ئەندریۆ بەوین تایبەتمەند لە ستراتیژیەتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ گوڵان:هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی ئامانجی سەرەكیی نەمانی داعشە، نەك ستراتیژییەتێكی دوورمەودا بۆ ئاییندەی ناوچەكە
November 2, 2014
دیمانەی تایبەت
پڕۆفیسۆر ئەندریۆ جەی بەوین تۆێژەری باڵایە لە ئامۆژگای (بێكەر) بۆ دیراساتی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پسپۆڕ و تایبەتمەندە لە سیاسەتی دەرەوەی رووسیا و ئەمریكا بەرامبەر رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و شەڕی ناوخۆی سووریا و بژاردەی سیاسی بۆ سەقامگیری سووریا و سیاسەتی چالاكوانانی سوننە لە گۆڕانكارییەكانی بەهاری عەرەبیدا، بۆ قسەكردن لەسەر رەوشی ئێستای شەڕی تیرۆریستانی داعش و چۆنیەتی بەڕێوەچوونی ئەم شەڕە و ورەی هێزی پێشمەرگە لەم شەڕە نیودەوڵەتییەدا، ئەم وتوێژەمان لەگەڵ ئەنجامداوەو بەمجۆرە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵانی دایەوە.*ئەوەی ئاشكرایە كە هاوپەیمانان ناتوانن لە رێی هێرشی ئاسمانییەوە دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام (داعش) تێكبشكێنن، چونكە تێكشكاندنی دەوڵەتی ئیسلامی پێویستی بە بەرپاكردنی هێرشی زەمینی دەبێت، ئایا تا چەند هاوڕایت لەگەڵ ئەمەدا و چۆن هاوپەیمانان دەتوانن بۆ ئەنجامدانی هێرشی زەمینی و تێكشكاندنی داعش هێز كۆبكەنەوە؟
- ئەمە پرسیارێكی زۆر گرنگە، من لەگەڵ ئەوەدا هاوڕام كە لەم بارودۆخەدا تەنها بەكارهێنانی ستراتیژیەتی ئاسمانی نابێتە هۆی خوڵقاندن، یان درێژەكێشانی چارەسەرێكی سیاسی لەسەر ئەرزی واقیع، هەروەها تێكشكاندن، یاخود پاشەكشەپێكردنی دەوڵەتی ئیسلامی داعش لەو ناوچانەدا تەنها بە بۆردومانكردنی ئاسمانی نایەتەدی، هەم لە مەودای كورت و هەم لە مەودای دووردا. بۆ پێویستیی بەكارهێنانی هێزی زەمینیش دەبێت رەچاوی ئەوە بكرێت، ئایا دەوڵەتانی ناوچەكە و لە هەموویان گرنگتر توركیا، دەتوانێت بۆ پشتیوانی ئۆپۆزسیۆنی مۆدێرنی سووریا لەسەر ئەرزی واقیع چی بكات، هەروەك وەزیری دەرەوەی توركیاش رایگەیاند كە بوار دەدات بە پێشمەرگە بۆ ئەوەی بچنە كوردستانی سووریا بۆ شەڕكردن لە دژی دەوڵەتی ئیسلامی داعش. پێموایە ستراتیژیەتێكی گشتگیر لە دژی داعش پێویستی بەوە هەیە لەسەر ئەرزی واقیع لەلایەن دەوڵەتانی ناوچەكەوە پێشەنگی بكرێت. شتێكی پراكتیكی نییە، لەم ساتەوەختەدا ئەمریكا هێزی زەمینی بنێرێت. ئەوەی زیاتر واقیعییە ئەوەیە ئەمریكا و توركیاو وڵاتانی كەنداو و ئەردەن چۆن دەتوانن كار بكەن لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی سووری مۆدێرندا كە لەسەر ئەرزی واقیع شەڕ دەكەن و هەروەها كار لەگەڵ پێشمەرگە و شەڕڤانانی كورد دەكەن و بەڕاستی رێگەیەك بدۆزنەوە بۆ پڕكردنەوەی ئەو بۆشاییە، لەگەڵ ئەگەری دروستكردنی هێزێكی زەمینی جێگیر.
