شەرەفەدین ئاڵچی پەرلەمانتاری كورد لە توركیا، یەكێكە لە سیاسەتمەدارە دیارەكانی كورد لەتوركیا و لە ئاخاوتنێكی تایبەتی بۆ گوڵان سەبارەت بە خولی تازەی پەرلەمانی توركیا و هەڵوێستی DTP لە بایكۆتكردنی دانیشتەكان و هەوڵەكان بۆ داڕشتنەوەی دەستوور و چارەسەری ئاشتیانەی كێشەی كورد، جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە مەسەلەكان پەیوەستن بە هەوڵەكانی بەڕێز رەجەب تەیب ئەردۆگانی سەرۆك وەزیرانی توركیا بۆ چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەڵ كێشەكان و هەروەها داڕشتنی دەستوورێكی نوێ بۆ توركیا بۆ ئەوەی چارەسەری هەموو كێشەكان بكات، لەم چوارچێوەیەدا بەڕێزی بەمجۆرە وەڵامی پرسیارەكانی گوڵانی دایەوە.
* لە دوای هەڵبژاردنە پەرلەمانییەكەی مانگی ڕابردووەوە، تا ئێستاش كێشەیەك هەیە، ئەویش كێشەی بایكۆتكردنی دانیشتنەكانی پەرلەمانە لەلایەن BDPەوە، تا ئێستاش لەسەر بایكۆتكردنی دانیشتنەكانی پەرلەمان بەردەوامن، بۆچی BDP بایكۆتكردنەكەی نەشكاندووە؟
ــ هۆكاری بایكۆتكردنی پەرلەمانیی لەلایەن BDP لە هی CHP هەندێك جیاوازبوو، ئێمە هۆكار و كێشەو مافی ڕەوامان بۆ بایكۆتكردنی پەرلەمان هەبووە، چونكە بەشێوەیەكی ناڕەوا مافی نوێنەرایەتی هاوڕێیەكمان وەرگیرایەوەو لەلایەن دەستەی باڵای هەڵبژاردنەكانەوەو پێشكەش بە ئەندامێكی AKP كرا، كەئەو ئەندامە مافی خۆ هەڵبژاردنی نەبوو. بێگومان ئێمە ناتوانین لەبەردەم ئەم بارە ناڕەوایەدا بەبێ دەنگی بوەستین، چونكە كاردانەوەیەكی زۆر گەورەی لەناو كۆمەڵگەش هەبووە و كۆمەڵگە هەڵوێستی وەرگرتبوو. زۆربەی ئەندامانی كۆمەڵگەش سوور بوون لەسەر ئەوەی كە ئێمەی نوێنەرانی كورد، تا ئەم ناهەقییە كۆتایی پێدەهێنرێت، بەشداری لە پەرلەمان نەكەین. لەبەر ئەوەی بارێكی زۆر نائاسایی لەئارادابوو، پێویست بوو ئەم بارە چارەسەربكرێت. ئەم ناڕەوایەتیە تەنیا تایبەت نەبوو بە (خەتیب دیجلە)وە، چونكە ئەو یاسایەی بەربەرەكانێ كردنی تیرۆر كە وەك بەهانەیەك بۆ بەندكردنی خەتیب دیجلە خراوەتە ڕوو، بەپێی ماددەی حەوتەمی ئەو یاسایە ئێمە هەموومان ڕووبەڕووی هەمان ناڕەوایەتی دەبینەوە. لەم حاڵەتەشدا مەحاڵە ئێمە بتوانین بە ئازادی و بەئاسایی بچینە پەرلەمان و چالاكیەكانمان بنوێنین.
