لەكابینەی پێنجەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان چوار ئافرەت پلەی وەزیریان هەبوو، كە زۆربەی لە سەر پشكی پارتی دیموكراتی كوردستان بوون، بەڵام لە هەردوو كابینەی شەش و حەوتدا تەنیا یەك وەزیری ئافرەت بەشدار بووە، ئەوەش بەشێكی زۆر لە چالاكانی مافی مرۆڤ و دژبەرانی جیاوازیی رەگەزی نیگەران كرد، ئەوان دابەزینی رێژەی ئافرەت لە پۆستی باڵادا بە دواخستنی پڕۆگرێسی كۆمەڵگە و پەراوێزخستنی ئافرەتی كارامە هەژمار دەكەن، بۆیە لە ئێستاشدا كە لە هەڵبژاردەنەكانی پەرلەمانی كوردستان تەواو بووە و لە دامەزراندنی كابینەی نوێی حكومەت نزیك دەبینەوە، داواكارن لەكابینەی داهاتوودا رێژەی بەشداریپێكردنی خانمان زیاتر بێت. بەشداربووانی ئەم راپۆرتەی گوڵان زیاتر شەن و كەوی ئەو پرسە دەكەن.


سەرەتا تاڤگە عومەر بەڕێوەبەری گشتیی كاروباری مافی مرۆڤ لە دەستەی سەربەخۆیی مافی مرۆڤ، رایوایە: «بوونی بە تەنیا ئافرەتێك لە ناو دەسەڵاتی جێبەجێكردندا لەگەڵ بوونی ئەو هەموو بەرنامە و پلانەی كە حكومەتی هەرێم هەیەتی بۆ بەهێزبوونی پێگەی ئافرەت یەك ناگرێتەوە.» هاوكات دەڵێت: «حكومەتی هەرێم پابەندبوونی خۆی لە چوارچێوەی دەوڵەتی عێراقدا بە جێبەجێكردنی ئەو رێككەوتننامە و بڕیارە نێودەوڵەتییانە سەلماندووە كە گرینگی بە رۆڵی ئافرەت و بەشداریی كارای لە ناو جومگەكانی دەسەڵات دەدات، بەڵام زۆر گرینگە كە رۆڵی ئافرەت لە تەنیا دەسەڵاتی یاسادانان چڕنەكرێتەوە، بەڵكو جێبەجێكردنی ئەو یاسایانەش بگرێتەوە كە لە دیدی ژنانەوە مۆركی كۆمەڵایەتی هەیە، بۆیە گرینگە ئەو رێژەی (30%)ـە كە بۆ ئافرەتان دانراوە لە پەرلەمانی كوردستان، لە دەسەڵاتەكانی دیكەش بەتایبەتی جێبەجێكردن و تەنانەت دەسەڵاتی دادوەری جێگیر بكرێت، چونكە بە راستی بۆشایی ئافرەت لە پێگەی بڕیار و ناوەندی یاسایی و مەعریفەكان و تەنانەت لێپرسراویەتی راگەیاندنەكانیش كاری لایەنە پەیوەندیدارەكان و رێكخراوەكانی ئافرەتان و چالاكانی مەدەنی قورستر دەكات.»
تاڤگە عومەر پێداگری لەسەر ئەوە دەكات كە «زیادكردنی رێژەی ئافرەت لە ناوەندی بڕیار و كاری بەڕێوەبردندا لە روانگەی ئەو دیدە پیاوسالارییەی كە لە كۆمەڵگە هەیە، كارێكی ئاسان نییە، چونكە هەر چەندە دیدی جیاوازیش هەبێت بۆ زیاتر گرینگیدان بە ئافرەت و بەدەرخستنی تواناكانیان، بەڵام دەرئەنجام ئەم دیدە پیاوسالارییە زاڵ دەبێت كە بە بەشداریی رێژەیەكی كەمی ئافرەت رازی دەبێت، ئافرەتان سەلماندوویانە كە لە زۆر بواردا لە پیاوان باشتر دەتوانن كاری بەڕێوەبەری بكەن. بۆیە پێویستە لە سەرەتای ئاشكراكردنی بەرنامەی كاری حكومەت چەسپاندنی رێژەی ئافرەت گرینگی پێ بدرێت و دەكرێت تا ئەو كاتەی ئافرەت لە كابووسی كۆتا دەردەچێت و كۆمەڵگە دان بە رەنگ و دەنگ و تواناكانیدا دەنێت، هەمان رێژەی بەشداریی ئافرەت لە پەرلەمانی كوردستان بۆ حكومەتیش جێبەجێ بكرێت، هەتا ئافرەتانی كارامەش لە جومگەكانی دەسەڵاتدا زیاتر خۆیان ببیننەوە. هەروەها گرینگە جگە لە رووی چەندایەتییەوە، لە رووی چۆنایەتیشەوە ئافرەت لە كابینەی حكومەتدا رۆڵی هەبێت، واتا گرینگە نەك تەنیا ئەو وەزارەت و دەزگایانەی كە پێگەی كۆمەڵایەتییان هەیە، بە ئافرەت بدرێت، بەڵكو هەموو ئەو دەزگایانە بگرێتەوە كە ئافرەتی ئێمە توانای بەڕێوەبردنی هەیە.
