باڵیۆز محەمەد رفاعە ئەلتەهتەهاوی سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی میسر بۆ گوڵان:چۆن دەكرێت دیموكراسیەتی خۆرئاوا پیادە بكەین و لە ناوەڕۆكەكەی دوور بكەوینەوە

باڵیۆز محەمەد رفاعە ئەلتەهتەهاوی سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی میسر بۆ گوڵان:چۆن دەكرێت دیموكراسیەتی خۆرئاوا پیادە بكەین و لە ناوەڕۆكەكەی دوور بكەوینەوە
لەسەروبەندی سەرهەڵدانی شۆڕشی میسر لە یەنایری ساڵی 2011دا باڵیۆز محەمەد رفاعە ئەلتەهتەهاوی پۆستە فەرمییەكەی خۆی جێهێشت وەك وتەبێژ بەناوی شێخەكانی ئەزهەر و چووەپاڵ شۆڕشگێڕانەوە لەگۆڕەپانی ئازادی، ئەو نەوەی رفاعە رافع ئەلتەهتەهاوی دامەزرێنەری رینیسانسی فیكری تازەیە لەمیسر،چەندین پلەوپایەی وەك نوێنەری وڵاتەكەی گرتۆتە دەست، تا دواتر كرا بەسەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی كۆمار. گۆڤاری گوڵان ئەم گفتوگۆیەی لەگەڵ باڵیۆز محەمەد رفاعە ئەلتەهتەهاوی سازكرد، تاكو دیمەن و ئاكاری ئێستای رەوشی میسری لەگەڵدا بخوێنینەوە، بەتایبەتیش دوای گەیشتنی سەرۆكێكی هەڵبژێردراو بۆ دەسەڵات كە عەبای كۆمەڵی ئیخوان موسلمینی لە شانیا كردەوە.
دیمانە: ئەسما ئەلحوسێنی - قاهیرە
* ئایا میسر لەسەردەمی تازەدا دەگەڕێتەوە نێو رۆڵی میحوەری ئیقلیمی بە پێی ئەو پێشهاتانەی ئێستای ئیقلیمی؟
- سیاسەتی دەرەوەی میسر لەماوەی رابردوودا بە پاشبەندیی ناسراوە، چالاك دەبوو كاتێ هاوپەیمانەكانی داوایان لێبكردایە، بێ دەنگیش دەبوو ئەگەر داوایان بكردایە، من لەو بڕوایەدام كە ئەمە گۆڕانكاری بەسەردا دێت میسریش دەگەڕێتەوە دۆخی جارانی كە بەئازادی بڕیاری خۆی بدات، دیارە هیچ دەوڵەتێكیش ناتوانێت سیاسەتی دەرەوەی خۆی پیادەبكات ئەگەر بنكەیەكی جەماوەری و دەسەڵاتێكی جێگیری نەبێت، بەڵام لەمەدا چاوەڕوانی هێوربوونەوەی بارودۆخی ناوخۆ دەكرێت، چونكە پیادەكردنی سیاسەتێكی ئەكتیفی دەرەوە وەك ئەوە وایە یەكێك بەرگری لە ماڵی خۆی بكات لە دەرەوی سنووری خۆیدا، هەر ئەمەش كاریگەریی پۆزەتیڤانەی دەبێت لەسەر چالاكییە ئابوورییەكان، لەبەر ئەوە هەرچەند دەوڵەت لە سیاسەتی دەرەوەیدا كاریگەر بێت ئەوەندە دەتوانێت ئەو مەرجە ئابووریانەی لە كۆمەڵگەی نێو دەوڵەتی بۆی دەستەبەركراوە لەبارتر دەبێت، دواتر سیاسەتی دەرەوە مەسەلەیەك نییە پەیوەست بێت بە رواڵەت و فۆرم بەڵكو بە جەوهەرو ناوەڕۆكەوە.