*بەڵام دواجار لە رێی فڕۆكەی ئەمریكییەوە توانرا هاوكاریی سەربازی و مرۆیی و پزیشكی بگەیەندرێتە شاری كۆبانێ و ئەمەش هەنگاوێكی دڵخۆشكەرە بۆ كوردەكان، لەو بارەیەوە لێكدانەوەی ئێوە چییە؟
- پێموایە ئەمریكا دەتوانێت رۆڵێكی بنەڕەتی ببینێت، نەك تەنها لەو رووەوە، ئەوەی ئەمریكا دەتوانێت ئەنجامی بدات و ئێستا ئەنجامی دەدات، ئەوەیە چۆن دەتوانرێت راهێنان و پشتیوانی و كەلوپەل بۆ ئەو كەسانە دابین بكات كە شەڕ لەگەڵ دەوڵەتی ئیسلامیدا دەكەن، چۆن دەتوانێت هاوكاری لەگەڵ هێزی پێشمەرگە بكات لەسەر ئەرزی واقیع، جگە لەوە زەحمەتە پشتیوانی لە رای گشتی ئەمریكاوە بەدەست بهێنێت، ئەگەر تەواو راشكاو بم، ئەوا رەوانەكردنی هێزی زەمینیی ئەمریكا بۆ ئەوەی بەشداری لە شەڕەكەدا بكەن، چارەسەرێكی درێژخایەن دەبێت. بەڵام ئەمریكا دەتوانێت رۆڵێكی بەرفراوانتر ببینێت لە پشتیوانیكردنی پێشمەرگەدا. هەروەها پێویستە ئەمریكا لە نزیكەوە كار لەگەڵ توركیادا بكات و ئەگەر تەواو بە راشكاوی بدوێم، ئەوا پێویستە ئەردۆغان بیر لەوە بكاتەوە كە سوپای توركیا بتوانێت لە پشتیوانیكردنی گرووپە ئۆپۆزسیۆنە مۆدێرنەكانی سووریادا رۆڵێكی بەرفراوانتر ببینێت.
*بە درێژایی مێژوو كورد داوای هاوكاریی سەربازی كردووە، بەڵام ئەمجاریان ئەمریكا هاوكارییەكی گرنگ و بە پەلەی دابین كرد لە دژی هەڕەشەكانی داعش لە بەرامبەر هەرێمی كوردستاندا، ئایا وەك دەستكەوتی ئەمریكا لە پرۆسەی سیاسی عێراقدا چۆن لە سەقامگیریی هەرێمی كوردستان دەڕوانن؟
- مەسەلەی گرنگ ئەوەیە ئەگەر وەك مۆدێلێك لە كوردستان بڕوانین، هەم لە رووی گەشەكردنی ئابووری لە ناوچەكەدا و هەم لە رووی ئەوەی لە هەولێر بڕوانین وەك شارێك و لە ئیدارەدانی ئابووری ئەو شارە تەماشا بكەین لە رووی حوكمڕانی، ئەوا حكومەتی هەرێمی كوردستان مۆدێلێكی زۆر باشە لەبارەی ئەوەی چۆن لە رووی ئابوورییەوە گەشە بە دەوڵەت دەدەیت و چۆن داهاتی نەوت بەكار دەهێنیت.
هەرێمی كوردستان پتر چالاك بووە لەگەڵ كۆمپانیا فرەڕەگەزییەكانی نەوتدا. هەروەها حكومەتی كوردستان پشتیوانی لە گفتوگۆیەكی سیاسیی میانڕەو و دیموكرات دەكات. لە مەودای دووریشدا -ئەگەر لە ئاییندەی عێراق بڕوانیت- ئەگەر بتەوێت هاوسەنگیی دەوڵەتێكی فرەتایەفە و فرەئیتنی رابگریت و پرۆسەیەكی سیاسیی گشتگیر و دیموكراتیەت هەبێت كە نوێنەرایەتی تێڕوانینە جیاوازەكان بكات، ئەوا كوردستان مۆدێلێكی باشە بۆ پشتیوانیكردنی ئەم پرۆسەیە، بۆ نموونە لە سووریا، راستە پێكهاتەی دانیشتووانەكەی جیاوازە، بەڵام ئەگەر بتوانیت رێگایەك بدۆزیتەوە بۆ بەشداریكردنی گرووپە جیاوازەكان لە سووریا، هەروەها سەركردایەتییە جیاوازەكان لە پرۆسەیەكی دیموكراتی تەوافوقیدا، ئەوا پێموایە بۆ ئەو مۆدێلە هەمیشە كوردستانی عێراق پشتیوانێكی راستەقینە بووە.
