ناوچەكە بە گۆڕانكارییەكی گەورەو ستراتیژی گوزەر دەكات، هەولێر وەك پایتەختی هەرێمی كوردستان خەریكە دەبێتە وێستگەی پێكەوەگرێدانەوەی رایەڵەكان، لەهەمانكاتدا خەریكە ئاڕاستەی بارودۆخەكە بەرەو ئەوە وەردەچەرخێت، دەروازەیەك بۆ چارەسەری كێشەی كورد لەناوچەكە بێتە ئاراوە، لەسەر ئاستی ناوخۆی هەرێم و پێوەندییەكان بە بەغداشەوە، لەگەڵ ئەوەی كۆمەڵێك كێشەی گەورەو چارەسەر نەكراو لەنێوان هەولێرو بەغدا بوونیان هەیە، بەڵام هەولێر هەر ئەو ژمارە قورسەیە كە لە هاوكێشەكاندا حسابی گەورەی لەسەر دەكرێت، لەنێو ئەم شەپۆلی گۆڕانكارییەدا، پارتی دیموكراتی كوردستان رۆڵێكی كاریگەری هەیە، بۆ خوێندنەوەی ئەم گۆڕانكارییانەو رۆڵی پارتی لەم قۆناخەدا، سەردانی بەڕێز جەعفەر ئیمینكی وتەبێژی فەرمی مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانمان كرد و وتوێژێكی هەمەلایەنەمان لەگەڵ كرد، بەڕێزی بەمجۆرە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵانی دایەوە.

* سەرەتا لەو گۆڕانكارییانەوە دەستپێبكەم كە لەم ماوەیەدا ڕوویانداوە، ئەویش پڕۆسەی ئاشتییە لە توركیا، پارتی دیموكراتی كوردستان یەكێكە لەو لایەنانەی كە سوودێكی فراوان و بەرچاوی بۆ توركیا هەیە، چەندین ساڵە لە لایەن هەردوو بەڕێزان سەرۆك بارزانی و كاك نێچیرڤان بارزانییەوە هەوڵێكی زۆریان داوە تا چیتر دەنگی تەقە نەمێنێت و بە زمانی دیالۆگ و ئاشتی ئەم كێشەیە چارەسەر بكرێت، ئێستا كە ئەم بارودۆخە پەرەی سەندووەو هاتۆتە پێشەوە، جەنابت وەك وتەبێژی پارتی دیموكراتی كوردستان چۆن ئەم مەسەلەیە هەڵدەسەنگێنیت؟
- دیارە ئەمڕۆ خۆشبەختانە ئەو پەیامەی بەڕێز عەبدوڵڵا ئۆجەلان كە لە نەورۆزدا ناردی و دواتر پێشوازی حكومەتی توركیا لێی، ئەمە دەرئەنجامی كۆمەڵێك هەوڵ و كۆششە كە پێشتر درابوون، دڵسۆزانە دەڵێین جەنابی سەرۆك مسعود بارزانی و هەروەها كاك نێچیرڤان بارزانی ڕۆڵێكی كاریگەرو مەزنیان تێدا گێڕاوە، چەندین دیدارو سەردانیان بۆ لایەنە پێوەندیدارەكان لە پێناوی ئەوەدا بووە ئەم هەوڵانە سەربخەن، جێگای خۆشحاڵییە كە ئێمە گەیشتینە ئەم قۆناغە موژدەبەخشە، پارتی هەمیشە دەستی بۆ ئاشتی درێژكردووە، بەڵگەنەویستە كە هەمیشە دیالۆگ و دانوستاندنەكانی ساڵانی شەستاكان و حەفتایەكان و دواتریش گەواهیدەری ئەو هەڵوێستە ئاشتیخوازانەیەی پارتی بوون، هەروەها لە قەناعەت و پرەنسیپەكانی پارتی دیموكراتی كوردستانن نەك تەنیا بۆ هەرێمی كوردستان بەڵكو بۆ هەر چوار پارچەكەی كوردستان ئاشتی ویستووە، بۆ كوردستانی توركیاش كە مەودایەكی ستراتیژی گەورەی بۆ هەموو نەتەوەی كورد هەیە، لەبەر ئەوە بە لای ئێمەوە سەركەوتنی پرۆسەی ئاشتی لەوێ، زۆر مەبەست بوو، زیاتریش مەبەستە بگەینە قۆناغی كۆتایی، كۆتایی بوونی ئەو قۆناغەش ئەوەیە كە باكووری كوردستان بگاتە مافە ڕەواكانی خۆی سەبارەت وەدیهاتنی ئەو مافە ڕەوایانە، ئێمە خۆمان بە نوێنەری ئەو بەشەی كوردستان نازانین، بەڵكو ئەوان خۆیان نوێنەری خۆیانن كە لە چ قەوارەیەك و چوارچێوەیەكدا كار دەكەن، بەڵام هەوڵەكان ئێستاش چڕن لەوەی كە ئەو هەنگاوانە یەك لە دوای یەكتر سەربگرن، سەرەتا ئاگربەسەكەیە دواتر كێشانەوەی هێزەكانە ئینجا ئازادی بۆ بەڕێز ئۆجەلانە، دوای ئەوانەش دیاریكردنی مافە دەستوورییەكانی گەلی كوردستانە، بە گشتی ئێمە وا تێدەگەین كە زەمینە لە بار بێت بۆ سەرخستنی ئەم پرۆسەیە..
* ئەم پرۆسەیە گۆڕینی عەقڵیەتە، عەقڵیەتێك كە بڕوای بە عەسكەرتاری هەبووبێت و بگۆڕێت بۆ عەقڵیەتێك كە بڕوای بە شەڕ نەمێنێت، بەڕێزتان دەزانن كە جەنابی سەرۆك بارزانی كەوتبووە ژێر فشارەوە تا بە پەكەكە بڵێت تیرۆریست، بەڵام ئەو سووربوو لەسەر ئەوەی دەكرێت پەكەكە تێكەڵاوی پرۆسەی ئاشتی بكرێت، هەرچۆنێك بێت دەتوانن وەڵامی ئاشتی بدەنەوە، ئەم گۆڕینی عەقڵیەتە لە شەڕەوە بۆ ئاشتیخوازی، چۆنی دەبینن؟
- ئێمە چاوەڕوانی ئەوە بووین ئەو عەقڵیەتە لە توركیادا گۆڕانكاری بەسەردا بێت چونكە بە ڕاستی توركیا وەك دەوڵەت لەسەر عەقڵیەتی كودەتایی و لەشكرتاری بینا كرابوو، دواجار عەقڵیەتێك بوو بۆ بنبڕكردن و لە ناوبردنی پرۆسەی دیموكراسیەت، ئەگەر لە توركیادا تەماشا بكەیت بە تایبەت لە كودەتاكاندا خەڵكی دیموكراتیخواز سەریان هەڵنەدابوو، لەبەرئەوە پرۆسەی بە دیموكراتی بوونی توركیا زۆر درەنگوەخت پێگەیی، لە ساڵی 1980 كودەتایەكی سەربازی كاتێك توانی دەسەڵات بە دەستی خۆیەوە بگرێت، هیچ دەروازەو دەریچەیەك بۆ ئەوە نەمایەوە، دۆزی كورد لە توركیا بە ئاشتییانە چارەسەر بكرێت، ئەوە كاتی زۆری خایاند تا گەیشتینە ئەمڕۆو تا لە توركیا هێزی سیاسی دەسپێشخەر بن بۆ ئەوەی لە ڕێی بەدیهێنانی دیموكراسییەوە كێشەكانی تریش چارەسەر بكرێن، ئێمە دەزانین لەو وڵاتەدا شانسی هێزە سیاسییەكانی كە دەیانەوێت پرۆسەی دیموكراتی زیاتر بەرەو پێشەوە بەرن تا گەشەبسێنێت، ئەكەپە ڕۆڵی سەرەكی هەبووە هێزەكانی تریش لەو میانەوە ڕۆڵیان هەبووە، بەڵام تێڕوانینی ئەكەپە بۆ كۆمەڵگەی توركیا زیاتر دەرفەتی ڕەخساند بۆ ئەوەی دەنگی زیاترو هێزی پەرلەمانی زیاتر بەدەستەوە بهێنن، لە حەقیقەتدا ئێمە چاوەڕوانی ئەوە بووین كە لە توركیایەكی دیموكراسیدا ناكرێت نكۆڵی لە گەلی كورد بكرێت، چیتر ناكرێت هاووڵاتیانی كورد لەسەر سیاسەت زیندانی و تیرۆر بكرێن، ناشكرێت كێشەی ڕەوای نەتەوەیەكی بندەست كە داوای ئازادی دەكات بە تیرۆریستی لە قەڵەم بدرێت، بۆیە ئێمە چاوەڕوانی ئەوە بووین توركیا بەرەو دیموكراتیەتێكی ڕاستەقینە بچێت، بۆ چارەسەركردنی كێشەكان، كێشەی ئیتنی و مەزهەبی و ڕەگەزی و تاد. ئەوەی ئێستا ئێمە دەیبینین، ئەوەیە مەترسی لەسەر پرۆسەكە هەیە، بەڵام وەك جاران نییە كودەتایەكی لەشكری ببینین، چەندین ئاستەنگ هەن لە پێشەوە، چۆن دەستوور هەموار دەكەیت، چونكە تا ئەو دەستوورە هەموار نەكرێتەوە ناتوانرێت چارەسەری سیاسی بە شێوەی بنەڕەتی بدۆزرێتەوە، لەبەر ئەوە ئێمە وای دەبینین هەلومەرجی ئەمڕۆی توركیا هاتنە پێشەوەی هەلومەرجی دیموكراسیەتە، هەلومەرجی سەركەوتنی پرۆسەی ئاشتییە.