* سەردانەكەی سەرۆك مورسی بۆ عەرەبستانی سعودییە چۆن دەخوێنیتەوە كە یەكەم بزاڤی دەرەوەی بوو دوای وەرگرتنی پۆستەكەی، ئایا ئەم سەردانە بەواتای گەیاندنی پەیام بوو بۆ وڵاتانی كەنداو یان بۆ وڵاتانی ئیقلیمی یاخود سەردانێكی ئاسایی بوو لەكاتێكی ئاساییدا؟
- نەخێر، سەردانێكی ئاسایی نەبوو، هەندێ راستیی چەسپاو هەیە لەعەقڵیەتی هاوبەشی عەرەبیدا، ئەویش ئەوەیە كە هاوكاریی عەرەبی كاریگەرتر دەبێت ئەگەر هاتوو میسر و سعودیەو سوریا لەرووی مێژووییەوە یەكانگیر بوون، بە بەیەكگەیشتنی ئەو وڵاتانە پێوەندییەكان بەهێزتر دەبن، بەڵام دیداری میسر و سعودیە هەمیشە بەردی بناغەی كاری هاوبەشی عەرەبی بووە، بۆیە سەردانەكەی سەرۆك مورسی سروشتی بوو، گوزارشت لە بیركردنەوەی بژاردەیەكی سیاسیی تازە دەكات لەهەمبەر سعودیەدا.


* ئایا ئەم سەردانە لەم كاتەدا زەروور بوو؟
- بێگومان زۆر گرنگ بوو لەكاتێكدا نیگەرانییەكی قووڵ وڵاتانی كەنداوی گرتبووەوە لەئاست پێشهاتەكانی میسردا بۆی بەرژەوەندییە نەتەوەیی و نیشتمانییەكانی میسر ئەو ترس و دڵەڕاوكێیەی رەواندەوە، بەهەر حاڵ سەردانەكە هەنگاوێكی سەركەوتوو بوو بە بیروبۆچوونی زۆر لایەنی دیكە كە یەكەم سەرۆكی هەڵبژێردراوی میسر ئەم هەنگاوە هەڵدێنێت، لە كاتێكدا میسر پێویستی بە هاوكاری و پشتیوانی برا و دۆستی ناوچەكە هەیە.
* ئایا پەیامێكی ئاراستەكراو نەبوو بۆ لایەنە ئیقلیمیەكان بەتایبەتیش ئێران؟
- باس لە سیاسەتمەدارێكی ناسراوی میسر دەكەم كە پرسیاری لە سەرۆك مورسی كرد، بەر لەوەی ببێتە سەرۆك، بە فیز و گاڵتە پێكردنێكەوە لێی پرسی :چ ئیسلامێكت دەوێت؟ ئایا ئیسلامی بەنازیر بۆتو لەپاكستان یان ئیسلامی شێخە حەسنە لە بەنگلادیش یاخود ئیسلامی مەهاتیر محەمەد لەمالیزیا یان ئیسلامی رەجەب تەیب ئۆردوگان لە توركیا، مورسی بە توندی وەڵامی دایەوە، ئیسلام هەر ئیسلامە، خۆزگەم دەخواست سەرۆك مورسی گوتبای:میسر و سعودیە بۆ خزمەتی ئیسلام كۆ دەبنەوە چونكە ئێمە نامانەوێ جیاوازی لە ئاییندا بكەین لەسەر بناغەی ئایینزا، ئەمە راستییەكە دەبێت هەموو كەسێك بیزانێت.
* هەندێ لایەن لە ناوچەی كەنداو لەوە دەترسن كە پێوەندییەكانی میسر لەگەڵ ئێراندا بەشێوەیەك بێ كاریگەری هەبێت لەسەر پێوەندییەكانی یان بەرژەوەندییەكانی لەگەڵ وڵاتانی ئەنجوومەنی هاوكاریی كەنداودا، ئەمەش لەروانگەی هاوپەیمانی لەگوتاری سیاسیی نێوان «ئیخوان موسلمین» و نێوان ئێران؟
- هەتا ئێستا هاوپەیمانی نییە لە نێوان میسر و ئێراندا یان لانی كەم دەبینم كە پێوەندییەكانی نێوان میسر كە سەرۆكێك لە ئیخوان سەرۆكایەتیی دەكات و ئێران زۆر لەوە كەمترە كە هیوامان بۆ دەخواست.