* وەك دەزانین رۆژئاوا نایەوێت ژیانی خەڵكانێكی زیاتر بكەوێتە مەترسییەوە، لەگەڵ ئەوەشدا ئێستا تاكە هێزێك توانای ئەوەی هەبێت لەسەر زەوی شەڕی داعش بكات، بریتییە لە هێزەكانی پێشمەرگە، ئایا چۆن ئەمریكا و هاوپەیمانەكان دەتوانن چەكی پێویست بدەن بە پێشمەرگە بۆ ئەوەی داعش تێكبشكێنن؟
- پێموایە ئەمریكا دەرفەتێكی لە دەستدا لە ساڵی 2012دا بۆ بنیاتنانی ئۆپۆزسیۆنێكی چەكداریی میانڕەو لە سووریا، هەروەك چەندین چاودێر و شیكەرەوە باسیان لەوە كرد كە سەرۆك زۆر دوودڵە لەوەی تێوەبگلێت، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی ئەمریكا نەتوانێت هەنگاوی چالاك بنێت بۆ چارەسەركردنی سەرهەڵدانی توندڕەوی لە سەر ئەرزی واقیع. ئەوەی پێوەندی بە مەشقپێكردنی پێشمەرگەوە هەبێت، ئەوا ئەو دژوارییەی پێشمەرگە رووبەڕووی بۆوە، تا راددەیەك مایەی تێگەیشتنە، چونكە جگە لە پێكدادانێك لەگەڵ سوپای عێراقیدا، ئەوا پێشمەرگە لە دوای ساڵی 2003ـەوە رووبەڕووی لایەنێكی بەهێز و بەتوانا نەبۆتەوە، وەك دەوڵەتی ئیسلامی داعش. ئەمەش پرسیارێكی راستەقینە دەورووژێنێت لە بارەی مەشقپێكردن و چەكەوە، لە مەشقپێكردندا فێری چی دەكرێت و چ تاكتیكێك بەكارهێنرا؟ بەڵام ئەمریكا دەتوانێت و پێویستە رۆڵێكی گەورەتر ببینێت، دەبێت ئەوە بزانین كە مەشقپێكردنێك- كە جیاوازیەكی چۆنایەتی دروست بكات- چەند مانگێكی پێویستە، نەك چەند رۆژێك. ئەمریكا دەتوانێت لە رێی پاڵپشتی لۆجیستی و ناردنی راوێژكاری سەربازی زیاترەوە پشتیوانی زیاتری كورد بكات، مەشقپێكردنی پێشمەرگە لە مەودای دووردا یەكێكە لە سنووربەندییەكان و زیاتر لە چەندین مانگی پێویستە، دەكرێت ئەمریكا پشتیوانییان بكات و دەست بە مەشقپێكردن بكات، بەڵام رێگەیەك بدۆزێتەوە بۆ ئەوەی كاریگەریی ئێستایان بەرفراوانتر بكات.