* بە ڕای تۆ بە ستراتیژی كردنی پرۆسەی بونیادنانی ئاشتی لە ئەمڕۆی توركیادا لە ڕوانگەی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە چۆنە؟
- هەر پرۆژەیەكی ستراتیژی پێویستە لە دەستوورەوە بناغەی بۆ دابنرێت، بونیادنانی پرۆژەیەكی وا ستراتیژی پێویستی بە سەنەدێكەو پێویستی بە گەڕانەوەیە بۆ دەستوور، ئەو پرۆسەیە پێویستی بە هەمواركردنی دەستوور هەیە، ڕاستە ئەمەی ئێستا هەیە زەمینەسازییە بۆ پرۆسەی ئاشتی بەڵام كەی ئەمە سەردەكەوێت، ئەو هەلومەرجە پێویستە بۆ خەڵكی كوردستانی توركیا دابین بكەی تا خۆی بە شەریك بزانێت لەو وڵاتەدا، ئەمەی ئێستا زەمینەسازییە شەڕ نەمێنێت و چەك نەمێنێت و شانس بە دیالۆگ بدرێت، بە دیالۆگ دەبێت بگەینە ئەنجام
* دیالۆگ لەگەڵ كێ لە كاتێكدا ئەكەپەپارتی كەسی نەكردووە بە هاوبەش لەگەڵ خۆی؟
- لێرەدا ئەكەپە پارتی چاوەڕوانی هەندێك هەنگاو دەكات، ئێستا شەریك لە ئاشتیدا گەلی كوردە، كاتێك بەدەپە دەچێت بۆ سەردانی زیندان و ئاڵوگۆڕی نامە دەكات یان توركیا لەگەڵ بەڕێزعەبدوڵڵائۆجەلان دادەنیشێت، ئەوە ڕاستەوخۆ بە شەریكی ڕاستەقینەی خۆیی دەزانێت، عەبدوڵڵائۆجەلان واتا پەكەكە واتا بەدەپە، وا باوە زەمینەی وەها ساز بكەیت تا دیالۆگ و دانوستاندن دەست پێبكات، دانوستاندنیش لە نێوان دوو تەڕەف بە تەنیا ئەكەپە ئێستا یەك تەڕەفە ئیش دەكات و پەیام دەنێرێت بەڵام ئێمە وا تێدەگەین ئەمە سەرەتاكانی قۆناغی زەمینەسازییە، كە زەمینەسازی تەواو بوو بە ڕاستەوخۆیی دێینە قۆناغی دانوستاندن و دیالۆگەوە، ئەو قۆناغە وەك مەزەندە داخوا لە توركیا دەبێت یان لە هەولێر دەكرێت، دەكرێتیش لە وڵاتێكی ئەوروپی بێت، بەڵام پێویستە دوو تەڕەفە دابنیشن.
* زۆر كەس پێی وایە ئەگەر بەدەپە بكرێنە شەریك لەو پرۆسەیەدا ئەوا لە پەرلەماندا كەشوهەوایەك دروست دەبێت بۆ ئەوەی پرۆسەكە زیاتر سەركەوتوو؟
- بۆ ئەوەی پرۆسەكە سەربگرێت و بە مەرجێك نییەت پاكی هەبێت، ئەوا شەریكی ڕاستەقینەی دانوستاندنیش دەبێت عەبدوڵڵائۆجەلان و پەكەكە بێت، ئەوە ڕاستە باڵی دیموكراسی و ئاشتی بەدەپە سەر بە پەكەكەیە، بەڵام ئەوانیش بە هەموو شێوازێك پەلامار دەدرێن، ئەگەر شەڕ هەبێت ئەوانیش بە زەحمەت كارەكانی خۆیانیان پێ بەڕێوەدەچێت..
* ئایا لیژنەی دانایان كە ئەردۆگان دایناوە ئەوە ئەلتەرناتیڤی دانوستاندن نییە؟
- ئەو لیژنەیە بۆ ڕاوێژكاری پێكردنە بەڵام هەرگیز نابنە بەدیل بۆ تەڕەفی بنەڕەتی لەو دوو تەڕەفە، ئەو دانوستاندنە دیاری دەكات بە چ شێوەیەك پرۆسەی ئاشتی سەردەكەوێت ئەمەی ئێستا هەمووی زەمینەسازییە.
* ئایا پێشوەخت ئەركی حكومەتی توركیا نییە كە نازناوی تیرۆریست لە پەكەكە بكاتەوە وەك ڕێكخراوی ڕزگاریخوازی فەڵەستین؟
- بە مەزندەی ئێمەش ئەوە یەكێكە لە خاڵەكان، كە چەكدارەكان بكشێنەوە، چەك نەمێنێت و دوای ئەوە چاكسازی بكرێت، ناوی تیرۆریستیان لەسەر لاببرێت، ئەوانەی لە زینداندان لەسەر كەیسی سیاسی هەموویان ئازاد بكرێن، عەبدوڵڵا ئۆجەلانیش پێش ئەوان ئازاد بكرێت، یان دوای ئەوان ئەوە بۆ خۆی دەگەڕێتەوە.
* دوای ئەم پەیامە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی و شاندێكی باڵا سەردانی ئاردۆگان و سەردانی سەركردایەتی بەدەپەشیان كرد، ئەمە یەكەمین جار بوو كە كاك نێچیرڤان بارزانی وەك حكومەت سەردانی دوو تەڕەف بكات بەم شێوەیە، ئایا ئەم سەردانە چی لێ دەخوێنرێتەوە؟
- ئەوەی لێی بخوێنرێتەوە بە پلەی یەكەم بایەخدانی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بۆ سەركەوتنی ئەو پرۆسەیە، پرۆسەی ئاشتی لە توركیا هەروەها بایەخدان و پشتیوانیەكیشە، ئەمەش كە پێشتر دەكرا لەبەرچاوی ڕاگەیاندنەكان نەبوو، ئەمجارە لەبەرچاوی ڕاگەیاندن بووە، بۆ ئاگاداركردنی ڕای گشتی تا بزانرێت ئەوەی تا ئێستا كراوە بەردەوام دەبین لەسەری، هەرسێ لایەنی توركیاو بەدەپەو پەكەكەش هەر چاوەڕوانی ئەوە بوون، هەرێمی كوردستان وەك حكومەت پشتیوانی خۆی زیاترو چڕتر بكات بۆ ئەوەی ئەم پرۆژەیە سەربكەوێت، هەر بۆیە پشتیوانی بەردەوام دەبێت و هەرێمی كوردستان ڕۆڵێكی یەكجار مەزن دەبینێت تا ئەم پرۆسەیە لە قۆناغی دانوستاندندا بەرەو سەركەوتن بچێت، گەرچی بە فەرمی باسنەكراوە، بەڵام مەزەندە دەكرێت هەولێر ببێتە وێستگەی بەیەكتر گەیاندنی تەڕەفەكان، شیكردنەوەیەكی وامان لەبەردەستە..