* ئەمە چۆن لێك دەدەیتەوە؟
- هۆی سەرەكیی ئەمەش لەوەدایە كە ئێران لە قۆناغەدا پشتگیری لەسووریا دەكات، بەڵام ئەوەی دەمەوێ جەختی لەسەر بكەمەوە گریمان پێوەندی نێوان میسر و ئێران تۆكمە بوو ئەمەیان لەسەر حیسابی پێوەندییەكانی نابێت لەگەڵ وڵاتانی كەنداودا، بە پێچەوانەوە دەبێتە پشتیوانییەك بۆ هەڵوێست و سیاسەت و بۆچوونەكانیان، بۆیە ئەو دەوڵەتانە پێویستە پێشوازی لەمە بكەن و دڵگران نەبن.
* پێوەندییەكانی میسر و ئیسرائیل لە قۆناغی داهاتوودا چۆن دەبینیت لە سایەی بوونی سەرۆكێك لە ئیخوان و لە سایەی قۆناغێكی پڕ لەشۆڕشگێڕیەت، ئایا پێویستە ئەو پێوەندییانە ئاراستەی رادیكالیەت وەرگرێت،رێكەوتنامەی كامپ دێڤیدیش قەدەرێك بێت بۆ میسر یان دەتوانرێت بگۆڕدرێت بە شێوەیەك لە بەرژەوەندیی میسردا بێت و گشت سەروەرییەكانی لە سینادا بۆ وەدی بێنێت؟
-كاتێ بە شێوەیەكی ساكار قسە دەكەین، رێكەوتنامەی كامپ دێڤید پێویستە، ناكرێ وڵاتێك رێكەوتنامەیەك مۆر بكات بە گۆڕینی حكومەت وازی لێبهێنێت، دەبێت رێز لە ئیلتزامەكانی خۆمان بگرین بەپێی ئەم رێكەوتنامەیە، بەڵام لەهەمان كاتدا نابێت مل بنێین بۆ هەندێ شت كە پێویست نییە وەك بەشداری كردن لە ئابڵووقەدانی غەززە، یان لەپاڵ ئیسرائیلدا بین لە دژی حزبولڵا لە لوبنان، یان لەرووی ئەمنییەوە هاوكاری دەوڵەتی عیبری بكەین.
* چۆن دەڕوانییە ئەو دیدارانەی هیلاری كلنتۆنی وەزیری دەرەوەی ئەمریكا و دواتر لیۆن باتیتای وەزیری بەرگری لەگەڵ سەرۆك مورسیدا ئەنجامیان دا، ئایا ئەم ئاماژەیەكە بۆ پێوەندییەكانی میسر لەگەڵ ئەمریكادا كە ئاراستەیەكی دیكە وەربگرێت یان كاریگەریی هەیە لە گۆڕینی جەوهەری ئەم پێوەندییانە؟
-وا پێویست دەكات پێوەندییەكانی میسر لەگەڵ وڵاتانی زلهێز لە جیهاندا هەر بەهێزبێت، مادامەكی بەرژەوەندییەكان دەپارێزێت و ڕێزی هاوبەش لەئارادایە، پێم وایە كە پێوەندییەكانی میسر لەگەڵ ویلایەتە یەكگرتووەكاندا باشتر دەبن، بەڵام هەوڵدەدرێت سەربەخۆ بێت نەك پاشكۆ.