*لە ماوەی دە ساڵی رابردوودا كە ئەردۆغان سەرۆك وەزیرانی توركیا بوو، ئێستاش سەرۆكی ئەو وڵاتەیە، ئەوەمان بەدی كرد كە توركیا بەشداری هیچ هاوپەیمانێتییەكی نەكردووە كە بە سەركردایەتی ناتۆ یاخود ئەمریكا بووبێت، لە ئێستاشدا كە بەشداری هاوپەیمانێتی دژی داعشی كردووە، هیچ چالاكییەكی سەربازی ئەنجام نەداوە، ئەم هەڵوێستە جیاوازەی توركیا چییە لەگەڵ ئەندامانی دیكەی ناتۆ و هۆكارەكەی بۆچی دەگەڕێتەوە؟
- ئەردۆغان هەوڵدەدات هاوسەنگیی داواكاریی ناوخۆیی رابگرێت، راستە كە پشتیوانییەكی پێداگیرانەی زیاتر هەیە بۆ ئەوەی توركیا كاری زیاتر ئەنجام بدات، هەروەها پشتیوانییەكی جەماوەری هەیە بۆ جۆرێك لە دەوڵەت، یان حكومەت كە دژ بە رەمزیەتی رۆژئاوا بێت، كە داعش نوێنەرایەتی دەكات. لە دەرئەنجامدا ئەو هەوڵ دەدات هاوسەنگی بەشێك لە بنكە ئایینییەكەی خۆی رابگرێت، من لێرەدا ئایین بەو مانایە بەكار ناهێنم كە لەسەر بنەمای ئایینی بێت، ئەو دەیەوێت لەو رووەوە بە حەزەر بێت. هەروەها مامەڵە لەگەڵ ئەو ترسەدا دەكات كە بەشداری سەربازی زیاتر لە سووریادا ببێتە هۆی بەهێزكردنی پێكهاتەی كورد. ئەگەرچی ئەردۆغان زیاتر ئامادەیە مامەڵە لەگەڵ كورددا بكات و خۆی لەگەڵیاندا بگونجێنێت بە بەراورد بە كەسانی پێش خۆی، بەڵام هەوڵدەدات هاوسەنگی بكات لەبارەی نیگەرانی خۆی لە ئاست ئەوەی كوردستانێكی ئازاد، یان بەهێز چ كاریگەرییەكی لەسەر سیاسەتی وڵاتەكەی دەبێت. لە كۆتاییدا ئەو مامەڵە لەگەڵ واقیعێكدا دەكات كە پێموایە چەند ئامانجێكی دژ بە یەكی هەیە، چونكە ئەو زۆرترین دژایەتی بۆ رژێمەكەی ئەسەد دەربڕیوە، هەروەها پشتیوانی گرووپەكانی ناو سووریای كردووە، بە گرتنەبەری سیاسەتێك كە سنووری نێوان توركیا و سووریا كە ببێتە رێگەیەكی خێرا بۆ چوونی چەك و جەنگاوەر بە هەموو جۆر و شێوازەكانیەوە، تاوەكو رێگە بەوانە بدات كە بچنە سووریا بۆ ئەوەی شەڕ لەگەڵ رژێمەكەی ئەسەد بكەن، بە شێوەیەكی میسالی رژێمەكەی ئەسەد بڕووخێنن، ئەوەش ئەگەری ئەوەی هەیە جارێكی دیكە سنووری توركیا ببڕنەوە و بگەڕێنەوە، ئەو راستیەی كە ئەو پشتیوانی چەندین گرووپ دەكات، لە بۆچوونی سیاسیی جیاواز، ئەگەر تەواو راشكاو بم، ئەوا هەندێكیان لە مەودای دووردا لە بەرژەوەندیی توركیادا نین، بەڵام لابردنی رژێمەكەی ئەسەد بۆتە خولیای ئەو، لەبەرئەوە بایەخ بەوە نادات گفتوگۆی سیاسی لەگەڵ سەرۆك ئەسەددا بكات، چونكە متمانەی پێی نییە، هەروەها خاڵی دووەم ئەوەیە نیگەرانە لەوەی تێوەگلانی سەربازیی توركیا لە سووریا مایەی مەترسی بێت. لە ساڵی 1995ـەوە كاتێك سوپای توركیا لەسەر سنوور جێگیر كرا و هەڕەشەی دەستێوەردانی كرد، لەو كاتەوە هیچ كاتێك نەبووە سووریا بیر لەوە بكاتەوە هێزی سەربازی بەكار بهێنێت لە كاروباری دراوسێكانیدا. بە راشكاوی جیاوازیەكە لەگەڵ سووریادا ئەوەیە دەوڵەتی ئیسلامی داعش بەو كارەی دەیكەن لە دژی پێكهاتەی كورد و ژمارەی ئەو خەڵكانەی دەپەڕنەوە بۆتە هەڕەشە بۆ سەر بەرژەوەندیی نەتەوەیی بۆ توركیا كە دەبێت ئەوە بە جددیەتێكی زیاترەوە وەربگیرێت. چونكە لە مەودای دووردا بۆی هەیە ناسەقامگیری بۆ توركیاش بپەڕێتەوە.