* زۆرجار كە باس لە كێشەی پەكەكە دەكرێت دەوترێت ئەو كێشەیە لە سەروو سنووری نیشتمانیەوەیە، واتە كێشەیەكە تایبەتە بە هەرێمی كوردستان و سووریاو ئێرانیش، سەرۆك مسعود بارزانیش لە ناو ئەم پرۆسەیەدا خەریكە هەوڵەكانی دەبێتە هەمەلایەنە، لە كاتێكدا كە خەمی پرۆسەی ئاشتەوایی لە توركیا دەخوات بۆ سووریاش هەمان خەمخۆرە، ئایا لە یەك كاتدا تا چەند ئەم ڕوئیایەی مسعود بارزانی دەتوانێت ڕایەڵەكان پێكەوە گرێبداتەوە بۆ ئاشتییەكی سەرتاسەری لە ناو ماڵی كوردا؟
- ئەم هەوڵانەی سەرۆك مسعود بارزانی درێژەیە بۆ ئەو ڕێبازەی پێشتر كە بارزانی مستەفا ڕێبەرایەتی دەكرد، كە مەسەلەی نەتەوایەتی بە چاوێكی مرۆڤایەتی و دیموكراتی لەسەرووی هەموو مەسەلەكانی ترەوەیە، لەو كاتەش ڕێبازی بارزانی ڕێبازێكی ناوچەیی یان كارگێڕی نەبووە تا بۆ بەشێكی كورد بە دەستەوەی بێنین، بە ڕاستی خەمی هەموو كوردی هەڵگرتبوو لە ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاواو بەو چاوەش تەماشای دەكرد نەك تەنیا بە قسە، تەنانەت بە كردەوەش پشتیوانی لێیان بكات، نموونەی كۆماری كوردستان لەبەرچاومانە كاتێك پێویستی كرد لەوێ بوو، سەرۆك مسعود بارزانیش درێژەپێدەری ئەم ڕێبازە مرۆڤایەتی و دیموكراسیەیە، تا ئێستاش پێگیرە بەم ڕێبازەوە هەرچی مافێك پێویست بێت بۆ كوردستانی باكوور و گەلی كورد لەوێ بە ئەركی خۆی دەزانێت، لەو پێناوەشدا درێغی نەكردووە، لە ڕووی هزرو ئاڕاستەكردن و لێدوانەكانیشەوە هەمیشە پابەندی ئەو پرەنسیپانە بووە، كە دەبێت گەلی كورد لە كوردستانی توركیا ئازاد ببێت، ئەو ستەمەی لەسەر گەلی كوردە هەمیشە ڕەتیكردۆتەوەو شەرمەزاری كردووەو بە زمانێكی زۆر ڕەوانەوە باسی لە مافەكانی گەلی كورد كردووە،لە خودی پایتەختی توركیا لە ئەنقەرەوە ئەو كاتەی سەرۆك مسعود بارزانی بە ڕاشكاوانە باسی لەو مافانە دەكرد خەڵكانی تر هەبوون تاكتیكیان دەكرد، ئەم بە پرەنسیپەكانی ڕێبازی بارزانی باسی لە مافە ڕەواكانی گەلی كورد دەكرد، تەنانەت لە كوردستانی ڕۆژڕاواش هەمان هەڵوێستی هەیە، ئەوەی ئێستا ئێمە دەیبینین دەرئەنجامەكانی پێڕەو كردنی ئەو سیاسەتەیە، دەرهاویشتەكە زۆر ئیجابیە لەكوردستانی باكوورو تەنانەت لە كوردستانی ڕۆژئاواش ئەوەی دەیبینین ڕۆڵی سەرۆك مسعود بارزانی لەوێ لەبەرچاوە، ئەوانە دەسكەوتی باشن كە بتوانین ئەو ناوچانە بپارێزین و شەڕ لەو ناوچانە دوور بخەیتەوە، خەڵكێك دەیەویست بە فیتنەوە شەڕی نێوان كوردو عەرەب بەرپا بێت بەڵام ئەمە دروست نەبوو، خاڵی دووەمیش ئەوەی لە هەموویان مەترسیدارتر بوو شەڕی كوردو كورد بوو، هێزە سیاسییەكان ئەزموونیان كەم بوو خەڵكێكیش هەبوو چەكیان بە دەستەوە بوون، لە ڕووی ئیدیۆلۆژی و سیاسەتەوە دژ بە یەكتربوون و بەو پەرۆشییەی سەرۆك مسعود بارزانی توانرا ئەوەش ئیحتیوا بكرێت، ئەگەر لە ڕووی سیاسیەوەش نەمانتوانی بێت هەموو گرفتەكان چارەسەر بكەین بەڵام لە ڕووی كردارەكییەوە توانرا ئەو مەترسییانە دوور بخرێنەوە لە كوردستانی ڕۆژئاوا
* ئەگەر هەوڵێك بدرێت كوردی ڕۆژئاوا تێكەڵی ئۆپۆزسیۆن ببێت و ئۆپۆزسیۆنیش لە داهاتوودا مافەكانی گەلی كورد لەوێ بسەلمێنێت، لەو حاڵەتەدا تا چەند سەرۆك بارزانی دەتوانیت هاوكاریان بكات؟
- دیارە كورد لەوێ ئەو هەنگاوەی پێویست بوو بیهاون كورتی هێناوە، ئەنجومەنی كوردی و دەستەی باڵای كوردی و دەستەی باڵای نیشتمانی كوردی هەنگاوی ئەوەی كە دەبوایە بنرایە بۆ دیاریكردنی ڕۆڵ و پێگەی كورد لە ناو ئەنجومەنی نیشتمانی سووریاییدا، ئەمە پێكنەهات، پێكنەهاتنەكەش نەك بەهۆی ئەوەی لایەنی كوردی ئامادەنەبوو بچێتە ناو ئەنجوومەنی نیشتمانی سووریی، بەڵكو لەوێ ئەو زەمینەسازییە نەبوو بۆ كورد تا خۆیان لەوێ وەك پێویست ئەو شوێنەی شایستەی كوردە بتوانێت بە دەست بهێنرێت، بە حەقیقەت مامەڵەی وەك پێویستیش لەگەڵ كورد نەكرا، دوایەمین كۆبوونەوەی ئەنجومەنی نیشتمانی پێش ئیئتلافەكە، ئەو مامەڵەیەی لەگەڵ كورد دەكرا شایستەی خەبات و قوربانیدانی كورد نییە، لە ئەستەنبوڵ لەسەر دوو بەند بوو كورد ئەو كاتە ئامادەبوو ببێتە ئەندام لە ئەنجومەنی نیشتمانی سووریا، دوو بەندیان پێشكەش كرد بە داخەوە هەردوو بەندەكە لە لایەن هێزی دەسەڵات لە ناو ئەنجومەنی نیشتمانی سووریایی پەسەند نەكران، من ئاگاداری ئەو دوو خاڵە بووم چونكە لە ناو بابەتەكەدا بووم هەردووكیان كرانە یەك خاڵ كە دان بە مافە ڕەواكانی میللەتی كورد بدرێت لە سووریاداو دان بەو مەزڵومیەتە بنرێت كە تا ئەمڕۆش لەسەر كورد هەیەو لە داهاتووشدا دوای ڕزگاركردنی سووریا كورد قەرەبوو بكرێتەوە لەسەر ئەو مەینەتی و مەزڵومیەتە درێژخایانەی كە تووشی بوون لەسەر دەستی ڕژێم ئەوەش پەسەند نەكرا، ئەمانە وایان كرد تۆ چاوەڕوان بیت بارودۆخی سووریا بگاتە شوێنێك كە لە داهاتوودا باشتر بێت لەچاو ئەمڕۆدا، تا ئێستاش كورد چاوەڕێی ئەو زەمینەسازی و دەرفەتەن تا ڕۆڵی خۆیان لە ناو ئەنجومەنی ئۆپۆزسیۆنی سووریاو ناو ئیئتلافەكەش ببینن، بە قەناعەتی من لە بەرژەوەندی كوردایە خۆی بپارێزێت، كورد بەشێك نین لە گرفتەكان بەڵام بەشێكن لە چارەسەری، توانییان ناكۆكی نێو خۆیان بە دیالۆگ چارەسەر بكەن و پێوەندییەكانی نێوان خۆیان و عارەب ئاڵۆز نەكەن، لەم قۆناغەدا ئەوەی كراوە بە ئاڕاستەكردن و ڕاوێژ بە جەنابی سەرۆك كراوە، ئەوەی ماوەتەوەش لەو بڕوایەدام هێزەكانی سیاسی و سەرۆك بارزانی درێغی ناكەن تا بتوانن بەم ئاڕاستەیەی ئێستا هەیە ئامانجی باش بە دەست بهێنن.