د. مەیادە نەجاڕ ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە سەر لیستی پارتی دیموكراتی كوردستان سەبارەت بە هەمان پرس دەڵێت: «زۆرجار ئەو پرسیارە دەكرێت و دەوترێت بەشداریی ئافرەت لە حكومەتدا لە چ ئاستێكدایە، یان بۆچی لەكابینەی حكومەتدا تەنیا یەك وەزیری ئافرەت هەیە؟ لە وەڵامدا دەبێت ئاماژە بەوە بكەین كە لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بەگشتی بەشداریی ئافرەت لە پۆستە سیاسییەكاندا و بەتایبەتی لە ئاستی پۆستی باڵا زۆر كەم و بە شێوەیەكی دەگمەنە، چونكە كەمتر متمانە بە توانای ئافرەت دەكرێت، ئێمەش وەك بەشێك لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لەم حاڵەتە بەدوور نین و كاریگەری رۆژهەڵاتی ناوەڕاستمان لەسەر دەردەكەوێت. لێرەدا خاڵێك هەیە بە پێویستی دەزانم ئاماژەی پێ بدەم، ئەویش ئەوەیە كە ناكرێت ئێمە بەشداریی ئافرەت لە پۆستە سیاسییەكاندا، یان بەشداریی ئافرەت لە پرۆسەی سیاسیدا تەنیا لە پۆستی وەزیرەكاندا كورت بكەینەوە، بەڵكو پێویستە كاتێك باس لە بەشداریی ئافرەت لە پرۆسەی سیاسی بكەین، بە گرینگییەوە لە رێژەی ئافرەتانی ناو گشت سێكتەرەكان بدوێین. بۆ نموونە: ئایا چەند ئافرەت بەڕێوەبەری گشتییە، یان چەند ئافرەت راگری كۆلێژە، یان چەند ئافرەت راوێژكارە و چەند ئافرەت پسۆڕ و شارەزایە، چەند ئافرەت بەڕێوەبەری بانك و دامەزراوە خزمەتگوزارییەكانە، یان چەند ئافرەت قائیمقام و بەڕێوەبەری ناحیەیە، یان چەند ئافرەت باڵیۆز و دیپلۆماتكارە؟ واتا نابێت ئیمە تەنیا تەماشای رێژەی ئافرەتانی وەزیر بكەین، چونكە بە بڕوای من ئەوەندەی ئافرەت لە پۆستەكانی دیكە دەتوانێت خزمەت بكات، مەرج نییە لە پۆستی وەزیریدا بتوانێت ئەو خزمەتە بكات. گوتیشی: «ئێمە هەموومان كابینەی پێنجەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانمان لەیادە كە زۆرترین رێژەی ئافرەت لە پۆستە وەزارییەكان بوون، كە رێژەیان دەگەیشتە چوار ئافرەت كە زۆرترینیان لەسەر پشكی پارتی دیموكراتی كوردستان بوون، واتا پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەموو حزبەكانی دیكە زیاتر گرینگی بە توانا و هیزی ئافرەتان داوە و كاری لەسەر بەهێزكردنی تواناكانیان كردووە، هەروەها لەكابینەی هەشتەمدا تاكە وەزیری ئافرەت لەسەر پشكی پارتی دیموكراتی كوردستانە، ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە پارتی دیموكراتی كوردستان لەهەموو لایەنەكانی دی زیاتر گرینگی بە بەشداریكردنی ئافرەتان لە پرۆسەی سیاسیدا دەدات، ئەمە بێجگە لەوەی كە پارتی دیموكراتی كوردستان لەسەر گشت ئاستە جیاوازەكان و ئۆرگانە جیاوازەكانی ناو حكومەتدا، پشكی بۆ ئافرەتان داناوە و ئافرەت لە بەشداری پێكردنی سیاسی فەرامۆش نەكراوە.»