* دەگوترێت كەئەمریكا رۆڵی هەبوو لە قایل كردنی ئەنجومەنی سەربازی بۆ سەركەوتنی مورسی و پشتگیری لە شەرعیەتی هەڵبژاردن تاچەند ئەمە راستە؟
-وەڵامی پرسیارەكەت بە پرسیارێك دەدەمەوە: ئایا بڕوا دەكەیت كە ئەنجومەنی سەربازی قایل دەبێت ئەمریكا شتی بەسەردا بچەسپێنێت؟ئایا سەركردایەتی دەزگای سەربازیی میسری كە بە نیشتمانپەروەری و نەتەوەخوازی ناسراوە قبوڵ دەكات بە ئاڕاستەی واشنتۆن كاربكات؟ با پێت بڵێم ئەمریكا بە هیچ شێوەیەك حەز ناكات هێزە ئیسلامییەكان بگەنە دەسەڵات، دیارە هاوكاریشی لەگەڵ ئەم هێزانە لە روانگەی بەرژەوەندییەكانی خۆیدا دەبێت.
* مورسی سووربوو لەسەر بەشداریكردن لە لووتكەی یەكێتیی ئەفریقیا لە یۆلیۆی رابردوودا، ئایا میسر چالاكییە لەدەستدراوەكەی خۆی دەگەڕێنێتەوە كە باجێكی گەورەی دابوو لە بواری ئاسایشی ئاودا؟
- راستە، دیار نەمانمان لەگەڵ ئەفریقیادا كاریگەری نەرێنی توندی هەبوو، دیارە ئەم هەنگاوەی سەرۆك مورسیش بەرەو ئەفریقیا مەغزاو ناوەڕۆكی خۆی هەیە كە میسر بگەڕێتەوە ڕیزی ئاڕاستەكانی ئەفریقیاوە، سەردانەكەیشی بۆ ئەسیوبیا و ئامادەبوونی لە لووتكەی ئەفریقیا گەڕانەوەی میسرە لەسەر ئاستی سەرۆكەكەی بۆ ئەم كۆنگرەیە، كەواتە بەشداریكردنی سەرۆك مورسی لە دوا لووتكەی ئەدیس ئەبابا كاریگەری دەبێت بۆ سەر بەهێزكردنی پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئەو وڵاتانەدا.
* پێتوایە گەڕاندنەوەی هەیكەلیەتی پێوەندییە دووقۆڵییەكانی میسر – ئەمریكا و میسر – ئیسرائیل، كاریگەری دەبێت بۆ سەر پشتگیریی ئەمریكا لە ئابووریی میسر بە تایبەتی كە هەردوو لا هەژموونێكی فراوانیان لەدامەزراوە داراییە نێودەوڵەتییەكاندا هەیە؟
-لە راستیدا ئەو پشتگیرییە ئابوورییەی ئەمریكاو وڵاتانی دیكە پێشكەشی میسری دەكەن خێرو چاكە نییە بەڵكو لە ریزبەندی ئابووری و سیاسیدایە وێڕای ئەمەش میسر بازاڕێكی گرنگە بواری وەبەرهێنانی تێدایە، هەر ئەمەشە وای كردووە كە وڵاتان رووی تێبكەن، بەڵام نابێ ئەوە لەبیربكەین كە ئەو پشتیوانییەی سندوقی دراوی نێو دەوڵەتی پێشكەشی میسری دەكات زیانی لە قازانجی زیاترە.
* دیمەنی بارودۆخی ئێستای میسر چۆن دەخوێنیتەو، ئایا پێی ناوەتە قۆناغی سەقامگیری بەتایبەتی دوای ئەنجامدانی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتیی كۆمار؟
-دیارە سەقامگیری مەرجێكی پێویستە بەڵام هێشتاكە نەگەیشتووینەتە ئەم سەقامگیرییە، ئەوەی ئێستا لە میسر هەیە ململانێی نێوات دوو رەوتە،رەوتی ئیسلامی و لیبرالی،واتا لەنێوان ویستێكی میللی كە لە سندوقی هەڵبژاردندا گوزارشت كرا لە نێوان ناوەندی پشت بەستوو بە دەزگایەك كە دەسەڵاتی رەهای هەبوو بە بێ هیچ سەنەدێك یاسایی و ویستێكی میللی،بەهەرحاڵ دوو جۆر سەقامگیری هەیە، یەكەمیان سەقامگیرییەك كە گەڕانەوەیە بۆ چەوسانەوەو ستەم، دووەمیان بریتییە لە سەركەوتنی ویستی میللەت.