*بارودۆخەكە لە سووریا ئاڵۆزترە، ئەمریكا و هاوپەیمانەكان هەڵوێستی جیاوازیان هەبووە لە ئاست چەكداركردنی موعارەزەی سووریدا، بە تایبەتی سعودیە و قەتەر، لە كاتێكدا توركیا دەیەوێت ئامانجی هاوپەیمانێتیەكە رووخاندنی رژێمەكەی ئەسەد بێت، لە كاتێكدا رووسیا و ئێران و حزبوڵڵا دەیانەوێت ئامانجەكە مانەوەی حكومەتەكەی ئەسەد بێت، ئەم هەڵوێستە جیاوازانەش دەبێتەهۆی زیاتر ئاڵۆزكردنی بارودۆخەكە و سستكردنی پرۆسەكە، هەر ئەمەش هۆكاری ئەوەیە كە هێشتا لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا كێشەی فەلەستین و ئیسرائیل چارەسەر نەكراوەو هێشتا بەردەوامە؟
- لە راستیدا كاتێك هاوپەیمانێتییەك لە ئارادا بێت، كە ئامانجی جیاوازیان هەبێت و تەنها بەرژەوەندی كورت مەودایان هەبێت لە تێكشكاندنی دەوڵەتی ئیسلامی، نەك تێڕوانینێكی دوورمەودا بۆ ئەوەی ئایندەی سووریا چۆن بێت. ئەو جۆرە هاوپەیمانێتییە هاوپەیمانێتییەكی لاوازە و دژیەكە، كە شێوازی كاركردن و بەرژەوەندیی جیاواز لە خۆدەگرێت. بەڵام لە واقیعدا زەحمەتە ببینیت كە سعودیە و قەتەر و ئێران و ئەمریكا بە تەواوەتی بگەنە رێككەوتن لە بارەی پلانێكی دوورمەودا لەم ساتەوەختەدا، لەبەر ئەوەی جیاوازییەكی زۆر هەیە لە بارەی چۆنیەتی تێكشكاندنی دەوڵەتی ئیسلامی، هەروەها دەبێت بیر لەوە بكرێتەوە كە چۆن ئایندەیەكی درێژخایەن بۆ سووریا بنیات دەنرێت، ئەوە كێشەیەكی دیبلۆماسییە، بێ چارەسەرێكی سیاسی ئەوا رێگەچارەی سەربازی كێشەكە چارەسەر ناكات.
* ئەمریكا لە سەروبەندی ئەوەدا بوو كە بنكەی ئەنجەرلیك لە توركیا بەكاربهێنێت، بەڵام توركیا رێگەی نەدا فڕۆكەكان لەم بنكەیەوە بفڕن، ئێستاش باس لەوە دەكرێت كە فڕۆكە جەنگییەكان و فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانی ئەمریكا لە هەولێرەوە دەفڕن، ئایا پێتوایە ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی پێویستیان بەوە هەیە بنكەی سەربازی لە هەولێر دروست بكەن و تا چەند ئەمە گرنگە و لە بەرژەوەندیی هەردوولادایە؟
- پێموایە دروستكردنی بنكەی سەربازی یەكێكە لە ئەگەرەكان بۆ ئەوەی باشتر چارەسەری ئەو گۆڕانكارییە بكەن كە لە جیوپۆلەتیك و لەسەر ئەرزی واقیعدا هاتۆتەئاراوە. بە راشكاوی دەبێت تەركیزی ئەم هەوڵە- ئەگەر ئەم بنكەیە دروست بكرێت-ئەوە بێت چۆن دەزگایەكی ئەمنی كوردی درێژخایەن دروست دەكەیت لە بەشەكەی عێراقدا. بە شێوەیەكی میسالی دەبێت هەوڵ بدرێت حكومەتی نوێی عێراقی، عێراقێكی پتر یەكگرتووی گشتگیر بێنێتەئاراوە. لەبەر ئەوە پێموایە دروستكردنی بنكەی سەربازی ئەگەرێكە كە لە بەرچاو بگیرێت لە مەودای كورتدا، كە بۆی هەیە شەڕی ناوخۆیی سووریا بۆ دەیەیەكی دیكەش بەردەوام بێت و بە شێوەیەكی حەتمیش دەبێت ئەمریكا رۆڵێكی