نەك تەنیا ئەمەش، بەڵكو تەنانەت لەناو كۆمەڵگەش هەلی هۆشیاركردنەوەی كۆمەڵگە سەبارەت بە بواردان بۆ بەئازادی دەربڕینی بۆچوونە سیاسییەكانمان نییە. بۆ چاككردنەوەی ئەمەش پێویستیمان بە نیەتێكی باشە، لەمبارەیەوە تاكە لایەن بتوانێ بارودۆخەكە رێكبخاتەوە سەرۆك وەزیرانە، سەرۆك وەزیران بۆخۆی ڕایگەیاندووە كەوا ناكرێت ئەم ناڕەوایەتیە قبوڵ بكرێ، ئەمە لەكەیەكی ڕەشەو پێویستە لەسەر پارتی خۆمان لاببرێ. ئێمەش لەسەرۆك وەزیرانەوە چاوەڕوانی دەستپێشخەریەكین كە ڕێگە نەدات بە سوێندخواردنی ئەو ئەندامەی كە بە ناڕەوایی هەڵبژێردراوە، ئەگەر سوورە لەسەر سوێند خواردنیش، ئەوا دەكرێ بدرێتە دامەزراوێكی ئێمە، هەروەها ئێمە ئەو داواكاریەشمان لە سەرۆك وەزیران هەیە كە ڕوونكردنەوەیەكی فەرمی بدات سەبارەت بەم ناڕەوایەتیەو دان بە بوونی ناڕەوایەتیەكە بنێت و هەوڵیش بۆ چارەسەركردنی بدات، چونكە دەسەڵاتی سەرۆك وەزیران بۆ ئەمە دەشێ و لە توانایشیدایە و ژمارەی ئەندامانی پەرلەمانیشی لە ڕێژەیەكی زۆر بەرزدایە، ئێستاش هەر خۆی وەك دەسەڵاتێكی موتڵەق وایە كە دەسەڵاتی لەناو پارتەكەی و حكومەت و دەوڵەت و كۆمەڵگەدا هەیە.
واتە كلیلی چارەسەری دۆخەكە بەدەست سەرۆك وەزیرانەوەیە، ئەگەر بیەوێت دەتوانێت كۆبوونەوەیەك لەگەڵ چەند كەسێكی سەر بە ئێمە ببەستێ تا پێشنیارەكانی خۆمانی پێ رابگەیەنین، هەروەها دەتوانرێت لەم بارەیەوە چی ئەنجام بدرێ بۆ نەهێشتنی ئەم ناڕەوایەتیەو هەروەها بۆ بەڕێزیان ڕوون بكەینەوەو سەبارەت بە ڕێوشوێن و چۆنیەتی چارەسەركردنی ئاگاداریان بكەینەوە، دواتر هەوڵ بدەین قەناعەت بە یەكتری بهێنین، ئەگەر ئێمە دروستین، ئەوا دروستیمان قبووڵ بكەن، ئەگەر بەڕێزیشیان دروستن، ئەوا بڕواو قەناعەت بەئێمە بێنن كە ئەوان دروستن. بەڵام سەرۆك وەزیران ئەم ڕێگەیەشی داخست و وتی من چاوپێكەوتن ئەنجام نادەم و ئەو ئەندام پەرلەمانەش دەبێ سوێند بخوات، چیتر كار لە كار ترازا، با ئەندامانی BDP بێن و سوێند بخۆن، دوای ئەمە بیر لە چارەسەر دەكەینەوە!.
