هونەرمەند و نووسەر یاسین قادر بەرزنجی .. لە (بەختیار)ی مۆڵەتەوە بۆ (فایق)ی ئارەزوو
ئەمانە هەموویان لە هونەرمەند و رۆژنامەنووس و نووسەر یاسین قادر بەرزنجی و ئەزموونی چل ساڵەی لە بواری نواندن و نووسین و كتێبە پڕ بەهاكانی دەربارەی شانۆ و هونەر و ئەو گۆشە و بابەت و وتارانەی لە رۆژنامە و گۆڤارەكان بڵاویكردۆتەوە گەواهیدەری ئەم راستیەن، هونەرمەند یاسین قادر بەرزنجی بەمشێوەیە وەڵامی چەند پرسیارێكی گۆڤاری گوڵانی دایەوە.
*بۆچی زیاتر ئەو كاراكتەرانە بەرجەستە دەكەیت كە سروشتی نین، وەك تووڕە، یان گێل و نیمچە شێت (هەروەك لە درامای ئارەزوودا دیمان)، ئایا ئەمە ئارەزووی خۆتە یان دەرهێنەرەكان بۆتی دیاری دەكەن؟
-هەڵبەت دوای ئەزموونی چل ساڵەم لە بواری نواندندا، گەیشتوومەتە قەناعەتێك كە پێویستە ئەكتەر بتوانێ هەموو جۆرە كاراكتەرێك نمایش بكات، بەر لەراپەڕین و دوای راپەڕینیش حەزم كردووە ژمارەیەك دەور ببینم (لەسەر شانۆ بێ یان لە تەلەفزیۆندا) كە فرە مەودا بن، واتە كەسانی سروشتی و تەقلیدی نەبن، ئەو دەورانەی كە ئاسانن یان وەك پێیان دەوترێت (فلات) هەموو كەسێ دەرەقەتیان دێت، هەرگیز ناڵێم من توانیومە سەد دەرسەد نمایشی كاراكتەرە ئاڵۆز و گرانەكان بكەم، بەڵام دەتوانم بەشانازییەوە بڵێم هەوڵی ئەوەم داوەو چەندین بەرهەمیش گەواهی ئەو بۆچوونەم بۆ دەدەن، زۆربەی دەورەكانم دەرهێنەران هەڵیانبژاردوون، بەڵام رازی بوونی خۆشمی تیابووە.
*دەورەكانت جورئەتێكی تەواویان پێوە دیارە، بەتایبەت ئەگەر لەروانگەی كۆمەڵایەتییەوە تەماشایان بكەین، بۆ نموونە (فایەق)ی هاوسەری (سەباو) لە ئارەزوودا، ئاخۆ لەرووی كۆمەڵایەتییەوە هیچ كاردانەوەیەكی نەبووە لەسەرت؟
-دیارە شانۆ هەرچۆن دامەزراوێكی هونەری و رووناكبیری و مەعریفییە، هاوكات دامەزراوێكی كۆمەڵایەتییەو كار دەكات بۆ هۆشیاركردنەوەی كۆمەڵگە لەزۆر لایەنەوە، هەرچۆن تێپەڕاندنی شتە باوەكان لە شانۆدا كارێكی پێویستە و دەبێ هونەرمەند بۆ داهێنانی ژیان و چەمك و بۆچوونی نوێ لە گەلێ دەرگا بدات..
من نەك هەر (فایەق)، بەڵكو لە سەرەتای تەمەنی هونەریمەوە بەهۆی گەلێك بەشداریمەوە گرفتی كۆمەڵایەتیم بۆ دروستبووە، ساڵی 1973 لە درامای تەلەفزیۆنی (چاوی ڤێتنام)ی شەهید دڵشاد مەریوانی دا دەوری كچە ڤێتنامییەكم بینی، زۆر لە خزمەكانم و دراوسێكانمان لای دایكی رەحمەتیم گلەییان كردبوو، پاشان لە (مۆڵەت)دا دەوری كوڕێكی لادێیی نیمچەشێتم دی بەناوی (بەختیار)، هەرچەند كارەكە و دەورەكە لای جەماوەری بینەر پەسەند بوون، بەڵام لەزۆر جێگە كوڕ وكاڵ گاڵتەیان پێدەكردم! هەرچۆن لە درامای (گەردەلوول)یشدا دەورێكی سلبیم بینی و هەندێ كەس رەخنەیان لێ دەگرتم و دەیانووت چۆن دەبێ بەدەوری وا قایل بیت!
