پرۆفیسۆر دیڤید پۆلۆك یەكێكە لە گەورە توێژەرانی ئامۆژگای واشنتۆن بۆ دیراسەتی رۆژهەڵاتی نزیك و پسپۆر و تایبەتمەندە لەسەر سیاسەتی (عێراق، ئیسرائیل، باكووری ئەفریقیا، سیاسەتی عەرەبی و ئیسلامی و دیموكراتی و ریفۆرم) هەروەها لەماوەی 1996- 2001 لە پۆستی دیپلۆماتی لەناو وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا و ستافی پلاندانان كاری كردووە، ئێستاش یەكێكە لەو توێژەرە باڵایانەی ئامۆژگای ناوبراو كە كار لەسەر بارودۆخی هەرێمی كوردستان دەكات و هەروەەها چەندین جاریش سەردانی هەرێمی كوردستانی كردووە، لە هەوڵی ئەوەدایە خۆی فێری زمانی كوردی بكات و كاتێك قسەی لەگەڵ دەكەیت پێی خۆشە چەند رستەیەك بەكوردی قسە بكات، لە هەمانكاتدا جێگەی وەبیرهێنانەوەیە لە مانگی نیسانی ساڵی رابردوو لەكاتی سەردانی سەرۆك بارزانی بۆ ئەمریكا و میوانداری كردنی لەلایەن ئامۆژگای واشنتۆن بۆ دیراسەتی سیاسەتی رۆژهەڵاتی نزیك، پرۆفیسۆر پۆلۆك كۆڕەكەی سەرۆك بارزانی بەڕێوە دەبرد، بۆ قسەكردن لەسەر بارودۆخی ئێستای عێراق و هەرێمی كوردستان، پرۆفیسۆر پۆلۆك بەمجۆرە رای خۆی بۆ گوڵان دەربڕی.

* ئایا بارودۆخی عێراق چۆن دەبینیت و چۆن ڕۆڵی بارزانی وەك سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە مامەڵەكردنی لەگەڵ قەیرانەكاندا هەڵدەسەنگێنیت؟
- لەو باوەڕدام سەرۆك بارزانی بە شێوەیەكی زۆر باش و ماقووڵ ئیدارەی تەحەددیە سەختەكان دەكات. هەرێمی كوردستان لە ڕووی ئابوورییەوە بەرەوپێشدەچێت، لە سەر ئاستی ناوخۆیی هەرێمێكی جێگیرە، و تەنانەت مومارەسەی نفوزێكی بنیاتنەر دەكات لەسەر كوردەكانی سوریا و شوێنەكانی دیكە. لەگەڵ ئەوەشدا، كێشەكە ئەوەیە حاڵی حازر هەرێمی كوردستان پەیوەندیەكی باشتری هەیە لەگەڵ ئەنقەرەدا بە بەراورد بە بەغدا، بۆیە پێویستە هاوسەنگیەكی ورد بهێنرێتەدی لەم سێگۆشەیەدا، پێموایە، و ئومێد دەكەم سەرۆك بارزانی دووبارە ئەو هاوسەنگییە بگەڕێنێتەوە. بە تێڕوانینی من مەترسیەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی پێشمەرگە و سوپای عێراقی، یاخود شڵەژان و شپرەزبوونێكی ئابووری سەخت كە دووچاری هەردوولا بێتەوە، ئەوەندە گەورەن كە ڕێگەنەدرێت چیتر ئەم بارگرژیانە بەرەو هەڵكشانی زیاتر بچن. لەم ڕووەوە، عێراق بە ڕاستی لە دۆخێكی ئەوەندە لەرزۆكدایە كە ئەگەری ئەوە هەیە لەچەند ڕوویەكەوە دووچاری گرفت ببێتەوە، لەسەر ئاستی ناوخۆیی و ڕەنگە لەسەر ئاستی دەرەكیش. لە ڕوانگەی ئەو كۆبوونەوانەی بەم دواییە لێرە لە واشنتۆن ئەنجامدران دەزانم كە بەرپرسە سەربازیە باڵاكانی عێراق زۆر نیگەرانن لەبارەی ئەگەری پەڕینەوەی تیرۆریستان، و ناسەقامگیری و تەنانەت ڕەنگە چەكی كیمیاش لە سوریاوە- بەرەو عێراق-. ئەگەر بە ڕاشكاوی بدوێم ئەوا پێموایە هەموو ئەم مەسەلانە بەلای ئەمریكاوە- كە ئێستا هێزەكانی لە دەرەوەی عێراقدان- مەسەلەگەلێكی لاوەكین كە كاریگەری پێویستیان نییە لەسەر بەرژەوەندیەكانی ئەمریكا تاوەكو بە شێوەیەكی ڕاستەوخۆ بێتە ناو مەسەلەكەوە.