* دەوترێت هەرێمی كوردستان و توركیا بوونەتە هاوپەیمانی ستراتیژی یەكتر، لەم دۆزەشدا مەسەلەی سووریا چەندی پێوەندی بە ئێمەوە هەیەو چەندی پێوەندی بە توركیاشەوە هەیە، ستراتیژیەتی توركیاو هەرێمی كوردستان وا دەخوازێت بەرژەوەندیمان لە ئاشتیدا بێت، ئایا ئەم شەراكەتە ستراتیژییە تاچەند بۆ هێنانەدی ئاشتی لە سووریا و توركیا گرنگە؟
- ئێمە وەك كورد لە هەرێمی كوردستان خۆمان بە ستراتیژیەتی توركیا لە سووریا نەبەستۆتەوە، شەراكەت لەسەر دیدو بۆچوونەكان لەوەی چۆن ئەم قەیرانە چارەسەر بكرێت و مەترسییەكان لەسەر هەرێمی كوردستان و لەسەر توركیا كەم بكرێنەوە، ئەوەی لە بەرژەوەندی ئێمەدایە لە بەرژەوەندی توركیاشە كە ئاشتی لەوێ بەرقەرار بێت و شەڕی پێكهاتەكان و شەڕی ناوخۆ دەست پێنەكات، ئەمەیە بەرژەوەندی هاوبەش، لەگەڵ عیراقیش هەمان شێوەیە بەڵام ئەمەی ئێمەو توركیا لە هەموویان زەقترەو ئەو بەرژەوەندییە هاوبەشانە لەو سنوورەدا كوردو توركمانی لێیەو تێكەڵاون، ئەو ئەزموونەی ئێستا هەمانە بۆ بەرقەراربوونی ئاشتی لە كوردستانی باكووردا زەمینە خۆش دەكەین بۆ ئەوەی بتوانین ئەزموونێكی هاوشێوە لە كوردستانی خۆرئاواش بە دەستەوە بێنین، دەتوانین لەوێش ڕۆڵێكی ئاشتیخوازانەی هاوشێوە بگێڕین بۆ بەدیهاتنی ئاشتی و ئارامی و دیموكراسی لەو وڵاتەشدا..
* زۆرجار ئۆپۆزسیۆنی سووریا دەچنە ئەستەنبوڵ و ئەنقەرە بۆ كۆبوونەوەكانیان، ئایا باشتر نییە شەراكەتی ستراتیژیمان لەو ئاستەدا بێت كە كوردیش هەمووان لە هەولێرەوە ئەو مشوەرەتە بكەن، لەمەوە هەولێرو ئەنقەرە پێكەوە بەرژەوەندی هاوبەشانەی خۆیان دیاری بكەن؟
- تا ئێستا لەم قۆناغەدایە ئەو پێوەندییانە بە جودا لە یەكتر كراون، ئەوەی لە هەرێمی كوردستانە بە جیا سەرپەرشتی لێ دەكرێت، بە تێگەیشتنی عەقڵانی كراون بێ ئەوەی پێویستی بە میكانیزمی تر هەبێت كە خەڵكانێك وا شرۆڤەیان كردبوو لە ئەستەنبول و ئەنقەرە لەوێ ئێمەش دەستخۆشیمان لێ كردون و پشتیوانیمان لەو هەوڵانەش كردووە، بۆ ئەوەی كورد شەریك بێت و پەراوێز نەكرێن و مافەكانی بەدیبێن، ئەوەی لە ئۆپۆزسیۆندایە لە هەرێمی كوردستانەوە بەو شێوازە ئاڕاستە كراون ڕۆڵی خۆیان ببینن بەڵام هەموو شتەكان بە دەستەوە نەهاتوون، ناڵێین خەتای ئەستەنبوڵ و ئەنقەرە بوو كە نەیانهێشتووە ناشڵێیین هەموو خەتای ئۆپۆزسیۆن بووە بەڵكو دەڵێین زەمینەساز نەبووە
* ئەگەر بێینە سەر پێوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا، بڕیاردرا نامەیەك ئاڕاستەی هاوپەیمانی نیشتمانی بكرێت، بەڵام شابەندەر ئەندامی دەوڵەتی یاسا دەڵێت هەرێمی كوردستان ئەنقەرە هەڵدەبژێرێت نەك بەغدا ئایا ئەمە مانای ئەوەیە دوای تەواوبوونی ئەو بۆری نەوتەو دروست بوونی پێوەندی ستراتیژی پێوەندییەكان گەیشتبنە ئاستێك كە ئیتر خەڵك ئیرەیی پێ ببات؟
- گەرچی پێوەندییەكان لەو ئاستەشدان بەڵام تا ئێستا چاومان لە بەغدایە نەك ئەنقەرە، چاومان لە بەغدایە لەبەر ئەوەی ئێمە بەشێكین لە عیراق و چاومان لە چارەسەرییە، چارەسەریش لە دەست شەریكی ئێمەیە لە بەغدا، ئێمە بە دەستی ئەو شەریكە دەناڵێنین، پێوەندیەكانمان لەگەڵ توركیا و دامەزراندنی بۆری نەوت ئەمەیان لە بەرژەوەندی هەموو عیراقدایە، نەك بە زمانی سیاسی تەنانەت گەر بە زمانی ئەخلاقیش تەماشا بكەیت هەرچی نەوتی دنیایە لە عیراقەوە دەفرۆشرێت بەڵام كێشەی هاووڵاتیان لە عیراقدا پارەی نەوت نەبووە، بەڵكو عەدالەت بووە، چۆن ئەم پارەیە دابەش دەكەیت، چۆن ئارامی و ئاسایشی پێ دابین دەكەیت و چۆن ژێرخانی ئابووری پێ دەبووژێنیتەوە، بە داخەوە لێدوانەكانی بەغدا یان لە ڕوانگەیەكی چەواشەكارانەوەیە یان لە ڕوانگەی ناتێگەیشتنەوەیە، تا ئێستا ئێمە كە باسی حوكمڕانی دەكەین، ئەوان باسی مەسەلەی ئیداری دەكەن، ئێمە دەڵێین ئێمە شەریكی حوكمین ئەوان دەیبەنە ناو شتی لاوەكی، لە 2003 تا ئەمڕۆش بە دەست ئەم برادەرانەوە دەناڵێنین، هەمیشەیش تۆمەتی حازربەدەستیان بۆمان داناوە، پێمان دەڵێن چاومان لە توركیایە لە كاتێكدا پێوەندی ئەوان بە توركیاوە زۆر خۆش بوو تا ئەو ئاستەی ئیرەیمان پێ دەبردن دەمانووت وەرن هاوكاریمان بكەن هەندێك فشاری توركیامان لەسەر كەم ببێتەوە، بەڵام ئەمەی ئێستا دروست بووە بە تەسەوڕی ئێمە عیراقی تازە لەسەر ئەو بناغەیە بینا بكرێتەوە لەگەڵ هەموو دراوسێیەكان پێوەندی باشمان هەبێت، تەنانەت لەگەڵ ئێران و سعودیەو سووریاو ئوردن و كوەیتیش پێوەندی باشمان هەبێت، ئێمە نە فێربووین بە چاوی تایەفەگەری سەیری دراوسێكانمان بكەین نە بەو شێوەیەش پەروەردە كراوین چونكە بڕوامان بە دیموكراسیەت هەیە بە داخەوە ئەمانە كە تەماشا دەكەن پێوەندییە ئابووری و بازرگانی و سیاسیەكانمان لەگەڵ توركیا ئاساییەوە خۆیان پێوەندییان تایەفەگەرییانەیە ئیتر وا تەسەور دەكەن لەسەر حیسابی تایەفەیی ئەوان بێت، لە كاتێكدا خۆیان نەیانهێشتوە لە بەغدا ڕۆڵی خۆمان ببینین، ئێمە داوا لە توركیا دەكەین دەستوورەكەی هەموار بكاتەوە لە بەرژەوەندی گەلی كورد لە كوردستانی باكوور، ئامادەیی نیشان دەدات، كەچی دەستووری ئێمە لە بەغدا دەنگمان بۆ داوە ئەم شەریكە برادەرانەی خۆمان لە بەغدا ڕێگری لە جێبەجێكردنی دەكەن، پێش هەمووان مادەی 140 كە تۆ ئیعتراف بە نەتەوەیەك بكەیت پێویستە ئیعتراف بە خاكەكەشی بكەیت، كە من نەتەوەم لەم وڵاتەدا كوا چوارچێوەی خاكی زێدو باپیرانم، لەبەر ئەوە بە چاوی تایەفەگەری و شۆڤینی زۆر تەسكەوە ڕۆژانە تەماشای ئێمە دەكەن و بە چاوی سیاسی مامەڵەی ناهەقمان لەگەڵ دەكەن..بۆیە هیچ سەرسوڕمان نابین كە ڕۆژانە گوێبیستی لێدوانی تایەفیی و شۆڤینی لەو جۆرە بین..