بەڵام لای من ئەوانە ئاسایی بوون و بەبڕوای تەواوەوە دەڵێم وەك ئەكتەرێك زانیومە چۆن چۆنی جێگەی خۆم دەكەمەوە لەسەر نەخشەی هونەری نواندن. زانیومە چەندە ئەو كاراكتەرانە لەسەر ژیانی كۆمەڵایەتی ئێمە كاریگەرییان دەبێت..
پاشان، خۆ لەژیاندا ئەو كەسانە هەموویان هەن، ئەی بۆ لە هونەرەكەماندا رەنگ نەدەنەوە.
*لەگەڵ خانمە هونەرمەند (نەرمین كاوانی) چەندین جار پێكەوە دەورتان بینیوە و زۆریش سەركەوتووبوون، هۆكاری ئەمە بۆچی دەگێڕیتەوە؟
-من و خاتوو نەرمین بەر لە تەلەفزیۆن، دووجار لەسەر شانۆ پێكەوە بەشداریمان كردووە، لە (میوانی ئەم ئێوارەیە)ی هونەرمەند گەزیزە عومەر و(خۆشترین گۆرانی)ی هونەرمەند ئەرسەلان دەروێش دا، ئەو دوو هاوكارییە كردینیە هاوڕێ و هاوكار، بۆیە كە باسی هەردوو درامای (ژیلەمۆ) و (ئارەزوو)مان لەگەڵدا كرا هەردووكمان خۆشحاڵ بووین بە درێژەدان بەو هاوكارییە، گەر سەركەوتوو بووبین ئەوە مایەی بەختەوەریمانە.
لای من ئەو خوشكە ئازیزەم یەكێكە لەئەكتەرە هەرە بەتواناكانی كورد، كەسێكە بەجورئەتی تەواوەوە بەشداری دەكات و من شانازیی پێوە دەكەم، دڵنیام داهاتوو كاری گەورەتر پێشكەش دەكات.
*لەشانۆدا، یان سینەما، یان درامادا زیاتر خۆت بەسەركەوتوو دەزانیت؟
-ئێمە، هەر هەموومان لە قوتابخانەی شانۆدا پەروەردە بووین، زۆربەمان لەسەر شانۆ دەتوانین هەست ونەستی خۆمان بگەێنین، هەستیارترین بواریش بۆ نواندن سەر تەختەی شانۆیە، بەڵام كە چوویتە ئەزموونی تریشەوە وەك تەلەفزێۆن و سینەما دەبێت بەباشی مامەڵە لەگەڵ كەرەستەكانی دیكەدا بكەیت كە نواندنی ئەوان لێتی دەخوازن.
*جیاوازی چییە لەنێوان ئەكتەری ئارەزوومەند (هاویی) و ئەكتەری ئەكادیمی (پسپۆڕ)دا؟
-هەرچۆن خوێندنی ئەكادیمی قورسایی لەسەر رۆشنبیریی ئەكتەر و تواناكانی دەبێت، بەڵام بەهرەمەندیی ئەكتەر و خۆپێگەیاندنی مەرجی سەرەكین بۆ ئەفراندن، ئێمە ئەكتەری ئارەزوومەندی ئەوتۆمان هەن كە بوونەتە مامۆستای نواندن، هاوكات ئەكتەری ئەكادیمی ئەوتۆشمان هەن كە پسپۆڕانە لەگەڵ داهێناندا دەژین، هاوكات بە پێچەوانەشەوە ئەكتەری ئەوتۆمان لە هەردوو جۆرەكەدا هەیە كە چەندین ساڵە كاردەكەن و خۆماندوو دەكەن، كەچی ئەكتەری چەقبەستوو و خۆدووبارە كەرەوەن و رەنگ و رووی بەرهەمە هونەرییەكانیان پێجوان ناكرێت.
*بیر لەوە ناكەیتەوە وەك (دەرهێنەر)كاری شانۆیی بكەیت؟
-لەو بڕوایەدا نیم و ئەو توانایە لەخۆمدا نابینمەوە، سەردەمەكەش سەردەمی پسپۆڕی و تایبەتمەندییە و منیش زیاتر خۆم بە ئەكتەر دەزانم.
