لەهەموو وڵاتانی دنیا بە كوردستانیشەوە ژمارەیەك لەمرۆڤەكان بەهۆی ئەنجامدانی تاوان، یان كارێكی نەشیاو ڕەوانەی گرتووخانەكان و دەزگاكانی چاكسازی دەكرێن، لەو شوێنانەش بەپێی پلانەكانی حكومەت هەوڵی ئەوە دەدرێت كە گیراوەكان بتوانن جارێكی دیكە بۆ ژیانی ئاسایی بگەڕێندرێنەوە، بەڵام ئایا دەزگای چاكسازیی كوردستان تا چەند لە بواری پۆلێنكردنی تاوانەكان و جۆری مامەڵەكردنیان لەگەڵ تاوانباراندا سەركەوتوو بووە؟ رێكارەكانی كەمكردنەوەی تاوانەكان چین و چۆن دەكرێت تاوانبار كەسایەتییەكی تەندروستی بۆ بونیات بنرێتەوە؟ بەشداربووانی ئەم راپۆرتەی گوڵان وەڵامی ئەو پرسیارانە دەدەنەوە؟
ژمارەی تاوانبار و جۆری تاوانەكان لە دەزگای چاكسازیدا
دەزگای چاكسازیی نەوجەوانان و ئافرەتانی هەولێر، ئاشكرای دەكات كە لە ئێستادا حەڤدە ئافرەت بەتۆمەتی جیاجیا لەنێو ئەم دەزگایەدا حوكمدراون، لەوانە دەیان بەتاوانی كوشتن و سێیان بە تاوانی خیانەتی هاوسەری و یەك ئافرەت بە تاوانی تیرۆر و یەك ئافرەت بە تۆمەتی مادەی بێهۆشكەر و و دوو ئافرەتیش بەتۆمەتی ساختەكاری حوكم دراون. هەر لەنێو ئەم دەزگایەدا بەشی ڕاگیراوەكان (تەوقیفكردن) هەیە، كە چەندین ئافرەت لەخۆ دەگرێت، ئەویش بریتییە لە بیست و شەش ئافرەت كە چواریان بەتۆمەتی لەشفرۆشی و شەشیان بە تۆمەتی خیانەتی هاوسەری، سێ ئافرەت بە تۆمەتی كوشتن و پێنج بە تۆمەتی دزی و یەك بە تۆمەتی ڕفاندنی منداڵ و حەوت ئافرەتیش بەتۆمەتی گومانلێكردن دەستگیركراون.
پۆلێنكردنی كەیسەكان لە چاكسازی بە هەنگاوی سەرەكی دادەنرێت
بەڕێوەبەری رێكخراوی ڕیڵیف (سەراب دلاوەر كاكەزیاد)، دەربارەی چونێتیی مامەڵەكردنی لایەنە پێوەندیدارەكان لەگەڵ كەیسەكانی ناو دەزگای چاكسازیدا، ئاماژەی بەوە دا كە سەرەكیترین قۆناخ بۆ چارەسەركردنی كێشەی بەندكراوەكان پۆلێنكردنی كەیسەكانە لەسەر بنەمای تاوانەكانیان بە بەندكراوو ڕاگیراوەوە، گوتیشی «لەقۆناغی چاكسازیدا پۆلینكردن زۆر گرنگە، چونكە ئەگەر كەیسەكان جیانەكرێنەوە، كێشەی زۆر دروست دەبێت»، نموونەشی بەوە هێنایەوە كە ئافرەت هەیە بەتۆمەتی دزی دەستگیركراوەو لەگەڵ ئافرەتێكی لەشفرۆشدا پێكەوە بەند دەكرێن، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی كە ئەو ئافرەتە كە بەتاوانی دزی گیراوە، فێری لەشفرۆشی بێت، یان بەپێچەوانەوە، ئەمەش دوای ئازادبوونیان گەورەترین قەیران بۆ ئەو كەسانە دروست دەكات.
حكومەت هەوڵی داوە دەزگاكانی چاكسازی كاراتر بكات
سەراب دلاوەر دەربارەی هەنگاوی چارەسەركردنی كێشەی بەندكراوەكان دوای ئازادبوونیان، ئاماژە بەوە دەكات كە «حكومەتی هەرێمی كوردستان بایەخی زۆری بە دەزگای چاكسازی داوە، توێژەری كۆمەڵایەتی و دەروونیی خاوەن ئەزموونی سەركەوتووی بۆ بەندكراوان دابین كردووەو ئەم دەزگایەش تاوانەكانی بەندكراوەكانی پۆلێن كردووە بۆ ئەوەی لە رەوتی چاكسازیدا سەركەوتووتر بن.