بێگومان ئەم بارەش بووە هۆی ناڕەزایی دەربڕینی ئێمە، چونكە هەر لە سەرەتاوە ئێمەی پشتگوێ خست، تەنیا ڕێگەیەكی دیموكراتییانەی سیاسی كە هەبوو لەبەردەممان، دایخست. بۆیە ئێمەش هەڵوێستی خۆمان نیشانداو نەماندەتوانی لەم بارودۆخە مەرجەكان قبووڵ بكەین و پێمانوایە بەم شێوەیە بەشداربوونمان لەپەرلەمان و سوێندخواردنمان هیچ سوودێكی نییە. چونكە بەشداریكردنمان لە پەرلەمان لەم هەلومەرجانەدا تەنیا دەبێتە هۆی خۆدەرخستنی سیاسی و بە بەردەوام قسە دەكەین، بەڵام هیچ سوودێكی نابێت، هەروەك وتەیەكی عەرەبی هەیە دەڵێ (كلم كلم فینسی) واتە قسە بكە و قسە بكە تا ئەویش لەیادی دەچێ!! بۆیە لەو بارودۆخەدا ئێمە بەشدار نابین و خەڵكیش چاوەڕوانی ئەمەمان لێدەكات. لە ڕووداوەكانی لەمەو بەدواش سەرۆك وەزیران بەرپرسیارە، چونكە ئێمە هەوڵمانداوە، بەڵام لە هەوڵەكانمان بێ ئەنجام بووین. سەرۆك كۆماری توركیاش بەڕێز ئەحمەد تورك-ی داوەت كردو زۆر بەگەرمی و پۆزەتیڤانە پێشوازی لێكرد، چاوپێكەوتنێكی زۆر گرنگ بوو، بەڵام پێموایە سەرۆك كۆماریش لەم ڕووەوە شتێكی وای بەدەستەوە نییەو دەسەڵاتی سنووردارە، بەم جۆرە مەسەلەكە گەیشتۆتە چەق بەستن. لەمەو بەدواش كار لە مەیدانی سیاسەتەوە دەرچووەو كەوتۆتە مەیدانی دەوڵەتەوە و ئێمەیش پێمانوایە كە چیتر هیچمان بۆ ناكرێت و نازانین لایەنەكانی تر چییان بۆ دەكرێ، بەڵام بەداخەوە تا ئێستا كارەكە بەم شێوەیەیە.
* ئەگەر BDP بەشداری پەرلەمان نەكات، ئایا تاچەند مەترسی ئەوە دێتە ئاراوە كە ناسەقامگیری لە ناوچەكانی باشووری ڕۆژهەڵاتی توركیا سەرهەڵبداتەوە، لەمەش خراپتر حكومەتی توركیا ناچار بێت باری نائاسایی لەو ناوچەیە ڕابگەیەنێتەوە؟
ـ حكومەتی توركیا چی دەكات و چی ناكات ئێمە نازانین، بەڵام ئێمە وەك سیاسەتمەداران ئەگەر كاریگەریمان هەبوایە، ئەوا ڕوومان لە خەڵكی دەكردو پێمان دەوتن خەڵكینە دان بەخۆتاندا بگرن، ئێمە ئەو كێشانەتان لەڕێی سیاسەتەوە بۆ چارەسەر دەكەین، بەڵام كاتێ كە هیچ شتێك نەما بیكەین، ئەوا ئێمە ڕاكێشراینە لایەكەوەو لەمەودوا ئەو ڕووداوانەی كە ڕوودەدەن لە دەرەوەی بازنەی كاریگەری ئێمە ڕوودەدەن و چیتر ڕوودانی هەر ڕووداوێك بەهۆی كاریگەریی ئێمەوە بەهیچ شێوەیەك جێی باس نییە، هەروەها سەبارەت بە هەڵوێستی حكومەتیش، ئەمەش نادیارە، چونكە بەڕێز سەرۆك وەزیران ئێستا هەڵوێستێكی زۆر جیاواز لە جارانی ڕابردووی وەرگرتووە، بەتەواوی و بەهەستێكی ناسیۆنالیستانە هەنگاو دەنێت و قسەی وا دەكات كە بۆتە جێی ڕەزامەندی ناسیۆنالیستەكان و هەڕەشە لە گشت لایەنێك دەكات و پشتگوێیان دەخات. بێگومان من پێموایە كوردەكان لە بەرانبەر ئەم جۆرە هەڕەشانە بێدەنگ نابن و ئەم ڕێگەیەی كە سەرۆك وەزیران بەنیازە بیگرێتە بەر لەمەوبەر گیراوەتەبەر، لە ساڵی 1991 بە توندترین شێوە پەیڕەوكراوە، بەڵام هیچ ئەنجامێكی لێ نەكەوتۆتەوە، بۆیە پێویستە سەرۆك وەزیران ئەمە لەبەرچاو بگرێ و ئیتر ئەم ڕێگەیە كاری پێ ناكرێت، دواتریش دەبێ بیر لە چۆنیەتی دامركاندنەوەی ئەم كێشانە بكات كە لە ئەنجامی پەیڕەوكردنی ئەم رێگەیە دەركەوتن و بێگومان تاكە رێگەچارەش بریتییە لەكاركردنی گشت لایەنێك بۆ دامركاندنەوەی ئەو ناوەندە توندوتیژیەی كە دروست بووەو ئێمەش حەز بە چارەسەر دەكەین.
