دیمانە: كوردۆ شابان

سەرەڕای گرنگی هونەری سیرامیك و بایەخ پێدانی لە جیهان و بوونی هەوادارانی ئەم هونەرە، كەچی تا ئێستا وەك پێویست لەلایەن كوردەوە ئەم بایەخەی پێ نەدراوە ئەگەرچی خاوەنی ژمارەیەك زۆر لە ئاهی یەكێكە لەو هونەرمەندانەی كە خاوەن بەهرە و توانایەكی زۆر و چەندین كاری هونەری جوانی لەگەڵ هونەرمەندە ئێرانییەكان بە ئەنجام گەیاندووە.



* تا ئێستا داوات لێكراوە پرۆژەیەكی وەك ئەوانەی لە تاران و رۆژهەڵاتی كوردستان پێشكەشتكردووە، لە كوردستان بە ئەنجام بگەیەنیت؟
-وەك پرۆژە، هێشتا شتێكی لەو جۆرە نەبووە، بەڵام لەبەر ئەوەی خۆم لەسەر شێوازی «پلاستیك ئارت» كار دەكەم و زیاتریش كارەكانم باسی جینۆساید بووە، چەند هاوڕێیەك پێشنیازیان بۆ كردم لە ساڵیادی ئەنفالدا، وەك مینۆمێنتێك یان وەك كارێكی هونەری پرۆژەیەك پێشكەشی وەزارەتی كاروباری شەهیدان و ئەنفال بكەین كراون، بتوانین تێیدا زیاتر لایەنی ئینسانی كارەساتەكان بڵاو بكەینەوە. بۆ ئەم مەبەستە دەرخستەیەكمان لەسەر نووسی.
*هەندێك كاری سیرامیك لە هەولێر و سلێمانی كراوە، لەرووی هونەرییەوە لە چ ئاستێكدا دەیانبینیت؟
-بەداخەوە، لەچاو ئەو كارانەی لە ئەسفەهان یان تاران و هەر شارێكی دیكەی ئێران دەكرێت، دەبینین بایەخ پێدان بەم بوارە زۆر كەمترە، لە ئێران بایەخێكی زیاتریان بەو بوارە داوە، بەتایبەتی شارەوانییەكان. لە هەر شارێك دامەزراوەیەك هەیە تایبەتە بە جوانكاری شارەكە، هەموو پرۆژەیەكی قوتابیانی كۆلێژی هونەرە جوانەكان وەردەگرن و لێژنەیەك هەیە دوای هەڵسەنگاندنیان، بەپێی گونجاویی پرۆژەكە و شوێنی شیاو، بڕیاری دانانی بۆ دەردەكەن. لە ئێستادا كە هەرێمی كوردستان دەرگای بەڕووی جیهاندا كردووەتەوە، پێویستە وەك چۆن لەبواری ئابووری قۆناغی مەزنی بڕیوە، پێویستە بیر لەوە بكرێتەوە، لەو بوارە هونەریانەش زۆر بەرەو پێشتر بچێت. لەزۆر وڵاتان ئەنجومەنی گرافیكی هەیە، كەكار بۆ رازاندنەوەی دیوار دەكەن، كارەكانیان وەك بەرگ پۆشینی شارە بە جلێكی جوان، ئەم جۆرە كارە لەوڵاتی ئێمەدا كەمە، ئەو شارەی تێیدا دەژین وەك ناوماڵەكانمان وایە، هەرچەندی روویەكی جوانتری هەبێت، خۆشترە، ئیدی بۆ منی ناو ئەو شارە یان بۆ بیانەیەك بێت كە بەسەفەر دێتە وڵاتەكەمان.