* باشە دەقی نامەی هاوپەیمانی كوردستانی بۆ هاوپەیمانی نیشتمانی چییە لە بەغدا ئەوان بەو نەفەسە قسە دەكەن، ئێوە داوای چیتان كردووە لەو نامەیەدا؟
- دوپاتكردنەوەی نامەی پێشووترمانە، ئەم نامەیەش ئەزعەف ئیمانە، هەنگاوەكانی تر هەمووی گەیشتنە بنبەست، ئەمەش هەنگاوێكی لاوازە، چاوەڕوانی ئەوەش نین بە باشی وەڵاممان بدرێتەوە، چونكە تۆ بتوانی گرێیەك بە دەست بكەیتەوە كوا ناچاریت بەددان بیكەیتەوە، كامە دەسەڵات گرنگە لە بەغدا لە دەست هاوپەیمانی نیشتمانیدایە، ئێمە شەریكی شكڵین و لە شەراكەت دوور خراوینەوە، شەراكەتیان لەگەڵ خەڵكانی تریش نەماوە، كە تەماشای دۆخی بەغدا دەكەیت ئەمە بە نامە چارەسەر ناكرێت، بە هەنگاوی كردارەكی چارەسەر دەبێت پێشتریش چاوەڕێی ئەوە بووین ئەو فشارە ببەینەسەر، حكومەتی شەراكەت لە بەغدا بە كردار وەڵاممان بدەنەوە، دۆسیە هەڵپەسێردراوەكانی بەغدا چارەسەر بكەن بە حوكمڕانی ڕاست و دروست لەسەر ئەو بناغەیە ئێمە ڕێكەوتننامەی هەولێرمان واژۆكردبوو، دووبارە بگەڕێینەوە ئەو خاڵەو دەستپێبكەینەوە بەڵام كە گەیشتە دانوستاندن سەری نەگرت، گەیشتە نامە گۆڕكێ ئەوەش سەری نەگرت كە نامەی تر دەنێرینەوە بە ڕاستی ئەزعەف ئیمانە.
* ئێوە كە لەگەڵ هاوپەیمانی نیشتمانی دەدوێن، بە تەرەفی سەرەكی كێشەكەی دەزانن، یان پێتان وایە كورد تەنیا لەگەڵ مالیكی و حزبی دەعوە گرفتی هەیە؟
- حوكمڕانی لە عیراقدا ئێستا لە دەستی دەوڵەتی یاساو مالیكیدایە، گەرچی هاوپەیمانی نیشتمانی باس لە گیروگرفتی خۆیان دەكەن بەڵام ئەوانیش بەرپرسیارن لە بەرانبەر هێزەكانی تر، بەرانبەر كوردیش تەنیا مالیكی و حزبی دەعوەو لیستی دەوڵەتی یاسا بەرپرسیار نین، هەموو هاوپەیمانی نیشتمانی بەرپرسیارن لە بەرانبەر شەراكەت لەگەڵ كورد، واژۆكردنەكانی ڕێككەوتننامەی هەولێر لەگەڵ هاوپەیمانی نیشتمانی كراون، نە تەنیا لەگەڵ مالیكی، نیگەرانی لەوێوە دەستی پێكرد چاوەڕوانی ئەو ڕۆڵەی هاوپەیمانی نیشتمانی بووین فشار بخاتە سەر مالیكی بۆ ئەوەی سنووربەزاندن و تاكڕەویی كردن و هەمووشت خستنە بن دەستی خۆی ڕابگرن و سنوورێكی بۆ دابنێن تا سوننەو كورد پەراوێز نەكرێن، بەڵام تا ئەمڕۆیش هاوپەیمانی نیشتمانی ڕۆڵی خۆی نەبینیوە، هەندێ لێدوانی ئیجابییان لەملاوئەولا هەیە، تەنیا لە ڕوانگەی ئەخلاقیەوە بەو شێوەیە دەیدەن، لە ڕووی سیاسی و كردارەكی كە مەبەست بێت هیچ هەنگاویان نەهاویشتووە.
* باشە كە ئەم هەموو گلەیی و نیگەرانی و گرفتە كەڵەكەبووە لە نێوان هەرێمی كوردستان و مالیكی هەبووەو هەیە، باشە بۆچی لەسەر مەسەلەی گرێبەستە نەوتیەكان و پارەی كۆمپانیاكانی نەوت گەیشتە تەقینەوە؟
- ئەو شێوازەی بڵاوكرایەوەو باسی لێكرا لە ڕاگەیاندنەكانەوە بە داخەوە لایەنە شكڵیەكەی خرایە ڕوو، كۆی مەسەلەكە لە سەرەتاوە تا ئێمڕۆش بە تەنیا پەیوەست نەبووە بە پارەی كۆمپانیاكانی نەوت و غازەوە، تەنیا یەك دۆسیە نییە بڵێی ئەمە تەنیا دۆسێی وەك پێشمەرگەیە یان هی ناوچە دابڕێنراوەكانە یان هی مادەی 140یان دۆسیەی وزەیە، بەڵكو لەسەر گشت پاكێجەكانە، بەڵام، مەسەلەكە هاتە سەر ئەم خاڵەو لە دوا قۆناغەكانی گفتوگۆ ئەوان زیاتر لەسەر ئەم خاڵە وەستان، پێشتر هەڵوێستمان هەبووەو بڕیاری كشانەوە لە حكومەت و هەڵپەساردنی دانیشتنەكان هی ئەنجومەنی وەزیران و پەرلەمانیش لەسەر ئەوە نەبووە كە تەنیا لەسەر یەك پاكێج بێت، لەسەر هەموو هەڵوێستەكانی حكومەتی مالیكی بووە، بەڵام بە داخەوە لەملاو لەولا بەو شێوازە باسی لێوەكرا كە تەنیا بە هۆی پارەنەدانی كۆمپانیاكانی وزەوە بێت، خۆ ئەگەر ئەو پارەیەش بدرێت دۆسیەكانی تر دەمێنن مەسەلەكە پێوەندی هەیە بە شەراكەتەوە، بەتایبەتی مادەی 140 كە پەیوەستە بە خاكەوە ئەگەر ئەوە چارەسەر نەكرێت، ئەم قەیرانە درێژەی دەبێت، قەیرانەكە بەو شێوازەی ئێستا بمێنێت دەكەوێتە بنبەست، ئەمساڵ بەو ساڵی پێ دەكرێت، چۆن دەبیتە شەریك لە وڵاتێكدا كە مادە بنەڕەتیەكانی دەستوورەكەی جێبەجێ نەكرێت..