چارەسەری ئاشتییانەی كێشەی كورد لە توركیا
* توركیا بۆ ئەوەی بەرەو ئارامی و سەقامگیری و ئابووریەكی گەشەسەندو هەنگاو هەڵبگرێت، پێویستە كێشەی كورد بەشێوەیەكی ئاشتییانە چارەسەر بكات، ئایا تاچەند توركیا مەبەستێتی كێشەی كورد چارەسەر بكات، بەبێ ئەوەی PKK بكاتە بیانوو بۆ چارەسەری ئەم كێشە گرنگە؟
ــ بێگومان كۆمەڵگە ئامادە نییە بۆ ئەمە، بەڵام زۆر بە ئاسانی دەكرێت كۆمەڵگە لەم بارەیەوە هان بدرێ و قەناعەتی پێ بهێنرێ، ئەگەر ئەو كەسایەتیەی كە پێشەوایەتی كۆمەڵگە دەكات بۆ نموونە سەرۆك وەزیرانمان كە خاوەنی پاڵپشتییەكی گەورەی كۆمەڵگەیە، بیەوێ و ئیرادەیەكی بەهێز بۆ ئەمە نیشان بدات، ئەوا زۆر بەئاسانی دەتوانێ كۆمەڵگە قایل بكات، چونكە خۆی خاوەن ئەو دەسەڵاتەیەو كۆمەڵگەش بۆ ئەمە گونجاوە.
بێگومان دەمارێكی زۆر بەهێزی ناسیۆنالیستی لە ناو هاووڵاتیانی توركدا هەیە و ناتوانین ئینكاری لەمە بكەین، بەڵام كۆمەڵگەی توركی بە بەراورد لەگەڵ دوێنێ زیاتر پێگەیشتووەو زیاتر لەمەسەلەی كوردو ئەو راستییە گەیشتووە و گەیشتۆتە ئاستێك كە ئامادەیە كۆمەڵێك مەسەلە قبووڵ بكات، تەنیا ئەگەر بێت و سەركردە سیاسییەكان كۆمەڵگە ئیقناع بكەن لەم بارەیەوە، واتە بۆ چارەسەركردنی كێشەی كورد كەموكوڕییەكی ئەوتۆ لە كۆمەڵگە نییە، بەڵام ئەگەر ئێمە كۆمەڵگە هان بدەین بە نەتەوەپەرستی شۆڤێنی، بێگومان ئەو دەمارەی كۆمەڵگە زیاتر گەورەتر و بەهێزتر دەبێ و ناشزانرێت ئەنجامی ئەمە بەكوێ دەگات.