*چیت لە هونەر و هونەرمەندی قازانج كردووە؟
-خۆشەویستیی جەماوەر كە بەهەموو سامانی دنیای ناگۆڕمەوە، لای ئێمە هونەرمەندان توێژێكی گرنگ و خۆشەویستن، جەماوەر بەوپەڕی رێزەوە تەماشایان دەكات، هەربۆیە پێویستە ئێمەی هونەرمەند لەهەموو كایەكانی هونەردا بەرهەمی جوانتر و ناوازەتریان پێشكەش بكەین.
*وەك زانیومانە پێوەندییەكی توندوتۆڵت لەگەڵ هونەرمەندانی بوارەكانی تردا هەیە، نەك هەر بوارەكەی خۆت، بۆ نموونە هونەرمەندان (عەدنان كەریم) و (دیاری قەرەداغی) و (وەهبی رەسوڵ) و زۆری تر لە موزیكزانان و شێوەكاران. ئەمە تەنیا كاركردنی هونەری وایكردووە یان خولیاو ئارەزوو لە بوارەكانی ئەوانیش؟
-من لەگەڵ زۆربەی هونەرمەندان و نووسەر و رۆشنبیر و رۆژنامەنووسانیش پێوەندی و هاوڕێیەتیم هەیە، نەك هەر لە سلێمانی، بەڵكو لەشارەكانی تریش، وابزانم زۆربەمان ئێمەی هونەرمەندان هەر بەوجۆرەیەن..
كاكە عەدنان كە لەسەرەتای هەشتاكانەوە هاوڕێمە لای من نەك بەتەنیا هونەرمەند، بەڵكو دیاردەیەكە لە هونەری كوردیدا، لەنزیكەوە باسی پڕۆژە و خەون و خەمەكانمان بۆ یەكتر دەكەین و بە بەرهەمەكانی دەگەشێمەوە، هەروا ئەویش بەردەوام ئاگای لە هەنگاوەكانمە، چ هونەری و چ نووسین و كتێبەكانم.. هەر بەم بۆنەیەوە حەز دەكەم ئەوەش باس بكەم كە نێوانی من و ئەو هونەرمەندە بەڕێزە بەجۆرێكە ورد ودرشت قسە لەسەر پڕۆژەكانی هەردوولامان دەكەین، ئەوە بوو كاتی خۆی پێشنیازم بۆ كرد ناوی ئەلبوومەكەی پێش كۆتایی ناوبنێت بە(ئەم شەو) ئەویش لەبەر یەك لە گۆرانییەكانی كە بەو ناوەیە، هەروەها بۆ یادكردنەوەیەكی ئەستێرەی رۆژهەڵات (ئوم كەلسوم) و گۆرانی (هذه لیلتي)، ئەویش بەلایەوە پەسەند بوو و وای ناونا، بۆ دوا ئەلبوومیشی دیسانەوە پێشنیازم بۆ كرد ناوی بنێت (وەفایی)، چونكە سییان لە گۆرانییەكانی لە شیعری ئەو شاعیر و دەنگخۆشە مەزنە، دووبارە بە سوپاسەوە پێشنیازەكەی قبوڵ كرد، بە هیوام ئەلبوومەكانی تریشی هەر هەموومان بەختەوەر بكات.
كاكە دیاری (هەرخۆی دیارییە)، رەگی پێوەندیمان یەكجار قووڵە، باوكی بەڕێزی لەسەرەتاییدا مامۆستای من و براكانم بووەو بەچاوی دیاری گیان تەماشامان دەكات، پاشانیش چەندین ساڵە لە گۆڤاری (شاكار) پێكەوە كاردەكەین و لەیەكتر گەیشتووین، هەروەها مامۆستا وەهبی، كە هونەرمەندێكی شێوەكار و توێژەرێكی خاوەن ئەزموونە و هاورێیەكی دڵسۆزیشە، زۆر هونەرمەندی دیكەش، بڕوا بكەن بە بەرهەمی ئەوان دەگەشێمەوە و ئێمە هەر هەموومان هونەرمەندانی كورد پێكەوە جوانین و تەواوكاری یەكترین.