* ئەی بۆ بەرێزهوشیار زێباری كە نوێنەری هاوپەیمانی كوردستانە بەشدارە لە حكومەت، ئایا پابەند نییە بەو بڕیارەوە؟
- بە شێوەی كاتیی بەشداری لە هەندێك مەسەلەدا كردووە بەڵام ئێستا لێرەیەو پابەندە بەو بڕیارەوە كە پێكەوە ناگەڕێنەوە بۆ دانیشتنە فەرمیەكانی ئەنجومەنی وەزیران و ناو پەرلەمانەوە، تا بڕیارێكی یەكلاكەرەوە دەدرێت، وەك وەزیری دەرەوەی عیراق لە چالاكییەك بەشداربووە بەڵام لە دانیشتنەكانی ناو ئەنجومەنی وەزیران بەشداری ناكات.
* لە دەرئەنجامی ئەو لێدوانانەی لایەنی شیعە كە دژن و هەن، هەست دەكەین یەكڕیزی و هاودەنگییان هەیە لەسەر ئەو مەسەلەیە، لەبەرانبەردا ئەگەر سەیری هێزو لایەنە سیاسیەكانی كوردستان بكەین، هەست بەوە ناكەن هەمان یەكڕیزی بەدیناكەین یان چۆن یەكڕیزی لایەنی بەرانبەر بۆ ئەم قەیرانە سەیر دەكەیت؟
- ئەگەر بە چاوی ڕێژەیی وەك هەڵوێست تەماشای یەك ڕیزی كورد بكەیت لە ئاستێكی باشدایەو لێی ڕازین، بەڵام كامڵ نییە چونكە لێدوانی جیاواز جیاواز هەن.
* باشە ئەو كۆبوونەوانەی كە دەكرێت نوێنەری بزووتنەوەی گۆڕانی تێدایە، بەڵام لێدوانەكانی پەرلەمانتاران و سەرۆكی بزووتنەوەكە شتێكی ترمان پێ دەڵێن، تۆ لەمبارەوە چی دەڵێت؟
- هەندێك لێدوانیان سەبارەت بە پرسەكان بەو ئاڕاستەیە نادەن كە هێزەكانی تری كوردستان كۆكن لەسەری، بەڵام هەڵوێستیان لەگەڵ هێزەكانی تری سیاسی وەك یەكە، پێكەوەین و پێكەوە گفتوگۆدەكەین و پێكەوە دادەنیشین و بڕیارەكانی كۆتاییش هەرچی بووە دەرئەنجام ئەوانیش پێی قانع بوون..
* كەواتە ئەم دوو جۆرە لێدوانە تەنیا بۆ هەڵمەتی هەڵبژاردنە؟
- بە ڕاستی بزووتنەوەی گۆڕان لە دروست بوونیەوە تا ئەمڕۆ هەمیشە هەوڵدەدات هەندێك جیاوازی لەوانی تر هەبێت
* هەر لە پێناوی وشەی جیاوازی و بەس؟
- من هۆكارەكەی دەگەڕێنمەوە بۆ ئەوەی كە خۆیان وەك بزووتنەوەیەكی نوێ لە كوردستان، دەیانەوێت هەندێك جیاوازی بنوێنن؟
* بەڵام یەكگرتوو و كۆمەڵی ئیسلامی ئەوانیش وەك دوو لایەن ئۆپۆزسیۆنن، ئەوان بۆ خۆیان جیاناكەنەوە؟
- دیارە فەلسەفەی ئەوان جیاوازە
* ئەوەی لە كوردستان دەگوزەرێت، وەك ئەوە وایە ئێمە هەموومان بەسەر كەشتیەكەوەبین، ئایا دەكرێت لەسەر چارەنووس و سەلامەتی كەشتیەكە یەك دەنگ نەبین؟
- هەڵبەتە ئەمە ڕاستە، دەبێ یەك دەنگ بین و مەبەستیشە یەك دەنگ بین بۆ چارەنووس، بۆیە هەموو هەوڵەكانی ئێمە بەرانبەر بەغدا ئەوەیە سەرجەم هێزە كوردییەكان پێكەوە یەك هەڵوێست بین، ناكرێت هیچ هێزێكی سیاسی بەدەر لەم یەكهەڵوێستیە چالاكی جیاواز بنوێنێت كە لە ئەنجامدا زیان بە هەمووان دەگات بە خۆیەوەش..
* لەرۆژی 2/4/2013 ئێوەو یەكێتی كۆبوونەوەتان كردووە لەهەمبەر جەخت كردنەوەو لەسەر ڕێكەوتنی ستراتیژی و لە لایەكیشەوە باستان لە لیستی سەربەخۆ بۆ هەڵبژاردنەكان كردووە، ئەم گۆڕانكارییە تازەیە چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
- بە گشتی ئێمە لەسەر پێوەندییەكانمان لەگەڵ هاوپەیمانی خۆمان یەكێتی نیشتمانی كوردستان ڕازین، هەوڵی جدی لە لایەن هەردوو لامانەوە دەدرێت تا زیاتر توندوتۆڵ بكرێت، زنجیرە كۆبوونەوەیەكمان لەم ماوەیەدا هەیەو بۆ هەفتەی داهاتووش هەر كۆبوونەوەی ترمان دەبێت، لەسەر گفتوگۆو تاووتوێی بیرو ڕاگۆڕینەوە بەردەوامین، هەڵبژاردن دەروازەیەكە بۆ هەندێك بابەتی تر، لە ڕێكەوتنی ستراتیژیدا هاتووە كە پارتی و یەكێتی بە لیستی هاوبەش بێنە خوارێ، ئەمە مەسەلەیەكە لە كاتێكدا ئەمە نووسراوەتەوە، كە لە عیراقدا باس لە لیستی داخراو دەكرا، ئێستا لیستی نیمچەكراوەیە، هەردوولامان ئەزموونی پێشترمان لەم بارەیەوە هەیە كە لیستی نیمچە كراوە بۆ هاوپەیمانی باش نییە، ئەو كاتەی ڕێكەوتنی ستراتیژی نووسراوەتەوە ئەوە لەبەرچاو نەگیراوە كە سیستمی هەڵبژاردن لە عیراق لە لیستی داخراوەوە بۆ لیستی نیمچەكراوە دەگۆڕدرێت، ئێستا لە ڕووی تەكنیكی هەڵبژاردنەوە بەوجۆرە بیری لێدەكەینەوە، بە چ شێوازێك دابەزین بۆ ئەوەی زیان بەدەنگەكانمان نەگات، هەردوولاشمان جەختمان كردۆتەوە پابەندین بە ڕێكەوتنی ستراتیژییەوە بەڵام پێویستە ئەم مەسەلە تەكنیكیە چارەسەر بكەین، بە دڵنیاییەوە بە هەردوولامان دەگەینە چارەسەرێكی گونجاو، ئێمە لەمەشدا نە هیچ گرفتێكمان هەیە نە سەغڵەتین بە شتێك، چ بە جودا بۆ هەڵبژاردن دابەزین یان بە لیستی هاوبەشەوە، هەردووكیان بۆئێمە ئاسایین، چونكە مەسەلەكە پێوەندی بە تەكنیك و بەڕێوەبردنەوە هەیە، مەسەلە ستراتیژیەكە دەمێنێتەوە كە لە هەڵمەتی هەڵبژاردن چۆن بتوانین هاریكاری یەكتر بكەین، لە دوای ئەنجامی هەڵبژاردنەكانیش ئێمە پێویستە لە ژێر ڕۆشنایی ڕێكەوتنی ستراتیژی دیسان چوارچێوەیەك بۆ ڕێككەوتن دابڕێژینەوە.