بەڕێوەبەری رێكخراوی ڕیڵیف، رایوایە لەگەڵ هەموو هەوڵەكانی حكومەت بۆ گەڕانەوەی تاوانباران بۆ باری ژیانی ئاسایی، بەڵام تائێستا نەتوانراوە بەشێوەیەكی باش كێشەكانی چاكسازی تاوانباران چارەسەربكرێت، بەپێویستیشی زانی «دوای ئازادبوونی تاوانباران چاودێریی كەیسەكانیان بكرێت و بەبەردەوامی لەلایەن دەزگا پێوەندیدارەكانەوە سەرپەرشتی بكرێن، بۆ ئەوەی جارێكی دیكە تووشی تاوان و كێشەوگرفت نەبنەوە».
لەسیستەمی نوێی چاكسازیدا هەوڵی چارەسەكردنی كێشەكانی بەندكراو دەدرێ
پارێزەر ئومێد عەبدولسەلام لەرووی یاساییەوە لە پرسەكە دەڕوانێت و ئەوەش بە پێوستی دەزانێت كە پۆلێنكردن لەسەر بنەمای ماددەی حوكمدانی بەندكراوەكە بێت. جەختیش لەوە دەكاتەوە كە «لە سیستەمی نوێی چاكسازیدا هەوڵی چارەسەكردنی كێشەكانی بەندكراو دەدرێت، نەك تۆڵەكردنەوە لەبەندكراوەكە، واتا لەم سیستەمەدا پێویستیمان بە پۆلێنكردنە، ئەوە زۆر گرنگەو دەبێت هەموو تاوانباران بەشێوەیەك لەشێوەكان پۆلێنكرابن، لەم پەیڕەوەشدا پشت بەو یاسانە دەبەسترێت كە ئەو كەسەی پێ حوكم دراوە»، گوتیشی «هەموو گیراوێك بە ماددەیەكی یاسایی بەندكراوە، ماددەی یاسای لەشفرۆشێك جیاوازە لە بكوژێك لەبەر ئەوە بەپێی ئەو ماددەیە پێویستە پۆلێن بكرێن، پۆلێن نەكردنیان وادەكات دوای ئازادكردنیان كێشەی زۆری لێبكەوێتەوە و تەنانەت لەوانەیە گروپی تاوان دروست بكەن»
دوای ئازادبوونی گیراوەكان گرفتە كۆمەڵایەتییەكانیان دەستپێدەكات
پسپۆڕی دەروونزانی یوسف عوسمان، سەبارەت بەپێناسەی تاوان دەڵێت «هەركەسێك دژ بەیاساو عورفی كۆمەڵگە كارێك بكات، ئەوا بەتاوانبار سەیر دەكرێت، بۆیە سزا دەدرێت و بەنددەكرێت، جەختی لەوەش كردەوە كە «تاوانبار دوای ئازادبوونی لە بەندیخانە گرفتەكانی دەستپێدەكات، واتە سزای یاسایی تەواودەبێت، بەڵام سزای كۆمەڵایەتی دەستپێدەكات، چونكە كۆمەڵگە ئەو كەسە بەئاسانی وەرناگرێتەوە، بەڵكوو وەك كەسێكی نامۆ تەماشای دەكات. بەوەش لەڕووی سایكۆلۆژییەوە گرفتی دەروونی لەلای ئەو كەسە دروست دەبێت، چونكە هەمیشە هەست بە نامۆبوون دەكات لەبەر ئەوەی كۆمەڵگە وەك تاوانبارێك سەیری دەكات، بەتایبەتی ئەگەر ڕەگەزی مێینیە بێت، ئەوا بەهیچ شێوەیەك كۆمەڵگە وەری ناگرێتەوە، ئەمە بێجگە لەوەی كەسێك ئەگەر تووشی سزایەك بێت، لەڕووی دەروونییەوە گرفتێكی لەلا دروست دەبێت و پێوسیتی بە ریفرێشێكی دەروونی دەبێت، بەڵام بەپێچەوانەوە كۆمەڵگەش جارێكی دی سزای دەدات، ئەو كات ئەو كەسە تووشی گەورەترین گرفتی دەروونی و كۆمەڵایەتی دەبێت، زۆرجار كەسێك كە تووشی ئەم گرفتانە دەبێت، پەنا بۆخۆكوشتن دەبات، بۆنموونە ئەگەر كچێك هیچی نەكردبێت تەنیا بۆ دادگا بانگ كرابێت، دایك وباوكی پێی دەڵێن تۆ ئابڕووی ئێمەت برد، دیسان لە ژوورێكی تەنیا بەندی دەكەن، لەم حاڵەتەشدا ئەو كەسە بیر لەوەدەكاتەوە كە خۆی بكوژێت، یان ببێتە تاوانبارێكی راستەقینە، چونكە خێزان و كۆمەڵگە وەریان نەگرتۆتەوە».