بەهەند وەرگرتنی پێشنیازەكەی نێچیرڤان بارزانی
* بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، لەدوایین دیمانەیدا لەگەڵ رۆژنامەی میللیەت جەخت لەوە دەكاتەوە كە پێویستە حكومەتی توركیا واقیعیانە مامەڵە لەگەڵ PKK بكات، ئەمەش واتە ڕاستەوخۆ وتووێژ لەگەڵ PKK بكات بۆ ئەوەی بەشێوەیەكی ئاشتیانە كێشەكە چارەسەر بكەن، ئایا تاچەند چاوەڕێ دەكرێت حكومەتی توركیا ئەم هەنگاوە هەڵبگرێت؟
ــ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی مرۆڤێكە هەستی كوردایەتی زۆر زۆر بەرزە، هیچ هەڵوێستێك وەرناگرێ كە زیانی بۆ كوردەكان هەبێ، لەهەمان كاتیشدا خاوەنی كەسایەتیەكی ئەوتۆیە بەشێوەیەكی ئەكتیڤانەو بە شارەزایی و لێهاتوویی و پێگەیشتوویی ڕووداوەكان لێكدەداتەوەو ڕاستیەكانیش دەبینێ، ئەمەش شتێكی چاوەڕوان كراوە لە بەڕێزیان. پێشنیارەكانی نێچیرڤان بارزانی پێویستە هەمیشە زۆر بە وریایی گوێی لێبگیرێ، دەوڵەتیش پێویستە بە وریایی گوێی لێبگرێ و گوێشی لێگرتووە. دەوڵەت ساڵەهای ساڵە بەشێوەیەكی راستەوخۆ لەڕێی بیرۆكراتە ئاست بەرزەكانەوە لە پێوەندی دایە و ئێستاش ئەمە هەر بەردەوامە، واتە هەم لەلایەكەوە بۆ ئۆجەلان هەوڵ دەداو چاوپێكەوتن ئەنجام دەدات، بەڵام لەلایەكی تریشەوە هەڵوێستێكی ئەنتی-پ.ك.ك وەردەگرێت.
بێگومان لێرەشدا ئاڵۆزییەك هەیە، چونكە دەست هەڵگرتن لەچەك و بەكۆتاهێنانی خۆپیشاندانەكانی خەڵكی سڤیلی بێ چەك لە دەرەوەی بازنەی كۆنترۆڵی ئێمەیە، تەنیا پ.ك.ك دەتوانێ ئەم بڕیارە بدات، بۆیە پێویستە دەوڵەت ئەو هەوڵانە بخاتەگەڕ و ئەم هەنگاوانە هەڵگرێت ئەگەر بەڕاستی دەیەوێت ئەم كێشەیە چارەسەر بكات.
بەڵام ئەگەر لە دەرەنجامی بەردەوامی ئەم كێشەیەو ئاڵۆزی و پشێوی و شەڕەكاندا كۆمەڵە هێز و لایەنێك سوودمەندبن، ئەوا ئەوسا هەڵسوڕانی كارەكان بەشێوەیەكی تر دەبێت، بەڵام ئەگەر ئیرادەیەكی ڕاستگۆی جددی هەیە بۆ چارەسەركردنی ئەم كێشەیەو نەهێشتنی ئاڵۆزی و وەستاندنی ئەو خوێنەی كە بە بەردەوامی دەڕێژرێ، ئەوا پێویستە وتووێژ لەگەڵ پ.ك.ك ئەنجام بدرێ.