* ئایا مەبەستت ئەوەیە كە ململانێی ئێستا لەسەر دەسەڵات لە میسر لەنێوان هێزەكانی یەنایرو هێزەكانی دژی ئەواندایە؟
- بەڵێ، ململانییەكەلەنێوان هەردوو لادایە.
* مانای وایە هەندێ هێز تا ئێستا لە نێو دەزگاكانی دەوڵەتدا ماون كە توانای بەلا ڕێدابردنی شۆڕشی یەنایریان هەیە؟
- ئەمە راستەو بەداخەوە وایە، جا بۆ راشكاوی قسە نەكەین، سەرۆكێكمان هەیە سەر بە شۆڕشە و دەزگاكانیش كە بە(دەوڵەتی دێرین) ناوزەد كراون زۆربەیان سەر بە رژێمی پێشوون، ئەمەیە كرۆكی ململانێیەكە.
* بۆ دووركەوتنەوە لە سیناریۆی ستەم و خزانە نێو باوەشی دژەشۆڕشەوە، چی پێویستە بە رای تۆ بۆ پاككردنەوەی ئەودەزگایانە لەو گەندەڵییەی پێوەی دەناڵێنن؟
- رێگام بدە باس لە گرنگترین خاڵ بكەم وەك رایەكی تایبەتی خۆم،ئەویش شیاندنەوەی ئەوكەسانەن كە لە نێودەزگاماندا بە گەندەڵ ناسراون، ئەوانە لەراستیدا وا دەزانن كە شۆڕش دژی ئەوان بەرپابووە، بەڵام هەتا ئەوانەمان چاككرد، هێشتا گرفتێكی دیكە ماوە ئەویش واقیعی وڵاتەكەیە كەدەبێت یاسا رۆڵی هەبێت، تا ئێستاش دەسەڵات لەچنگی ئەوانەی پێشوودایە كە میللەت هەڵی نەبژاردبوون.
* كەواتە چۆن لەو قەیرانە رزگار دەبین؟
- دەرچوون لە بڕوابوون بە خوداوەیە، دواتر بەپشت بەستن بە میللەت و خوێندنەوەی مێژوو كە بۆ دواوە ناگەڕێتەوە، كە ئاماژە دەكات بۆ ئەو راستییەی كە دەنگی ئازادی و ویستی گەلان هەرچەند درێژە بكێشێت وەكو خۆر هەر دەبێت دەربكەوێت، ئێمە لە 24ی یەنایەری 2011 بڕوامان نەدەكرد رژێمی پێشوو بڕووخێت، بەڵام دوایی بینیمان چۆن تەخت و تاراجی تێكشكا، كێ بڕوای دەكرد گەنجەكانمان بێ رێكخستن بتوانن ئەم رژێمە لە رەگوڕیشە دەربهێنن، بۆیە نابێت گاڵتە بە ویست و توانای ئەم میللەتە بكرێت، كە بە هێزی لەبن نەهاتووی خۆی ئەم داستانەی تۆماركرد.
