پرۆفیسۆر جالت دی جۆنگ بۆ گوڵان:تەكنۆلۆژیای زانیارییەكان هۆكارێكی گرنگن بۆ سەركەوتنی دامەزراوە فەرمیەكان و بونیادی حكومەتی ئەلیكترۆنی
September 27, 2012
دیمانەی تایبەت
پرۆفیسۆر جالت دی جۆنگ ئوستادی ستراتیژیەتی ئابووری و بزنسە گرۆنیگن لە هۆڵەندا و پسپۆر و تایبەتمەندە لە بزنسی نێودەوڵەتی و تیۆری ڕێكخراوە و ستراتیژیەتی بەڕێوەبردن، سەبارەت بە گرنگی دامەزراوەكان لە پرۆسەی پەرەپێدان و بایەخی تەكنۆلۆژیای زانیاری لە هەڵسوڕانی دامەزراوەكاندا، لە وەڵامدانەوەی پرسیارێكی گوڵاندا بەمجۆرە ڕای خۆی دەربڕی.((لەسەرەتادا پێویستە جیاوازی لەنێوان دامەزراوەی فەرمی وەك سیستمی یاسایی و دامەزراوەی نافەرمی وەك دامەزراوەی ئابووری بكەین، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی پرۆسەی بونیادنانی دامەزراوەكان زۆر گرنگە و هەنگاوی یەكەمە بۆ گەشەی ئابووری و پرۆسەی پەرەپێدان، بۆ سەرخستنی ئەم پرۆسەیەش پێویستە ئەو خەڵكانەی لە دامەزراوە فەرەمیەكان كاردەكەن و خەڵكانی بیرۆكراتین مەشق و ڕاهێنانیان پێ بكرێت بۆ هەڵسوڕانی كارەكانیان بەشێوەی دامەزراوەیی، هەروەها سوود لەو خەڵكە ئەكادیمیە وەربگرن و ڕاوێژیان پێبكەن كە لەم بوارە پسپۆر و تایبەتمەندن، لەمەش گرنگتر ئەوەیە سیستمێكی یاسایی باش و سیستمێكی هەڵبژاردنی ڕێكوپێك بوونی هەبێ، هەروەها بوونی سەركردەی لێهاتووش گرنگە، بۆ ئەوەی خەڵك لەگرنگی ئەم توخمانە بۆ پرۆسەی پەرەپێدان تێبگەیەنێت، ئەگەر لەم چوارچێوەیەدا سەیری پێشكەوتنی وڵاتانی ڕۆژئاوا بكەین، ئەوا یەكێك لەو هۆكارە هەرە گرنگانەی پشت كۆمەڵگەی زۆر كارا و پێشكەوتوو بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە ئاستێكی بەرزی شەفافییەتیان هەیە، بۆنموونە لەبارەی كار و ڕەفتارەكان و ئەو هەلومەرجانەی كە حكومەت دەیسەپێنێت لە بواری بزنس و لە بواری سیستەمی یاسایی كە پەیوەستە بە ژیانی هاووڵاتیان بەگشتی، هەربۆیە بەڕای من ئەم دوو توخمە زۆر گرنگن و پێویستە لەبەرچاوبگیرێن لە وڵاتان لەپێناو وەدیهێنانی پەرەپێدانی ئابووری، چەندین نموونەی بەرچاو هەیە لەمڕووەوە، بۆنموونە هۆڵەندا و ئەڵمانیا و فەڕەنسا و بەریتانیا كە ئەم وڵاتانەیش خاوەن ئاستێكی بەرزن لە شەفافییەت و، كۆمەڵگەی دیموكراتین. هەروەها ئەمڕۆ زۆربەی وڵاتانی ڕۆژئاوا ئای تی بەكاردێنن لە حكومەتی ئەلیكترۆنی، ئامرازی تەكنۆلۆژی یاریدەدەرە بۆ دامەزراوە فەرمییەكان و هەروەها لە سیستەمی یاسایی-ش بۆئەوەی بەشێوەیەكی كاراتر بەڕێوەبچن لە كۆمەڵگە، بۆیە من پێموایە ئەو كۆمەڵگانەی كە ژێرخانەكانی ئای تی بونیاد دەنێن، سوودی زیاتر وەردەگرن و هەڵبەتە ئەوەیش شتێكی ئاشكرایە كە ئەو وڵاتانەی كە ئەم سیستەمەیان هەیە پێشكەوتووتر و باشترن لەو وڵاتانەی كە ئەم سیستەمەیان نییە. لێرەدا جارێكی دیكە جەخت لەسەر ئەو خاڵە دەكەمەوە كە هەبوونی سیستەمی دامەزراوەیی فەرمی باش، بۆنموونە حكومەتی باش و كارا و سیستەمێكی باش بۆ هەڵبژاردنەكان و سیستەمێكی یاسایی باش بۆ كار و ڕەفتارەكانی بزنس توخمی زۆر گرنگن بۆ گەشەپێدانی ئابووری، هەربۆیە پێویستە وڵاتانی تازەپێگەیشتوو جەختبكەنەوە لەسەر بایەخ و سوودەكان لە بونیادنانی ئەو دامەزراوانە بۆئەوەی چاودێریی هەندێك لە دامەزراوەی ناكارا بكەن لە وڵات، لەبەرئەوەی هەندێك لە وڵاتان دووچاری دیاردەی گەندەڵی بوونەتەوە و بێگومان گەندەڵیش بەگشتی زیان بە كاروبارەكانی سیستەمی دامەزراوەیی دەگەیەنێت، بۆیە پێویستە هەموو توانایەك تەوزیفبكرێت بۆ بەگژداچوونەوەی گەندەڵی لەپێناو دڵنیابوون لەوەی كە سیستەمی دامەزراوەیی بەشێوەیەكی ڕێك بەڕێوەبچێت و بەڕای من ئەم شتەیش لەئاكامدا دەبێتە مایەی وەدیهێنانی گەشەی ئابووری)).