زەرورەتی دیالۆگ و وتووێژ لە چارەسەری كێشەكاندا
* ئێستا لەناو توركیاش هەندێك لە ڕۆشنبیران پێیانوایە؛ چارەسەری كێشەی كورد پێویستی بە هەنگاوی واقیعی و پراكتیكیانە هەیە، سەبارەت بە پەكەكەش ئەو ڕۆشنبیرانە پێیانوایە، خۆ ئەگەر پەكەكە تیرۆریستن چۆن لێبوردنیان بۆ دەردەكرێت و تێكەڵاوی كۆمەڵگە دەكرێنەوە، ئەگەریش ڕێكخراوێكی سیاسین پێویستە وتووێژیان لەگەڵدا بكرێت، ئایا تاچەند ئەم بۆچوونە تازانە دەبنە سەرەتا بۆ كردنەوەی گرێ كوێرەكان؟
ــ لەو دەوڵەتانەی كە كێشەی هاوشێوەی ئێمەیان هەیە، بۆنموونە كێشەی ئێرلەندا كە بەریتانیای گەورە لەم بارەیەوە وتووێژی لەگەڵ سێناتی نوێنەری یاسایی فەرمی ئەوان كرد، هەروەها بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی تر دیسان وتووێژكراو پێویستە ئەم جۆرە وتووێژە هەبێ و دەوڵەتیش نابێت وەك دەوڵەتە سەرەتاییە دواكەوتووەكان بە هەستی تۆڵەسەندنەوەو ڕق لێبوونەوە هەنگاو هەڵگرێت. لەم جۆرە هەڵوێستانە تایبەتن بە كۆمەڵگەی سەرەتایی، بەڵكو دەوڵەت پێویستە بە ئەقڵی ئاسایی كاربكات، ئەمیش بریتییە لەوەی كە ئایا چۆن داهاتوو بونیاد بنێین؟ ئایا چۆن دەتوانین وڵاتێكی باشترو پێشكەوتووتر پێشكەش بە نەوەكانی داهاتوو بكەین؟ دەوڵەت بەم شێوەیە كار دەكات و پەیوەست نابێ بە ڕابردووەوە، بۆیە پێویستە زۆر گرنگی نەدەینە ئەو شتانەی كە لە ڕابردوو وتران و پێویستە لەوە ورد بینەوە كە ئایا دەتوانرێت بۆ داهاتوو چی بكرێ و چ دەكرێ.
دەستوور و دەنگۆی دەسكاری كردنی هەندێ لە بەندەكانی
* هەنگاوی گرنگ لەبەردەم حكومەتی توركیا نووسینەوەی دەستوورە، ئایا تا چەند لەم هەنگاوە سەركەتوو دەبێت، ئایا دەستووری تازە چ جیاوازییەكی لەگەڵ ئەمەی ئێستا دەبێت؟
ــ لەراستیدا تاكە كلیلی ڕاستەقینەی چارەسەركردنی ئەم كێشەیە، دەستوورە. ئەگەر دەستوورێكی گونجاو لەگەڵ سەردەم بوونی هەبێت، چونكە ئەو دەستوورەی ئێستا دەستوورێكی عەسكەرتارە و لەژێر كاریگەری هەستی ناسیۆنالیستی دامەزراوە، پێویستە بەزووترین كات بگۆڕدرێ، بەڵام پێویستە ئەوەش بزانین كە دەستەبەری كار تەنیا بریتی نییە لە دامەزراندنی دەستوورێكی نوێ، بەڵكو پێویستە پرسیار لە چۆنیەتی دەستوورەكە بكەین، ئایا دەستوورێكی چۆن دروست دەكرێ؟ دەستوورەكان بەگشتی چەند كارەكتەرێكی سەرەكییان هەیە، پێشەكی پێویستە لەگەڵ تێگەیشتنی هاوچەرخ بگونجێن، لەگەڵ پێكهاتەی كۆمەڵگە بگونجێن و دەستوورەكان بەگشتی بە لەبەرچاوگرتنی گەشەسەندنەكانی داهاتوو دادەمەزرێن. هەروەكو دەزانن توركیا پێكهاتەیەكی كۆمەڵگەی زۆرینەیی هەیەو لەگرنگترین رەگەزی ناو ئەم پێكهاتەیە میللەتی كوردە. پێویستە ئەم ڕاستیە لەبەرچاو بگیرێت و لە