* واتە هەردوولاتان گەیشتونەتە ئەو قەناعەتەی هەر لایەنێك بە لیستی جودا بۆ هەڵبژاردن دابەزن باشترە؟
- جارێك بە تەواوی یەكلانەبۆتەوە،بەڵام دەتوانم بڵێم ئەو تێگەیشتنە لە ناو پارتی و یەكێتی 95%، راستە یەكێتی رایگەیاندووە، بەڵام هێشتاش بڕیاری كۆتایی ماوە، ئێستا گفتوگۆی لەسەر دەكەین.
* دەنگۆیەك هەبوو، ئاماژەی بەوە دەكرد بەوەی گوایە پارتی حەز ناكات هەڵبژاردن لە كاتی خۆیدا بكرێت، ئایا ئێوە ئەو بۆچوونەتان هەیە؟
- نا ئەو قسەیە هەر كەسێك وتبێتی بە هەڵە وتویەتی، یان بە هەڵە لێی تێیگەیشتووە، ئێمە لە یەكەم هەڵبژاردنەوە تا ئەمڕۆش لە هیچ پرۆسەیەكی هەڵبژاردن نەترساوین، هەمیشەش لە ئامادەباشیدا بووین، لە ساتەوەختی خۆیدا بەشداری بكەین، بۆیە ئەمڕۆش ئێمە حازرین لە كاتی خۆیدا هەڵبژاردن ئەنجام بدەین.
* وا هەست دەكرێت پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هەڵبژاردن غرورێكی پێوە دیار بێت و زۆر لە خۆی ڕادەبینێت و ئەوپەڕی متمانەی بە خۆ بێت، ئایا ئەم متمانەبەخۆبوونەی پارتی لە چییەوە سەرچاوەی گرتووە؟
- پارتی و هەموو هێزە دیموكراسیەكانی تر پێویستە بڕوای تەواومان بە دیموكراسی هەبێت و بڕوای تەواومان بە ئاڵوگۆڕو دەستاو دەست كردنی دەسەڵات هەبێت، وەك هەموو ئەزموونێك ئەمە بە غرور ناكرێت، بە بێ متمانەو بێ منەتیش ناكرێت، وەك هەموو ئەزموونێك دەبێت حساباتی خۆت بە وردی بكەیت، بەڵام كە بە باشی خۆت ئامادە بكەیت، ترسەكە كەمتر دەبێت، ئێمەش وەك پارتی دیموكراتی كوردستان وەك هەموو هێزێكی تری سیاسی بە پلەی یەكەم دەبێت ماوە بۆ ماوە واقیعی خۆمان ئەبدێت بكەینەوە، ئێمەش لەو ڕوانگەیەوە هەندێ جار قسە دەكەین یان لەو باری سایكۆلۆژیای پڕ متمانەیەوە دەدوێین، ئەوەش هۆكارەكەی بۆ ئەزموونەكانی پێشترمان دەگەڕێتەوە هەروەها دەگەڕێتەوە بۆ لێكۆڵینەوەكردنمان لەسەر ئەزموونەكانی پێشتری خۆمان، ئەمەیە كە ئەو متمانەیە لای ئێمە دروست دەكات كە بیر لە دۆڕاندن نەكەینەوە، بەڵكو بیر لە پاراستنی پێگەی خۆمان دەكەینەوە، دەشتوانین ڕێژەكە زیاد بكەین، بەڵام ئەوەی ئێمە دەیبینین وەك پارتی دیموكراتی كوردستان ئەوەیە، تەنانەت ئەگەر پەنجا كۆ یەكیش ببەینەوە، ئەوا لەم قۆناخە پێویستە بیر لە شەریكەكانی خۆت بكەیتەوە، ئێمە لە وڵاتێكی ئەوروپیدا نین، دەبێ ئەوە باش لێكبدەیتەوە كە لەگەڵ خەڵكانی تردا لە ژیانی شۆڕشگێڕی و پێشمەرگایەتییەوە كۆمەڵێك پابەندبوونمان هەیە بەرانبەر بە شەریكەكانی خۆمان، ناكرێت تۆ بڵێی پەنجا كۆ یەكم بردۆتەوەو حوكمی زۆرینە دەسەپێنم، ئەنجام پێویستە بە شەراكەت بێت بە مەرجێك شەراكەت لەو چوارچێوەیە بێت، متمانە بە شەریكەكانی خۆتیش بدەیت، نەك تەنیا بە قسە، بەڵكو لە ڕووی كردەنیش، هەرچی پێویستە بۆ ئەو شەراكەتە پێویستە ئەنجامی بدەیت.
* ئێستا من لەگەڵ بەڕێزێك دانیشتووم كە خاوەنی ئەزموونێكی گەورەیە لە هەڵبژاردن و بەڕێوەبردنی هەڵبژاردنیشدا، تۆ لەم بوارەدا زۆر ئەزموونت هەیە، دەتوانیت بە خوێنەرانی گوڵان ڕابگەیەنیت، بە ڕێژەیەكی دیاریكراوەوە پارتی چەند كەمتر ناهێنێت؟
- بە دڵنیاییەوە دەتوانم بڵێم پارتی لە 40 كورسی پەرلەمانی كەمتر ناهێنێت واتە لە 40%ی كورسییەكان دەهێنێت.
* با بێینە سەر هەڵبژاردنی پارێزگاكان بە ڕای بەڕێزت پارتی لە هەڵبژاردنی ئەو سێ پارێزگایە( هەولێر و سلێمانی و دهۆك) وەزعی چۆن دەبێت، ئەگەر زۆر بە ڕاشكاویی و بە دیدێكی ڕەخنەگرانەوە بدوێی؟
- وەزعمان لە سلێمانی بەرەو پێشەوە چووە لەگەڵ ئەوەشدا ڕێژەیەكی زۆر نییە، بەڵام لە جاران باشترەو دەنگ و كورسییەكانی ئێمە بە ڕاستی لە 2009 زۆر باشتر دەبێت كە 10% بووین، بەڵام ئێستا بەرەو 15% دەچین لە سلێمانی، هێشتاش ئەمە كەمە لەبەرئەوەی باری جەماوەری پێشووی پارتی لە ساڵی 1992 لەو شارەدا لە 26% بووین، لە هەولێر وەزعمان باشە، بەڵام ڕكەبەرمان زۆرە، زۆرترین و بەهێزترین هەڵمەتی هەڵبژاردن لە سنووری هەولێر دەبێت نەك لە سلێمانی، لە سلێمانی دوو هێزی سەرەكی وەك یەكێتی و گۆڕان هەیە، دواتر هێزی تر دێت، بەڵام لە هەولێر هەموو هێزە سیاسیەكان دەنگی باشیان هەیە، پارتی یەكەمەو دەنگی زۆر باشی هەیە، بەڵام یەكێتیش دەنگی باشی هەیە،گۆڕانیش دەنگی باشی هەیە، تەنانەت یەكگرتوو كۆمەڵیش دەنگی باشیان هەیە، لەسەر ئەوە دەمێنێتەوە، ئەوەی دەنگی ڕاڕایە یان دوودڵە لە بەشداری كردن تۆ بتوانیت چەند لەو دەنگە ڕاڕایانە بهێنیتە سەر سندوقی دەنگدان، لە سلێمانی 25% دەنگی دوودڵی موتەرەدید هەیەو لە دهۆك 20% هەیە، ئەوەی تەمەنی حەڤدە ساڵانەو دەبێتە هەژدە ساڵان، ڕێژەیان 3%یە، لێكی بدەیتەوە لە هەرێمی كوردستان ساڵانە حەفتا تا سەد هەزار كەس دەگاتە هەژدە ساڵی، ئەم حاڵەتانە پێویستە هەموو هێزێكی سیاسی بیخوێنێتەوە تا بزانێت چۆن ئەمانە بهێنێتە سەر سندوق بۆ دەنگدان، بە چ شێوازێك كاریگەرییان لەسەر دەكەیت، پێویستە ئەم حساباتە بكەیت، لە هەولێریش لە هەموویان زەحمەتترە تۆ بتوانیت دیاری بكەیت، بەڵام ئەگەر بە تەنیاش لە ئەنجومەنی پارێزگاكان دابەزین من لەو بڕوایەدام پارتی لە هەولێر 55% دەنگەكان بهێنێت، ئەمەش بۆ پارتی لە هەولێر ڕێژەیەكی زۆر نییە، چونكە لە ساڵی 1992 60%ی دەنگەكانمان هەبوو، لە دهۆك بۆ ئەنجومەنی پارێزگا 70% تا 75% دێنین، جیاوازی لە نێوان ئەنجومەنی پارێزگاو دەنگەكانی تر زۆر نییە، هەرچەندە خەڵك زیاتر بۆ بەشداری كردن لە هەڵبژاردن لە ئەنجومەنی پارێزگاكان زۆرو زیاتر بەشداری دەكەن..