كەسی بەندكراو هەمیشە بیر لەتۆڵەكردنەوە دەكاتەوە
پسپۆڕی دەروونزانی یوسف عوسمان، رایوایە هەركەسێكی تاوانبار كە سزا دەدرێت و زیندانی دەكرێت، هەست بەوە دەكات كە مافە سەرەتاییەكانی لەدەست دەچێت، لەبەر ئەوە خۆی وەك كەسێكی نامۆ دەبینێت، ئەوەش وادەكات كە هەمیشە بیر لە تۆڵەكردنەوە بكاتەوە. ئەو درەوونناسە هێما بۆ ئەوەش دەكات كە زۆر جار بەرپرسانی بەندیخانەكان ئاماژە بەوەدەكەن كە ناكرێت ژیانێكی خۆشگوزەران بۆ ئەو كەسانە ئامادەبكرێت، لەبەر ئەوەی ئەو كەسانە لەڕووی یاساوە تاوانبارن و سزای خۆیان دەبینن، بەڵام ئەگەر لە كاتی مانەوە لە بەندیخانە و ناوەندەكانی چاكسازی بە شێوەیەكی ورد مامەڵەی لەگەڵدا نەكرێت، ئەوە كەسی گیراو هەمیشە هەست بەسزای قورس دەكات، بۆ یە لەڕووی سایكۆلۆژییەوە باری دەروونی جێگیر نابێت و بەردەوام بیر لە تۆڵەكردنەوە لە كۆمەڵگە دەكاتەوە.
كۆمەڵگە زیاتر لە سیستەمی چاكسازی بەرامبەر بەدووبارەكردنەوەی تاوانەكان بەرپرسیارە
زۆر جار دەگوترێت، گیراوەكان دوای ئازادكردنیان تاوانەكانیان دووبارە دەكەنەوە، ئایا كێشەكە لە سیستەمی چاكسازیدایە، یان بەگشتی كۆمەڵگە بەرامبەر بە دووبارەكردنەوەی ئەو تاوانانە بەرپرسیارە؟ لەوەڵامی ئەو پرسیارەدا بەڕێوەبەری ماڵی داڵدەی ئافرەتانی هەڕەشەلێكراو (بەهار رەفیق فەتحوڵڵا) دەڵێت: «بێگومان كێشەكە لە بوونی سیستەمی چاكسازیدا نییە، بەڵكو گرفتەكە لە كۆمەڵگەو دابونەریتە كۆمەڵایەتییەكاندایە، چونكە كۆمەڵگەی ئێمە لێبووردنی نییە، ئەگەر كەسێك بەماددەیەكی یاسایی دەچێتە ناو دەزگای چاكسازییەوە، كۆمەڵگە رەفزی دەكاتەوە، واتە كۆمەڵگەی ئێمە هەر لەبنەڕەتەوە قبوڵی زۆر شت ناكات، كەسێك ئەگەر تاوانێكی زۆر سادەشی كردبێت كە چووبێتە دەزگای چاكسازی و دوای ئەوەی كە ئازاد دەبێت، كۆمەڵگە وەری ناگرێتەوە».
ئەو بەڕێوەبەرە هێما بۆ ئەوەش دەكات كەسێك دوای ئەوەی كە لەچاكسازی هاتبێتە دەرەوەو بیەوێت لەكارگەیەك، یان لەدووكانێكدا كاربكات، ئەگەر بزانن لەچاكسازی بووە، كاردانەوەیەكی تایبەتیان بەرامبەری دەبێت، ئەوەشی وەك نموونەیەك باسكرد كە كۆمەڵگە كەسی سزادراوی یاسایی وەرناگرێتەوەو لەئەنجامدا ئەو كەسە ڕوو لەرێگەی هەڵەو كاری نابەجێ و تاوانكردن دەكاتەوە. بەهار رەفیق زیاتر گوتی «بەو هۆكارانە لێرەدا دەگەینە ئەو ئەنجامەی كە گرفتەكە لەشوێنی چاكسازی نییە، بەڵكو لە كۆمەڵگەو بیركردنەوەی كۆمەڵایەتییە، چونكە كۆمەڵگەی ئێمە لێبوردنی نییە».