* دۆخی عێراق بەو ئاستە گەیشتووە كە سەرۆك وەزیران ڕاستەوخۆ ئاماژە بە ناشەرعیبوونی پەرلەمان دەكات لەبەر ئەوەی پشتیوانی خۆپیشاندەران دەكات، ئایا ئەمە سەرهەڵدانی دیكتاتۆرێكی نوێ نییە لە عێراقدا؟ ئایا بۆ ڕێگرتن لە دروستبوونی دیكتاتۆرێكی دیكە لە عێراقدا چ بەدیلێكمان هەیە؟
- هاوڕام لەگەڵ ئەوەدا كە سەرۆك وەزیران مالیكی لە ڕووی سیاسیەوە پتر گۆشەگیر دەبێت، بەڵام لە هەمان كاتدا زیاتر خۆی دەسەپێنێت، تێكەڵبوونی ئەم دوو حاڵەتەش مایەی گرفتێكی زۆر دەبێت هەم بۆ خۆی و هەم بۆ وڵاتەكە بە گشتی. لە هەمان كاتدا، پێموایە پێویستە موعارەزە، بە تایبەتی خۆپیشاندەران، هۆشیاربن لە ئاست مەترسی دووبارەبوونەوەی شەڕی ناوخۆ، كە زیاتری ئەگەری ئەوەی لێدەكرێت مایەی كارەسات بێت بۆ هەموولایەك. لەبەر ئەوە جگە لە گرتنبەری میكانیزمە دەستووری و دیموكراتییەكان لە پەرلەماندا بەدیلێكی دیكە بەدی ناكەم بۆ ڕێگەگرتن لە سەرهەڵدانی دەسەڵاتێكی هاوشێوەی دەسەڵاتی دیكتاتۆرێكی دیكە لە بەغدا. هیچ ڕێگایەكی باش شك نابەم بۆ بەرهەڵستیكردنی حكومەت لەڕێی هێزەوە، یاخود لەڕێی خۆپیشاندانی جەماوەرەیەوە، ئەگەرچی هەروەك ئێوەش ئاماژەی پێدەكەن مالیكی پشتیوانێكی زۆری لە دەستداوە لە نێو پێكهاتە سەرەكیەكانی عێراقدا، لە نێویاندا زۆرینەی شیعە. بەڵام ئایا بەڕاستی موقتەدا سەدر هاوپەیمانێكی متمانەپێكراوە بۆ دیموكراسی، یاخود سەركردەیەكی باشترە لە سەرۆك وەزیران مالیكی؟ بە هیچ شێوەیەك پێموانیە وابێت. هەروەها هیچ دەرفەتێكیش بەدی ناكەم كە هێزە دەرەكیەكان ڕاستەوخۆ دەستێوەردان بكەن بۆ ئەوەی لە نیازەكانی مالیكی بكۆڵنەوە یاخود هەڵەكانی بۆ ڕاستبكەنەوە. دەبێت خودی عێراقیەكان خۆیان بگەنە سازشگەلێك بۆ هەموو پرسە هەڵپەسێردراوەكان، هەرچەندە دەزانم ئەمە قورسە، یاخود بەدەست ئاكامەكانی گرفتار دەبن، ئەویش بە هاوكاریەكی كەمی دەرەكی یاخود بێ هیچ هاوكاریەكی دەرەكی.