*ئەو كەمتەرخەمییە لەرووی جوانكاری دیوار و شوێنە جیاجیاكانی شار، بۆ حكومەت دەگەڕێتەوە یان بۆ هونەرمەندان و ئەو قوتابیانەی ساڵانە لە پەیمانگا و كۆلێژە هونەریەكان بڕوانامە وەردەگرن؟
- پێموابێت حكومەت لە زۆر رووەوە كەمتەرخەمی نەكردووە لە پشتگیریكردنی كاری هونەری، بەڵام ئەگەر هونەرمەندەكە خۆی نەچێت پێشنیازێك پێشكەش بكات، كەس لەماڵ نایهێنێتە دەرەوە بڵێت دەبێ كار بكەیت، واتە كەمتەرخەمی لە هونەرمەندانەوەیە كە پرۆژەی هونەری پێشكەش ناكەن بۆ جوانكردنی شارەكان. سەیری هەر شارێكی دنیا بكەی كە لەو بوارە پێشكەوتووە، وەك پاریس، لەندەن، هەر شارێكی دی بێت، تەواوی كارەكان پێشنیاز و سەلیقەی هونەرمەندەكانیانن نەوەك پرۆژەیەكی حكومی بێت.
هونەرمەند ناوە، ناسنامەیە، هونەرمەندی وڵاتانی رۆژئاوا دەمێنێتەوە، بەردەوامە لە پێشكەشكردن، جەخت لەسەر هونەرەكەی دەكات، وڵاتەكەی دەكاتە ئەو ئاستە لەجوانی و هونەركاری كە وەك شاری پاریس هەردەم ئارەزوو دەكەین بچینە ناوی و چێژ لە بینینی سیحری ئەو هونەر جوانەیان وەرگرین.
*هونەرمەند بۆ ئەوەی ببێتە ناو و ناسنامە، پێویستە شارەزای مێژووی وڵاتەكەی بێت، تاچەند هونەرمەندی وڵاتی ئێمە توانیویەتی سوود لە مێژووی كوردستان وەربگرێت بۆ هونەرەكەی؟
- هەر كارێكی هونەری كە دەیبینی، سەلیقە و توانای هونەرمەندەكە پیشاندەدات. یەكێك لە مەرجەكان هەڵبەت ئەوەیە كە دەبێ هونەرمەند هەڵقوڵاوی كۆمەڵگاكەی خۆی بێت و شارەزا بێت لە هەموو خۆشی و ناخۆشی و گرفتەكانیان و دەبێ حەز و یستی كۆمەڵگاكەی بخاتە نێو هونەرەكەیەوە. بەداخەوە، لای ئێمە كەمتر ئەو خاڵە رەچاو كراوە، پێوستە هونەرمەند بیر و تەكنیك لێكجودا بكاتەوە، لەرووی تەكنیكەوە، هونەرمەندێكی سیرامیك لێرە بێت یان رۆما، هەمان تەكنیك فێر دەبێت، بەڵام ئەوەی گرنگە بیرەكەیە، دەبێ بزانین بە چ ئەندێشەیەك كارێكی هونەری لەناو كۆمەڵگای خۆمان دەكەین.
* پێتوایە پەیكەرتاشێكی رۆژهەڵاتی، وەك رۆژئاواییەك ئازادە لە كاركردن، و نەبوونی ئەو ئازادییە رەهایە كار ناكاتە سەر كەمتەرخەمی لە داهێناندا؟
-ئەگەر لەرووی مێژووەوە تەماشا بكرێت، بەڵێ جیاوازی زۆرە لەنێوان ئێرە و ئەوێ، رێگرەكانیش زۆرن، ئیدی بەناوی ئایین بێت یان دابونەریتی كۆمەڵگا، تەنانەت هەندێ رێسای ناو خێزانیش كە ئەمانە بەگشتی سنووری ئەو فەزای هونەرەیان بەرتەسك كردووەتەوە. خۆشبەختانە بەو پێیەی ئێستا تەكنەلۆژیا جیهانی كردووەتە گوندێكی بچووك، ئەو شتانەی كە پێشتر ئاگاداریمان لەسەری نەبوو، ئەمەش وایكرد دەرگایەكی گەورەی ئازادی بكرێتەوە،هەر هونەرمەندێك لە هەركۆمەڵگایەكدا، پێویستە لە خاڵێكدا كە تایبەتە بەخۆی، ئەو رچەشكێنیە بكات.