سامیە شێروانی، چالاكی سیاسی و كۆمەڵگەی مەدەنی، هێما بۆ ئەوە دەكات كە «لە سیستەمی نوێی جیهاندا یەكێك لە پێوەرە هەرە گرینگەكانی پێشكەوتنی وڵاتان بوونی ئافرەتانە لە پۆستە باڵاكاندا و بوونی ئافرەت لە پۆستە هەستیارەكاندا بە نموونەیەكی دیاری پێشكەوتن دادەنێن، تەنانەت بیرمەندان و شارەزایانی بواری كۆمەڵایەتی و سیاسی كاتێك كە هەڵسەنگاندن بۆ ئاستی پێشكەوتنی وڵاتان دەكەن، راستەوخۆ باس لە چۆنێتی سیستەمی بەڕێوەبردنی وڵاتەكە دەكەن و بەشداری ئافرەتان لە پۆستەكانی ئەو دەوڵەتەدا دەكەنە پێوەر.» هاوكات دەڵێت: «یەكێك لەو بابەتانەی كە زۆر جار باس دەكرێت و هەڵسەنگاندنی بۆ دەكرێت، بەشداریی ئافرەتانە لە كابینە یەك لە دوای یەكەكانی حكومەتی هەرێم، بەڵام ئەوەی جێگەی تێبینییە و پێویستی بە هەڵویستەكردنە، ئەوەیە كە كاتێك ئێمە تەماشای رێژەی بەشداریی ئافرەت لە كابینەیەك دەكەین، نابێت تەنیا سەیری پلەی وەزیری بكەین، بەوەی كە بڵێن تەنیا یەك وەزیر لە كابینەكەدا هەیە، بەڵكە پێویستە رووپێوێك بكرێت كە چەند ئافرەت لە پۆستە باڵاكاندایە، وەك بەڕێوەبەری گشتی و بریكاری وەزیر و راوێژكار و شارەزا و راگری كۆلێژ و سەرۆكی زانكۆ و ...هتد. واتا دەبێت بزانین رێژەی ئافرەت لە چ ئاستێكدایە و رێژەیەكە بە بەراورد بە پیاوان چەندە؟ دەكرێت رووپێوێكی ورد بكرێت بۆ بەشداریی ئافرەت لە پۆستە باڵاكان بەگشتی.» گوتیشی: «پێموایە پێویستە رێژەی ئافرەت زیاتر بكرێت، ئەگەر سەیری كابینەی پێنجەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بكەین، چوار ئافرەت پۆستی وەزیرییان هەبوو، لە كاتێكدا ئەوە هەنگاوێكی زۆر باش بوو، بەڵام لە كابینەكانی دواتر رێژەكەی كەم كرایەوە و تەنیا یەك ئافرەت وەزیر بووە، هیوادارین لە كابینەكانی داهاتووش رێژەكە زۆر زیاتر بكرێت و لە پۆستە وەزارییەكاندا بواری زیاتر بۆ بەشداریی ئافرەتان بڕەخسێت، مەرجیشە نەك تەنیا وەزارەتە خزمەتگوزارییەكان، بەڵكوو ئافرەتی بەتوانامان هەیە كە دەتوانن پۆستی وەزارەتە سیادییەكانیش وەربگرن و كاری تێدا بكەن و ببنە كەسێكی نموونەیی، بۆ نموونە زۆر لە وڵاتانی جیهان ئافرەتان پۆستی وەزیری دەرەوە وەردەگرن و سەركەوتوو دەبن، بە هەمان شیوە ئافرەتی زۆر بەتوانای كورد لە بواری كاری سیاسی دەتوانن ئەو پۆستانە وەربگرن و سەركەوتوو بن. خاڵێكی دیكە هەیە كە پێویستە كاری لەسەر بكەین، ئەویش بەشداریی ئافرەتانە لە تۆڕی دیپلۆماسی، چونكە بەشداریی ئافرەتان لە تۆڕی دیپلۆماسیی هەر وڵاتێك نیشانەی پێشكەوتنی ئەو وڵاتەیە و هیوادارم لە كوردستانیشدا ئەو خاڵە فەرامۆش نەكریت و كار لەسەر بەشداری پێكردنی ئافرەتان لە بواری پەیوەندییەكانی دەرەوە بكریت و هان بدرێن بۆ زیاتر