ئەو ڕەفتارانەی پیاو .. ئـافـرەت بـێـزار دەكـەن
April 6, 2012
کۆمەڵایەتی
یەكێك لەدیاردەكان كەبەشێكی زۆری گرفتەكان بەدوای خۆیدا دەهێنێت، دڵپیسی پیاوانە كە گرفتی زۆربەی ئافرەتانە، بەشێكی زۆر لەخێزانەكان بەدەست دڵپیسیەوە دەناڵنێنن و چەندین گرفتی كۆمەڵایەتی بەرهەمی دڵپیسە، لەمبارەیەوە هانا محەمەد پارێزەر هێما بۆئەوە دەكات كە بەشێكی زۆری ئەو گرفتانەی كە لەنێوانی هاوسەرەكاندا دروست دەبن بەهۆی دڵپیسیەوەیەو دەڵێت:(دڵپیسی پیاوان سیفەتێكە زۆربەی ئافرەتان تووڕە دەكات و دەبێتە هۆی ئەوەی كە كێشەو گیروگرفت لەنێوان هاوسەرەكاندا دروستبێت).
نەبردنە سەری بەڵێنەكان یەكێكە لەگرفتەكان، زۆر لەئافرەتان باس لەوەدەكەن كە مێردەكانیان لەكاتی دەستگیرانیدا بەڵێنی زۆر بریقەدار دەدەن، بەڵام دواتر هیچی نابەنەسەر، شەیما مەجید یەكێكە لەو ئافرەتانەی كە هاوسەرەكەی لەسەردەمی دەستگیرانداریدا زۆر بەڵێنی پێداوە، دەڵێت: ((هاوسەرەكەم لەسەردەمی دەستگیرانداریدا، هێندە باش و خۆش گوفتاربوو كە دەتوت باشترین پیاوە لەسەر هەموو جیهان، بەڵام لەئێستادا بەشێوەیەك ڕەفتار دەكات هەموو بەڵێن و پەیمانەكانی ئەوكاتەی لەیادچووە))، شەیما ئاماژە بەوەش دەكات كە ئەمە سیفەتی زۆربەی پیاوانە.
تەكنۆلۆژیا گرفتی نێوان هاوسەران زیاد دەكات
بەكارهێنانی بێسنووری تەكنۆلۆژیا لەلایەن پیاوان یەكێكە لەو دیاردانەی كە زۆربەی ژنانی بێزاركردووە، بەنموونە زۆرجار پیاو ئەوەندە ئینتەرنێت بەكاردەهێنیت خێزانەكەی فەرامۆش دەكات، ئەمەش وادەكات لەم كاتەدا خێزان تووشی شڵەژان ببێت و ژن هیچ جۆرە هەستێكی بەرامبەر بەمێردەكەی نەمێنێت، لەمبارەیەوە هانا دەڵێت:(لەزۆربەی كاتدا زۆر بەكارهێنانی ئینتەرنێت و تەكنۆلۆژیا دەبێتە هۆی تێكدانی شیرازەی خێزان و بگرە هەڵوەشاندنەوەشی).
فەرامۆشكردنی خێزان یەكێكە لەو گرفتانەی كە زۆربەی ئافرەتان بەدەست هاوسەركانیانەوە دەناڵێن، لەمبارەیەوە كانی ئیراهیم فەرمانبەر دەڵێت ((زۆر هەڵسوكەوتی پیاوان هەیە بەبێ ئەوەی هەستی پێبكەن دەبێتە هۆی تووڕە بوونی هاوسەرەكانیان، لەوانە فەرامۆشكردنی ماڵ و منداڵ، من خۆم وەكو ژنێك زۆر تووڕە دەبم كاتێك مێردەكەم درەنگی شەو دەگەڕێتەوە ماڵ، چونكە ئەگەر پیاو درەنگ هاتەوە، ئەوا نیشانەی ئەوەیە هیچ ڕێزێك بۆمن و ماڵەكەی دانانێت، ئەو ماڵە بەهیچ نازانێت و تەنیا خۆی لامەبەستە، چونكە زوو گەڕانەوە نیشانەی بەوەفایی پیاوە بۆ ماڵ و منداڵەكەی، بەپێچەوانەوە درەنگ هاتنەوە نیشانەی ڕێزنەگرتن و فەرامۆشكردنی خێزانە، تاكە نیشانە كە گەنجی ڕەبەن لەپیاوی خێزاندار جیادەكاتەوە ئەوەیە پیاوە خێزاندارەكان دەبێت ئیلتیزام بەكۆمەڵێك بنەمای ئەخلاقی و نەریتییەوە بكەن)).