نەبوونی وشیاریی تاك و كۆمەڵگە لە جۆری مامەڵەكردنیان لەگەڵ كەسانی سزادراو، قسەوباسی زۆر هەڵدەگرێت، بەڵام ئایا ناوەندەكانی چاكسازی لەو بوارەدا چۆن هاوكاریی كەسانی سزادراو دەكەن؟ بەڕێوەبەری ماڵی داڵدەی ئافرەتانی هەڕەشەلێكراو لە وەڵامی ئەو پرسیارەدا دەڵێت «بێگومان ئەوەی كە هەموومان دەیزانین لەناو دەزگای چاكسازیدا بە بەردەوامی خولی جۆراوجۆر بۆ هەموو بەندكراوەكان دەكرێتەوە، بەڵام جارێكی دیكە ئەو كەسە دەچێتەوە نێو كۆمەڵگە، ئایا دەتوانرێت هەموو كۆمەڵگە وشیاربكرێتەوە؟ جەختی لەوەش كردەوە كە ئەو ستافەی لە چاكسازین، خولی تایبەتییان بینیوەو پسپۆڕیی خۆیان هەیەو بۆ هەموو كەیسەكانیش كەسی گیراو وشیاردەكرێتەوە، بەڵام كێشەی گەورە ئەوەیە دوای گەڕانەوەی بۆ نێو كۆمەڵگە گرفتی بۆ دروست دەبێت، گوتیشی «من ئافرەتم لەلایە، مرۆڤی زۆر باشەو هیچ جۆرە كێشەیەكی نییەو چەندین خولی جۆراوجۆرمان بۆ كردۆتەوە، بەڵام ئایا دوای چوونەدەرەوەی لە ماڵی داڵدەدان، كۆمەڵگە چۆنی قبووڵ دەكاتەوە؟».
بەهار رەفیق، چارەسەكردنی كێشەكان لەوەدا دەبینێت كە هەوڵبدرێت چاكسازی لەكۆمەڵگەدا بكرێت و كۆمەڵگە وشیار بكرێتەوە، بەجۆرێك كە تاكی كۆمەڵگە بتوانێت لە هەموو جۆرەكانی توندوتیژی دووربكەوێتەوە، گوتیشی «پێویستە ئێمە هەوڵبدەین وا لە كۆمەڵگە بكەین، كە لێبوردەیی تێدا دروست بكەین، بەڵام بەداخەوە هەتا ئێستا ئەو گیانە لێبوردەییە بەرهەم نەهاتووە، ئێمە دەبێت بۆ تیۆری ڤۆلتێر كە باسی هەوڵی وشیاركردنەوەی كۆمەڵگە دەكات، هەنگاوی جددی هەڵبگرین، چونكە هەموو كێشەكان بەوشیاركردنەوەی كۆمەڵگە چارەسەر دەكرێت و ئێمەش دەبێت مەفهوومی توندوتیژی لەناو كۆمەڵگەدا بنبڕبكەین و بگەڕێینەوە بۆ چەمكە رۆحی و مەعنەوییەكان و لەچەمكە ماددیەكان دووربكەوینەوە».