* پێشبینی دەكرێت بارودۆخی عێراق كاریگەری هەبێت لەسەر دەوڵەتە دراوسێكان، كە لە بەرامبەردا ئەم وڵاتانەش كاردانەوەی جیاوازیان هەبێت. بە تایبەتی توركیا و سعودیە كەپشتیوانی سوننەكان دەكەن و ئێرانیش پشتیوانی شیعەكانی عێراق دەكات. ئایا تا چەند ئەمە مەترسیە بۆ سەر ئاییندەی عێراق؟
- دەتوانم ئەو حوكمە بدەم كە ئێران لە بنەڕەتدا كار بۆ ناسەقامگیركردن و لاوازكردنی عێراقدا دەكات، نەك كار بۆ بەرژەوەندی شیعە یان بەرژەوەندیەكانی دیكە بكات. من لەوە تێدەگەم كە ناكرێت خۆمان لە هەژموونی ئێران لابدەین، بەڵام پێموایە زۆربەی عێراقیەكان بە خەلفیەتی جیاوازەوە بێزارن بەم دەستڕۆیشتووییەی ئێران و ترسیان هەیە لێی، و ئەوەندەی بارودۆخەكە بواربدات هەوڵی بەرهەڵستیكردنی دەدەن، بە بەراورد بە ئێران، كاریگەری دەوڵەتە عەرەبە دراوسێكان لاوازە. لەوەش زیاتر، ئەوەندەی دژ بە ئێرانن ئەوەندە پشتیوان نین بۆ سوننە، لەبەر ئەوە ڕاسپاردەی من بۆ هەموو عێراقیەكان، لە نێویاندا كوردەكان، ئەوەیە لە دەرفەتەكانی بەكارهێنانی پشتیوانی عەرەبی دەرەكی بگەڕێن بۆ ئەوەی بەكاری بهێنن دژ بە تموحەكانی ئێران.
* كێشەیەكی دیكە بریتییە لە پەیوەندیی نێوان كورد و حكومەتی مەركەزی عێراقدا، ناوچە كوردیەكان تەواو سەقامگیرن، بەڵام مەترسی ئەوە هەیە حكومەتی مەركەزی ئەو سەقامگیریە بشێوێنێت، ئایا تا چ ڕاددەیەك تێكدانی سەقامگیری هەرێمی كوردستان كاریگەری هەیە لەسەر ئاییندەی عێراق؟
- بێگومان ناسەقامگیری لە كوردستانی عێراقدا، هەروەك ئێوە ئاماژەی پێدەكەن كە تەواو ئارامە و بە باشی كارەكانی خۆی بەڕێوەدەبات، زیانێكی گەورە بە سەرجەم عێراق دەگەیەنێت. كێشەی هەولێر و بەغدا، لەسەر نەوت، سنورەكان و سیاسەت لە ئاست سوریا و توركیا، هەروەها لەسەر پرسەكانی دیكەیە و هیچ لایەك سازش بۆ ئەوی دیكە ناكات و ڕەنگە ئەمەش خراپترین دەرئەنجامی لێبكەوێتەوە. من قەناعەتم بەوە هەیە كە هەردوولا دەزانن ئاكامی ئەم گەمەیە پێشبینینەكراوە و ڕەنگە باجێكی گرانیش بدەن، لەبەر ئەوە هەردوولا بەردەوامن لەوەی لە سنووری «هەناردەكردنی ناسەقامگیری» بۆ ئەوی دیكە بوەستن. پێموایە ئەمە هێندەی ئەوەی بەرپرسیارێتی حكومەتی مەركەزیە، بەشێكیشی بەرپرسیارێتییە لەسەر شانی هەرێمی كوردستان. باشترە هەندی پرس بە چارەسەرنەكراوی بمێنێتەوە لەبری ئەوەی بگەیەنرێتە دۆخی تەقینەوە و شەڕێكی یەكلاكەرەوە.