پێم وایە ناونیشانەكە پێویستی بە پێناسەكردن هەیە و ئاڵۆزم نەنووسیوە، تا پێویست بە شیكردنەوە بكات، زمانی نووسینی شێوەكاری نە زۆر باوە، نە زۆریش لەم بارەیەوە دەنووسرێت، رەنگە هەر كەسانی پسپۆڕ و پەیوەندیدار و هونەرمەندانی ئەم بووارە، یان شەیدایانی هونەری دیدەیی، ئەم جۆرە بابەتە بخوێننەوە. لە روانگەی ئەوەی بە پێویستی دەزانم نووسین بۆ هەموو كەسێك هاوكار بێت، تا بە دنیای هونەری شێوەكاری ئاشنا بێت، لە پاڵ ئەوەشدا نووسەر هەیە بە كوردییەكی فشەڵ، شاش و شێواو دەنووسێت، لە كاتێكدا زمانی كوردی بۆ خۆی زمانێكی روون و رەوان و كورتبڕە، ئەمە جگە لەوەی لە داڕشتنی زاراوەشدا نووسەرانی كەم ئەزموونە سەرچیغ دەڕۆن، بۆیە ئەم روونكردنەوەیە بە پێویست دەزانم.

ئا/ تاریق كارێزی


عەرەب دەڵێ (الالوان المائیە) كە لە (Watercolor)ی زمانی ئینگلیزییەوە وەریان گرتووە، كورد هاتووە زاراوەكەی لە عەرەبییەوە وەرگرتووە و كردوویەتی بە (رەنگی ئاوی)، ئەم زاراوەیە هەڵەیە، هۆی هەڵەكەش ئەوەیە كە لە زمانی عەرەبی و بە گوێرەی دەستووری ئەو زمانە زاراوەكە كراوەتە كوردی، لە حاڵەتێكدا زمانی كوردی لە خێزانی زمانی هیندۆ ئەوروپییە، لە زمانی ئینگلیزییەوە نزیكترە تا زمانی عەرەبی، بۆیە زاراوەكە بە دروستی ئەوەیە كە بڵێین (ئاوڕەنگ)، ئەم زاراوەیە بە كوردی و ئینگلیزی هەر یەك بڕگەیە، بەڵام بە عەرەبی دوو بڕگەیە.
ئەحمەد حەسەن نیگاركێشێكی كوردستانە، بە زۆری تابلۆ بە ئاوڕەنگ دروست دەكات، بەرهەمەكانی ئەویش دەروازەی قسەكانی پێشووی بۆ كردینەوە، ئەم هونەرمەندە لە پاش ئەزموونێكی چڕوپڕی بەرهەم لە كوردستان، لە كەركووكەوە بەرەو هەندەران كۆچی كردووە و لەوێش درێژەی بە هونەرەكەی و كاركردن بە ئاوڕەنگ داوە.
كاركردن بە ئاوڕەنگ لە روانگەی هونەرمەندانی شێوەكارەوە تارادەیەك سەختە، سەختییەكەشی لەوەوە سەرچاوەی گرتووە كە ئەم جۆرە رەنگە تەنیا یەك جار بوار بە نیگاركێش دەدات تا فڵچە بە رووی تابلۆدا بكێشێت، هونەرمەند تەنیا جارێك دەتوانێت فڵچە بە تەختایی رووبەری تابلۆدا بهێنێت، ئەگەر دووبارەی كردەوە، واتە بۆ جاری دووەم فڵچەی بە هەمان شوێن و رووبەردا هێنایەوە، ئەوا تابلۆكەی دەشێوێت. بە پێچەوانەی رۆنڕەنگ كە بە هەڵەی ناویان ناوە (رەنگی رۆنی)، كە ئازادییەكی زۆر بە نیگاركێش دەدات، تا ئەوەی دەیانجار فڵچە بە یەك شوێندا بهێنێت، بە بێ ئەوەی ترسی لە شێوانی رەنگ و فۆرم هەبێت.
ئەحمەد حەسەن ئاوڕەنگی كردۆتە ئامرازی دەستی بۆ بەرجەستەكردنی زمانی دیدەیی، تێیدا سرووشتی وڵات و شوێنەواری مێژوویی شارەكانی كوردستان، لە پاڵ پۆرترێتی كەسانی ناودار، یان جێ سەرنجی خۆی دەخاتە روو. شێوازی كاركردنی ئەو بە ئاراستەی تۆماركردنی تۆپۆگرافیای شارستانی و رواڵەت و دیاردەكانی سرووشتە. ئەمەش رچەیەكی گرنگە بۆ پێكەوەنانی ئەرشیف و گوتارێكی جوانی دیدەیی، لەگەڵ تێپەڕ بوونی رۆژگاردا ئەم تابلۆیانە وەك بەڵگەمانەی ستاتیكی جێی خۆیان لە ئەرشیفی نیشتیماندا دەگرن، نەخاسمە هەموو رواڵەتێكی ئەم جیهانە (سرووشت یان شارستانی) دەكەوێتە بەر تەشوێ و زەبری زەمان و كەش و دەرەنجامیش گۆڕانی بەسەردا دێت.
پەیوەست بە تەكنیكی ئەم هونەرمەندە، پێم وایە كارێكی چاكی كردووە كە ریالیزمییانە و ئەكادیمیانە نیگار دەكێشێت، ئەمەش پەیوەستە بەو رواڵەتانەی دەبنە بابەتی تابلۆكانی. ئەو شەیدای سرووشت و رواڵەتەكانی شارستانییەتی وڵاتی خۆیەتی، بێ لە رچەی ریالیزمی ئەكادیمی، رچەیەكی دیكە نییە كە خزمەت بە ئامانجی هونەری و ستاتیكاییانەی ئەو بكات. ئەو لە بڕیار و پەیوەست بوونی بەم رچەیە، گرەوی هونەری بردووەتەوە.
لە رووی تەكنیكی كاركردنەوە، ئەم هونەرمەندە بە شێوازی جۆراوجۆر بابەتی تابلۆكانی دیاری دەكات، هێندەی سەرنجی بەرهەمی ئەوم داوە، جاری وا هەیە راستەوخۆ لە شوێن و ژینگەوە تابلۆی دروست كردووە، جاری واش هەیە وێنەیەكی فۆتۆگراف سەرچاوەی تابلۆكەی بووە، دوور نییە هەندێك جاریش تابلۆی هونەرمەندی دیكەی كردبێتە سەرچاوەی سرووش و تابلۆی لەبەر داڕشتبێتەوە.
ئەوەی بۆ ئێمەی بینەر زیاتر جێی سەرنج و تێرامانە، شێوازی خستنە رووی تابلۆیە، چونكە بینەری تابلۆی ئەم هونەرمەندە راستەوخۆ بە ئەندێشەدا دەچێت، زیرەكانە رەنگ بەكار دەهێنێت، فیگەر بەرجەستە و جوان دەخاتە روو، كۆ بە كۆی گوتارەكەی روون و رەوانە، زۆر كارامە ئاوڕەنگ بەكار دەهێنێت و هەموو ئەم شتانەش وەك رەگەزی پتەوی گوتاری ستاتیكاییانەی ئەم هونەرمەندە هەژمار دەكرێن.