دەستووردا پێویستە دان بە بوونی میللەتی كورددا بنرێت و متمانە بۆ ئەم بوونە لە دەستووردا بچەسپێنرێت، تەنیا ئەگەر دەستوور بەم شێوەیە دامەزرا، ئەوا دەتوانێ كوردەكان رازی بكات. جگە لەمە توانستی بەكارهێنانی زمانی دایك لەگشت بوارێك، چونكە ئەمەش گرنگە بۆ میللەتی كورد كە زمانی دایك هۆكارێكی سەلماندنی بوونیەتی و بریتییە لە كێشەی بوون یان لەناوچوون. لەم سەردەمەی ئێستاماندا بەهۆی گەشەسەندنی هۆ و ئامرازەكانی پێوەندیكردن، كارلێككردنێكی خێرای ئەوتۆ هەیە كە ئەگەر زمانێك نەبێتە زمانی پەروەردە و فێربوون، ئەوا ئەو میللەتە دوای ماوەیەك تێكەڵ بە كۆمەڵگە دەبێتەوەو زمانی دایكی خۆی لەیاد دەكات، هەر میللەتێكیش زمانی دایكی خۆی لەیاد بكات، ئەوا چیتر بە میللەت لەقەڵەم نادرێ. بۆیە زمانیش مافێكی سەرەكی میللەتەو لێسەندنەوەی مەحاڵە، بەڵام ئەم مافە لەگەڵ هەلومەرجی ئەم دەستوورەی ئێستامان مەحاڵە بەدی بێت، چونكە بەپێی دەستوور جگە لە زمانی توركی پەروەردەو فێركردن بەهیچ زمانێكی تر ڕێگەی پێنەدراوە. بۆیە پێویستە گشت بەربەستەكانی بەردەم زمانی دایك هەڵبگیرێ و دەستوورێكی وا دابمەزرێ كە تەنانەت لە بواری پەروەردەو فێركردنیش بارودۆخ بۆ زمانی دایك لەپاڵ گشت بوارەكانی تر بڕەخسێندرێ. جگە لەمەش سیستەمێكی خراپ لە بەڕێوەبردن و كارگێڕی توركیا هەیە، ئەمە لەگەڵ پێكهاتەی توركیا ناگونجێ و لەگەڵ پێكهاتەی كۆمەڵگەو پێگەی ئێستای كوردەكان ناگونجێ. لەم بارەیەوەش پێویستە سیستەمێكی بەڕێوەبەری نامەركەزی كە بە (Discentralized System) ناو دەبرێت، پێویستە دەستوورێكی وا دابمەزرێ كە ڕێگە بۆ ئەم جۆرە سیستەمە خۆش بكات و بواری پێ ببەخشێ و كوردەكانیش لەپاڵ ئەمە دەیانەوێت لە ناوچەكانی خۆیان مافیان پێ بدرێت، ئەمە لەوانەیە خۆبەڕێوەبەری بێ یان سیستەمی فیدراڵی یان ئۆتۆنۆمی، ئەمانە باسێكی ترەو كراوەیە بۆ تاوتوێ كردن، بەڵام كوردەكان لەژێر ڕۆشنایی دەستوور دەیانەوێت لە ناوچەكانی خۆیان بە ئیرادەی خۆیانەوە خۆیان بەڕێوەبەرن. ئەگەر لەسەر ئەو بنچینانە دەستوورێك دابمەزرێت، ئەوا بێگومان دەبێتە هۆیەك بۆ چارەسەری گشت كێشەكان، بەڵام بەداخەوە AKP هێشتا لەم ڕووەوە هەڵوێستی ڕوون و ئاشكرا نییە، لەم ڕووەوە بەهیچ شێوەیەك پێشنیارێكی دیار ناخاتە بەردەم خەڵكی.
بەتایبەتی سەرۆك وەزیران بەم دواییانە ڕوونكردنەوەیەكی زۆر مەترسیداری هەبوو كە وتی «ئەگەر پێویست بێ ئێمە لەگەڵ MHP رێك دەكەوین و دەستوورێكی نوێ دادەڕێژینەوە». بێگومان ئەو دەستوورەی كە بەرهەمی دێنن لەژێر سایەی ئایدیۆلۆژیا و زەینیەتێك دەبێت كە لەگەڵ ئایدیۆلۆژیا و زیهنیەتی MHP رێك بكەوێ، واتە لە دەستووری ئێستامان زۆر خراپتر دەبێت.