* هەوڵی چڕ لەئارادایە بۆ لەباربردنی شۆڕش، ئامانج لەمەدا چییە و چۆن دەتوانرێت بەرەنگاری ببینەوە؟
-ئەو هەوڵانەی كەلەماوەی رابردوودا خرانەگەڕ مەبەست شێواندنی بارودۆخەكەبوو هەروەها گەڕاندنەوەی بۆ پێش سەرهەڵدانی شۆڕش كە بە دژە شۆڕش ناسراوە، ئامانجی سەرەكیش ئەوەبوو كەهەرەس بە شۆڕشگێڕان بێنن و ورەیان سڕبكەن، ئەوان لەو ئەجندایانەیدا دەیانویست میللەت برسی بكەنەوەو پشێوی كۆمەڵایەتی بنێنەوە، راستییەكان بۆ هەموو لایەك دەركەوتن كە كێ لە پشتیانەوەن و هێزی دەرەكی و ناوخۆیی و ئیقلیمی هانیان دەدەن، تا ئێستاش ئەو هەوڵانە هەر بەردەوامن، بۆیە من لەو بڕوایەدام كە ئەگەر هاتوو میسر لەم قەیرانە رزگاری بوو پێگەی راستەقینەی خۆی وەدەست هێنایەوە دەتوانێت گۆڕانكاریی لەناوچەكەدا بكاتە بەرژەوەندی خۆی و وڵاتانی دیكەی عەرەبیش بپارێزێت.
* بەڵام ئایا لەو بڕوایەدا نیت كە گرفتەكە لەو هەڵانەدایە كە شۆڕش بە درێژایی ساڵێك و نیو ئەنجامی داون؟
- بەڵێ، هێزەكانی شۆڕش هەڵەی زۆری كردووە، تا گەیشتە پەرتەوازەیی و دابەشبوون، بۆیە ئەو هەڵانە كاریگەرییان هەبوو لەسەر یەكلاكردنەوەی جیاوازی و ناكۆكییەكانی نێوان خودی هێزەكان و جەماوەر دیارە بە پرەنسیبی دیموكراسیش لە هەموو شۆڕشێكدا ئەم جۆرە رەفتاران دێنە ئاراوە.
* ترسە و نیگەرانییەكە لەوەدایە كە ئیخوان دەسەڵات قۆرخ بكات بە هەموو رەهەندەكانییەوە، دواتر شێوەی رژێمی پێشتری لێبكەوێتەوە یان وەك حزبی نیشتمانیی هەڵوەشاوە بە دیدگایەكی دیكە كە خۆی لەحزبی ئازادی و دادپەروەریدا بەرجەستە دەكات؟
-هەندێ هێزی عەلمانی هەن، نایانەوێت ئایین رۆڵی هەبێت لە بەڕێوەبردنی دەوڵەتدا یان سیاسەت بكات، ئەمەش مافی خۆیانە و عەیب نییە بە مەرجێك زاراوی وا لە شوێنی خۆیدا بەكار بێنن بەواتای داواكردن بەدەوڵەتێكی مەدەنی كە سوپا بیپارێزێت، چونكە ئەمەیان مانای بەسەربازیكردنی دەوڵەت دەگەیەنێت، ئەمەیە تێكەڵكردنی كارتەكان، بەڵام ئەوەی پەیوەندی هەیە بە دەسەڵات وەرگرتنی حزب لە وڵاتدا دەبینین توركیا سەرۆك و سەرۆك وەزیرانی و سەرۆك پەرلەمانەكەی و هەموو پارێزگارەكانی سەر بەحزبی گەشەپێدان و دادن،لە فەرەنساش كاتێ «فرانسوا ئۆلاند» لە هەڵبژاردنەكاندا سەركەوت، میللەتی فەرەنسا پاداشتیان كردو رێزیان لێنا، دواتر حزبس سۆسیالیستی چەپ گشت دەزگاكانی دەوڵەتی گرتە دەست، بۆیە حزبی فەرمانڕەوا حەقی خۆیەتی وڵات بەڕێوە ببات بەڕێژەیەكی زیاتر چونكە زۆرینەیە، ئۆپۆزسیۆنیش چاودێریی ئەدای حكومەت دەكات.
