جەهەپەو ركابەرە سەرسەختەكانیش پێی رازی نەبوون حكومەتیان لەگەڵ دروست بكەن، كەواتە دەبێت هەندێك بنەمای سەرەكی بكەینە پێوەرو سەرۆكی وڵاتی پێ هەڵبژێرن:
1. دەبێت دەنگ بەو كەسانە بدرێت كە زیاتر مەرجەكانی سەرۆكیان تێدایە،ئەمیش مۆركی هیچ تاكێك نییەو لەسەر هیچ كەسێكیش تاپۆ نییە، بەڵام نابێت بۆ كەسێكی خراپ یان بێ ئەزموون دەنگی خۆت بەفیڕۆ بدەیت.
2. دەبێت ئەو كەسە راستگۆ بێت و خیانەتی لەكورد نەكردبێت و نەیكات، ئەگینا هەرگیز دروست نییە تۆ ڕای خۆت بە یەكێك بدەیت دژی ئیسلام بێت یان بەرنامەی سەپێنراویی نەیارانی ئیسلام پیادە بكات.
3. دەبێت لەسەر ئاستی ناوەوەو دەرەوە خاوەن كەسایەتییەكی وا بێت كە سەری وڵاتەكەت بەرز بكاتەوەو بتوانێت خاوەن بڕیار بێت، ئەگەر نا كەسێكی لاوازە لە ڕووی ئایینی یا كەسایەتی و نەتەوەییەوە. بە دوو پەیماننامەی دەرەكی و ئیقلیمی رەنگە خێرات و سامانی وڵاتەكە هەمووی بفرۆشێت و میللەتەكەشمان گورگان خواردوو بكات.
4. دەبێت لەئاستی رەوشتبەرزی و دیبلۆماتكاریدا لێهاتوو و پێشكەوتوو بێت.
5. دەبێت پشت بەخودای گەورە ببەستێت، چونكە نوێنەری هەموو خەڵكی كوردستانە، هەروەها نوێنەری لە 95%ی موسڵمانانی گەلەكەیەتی، نابێت ئەم لایەنە فەرامۆش بكات بەڵكو ئەوەندەی دڵسۆزو گوێڕایەڵ و پەروەردەكراوی هەبێت تا یارمەتی بدەن و هۆكاری سەرخستن و پشتگیری كردن بن.
كەواتە سەیرم لێ دێت دیموكراتیخوازەكان لە هەموو كارو فرمانێكدا باسی گەڕانەوە بۆ ڕای میللەت و جەماوەر دەكەن، بەڵام لەم پرسە گرنگەدا باسی تەقدیسی دەزگایەكی تایبەت دەكەن، ئەی نازانن جاری وا هەیە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی و ڕای زلهێزەكان لەماوەی چەند رۆژێكدا دەتوانن ڕای خۆیان بەسەر حزبەكانی خاوەن ئەندام پەرلەمانەكاندا بسەپێنن و ئیرادەكەیان پووچەڵ بكەنەوە، بەڵام بەو ئاسانییە ناتوانن ڕای خۆیان فەرز بكەن بەسەر تێكڕای دەنگدەرانی گەلێك داو فریویان بدەن. بۆیە لە روانگەی ئیسلامیشەوە ئەگەر(ئەهلی حەل و عەقد)مان دەست نەكەوت، دەبێ پەنا بۆ ڕای تێكڕای میللەت بەرین، ئەمەش بۆ هەموو پرسە چارەنووسسازەكان. بۆ دەستوری وڵات، بۆ گۆڕینی سیستمی حكومڕانی، بۆ هەڵبژاردنی سەرۆكی وڵات، ئەو كاتە چاكە كە بۆ هەمووان دەگەڕێیتەوە و ئەگەر خراپیشیان هەڵبژارد ئۆباڵەكەی بە ئەستۆی هەموو گەل دەبێت، یان زۆربەیان.
لە دوماهیدا دواكارم خودا یار و هاوكارمان بێت گەلی كوردستانیش لەم تەنگژە سیاسی و قەیرانە تایبەتییە رزگاری بێت، ماوەی چەندین مانگە ئەم هەموو قسە و پڕۆپاگەندەیە و جنێودان و یەكتری ناشیرین كردنە هیچ بەرهەمێكی نەبووە، جگە لە یەكترازان و دووبەرەكی، ناچاربووین جارێكی دیكە ئەو گرێیەی بەدەستی خۆمان دەكرایەوە بەدەمی خەڵك بیكەینەوە. ئومێد دەكەم سەركردەی لایەنە سەرەكییەكانی وڵات دڵسۆزانە بەگشتی لە ئاستی بەرپرسیاریدا بن، هەنگاوەكان بەرەو خزمەتگوزاری میللەت بنێن، چاوەكان لەسەر كەموكورتییەكان دابنێن، قەڵەمەكان دژ بەگەندەڵكاران بن، لەهەر تاقم و لایەك بن، هەستەكان بەرەو دڵسۆزی و یەكڕیزی و سەقامگیربوونی ئاشتی بێت، هەوڵ و توانا و لێبڕان و هەموو رێگەكانیش بۆیەك ئاڕاستەی سەرەكی بێت بۆ بەهێزكردنی پێشمەرگە و زیاتر خزمەتكردنیان و چارەسەركردنی قەیرانی دارایی و پتەو كردنی ژێرخانی ئابووری و بەپەلە هەوڵدان بۆ ریفراندۆمێكی سەرتاسەری بۆ سەربەخۆیی كوردستان.