زۆرجار هەندێك لەپیاوەكان زۆر سیفەتیان تیادایە كەژنەكانیان بێزاربكەن، لەمبارەیەوە شەوین ئەكرەم مامۆستای سەرەتایی ئاماژە بەڕەزیلی دەكات كە یەكێكە لەو سیفاتانەی پیاو كە ئافرەت بێزاردەكات، دەڵێت: ((بەداخەوە زۆر پیاو ئەگەر ژنەكەیان مووچەخۆربێت بە بڕوبیانوی جیاواز مەسرەفی ماڵ وەك پێویست ناكەن، بۆئەوەی ژنەكە ناچاربێت مەسرەف بكات)) ناوبراو ئاماژە بۆئەوە دەكات كە ئەمە بێجگەلەوەی كە ئافرەتان هەست ناسكن زۆر بەكەمی لەهاوسەرەكانیان تووڕە دەبن، تەنانەت زۆر هەراسانیش بكرێن، هەر دان بەخۆیاندا دەگرن.
سۆنیا غەریب ئاماژەی بەوەدا كە زۆر پیاو هەیە بۆئەوەی ژنەكەی بێزار بێت كاتێك كە هەردووكیان بەیەكەوبن سەیری ئافرەتی تر دەكات، ئەمەش هەڵسووكەوتێكە زۆربەی ئافرەتان بێزار دەكات و دەڵێت (ئەگەر ژنێك ببینێت مێردەكەی سەیری ژنان دەكات، ڕووبەڕووی ئازارێكی دەروونی زۆر گەورە دەبێتەوە، چونكە ئەوكات ئەو ئافرەتە وا تێدەگات كەئەو جوان نییە بۆیە مێردەكەی سەیری ئافرەتانی تر دەكات)). سۆنیا لەدرێژەی قسەكانیدا هێما بۆئەوەش دەكات كە پیاوی كۆمەڵگەی كوردەواری هەرگیز ڕێز لەژنی خۆی ناگرێت، بەڵام لەهەمان كاتدا ئەگەر ژنێكی تر ببینێت زۆر ڕێزی لێدەگرێت و موجامەلەی دەكات بەپێچەوانەوەشەوە هیچ جۆرە موجامەلە لەگەڵ ئافرەتەكەی خۆی ناكات، ئەمەش زۆر دوورە لەراستییەوە، چونكە هەموو ئافرەتێك بەئاواتی ئەوەوەیە كە مێردەكەی گرنگی پێبدات، چونكە ئافرەتان بەردەوام پێویستیان بەخۆشەویستی و دەربڕینی هەست و سۆزی مێردەكانیانە.