* ئێستا دەتەوێت چی بە سەرۆك بڵێیت؟
- ئەوەی كە دەمەوێت بیڵێم بە دكتۆر مورسی ئەوەیە كە داوای لێدەكەم، پشت بە میللەت بەهێز بكات كە هەڵیبژاردووە و ئامۆژگاری دەكەم لەگەڵ جەماوەر راشكاو بێت و بچێتە ناو جەوهەری گرفت و كێشەكانیانەوە، چونكە زۆر لەوانەی كە دوێنێ دژایەتییان دەكرد ئەمڕۆ لایەنگیریی دەكەن، میللەتیش سەرچاوەی هێزو دەسەڵاتە.
* ئایا هەست دەكەیت تا ئێستا پشت بە دەورو پشتە ئیخوانییەكە دەبەستێت یان لێی دووركەوتۆتەوە؟
-لە راستیدا جیاكردنەوەی سەرۆك لە حزبەكەی یان دوورخستنەوەی بێ مانایە، بەڕاشكاوی ئەوان هاوڕێی خەبات و یەك ئامانج و بیرو باوەڕبوون، هەرچەندە لەوەتەی هاتوومەتە كۆشكی سەرۆكایەتی نەمدیوە، بەڵام داوای لێدەكەم پشت بەو كەسانە ببەستێت، كە بڕوای پێیان هەیە، ئیخوانەكانیش هاووڵاتی میسرین، دەپرسم چۆن دەكرێت دیموكراسیەتی خۆرئاوا پیادە بكەین و لە ناوەڕۆكەكەی دوور بكەوینەوە. ئایا ئۆباما مافی ئەوەی نییە راویژكارو تیمەكەی خۆی لەوانە هەڵبژێرێت كەبڕوای پێیانە.
* چی تیایە كە هەندێ ئیخوان لە پلەوپایەی بەرزی دەوڵەت دابنرێن؟
- هیچ لارییەك لەمەدا نییە، ئەگەر مەرجیان تێدا بوو، ئایا ئەوانیش میسری نین و پاشان زۆرینەن.
* لەو قۆناغە دژوارو پڕ لە كێشمەكێشەدا، لە چەسپاندنی دیموكراسیەتدا لە چی دەترسن؟
-ئەوەی لێی دەترسین سەرپێچی و پێشێلكردنی ئیخوانەكانە لە یاساو بنەما گشتییەكان، هیچ كێشەیەك نییە چونكە دیموكراسییەت پەیژەیە بۆ هەمووان ئەوەی بباتەوە پێیدا سەردەكەوێت دۆڕراویش دادەبەزێت، ترس لەوەدایە یەكێك بەم پەیژەیەدا سەربكەوێت و بگاتە لووتكەی دەسەڵات دواتر لاری بكاتەوەو رێگە نەدا كەسی دیكە شوێنی بگرێتەوە.
* كەواتە چۆن سنوورێك دابنێین بۆ خیانەتكردن و تاوانباركردنی بێ بنەما و گومان كردن لەنیشتمانپەروەریدا؟
- من سەرم سوڕدەمێنێت كە چۆن یەكێك دەتوانێت میسرییەك بەم شێوەیە تاوانباربكات جا چ ئیخوان بێت یان نا، ناكرێ هەر لەخۆمانەوە خیانەتی نیشتمانی بدەینە پاڵ میسرییەك تەنانەت هەتا ئەندامێكی حزبی نیشتمانی هەڵوەشاوەش بێت، چونكە خەڵكی زۆر بەشەرەف هەیە كەدڵسۆزن بۆ وڵات، پاشان كێ حزبی ئازادی و دادی هێنایە سەر حوكم، ئایا میللەتی میسر نەبوو؟ كەواتە ئەگەر بە خیانەت تاوانبارمانكردن مانای وایە هەموو میللەتمان بە خائین ناوبرد، بۆیە باشترین رێگە ئەوەیە كە هاووڵاتیان هۆشیار بكەینەوەو رێگە بەوانەیش نەدەین كە ماف و ئازادی لە جەماوەر زەوت بكات.
Top