*بەڕێزتان زۆربەجوانی و وردی لەسەر كێشە كۆمەڵایەتییەكانتان نووسیوەو نموونەی ئەوەش چیرۆكە هەواڵەكانتە، كە لە كتێبی (مەرگی وەنەوشە)دا یەكخراون و چاپكراون، ئایا ئەو نووسینانە رەنگیان نەداوەتەوە لە بواری هونەریدا و خۆت و كەسانی تر سوودتان لێ نەبینیوە؟
-خۆشحاڵم كە (مەرگی وەنەوشە) لەساڵانی 2000 تا 2010 سێجار چاپكراوەتەوە، ئێستا بیرۆكەی چاپی چوارەمی لەئارادایە، ئەوانە بەرهەمی 10ساڵی رۆژنامەنووسیمە، شانازم كە یەكەمین جار بەندە ئەو ژانرەی نووسیوە.
بەڵێ، هونەرمەند مۆفەق لهۆنی هەردوو چیرۆكی (خومار لە دواسەردانەوەیدا) و (شەوێكی روناك)ی كردە فیلم، هەروەها هونەرمەند عەباس عەبدولڕەزاق سیناریۆی تەلەفزیۆنی بۆ ژمارەیەكیان نووسیوەو چاوەڕێی دەرفەتین بۆ ئەنجامدانیان.
*ئێستا زیاتر بەنووسینی چییەوە خەریكیت؟
-زیاتر بەنووسین و وەرگێڕانی بابەتی (زانستی كتێبخانە و زانیارییەكان) كە كتێبخانەی كوردی هەژارە تیایدا، نامیلكەیەكم لە چاپە و دووكتێبی دیكەشم بەڕێوەن و خوا یاربێ هەر لەم ساڵدا پێشكەش بەكتێبخانەی كوردیی دەكەم.
*دوا بەشداریی هونەریت چییە؟
-بەشداریی لە زنجیرە درامای (ئاكامی نهێنییەكان)ی هونەرمەند سالار سوڵتان، هەروەها هەر لەمساڵدا بەشداریی لە شانۆگەری و درامای تیپەكەمان (تیپی شانۆی سالار) دەكەم كە لەكاتی خۆیاندا باسیان لێوە دەكرێت.
-هونەرمەند و نووسەر یاسین قادر بەرزنجی
*ساڵی 1956 لە گەڕەكی سابونكەرانی سلێمانی لە دایك بووە.
*لەساڵی (1972)ـەوە وەك ئەكتەر و نووسەر و وەرگێڕ بەشداریی بەرچاوی هەیە لە بزووتنەوەی شانۆی كوردیدا.
*لە دەیان كاری شانۆیی و تەلەفزیۆنی و سینەمایی و رادیۆیی دا رۆڵی بینیوە.
*خاوەنی 28 كتێب و نامیلكەی چاپكراوە لە بوارەكانی شانۆ و رۆژنامەنووسی و زانستی كتێبخانەكان و ئەدەبیاتی منداڵاندا.
*دەرچووی بەشی راگەیاندنی زانكۆی سلێمانی-یە.
*كارمەندە بە پلەی (شارەزای كتێبخانەكان) لە كتێبخانەی گشتی سلێمانی و جێگری بەڕێوەبەری كتێبخانەی ناوبراویشە.
*ئەندامی دەستەی نووسەرانی رۆژنامەی (كوردستانی نوێ)بووە.
*بەڕێوەبەری نووسینی رۆژنامەی (هەرێمی كوردستان)بووە.
*ئەندامی دەستەی نووسەرانی گۆڤاری (رۆژنامەنووسان)بووە.
*سەرنووسەری مانگنامەی (ئاسۆی كتێبخانە) و گۆڤاری (شاكار) و راوێژكاری گۆڤاری (شانۆ)یە.
*ئەندامی كارای سەندیكای هونەرمەندان و سەندیكای رۆژنامەنووسان و یەكێتی نووسەرانی كوردە.
*بەڕێوەبەری هونەریی تیپی شانۆی سالارە.
*هاوسەرەكەی (خاتوو سوهام عەلی عەبدوڵڵا) و هەرسێ جگەرسۆزەكەی (راستی و رەوەز و شانۆ) بەشدار و هاوكاری ژیانی هونەریی هونەرمەند بوون.