بێگومان كۆمەڵگە لە چەند ڕوویەكەوە كاریگەری زۆری هەیە بۆ دروستكردنی هەندێك سیفاتی پیاو كەژنەكەی هەراسان بكات، لەوانە زۆرجار پیاو لەبەر دابوونەریتە كۆمەلایەتیەكان بۆئەوەی خۆی بەكەسێكی بەهێز پیشانبدات وادەكات كە لەژنەكەی تووڕەبێت و هیچ هاوكارییەكی ناكات، بەمەش ئیتر ئەو ژنە ڕقی لەمێردەكەی دەبێتەوە، ئەمە بێجگە لەوەی هەندێك پیاو بۆئەوەی وەها پیشان بدەن كەبەهێزن بەزمانی زبر و جنێو مامەڵە لەگەڵ ژنەكانیان دەكەن و زمانپیسیش وەك بەرهەمێكی كۆمەڵگە لێرەدا ڕۆڵی خۆی دەبینێت، ئەمە سەڕەڕای ئەوەی زۆرجار كۆمەڵگە وا دەكات كەسەكان لەناوەوە جۆرە ناخێكیان هەبێت لەدەرەوەش بەجۆرێكی تر كە ئەمەش ئیزدواجیەتی كەسایەتی پیاوانە كە ژنان زۆر بێزار دەكات، لەهەڵسووكەوتی ڕۆژانەی پیاواندا جۆرە دووڕوویەك دركی پێدەكرێت، یەكێك لەو سیفاتانەی كە كۆمەڵگە دروستی دەكات وەك ئەوەی پیاوی شەرقی هیچ هاوكاری ژنەكەی ناكات و بەشێوەیەكی نادروست مامەڵە لەگەڵ ژنەكەی دەكات.
وەحیدە حەمەساڵح توێژەری كۆمەڵایەتی ئاماژە بۆئەوە دەكات كە زۆر سیفاتی پیاو هەیە كەئافرەت ڕقی لێیەتی، لەوانە درۆكردن و نەبردنەسەری پەیمانەكان و پابەندنەبوون بە ئاكاری خێزانەوە، دەڵێت ((چونكە كۆمەڵێك بنەمای ئاكاری لەناو خێزاندا هەیە پێویستە پیاو پەیڕەوی بكات، هەر لەڕێزرگرتن لەژنەكەی و ڕاستگۆیی و پاراستنی نێهینیەكان و ڕاگرتنی پاكوخاوێنی)).
وەحیدە پێشیوایە كە یەكێك لەگرفتە سەرەكیەكانی نێو خێزانی ڕۆژهەڵاتی نەبوونی ئینتیمای خێزانییە لەلایەن پیاوانەوە، كە زۆر پیاو داوای شتی قورس لەژنەكەی دەكات و ئەركی زۆری دەخاتە سەرشان، ئەوەش دوورە لەهەموو هەستەكان، ڕاستە ئەگەر شتێك قورسبێت، ئەوا ئەو ئافرەتە هەرچۆنێك بێت بۆئەوەی مێردەكەی ڕازی بكات جێبەجێی دەكات، بەڵام دوودڵی لەو خێزانەدا دروست دەكات.
وەحیدە ئاماژە بۆئەوە دەكات زۆرجار پیاوان بەهۆی سەرقاڵبوونیان بەكاری ڕۆژانەوە، ماڵەوە فەرامۆشدەكەن. بەجۆرێك لەهەندێك كاتدا پیاو هیچ بایەخێك بەمنداڵەكانی نادات، ئالەم كاتەدا ئافرەت زۆر ماندوو دەبێت، چونكە هەموو ئەركو بەرپرسیارێتیەكانی نێو ماڵی دەكەوێتە سەرشان، هەم پەروەردەكردنی منداڵیش لەڕۆژگاری ئەمڕۆدا لەسەر شانی دایكە، بەجۆرێك بەشێك لەپیاوەكان خۆیان لەسەرجەم بەرپرسیارێتیەكان دزیوەتەوە، پیاو هەیە بەبێ هۆكار سەفەر دەكات دەڕوات سەرجەم بەرپرسیارێتیەكان دەخاتە ئەستۆی ژنەكەی، ئیتر لەم حاڵەتەدا ئەو ئافرەتە ڕقی لەو پیاوە دەبێتەوە، چونكە نەیتوانیوە وەك باوكێك بەرپرسیارێتی گرنگی منداڵەكانی بگرێتە ئەستۆ.