ستراتیژی گەورەتر ببینێت. كەواتە چارەسەرێكە و ئەگەری ئەوەی لێدەكرێت، بەڵام پێویستە پێش هەموو شتێك تەركیزەكە لەسەر ئەوە بێت، چۆن تواناكە لەسەر ئاستی ناوخۆیی بەكار دەهێنێت، لەو شوێنانەدا كە بنكەی سەربازی هەیە، لە بەحرەین و قەتەر و هەروەها پێوەندییەكان لەگەڵ حكومەتی توركیادا. هەروەها دەتوانین هاوكاری سەربازیی خۆمان لەگەڵ سوپای توركیادا بەهێز بكەین وەك ئەندامێكی ناتۆ، چونكە بوونی بنكەی سەربازی خۆی لە خۆیدا ستراتیژ نییە، بەڵكو بژاردەیەكە و ئەگەری لێدەكرێت. پێویستە سەرۆك ئۆباما رووبكاتە رای گشتی و هاوپەیمانێتییەكە لەگەڵ هەردووكیاندا ستراتیژیەتێكی گەورەتر دەستنیشان بكات، ستراتیژیەتەكەی ئەو كاردانەوەیە چالاك نییە، تاوەكو بیركردنەوەیەكی ستراتیژی بەرفراوانتر نەبێت، ئەوا تەنها هەنگاوی زیاتری تاكتیكی هەڵدەگیرێت و نابێتەهۆی بەدەستهێنانی ئامانجە كۆتاییەكە، پێویستە ئەمریكا ئەوە دەستنیشان بكات كە ئامانجی كۆتایی چییە؟ ئایا رووخاندنی دەسەڵاتەكەی ئەسەدە؟ ئایا ئیحتیواكردنی داعشە؟ ئایا ئایندەی سووریا چی دەبێت؟ پێموایە گفتوگۆیەكی ناوخۆیی زۆر بەڕێوەدەچێت لە نێو كۆشكی سپیدا كە ئایا لە مەودای كورتدا ئامانجەكە چییە و دەتوانرێت چی بەدەست بهێنرێت، پێویستە سەرەتا ئەم پرسیارانە بكرێن، پێش ئەوەی بنكەیەكی سەربازی لە عێراقدا بكرێتەوە.
*دەبینین كە تەنانەت هەڕەشەی گەورەی داعشیش نەبۆتە هۆی دروستبوونی بەرەیەكی یەكگرتوو، ئێستاش دیارە كە هێزەكانی پێشمەرگە بە تەنیا رووبەڕووی داعش دەبنەوە و شیعەكان بە تەنیا شەڕ دەكەن و هەروەها سوننەكانیش بە تەنیا شەڕ دەكەن، پرسیارەكە ئەوەیە چۆن ئەمریكا لە چوارچێوەی یەك وڵاتدا مامەڵە لەگەڵ سێ سوپادا دەكات؟
- لە عێراقدا حاڵەتە میسالییەكە ئەوە دەبێت كە راهێنان بە پاسەوانی نیشتمانی بكرێت و بەرەوپێش ببردرێن، پێموایە یەكێك لە كێشەكانی سوپای عێراقی لە دوای هەڵوەشاندنەوەی لە ساڵی 2003دا، ئەوەیە سوپای عێراقی سوپای نیشتمانی نییە، چونكە بە تەواوەتی پرسێكی تایەفەگەری بووەو بووەتە میلیشیایەكی گەورەی شیعە. ئەوەی پێویستە ئەوەیە چۆن شیعە و سوننەكان ئاوێتە دەكرێن و لە حاڵەتی میسالیدا پێكهاتەی كوردیش، پێموایە ئەوە تەحەددیەكی گەورەترە. چۆن دەكرێت سوننەی زیاتر بەشداری پێبكەیت بۆ شەڕكردن بۆ سوپای عێراق؟ لەگەڵ ئەو بارگرژییەی كە لە پارێزگای ئەنباردا هەیە، ئەوا ناردنی سوپایەك –كە زۆرینەی شیعەن- و میلیشیا شیعەكان مایەی كارەسات دەبێت. بۆیە ئەوەی زیاتر گونجاوە بیری لێبكەینەوە، ئەوەیە چۆن بەشداری بە سوننەكان بكەین لەو پارێزگایانەدا كە متمانەیان هەبێت بۆ ئەوەی بچنە نێو سوپای عێراقی و راستەوخۆ مامەڵە لەگەڵ ئەو شەڕەدا بكەن، چونكە ناردانی سوپای شیعە و میلیشیای شیعە زیانی لە قازانجی زیاترە.