بەشداریكردن لەم بوارەدا. هەروەها بە بڕوای من پێویستە رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی بەگشتی و رێكخراوەكانی ئافرەتان بەتایبەتی هەماهەنگی بكەن بۆ زیاتركردنی رێژەی ئافرەتان لە گشت پۆستە باڵاكان و لە گشت ئاستە جیاوازەكاندا كە نزیكن لە ناوەندی بڕیاردان لە وڵاتدا، هەر چەندە ئەمڕۆ بە شێوەیەكی گشتی تا رادەیەك ژمارەیەكی بەرچاو لە ئافرەتان لە پۆستە باڵاكانن و خزمەت دەكەن و ژمارەكی بەرچاوی ئافرەتانیش لەو پۆستانەن كە پەیوەستن بە پۆستە خزمەتگوزارییەكان و پۆستە سیاسییەكان و تێیدا سەركەوتووش بوون، بەڵام تمووحی ئێمەی ئافرەت زۆر لەوە زیاترە، چونكە تواناكانمان سەلماندووە و دەمانەوێت رێژەكانی بەشداریمان زۆر لەمەی ئێستا زیاتر بكرێت. خاڵێكی دیكە كە من بە پێویستی دەزانم لە گۆڤارەكەتاندا زیاتر جەختی لەسەر بكەمەوە، ئەوەیە ئەگەر كەمێك ورد ببینەوە، دەبینین بە درێژایی ساڵانی رابردوو پارتی دیموكراتی كوردستان لە هەموو لایەنەكانی دیكە زیاتر كاری لەسەر بەشداریی ئافرەتان لە پۆستە سیاسییەكان كردووەو دەرگای بۆ واڵا كردوون، بەتایبەتی لەسەر ئاستی دامودەزگاكان، پارتی دیموكراتی كوردستان سەلماندوویەتی كە لە هەموو لایەنەكانی دیكە زیاتر باوەڕی بە بەشداریی ئافرەتان لە پۆستە سیاسییەكان هەیە، تەنانەت لە گشت ناوەند و ئۆرگانەكانی حزبدا كۆتا بۆ ئافرەت دانراوە.
كۆسار كەریم ئەندامی ئەنجومەنی كاروباری خانمان، سەبارەت بە هەمان پرس دەڵێت: «بۆ هەڵبژاردنەكانی ئەمجارەی پەرلەمانی كوردستان رێژەیەكی زۆر كاندیدی ئافرەتمان هەبوو، بەڵام جێگەی داخە هیچ یەكێك لە سەرۆك لیستەكان ئافرەت نەبوون، ئەوەش لای ئێمە جێگەی نیگەرانییە، بەپێچەوانەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە سەرۆك لیست هەبوو، ئافرەت بوو، لەگەڵ ئەوەشدا گەشبینین و چاوەڕێیش دەكەین لە كابینەی نوێی حكومەتی هەرێم ئەمجارە رێژەیەكی بەرچاوی ئافرەتان تێیدا بەشدار بن، بەتایبەتی لە پۆستی وەزیر و ئینجا پۆستەكانی خوارتر، هەروەها ئێمەی ئافرەتان تمووحی جێگری سەرۆكی حكومەتیشمان هەیە، ئەگەر ئافرەتێكی بۆ راسپێردرێت دەبێتە شانازییەكی گەورە هەم بۆ میللەتی كورد و هەم بۆ ئافرەتی كوردیش.» لە وەڵامی ئەو پرسیارەشدا كە چی بكرێت بۆ ئەوەی رێژەی بەشداریی خانمان لە كابینەی داهاتووی حكومت زیاد بكرێت، گوتی: «یاسای پەرلەمان كە یاسای كۆتای بە رێژەی 30 لە سەد داناوە بۆ بەشداریی ئافرەت لە پەرلەمان و ئەنجومەنە خۆجێیەكان، دەكرێت لە دەسەڵاتی جێبەجێكردنیش جێگیر بكرێت، پێموا بێ رۆڵی ئافرەت لەم پێگەیەدا دەبیندرێ و بە خۆشحاڵییەوە ئافرەتی زۆر چالاك و شارەزا و پسپۆڕ و شایستەمان هەیە كە دەتوانن لەو بوارەشدا سەركەوتوو بن».