* سەبارەت بە هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی هەرێم ئایا ئەم هەڵبژاردنەش یەكلایی بۆتەوە؟
- تەبیعی مەسەلەكە یەكلا نەبۆتەوە، وەك پارتی هەرگیز نكۆڵیمان یان گرفتمان لەوە نییە بەشداری هەڵبژاردن بكەین و هەڵبژاردنیش لە وادەو كاتی خۆیدا ئەنجام بدرێت، پێش هەموو كەسێك جەنابی سەرۆك مسعود بارزانی پەرۆشی ئەوەیە ئەم پرۆسەیە بەردەوامی هەبێت، بەڵام ئێمە لێرەدا لە هەرێمی كوردستان گرفتێكمان هەیە، ئێمە بێ دەستوورین و دەستوورمان نییە، ئایا هەر بێ دەستوور دەمێنینەوە یان بەو شێوازەی ئێستا بەردەوام دەبین، كە دەستوور نەبێت، باشە چۆن هەڵبژاردنەكان ئەنجام دەدەیت، بە دڵنیایی لێرەدا پێویستی بە ڕاوێژكردن هەیە، كە لەم بارەیەوە چی بكرێت، ئایا ئۆپۆزسیۆن هەر سوورو مكوڕ دەبن لەسەر هەڵوێستی خۆیان كە دەبێت سەرۆكی هەرێم لە پەرلەمان هەڵبژێردرێت، یان ئەوانیش دێنەوە سەر ئەو ڕایەی كە ئەسڵەن باشترە سەرۆكی هەرێم هەر لەناو خەڵكەوە هەڵبژێردرێت، نامانەوێت درزێك لە ناو كۆمەڵگەی كوردستانی بۆ ئەم پرۆسەیە دروست بكەن، ئەوان هەڵوێستێكیان هەیەو بەردەوام باس لەو هەڵوێستە دەكەنەوە ئایا دەتوانین ڕێك بكەوین و دەرباز بین لەم هەڵوێستەو بگەین بە هەڵوێستەكەی تر، چۆن بتوانین بگەینە هەڵوێستێكی یەكگرتوو، لێرەدا گرفتێكمان هەیەو پێویستە بە هەمووان ئەو گرفتە چارەسەر بكەین، ئێمە لەگەڵ ئەوەین هەڵبژاردن بكرێت، بەڵام ئەو گرفتەش چارەسەر بكەین، پێش چوونمان بۆ ناو پرۆسەی هەڵبژاردنەوە، بۆ ئەوەی تووشی ئەو مەترسییە نەبین، ئێمە داوای دواكەوتنی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ناكەین و حەز دەكەین ئەو پرۆسەیە لەگەڵ پرۆسەی پەرلەمان پێكەوە بكرێن، بەڵام هاوكات بە چارەسەركردنی ئەو گرفتەوە، ئێمە لەگەڵ یەكێتی هاوڕاین، كە پڕۆسەكە ئەنجام بدرێت و ئەوانیش هەمیشە جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە كە هیچ ئەلتەرناتیڤێكی تر بۆ كاك مسعودبارزانی نییە بۆ سەرۆكایەتی هەرێم لەم قۆناغەدا، ئەمەش بە ئاشكرا باس دەكەن، تەنانەت ئەمە هەڵوێستی كاك نەوشیروان مستەفا بووە، هەڵوێستەكەی پێش سێ چوار مانگی بەر لە ئێستایەتی كە پێی وایە هیچ بەدیلێكی تر بۆ سەرۆكایەتی هەرێم نییە جگە لە كاك مسعود بارزانی، ئەمە هەمان هەڵوێستی هێزی تری سیاسییە، بەڵام لەم وەزعەی یاسایی كە باسی دەكەین سەبارەت بە دەستووری هەرێم و چۆن تۆمار بكرێت و چۆن سەرۆكی هەرێم هەڵبژێردرێت، تەبیعی ئەم مەسەلانەش یەكلا نەبوونەتەوە..
* ئەی ئەو ڕێكەوتنەی دەباشان چییە كە باسی دەكەن لە نێوان گۆڕان و یەكێتی لە كاتێكدا ئێوە هاوپەیمانی ستراتیژی یەكێتین؟
- لەو بڕوایەدا نیم هێزێكی سیاسی دوو ڕێكەوتنی ستراتیژی هەبێت لەگەڵ دوو لایەنی سیاسی لە یەك كاتدا، بێ ئاگاداری یەكتریش ئەوە نە ڕەوایەو نەمەعقوڵیشە، جۆرە تێگەیشتنێك هەیە لە نێوانیان، تەفەهوم شتێكەو ڕێككەوتن شتێكی ترە، لەیەكتێگەیشتنێك هەبوو لە نێوان جەنابی مام جەلال و كاك نەوشیروان كە بۆ ئاسایی كردنەوەی بارودۆخی سلێمانی بووە، لەو كاتەدا جەنابی مام جەلالیش پشتیوانی دەكرد تا پرۆسەی چاكسازی لە هەرێمی كوردستان باشتر جێبەجێ بكرێت و پاڵپشتی دەكرد لە هەندێ خاڵ و پاكێجدا، ئەوە تێگەیشتنی منە، ئەگینا ڕێكەوتنی دەباشانم نەبینیوە، جۆرە تێگەیشتنێك هەبووە لە نێوانیان، هیچ پێوەندی بە دۆخی ئێمەو یەكێتیشەوە نییە..
* هەڵمەتی هەڵبژاردنەكانی ناوچەكانی دەرەوەی هەرێم دەستی پێكردووە، هەڵمەتی هەڵبژاردنەكانی هەرێمیش نزیك دەبێتەوە، ئایا وەك وتەبیژی مەكتەبی سیاسیی چ پەیامیكیت بۆ ئەندام و لایەنگرانی پارتی هەیە؟
- لە ئەنجامی پرۆسەی هەڵبژاردنەكانی ناوخۆی پارتیمان جۆرە ساردییەك لە نێوان ئۆرگانەكان دروست بووە لە ئەنجامی ئەو كێبەركێیەی كە كەوتبۆوە، زوو ئەو ساردییە چارەسەر بكەن و بە گوڕو تینێكی ترەوە خۆیان ئامادە بكەنەوە و پلان و بەرنامەی باش كاری باشی لێ دەكەوێتەوە، هیچ ڕێگەچارەی ترمان نییە، میتۆدەكانی پێوەندی كردن بە هاووڵاتیان و دەنگدەران لە قاڵبی كلاسیكی دەربهێنین بە مۆدێرنانە پێوەندی و تەكنیكی پێوەندی كردن بەكار بهێنین و ئەمانە هەمووی كاراتر بكەین، دەرگا بە دەرگا جارێكی تر خۆماندوو بكەینەوە، لە ڕووی كات و بیركردنەوەوەو لە ڕووی بودجەوە ئەو دەرگایەی پێمان دەكرێتەوە نە لەبیری بكەین نە فەرامۆشی بكەین.