بەندیخانەكانی وڵاتان كۆنتاكتێكی تەواویان لەگەڵ پسپۆڕانی دەروونناس هەیە
دكتۆرە نیان كەمال، پزیشكی دەروونناسە و بەمجۆرە ئاماژە بە گرفتە دەروونییە جیاوازەكانی بەندكراوان دەكات «بێگومان ئەو كەسەی كە دەستگیر دەكرێت، تووشی كۆمەڵێك كاریگەری و گرفتی دەروونی دەبێت، لەبەر ئەوەی هەر لەكاتی دەستگیركردنی هەتا ئەو كاتەی كە دەچێتە بەندیخانەوە، تەنانەت دوای ئازادبوونی رووبەڕووی كۆمەڵێك كاریگەری و گرفتی دەروونی دەبێتەوە، چونكە ئەو كەسە كە لە بەندیخانە رووبەڕووی زۆر گرفت دەبێتەوە دوای ئازادبوونیشی كە دەچێتە ناو خەڵكەوە بەهەمان شێوە تووشی گرفت دەبێت، چونكە كۆمەڵگە وەك تاوانبارێك تەماشای دەكات، ئەمانە هەمووی كاریگەری سلبی لەسەر ژیانی دروست دەكەن، لەبەر ئەوە هەموو كەسێك دوای ئازادبوونی لەبەندیخانە رووبەڕووی كۆمەڵێك قەیران و گرفتی جۆراو جۆری دەروونی دەبێتەوە، بێگومان لێرەدا دوای قۆناخی بەندیخانە كەسێكی نەخۆشمان بەرهەمهێناوە، خاڵێكی دیكە كە زۆر گرنگە ئەوەیە، كە لە هەموو وڵاتانی دەرەوەدا بەندیخانەكان كۆنتاكتێكی تەواویان لەگەڵ پسپۆڕانی بەشی دەروونیدا هەیە، چونكە زۆربەی ئەو كەسانەی كە تاوان ئەنجامدەدەن، شتێكی ئاساییە كە كێشەیەك یان هەڵچوونێكی دەروونییان هەیە، یان كەسایەتییەكی شەڕانگێزیان هەیە، لەبەر ئەوە لە زۆربەی وڵاتانی ئەورووپادا هەندێك جار دادوەرەكان لەجیاتی بەندكردن، گیراوەكان بەمەبەستی چارەسەركردن ڕەوانەی دامەزراوەیەكی دەروونی یان نەخۆشخانەی دەروونی دەكەن، ئەگەر كەیسەكە ئامادەبێت چارەسەربكرێت، ئەوا لەو دامەزراوە دەروونییە چارەسەردەكرێت، لەبەر ئەوە لەوێ چارەسەرەكان هەنگاو بەهەنگاو دەكرێن، واتا یەكسەر تاوانبارەكە رەوانەی بەندیخانە ناكرێت، چەندین قۆناخ هەیە بۆ كەیسی تاوانبار بۆ ئەوەی چارەسەر بكرێت، بێگومان ئەم هەنگاوانە لە وڵاتانی ئەوروپا بەشێوەیكی زۆر ورد پەیڕەودەكرێت، واتا مەرج نییە ئەو كەسەی كە تاوان دەكات، بچێتە بەندیخانە، یەكێك لەهەنگاوەكانی دیكە كە پەیڕەو دەكرێت،ئەوەیە هەموو بەندكراوێك چەندین لێكۆڵینەوەی لەسەرئەنجام دەدرێت، واتا چەندین پرۆگرام هەیە بۆ ئەو كەسە لەكاتی كارەكەیدا بێجگە لەوەی كە هەر بەندكراوێك چەندین چاودێر و پسپۆڕی تایبەتی هەیەو بەبەردەوامی لەگەڵ هەڵسوكەوتەكانی بەندكراوەكەدا مامەڵە دەكەن».
بەندكراویش پێویستە هەوڵی چاكسازیی خۆی بدات كە بەشێكی زۆر لەگرفتەكانی ژیانی چارەسەر دەكات
ئەو پزیشكە دەروونناسە جەخت لەوەدەكاتەوە ئەگەر بەرنامەیەكی گونجاو لەنێو بنكەكانی چاكسازیدا پەیڕەوبكرێت، ئەوكات دەتوانرێت لە كەسی تاوانبار چاكسازی بكرێت و دەكرێت هەموو كەسەكان گۆڕان بەسەر لایەنی دەروونییاندا بكرێت، «بەڵام ئەوەشمان لەیاد نەچێت، پێوستە كەسەكانیش هەوڵی ئەوە بدەن كە خۆیان چاك بكەنەوە، كە ئەوەش بەشێكی زۆر لە گرفتەكانی ژیانیان چارەسەر دەكات».
گوڵزار عومەر وەك توێژەرێكی دەروونی، دەربارەی پۆلێنكردنی كەسەكان ئاماژە بەوەدەدات، كە گرنگرترین پڕۆسە لەقۆناغی چاكسازیدا لەڕووی دەروونییەوە پۆلێنكردنی كەسەكانە، گوڵزار سەبارەت بەسوودەكانی پۆلێنكردن دەڵێت «كەسی بەندكراو پێوستی بەوە هەیە لەڕووی دەروونییەوە چارەسەری كێشەكانی بۆبكرێت، لەبەرئەوە دەبێت كەسەكان لەسەر بنەمای گونجاندنی دەروونی كۆمەڵایەتی دابنرێن و هەوڵبدرێت لە هۆڵێكدا تەنیا دوو تا سێ كەس دابنرێن، بەمەرجێك تاوانەكانیشیان هاوشێوە بێت، ناكرێت دزێك و لەشفرۆشێك لەیەك ژووردابن».
لەیاسای نێودەوڵەتی دەزگای چاكسازیدا بەكارهێنانی هۆڵی گەورە بۆ بەندكردن قەدەغەكراوە، لەبەر ئەوەی كە كۆمەڵێك كەس پێكەوە دادەنرێن كە لەڕووی دەروونییەوە جیاوازن و هەریەكەیان جۆرە نۆرمێكی تایبەت بەخۆی هەیە، لێرەدا ئەم كەسانە رووبەڕووی قەیرانی دەروونی دەبنەوە، ئەمە بێجگە لەوەی كە ئەنجامدانی چاكسازی لە بوارەكانی كۆمەڵایەتی ئەو بەندكراوانەدا پێوستی بە ماوەیەكی زۆر هەیە.
گوڵزار عومەر جەخت لەوەش دەكاتەوە كە ئەو كەسەی تاوانێكی ئەنجام داوە، سزای خۆی وەرگرتووە، بەڵام كۆمەڵگەش جارێكی دیكە سزای دەدات، واتە كاتێك كە دێتەوە ناو كۆمەڵگە، لەجیاتی هاوكاری بكەن، گۆشەگیری دەكەن، بەردەوام دەڵێن ئەو كەسە تاوانی كردووە، بۆیە خۆیانی لێ لادەدەن، ئیتر ئەویش ناچارە ببێتە برادەری ئەو كەسانەی كەوەك خۆی تاوانبارن، لەم حاڵەتەشدا ئەو كەسە لەوانەیە دووبارە بیر لە ئەنجامدانی تاوان بكاتەوە، لێرەدا دەكرێ بگوترێت ناوەندی چاكسازی ئەگەر كاری خۆیشی كردبێت، بەڵام بە هۆی ئەوەی كۆمەڵگە تاوانبارە بەوەی لێبوردەیی نییە، ئەوا تاوانەكان دووبارە دەبنەوە».
مافپەرەوەر موئەیەد محەمەد ئەمین حەسەن، بەڕێوەبەری دەزگای چاكسازیی نەوجەوانان و ئافرەتانی هەولێر، دەربارەی پۆلێنكردنی كەیسەكان، دەڵێت «ئێمە لەكاتی ئێستادا زۆر بەوردی پۆلێنی بەندكراوەكان دەكەین، رەنگە ئەگەر پێشتر جۆرە تێكەڵبوونێك هەبووێت، بەڵام ئێمە ئێستا هەموومان پۆلێنكردووە، هەر جۆرە رەگەزێكیش بەپێی یاسا مامەڵەی لەگەڵدا دەكەین، بۆنموونە یاسای (بغا) بۆ پۆلێنكردنی ئافرتان بەكاردەهێنین، چونكە لەم یاسایەدا ریۆشوێنی تایبەتی بۆجیاكردنەوەی ئافرەتەكان دانراوە، دەربارەی نەوجەوانانیش بێگومان یاسای تاوانی نەوجەوانانمان هەیە بۆ پۆلێنكردنی نەوجەوانەكان، ئەوەی گرنگە بەلای ئێمەوە ئەوەیە كە لەناو دەزگای چاكسازیدا بەندكراوەكان بەشێوەیەكی زانستی پۆلێنكرابن».
موئەیەد محەممەد ئەمین ئاماژەی بەوەدا كە لە یاسای نەوجەوانان زیاتر تەمەن كراوەتە پێوەر بۆ پۆلێنكردنیان، واتە هەندێكیان تەمەنیان زۆر منداڵە لە هۆڵێكدان و ئەوانی دیكەش كە نەوجەوانن لەهۆڵێكی دیكەدان، ئەوەشی خستەڕوو كە بۆ جیاكردنەوەی ئافرەتان پشتیان بەیاسای (بغا) بەستووەو ئافرەتان لەسەر بنەما یاساییەكان و تاوانەكانیان و ئەو یاسایانەی كە جۆرەكانی تاوان دەستنیشان دەكەن، پۆلێنكراون.
نموونەشی بەوە هێنایەوە كە لەشفرۆشەكان لەهۆڵێكی جودا دادەنرێن و لەگەڵ ئافرەتەكانی دیكەدا تێكەڵ ناكرێن، جەختی لەوەش كردەوە كە بۆ راگیراوەكان (مەوقوفەكان)یش هەمان پڕۆگرام پەیڕەو دەكەن و بەپێی یاسا تایبەتمەندییەكان جودایان دەكەینەوە.